Мікалай Ануфрыевіч Лоскі

Мікалай Ануфрыевіч Лоскі
Дата нараджэння	24 лістапада (6 снежня) 1870[1][2]
Месца нараджэння	Краслава, Віцебская губерня, Расійская імперыя[1]
Дата смерці	24 студзеня 1965(1965-01-24)[3][4][…] (94 гады)
Месца смерці	Парыж, дэпартамент Сена, Францыя[1]
Месца пахавання	Сент-Жэнеўеў-дэ-Буа
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР
Дзеці	Vladimir Lossky[d]
Род дзейнасці	філосаф, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	філасофія
Месца працы	Бястужаўскія курсы[d] Свята-Уладзімірская духоўная семінарыя[d] Q4138506? Імператарскі Санкт-Пецярбургскі ўніверсітэт[d] Рускі народны ўніверсітэт[d] Браціслаўскі ўніверсітэт імя Коменскага Свята-Сергіеўскі праваслаўны багаслоўскі інстытут[d]
Альма-матар	фізіка-матэматычны факультэт Санкт-Пецярбургскага ўніверсітэта[d] (1895)[5] Віцебская гімназія Пецярбургскі гісторыка-філалагічны інстытут
Партыя	Канстытуцыйна-дэмакратычная партыя
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Мікалай Ануфрыевіч Лоскі (руск.: Никола́й Ону́фриевич Ло́сский; 6 (18) лістапада 1870, м. Краслаўка Дынабургскага павета Віцебскай губерні, сучасны г. Краслава, Латвія — 24 студзеня 1965) — рускі філосаф і асветнік, адзін з пачынальнікаў інтуітывізму і персаналізму.

Паходзіў з беларускага шляхецкага роду. Атрымаў адукацыю ў Пецярбургскім універсітэце (1891-98), скончыўшы фізіка-матэматычны і гісторыка-філалагічны факультэты. Доктар філасофіі (1907). 3 1916 г. — прафесар Пецярбургскага ўніверсітэта. У 1922 г. высланы за мяжу. Выкладаў ва ўніверсітэтах Прагі, Брно, Браціславы (да 1945). У 1946 г. пераехаў у ЗША (прафесар філасофіі Свята-Уладзіміраўскай духоўнай акадэміі ў Нью-Ёрку, 1947-50).

У аснову тэорыі пазнання М. Лоскага пакладзена сістэма т.зв. інтэгральнага інтуітывізму — любы прадмет пазнаецца шляхам інтуіцыі (інтэлектуальнай, пачуццевай, містычнай) у залежнасці ад характару аб'екта. У вучэнні аб быцці (анталогіі) зыходзіў з таго, што свет складаецца з мноства субстанцый — звышпрасторавых і звышчасавых ідэальных асоб, «субстанцыянальных дзеячаў», падобна паняццю манады Г. Лейбніца, якія звязаны паміж сабой і звышсусветным пачаткам (Богам) і ўтвараюць вышэйшую сферу свету — Царства Божае, або Царства гармоніі.

У сваіх этычных працах М. Лоскі развіваў анталагічную тэорыю каштоўнасцей, паводле якой абсалютныя каштоўнасці ўвасоблены ў «паўнаце быцця», у Богу; грамадства, у якім знікаюць уяўленні аб вышэйшых каштоўнасцях і ідэалах, становіцца арэнай неўтаймаванага эгаізму і маральнага хаосу, што вядзе да ўзаемнага непаразумення і бязлітаснасці, росту злачыннасці, духоўнаму збядненню ўнутранага свету асобы. На яго думку, у рамках маральнага прагрэсу, які падымае сусветныя істоты на больш высокія ступені дасканаласці, адбываецца і маральны рэгрэс — працэс аддалення ад Бога носьбітаў «сатанінскай прыроды»; у гісторыі адбываецца рух «ад нуля» ў бок абсалютнага дабра і адноснага зла, прамежкавых фаз на шляху прагрэсу да больш высокіх форм боскага дабра і справядлівасці.

• Свобода воли. — Париж, 1927;
• Избранное. — М., 1991;
• Условия абсолютного добра. — М., 1991;
• Чувственная, интеллектуальная и мистическая интуиция. — М., 1995.

• Лоскі Мікалай Ануфрыевіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 435. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.