Мікалай Рэй

Мікалай Рэй
польск.: Mikołaj Rej
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	4 лютага 1505(1505-02-04)[1][2]
Месца нараджэння	Жураўна, Карона Каралеўства Польскага
Дата смерці	1569[3][4][…] ці 4 кастрычніка 1569(1569-10-04)[5] (64 гады)
Месца смерці	Рэёвец, Карона Каралеўства Польскага
Грамадзянства	Польскае Каралеўства
Дзеці	Крыштаф Рэй[d], Анджэй Рэй[d] і Мікалай Рэй[d]
Альма-матар	Ягелонскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт, перакладчык, пісьменнік, палітык, музыкант
Мова твораў	польская
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікалай Рэй (польск.: Mikołaj Rey; 4 лютага 1505, мяст. Жураўна каля г. Галіч, Украіна — паміж 8.9. і 4.10.1569) — польскі пісьменнік, першы з вядучых прадстаўнікоў рэнесансавай літаратуры ў Польшчы.

Вучыўся ў Скальбмежы, Львове, Кракаўскім універсітэце (1517-19). Служыў сакратаром пры двары ваяводы А. Тэнчынскага (1525-30), дэе пазнаёміўся з ідэямі Рэфармацыі і стаў кальвіністам. Асеў на вёсцы, але актыўна ўдзельнічаў у грамадскім жыцці, выступаў на сеймах 1540-42, 1558-59, 1569.

Большасць твораў напісаў на ўзор сучаснай яму замежнай л-ры, але запазычаную форму насычаў актуальным польскім зместам. Першы з буйных твораў Мікалая Рэя — сатырычны дыялог «Кароткая гутарка паміж трыма асобамі: Панам, Войтам і Плябанам» (1543) — звязаны з праграмай палітычнага шляхецкага руху «Экзекуцыя» за ўраўнаванне шляхты ў правах з магнатамі. Пратэстанцкія перакананні антыкаталіцкія і антыцаркоўныя матывы знайшлі адлюстраванне ў драме «Купец» (1549), зборніку пропаведзей «Пастыла» (1557). Спробы паказаць вобраз ідэальнага чалавека — у вялікай (10 тыс. вершаў) дыдактычна-алегарычнай паэме «Сапраўдны паказ жыцця пачцівага чалавека» (1558) і празаічнай кнізе «Зярцала» (1568). Паводле аўтара, гэта ідэал не толькі добрага сем'яніна, ветлівага гаспадара, але і шляхціца-грамадзяніна. Мікалай Рэй таксама напісаў зборнікі сатырычных эпіграм «Звярынец» і жартоўных вершаў, анекдотаў, баек «Забаўныя гісторыі» (абодва 1562). Мова яго твораў жывая, багатая, крыху грубаватая, блізкая да народнай.

Лічыцца "бацькам польскай літаратуры", таму што ён быў адным з першых польскіх паэтаў, які пісаў на польскай мове, а не на латыні.

• Wilczak T. Studia nad twórczością Mikołaja Reja. Poznań, 1975
• Podgorska T. Komizm w twórczości Micołaja Reja. Wrocław, 1981.
• Малюковіч С. Дз. Рэй Мікалай // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 13: Праміле — Рэлаксін / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2001. — Т. 13. — С. 561. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0216-4 (т. 13).