Марыяне
Поўная назва | Кангрэгацыя Айцоў Марыян Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі |
---|---|
Лацінская назва | Congregatio Clericorum Marianorum ab Immaculata Conceptionis Beatissimae Virginis Mariae |
Скарачэнне | M.I.C. |
Царква | Каталіцкая Царква |
Дэвіз |
Pro Christo et Ecclesia |
Заснавальнік | Блаславёны Станіслаў Папчыньскі |
Дата заснавання | 24 кастрычніка 1673 г. |
Год зацвярджэння | 1699 |
Колькасць удзельнікаў | 499 (2015 г.)[1] |
Колькасць беларусаў | 16 (2015 г.) |
Афіцыйны сайт |
Марыя́не — каталіцкая мужчынская манаская кангрэгацыя, заснаваная піярам блаславёным Станіславам Папчыньскім у Карабеўскай Пушчы (Польшча). Датай заснавання кангрэгацыі прынята лічыць 24 кастрычніка 1673 г. У 1699 г. яна была зацверджана Папам Рымскім Інакенціем XII. Апекуном кангрэгацыі быў кароль Ян III Сабескі. Паводле статута галоўнымі мэтамі ордэна былі пашырэнне культу Найсвяцейшай Дзевы Марыі і душпастырская дзейнасць сярод простых людзей. Да канца XVII ст. марыяне мелі ў Рэчы Паспалітай 3 кляштары. У сярэдзіне XVIII ст. марыяне з'явіліся ў Вялікім Княстве Літоўскім: у мястэчку Стаўраполі (пазней Марыямпале, Ковенскі павет), вёсцы Расна (Берасцейскі павет), вёсцы Міраслаў (Троцкі павет). У канцы XVIII ст. на тэрыторыі Віленскага біскупства дзейнічалі 2 кляштары (Марыямпале і Міраслаў) і 2 рэзідэнцыі: Янаў-Палескі (1776 г. — каля 1800 г.; цяпер горад Іванава Брэсцкай вобласці) і Воўпа (зачынены каля 1814 г., цяпер Ваўкавыскі раён). Вялікі духоўны цэнтр знаходзіўся таксама ў вёсцы Друя, Віцебская вобласць. На працягу XIX ст. установы марыян у Расійскай імперыі скасоўваліся, у 1904 г. быў зачынены апошні кляштар у Марыямпале.
Кангрэгацыя Айцоў Марыян была адноўлена ў 1909 годзе літоўскім святаром (пазней біскупам Вільні) — блаславёным Юрыем Матулевічам, прафесарам Духоўнай Акадэміі ў Санкт-Пецярбургу, дзеля душпастырскай і апостальскай працы «для Хрыста і Царквы». Новая Канстытуцыя марыян была зацверджана Папам Піем Х 28 лістапада 1910 г.
У служэнні Хрысту і Каталіцкай Царкве (лацінскага і візантый��кага абрадаў) кангрэгацыя марыян аб’ядноўвае святароў і братоў з розных краін пад заступніцтвам Найсвяцейшай Дзевы Марыі ў кляштарах, на парафіях, місіянерскіх станцыях, каталіцкіх школах і інш.
Гісторыя
[правіць | правіць зыходнік]Заснавальнікам Кангрэгацыі Айцоў Марыян Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі з'яўляецца блаславёны айцец Станіслаў ад Езуса Марыі Папчыньскі (1631—1701 гг.). Ён пісаў аб сабе, што меў у душы адкрыты Богам вобраз новага закону, які сказаў яму пагардзіць усім і пачаць дзейнічаць у імя Гасподняе. У тым вобразе закону на першае месца выйшаў гонар Найсвяцейшай Марыі ў таямніцы Яе Беззаганнага Зачацця. Менавіта адтуль паходзіць тое, што марыяне мусяць шанаваць Яе ўласнымі жыццямі і абвяшчаць Яе хвалу іншым. Айцец Папчыньскі знайшоў падтрымку ідэй марыйнасці ў польскім народзе, з якога сам і паходзіў[2][3].
Няспыння войны XVII ст. і ідучыя з імі парай эпідэміі неслі вялікую колькасць ахвяр, таму Станіслаў Папчыньскі разумеў, што душа далёка не кожнага загінулага знойдзе спакой у вечнасці. Менавіта гэтыя думкі натхнілі яго на другую мэту закону — нясенне дапамогі душам, якія знаходзяцца ў Чыстцы[2][3].
Айцец Папчыньскі не мог пакінуць без увагі той факт, што «ў Каралеўстве Польскім жыве агромністая лічба простых людзей, якія не ведаюць праўды веры» — менавіта так гэта было сфармулявана ў першай Канстытуцыі закону. Таксама Канстытуцыя загадвала марыянам дбаць пра збаўленне бліжніх і «ўдасканаленне простага народа ў навуцы хрысціянскай». Гэты пастулат першапачаткова рэалізоўваўся ў форме душпастырскай дапамогі дыяцэзіяльнаму духавенству ў капеланскай працы і пробашчам у перыяды ўзмоцненай душпастырскай працы[2][3].
Варта адзначыць, што супольнасць марыян — першая законная мужчынская кангрэгацыя, якая была закладзена на тэрыторыі Рэчы Паспалітай, якая дажыла да нашых дзён (перад марыянамі быў толькі адзін закон — рыцарская кангрэгацыя Братоў Дабжыньскіх). Марыяне таксама з'яўляюцца першым законам ва ўсёй Каталіцкай Царкве, які пачаў выкарыстоўваць у сваёй назве згадванне Беззаганнага Зачацца Найсвяцейшай Дзевы Марыі (прычым зрабілі яны гэта за два стагоддзі да абвяшчэння догмату аб Беззаганным Зачацці Марыі)[2][3].
Зараджэнне кангрэгацыі тэрытарыяльна звязана з Мазовіяй. Там у 1673 г. паўстаў першы кляштар у Карабеўскай Пушчы (цяпер — Марыянскай). Некалькі гадоў пазней марыяне былі запрошаны біскупам пазнаньскім Стэфанам Вежбоўскім для заснавання Новага Іерусаліма (цяпер Гура-Кальварыя каля Варшавы). Пры жыцці фундатара кангрэгацыі быў закладзены яшчэ і трэці кляштар — у Гажліне (Марыянскае Парэчча). У 1699 г. закон атрымаў зацвярджэнне Папы Рымскага на Правілах Дзесяці Цнот Найсвяцейшай Дзевы Марыі. Пасля прыняцця тых Правілаў марыяне ў пэўнай ступені сталі залежыць ад Закону Братоў Меншых Рэфарматаў[2][3].
У першыя гады свайго існавання закон не развіваўся дынамічна. Прычынай для гэтага была суровасць жыцця марыян. Фундатар прад'яўляў да кандыдатаў вельмі высокія патрабаванні, а тых, хто ўсё жа вырашыў далучыцца, рупліва вывучаў і выпрабоўваў. Акрамя гэтага, на невялікую колькасць марыян уплывала тое, што на той момант ужо існавалі і былі шырока вядомыя іншыя законы, якія маглі ганарыцца сваімі глыбокімі традыцыямі і выбітнымі асобамі[2][3].
Пасля смерці фундатара кангрэгацыя марыян перажывала цяжкі перыяд і нават на некалькі гадоў была распушчана. Зрэшты, цяжкасці былі часовымі, і ўжо ў 1723 г. кангрэгацыя зацвердзіла новую Канстытуцыю. З тых часоў адбывалася пераважна яе развіццё[2][3].
Значны ўклад ва ўмацаванне і пашырэнне кангрэгацыі зрабіў айцец Казімеж ад Святога Ёзафа Вышыньскі (1700—1755 гг.). За часы яго кіравання марыяне пашырылі свой ўплыў у Рэчы Паспалітай і Партугаліі. У другой палове XVIII ст. колькас��ь членаў закону значна вырасла, ён пашырыўся на Літве, быў закладзены новы кляштар у Рыме. Марыяне набіралі ў свае шэрагі людзей з розных народнасцей, у прыватнасці палякаў, літвінаў, русінаў, чэхаў і партугальцаў[2][3].
Марыяне праявілі здольнасці да рацыянальнага выкарыстання ўсіх магчымасцей ва ўмовах новых акалічнасцей канца XVIII ст. Яны сталі незалежнымі ад колішняй апекі айцоў-рэфарматаў, распачалі місіі з шырокім ахопам людзей і заснавалі пры ўласных кляштарах парафіяльныя школы. Справа навучання трактавалася як адна з галоўных мэт марыян. Менавіта ў той час марыянамі кіраваў адзін з найвыбітнейшых генералаў — айцец Раймунд Навіцкі (1735-1801 гг.)[2][3].
Такое хуткае развіццё закону спынілася разам пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай. Новыя ўладары на яе землях праводзілі актыўную палітыку пераследу ў дачыненні да манаскіх законаў. Пратэстанцкая Прусія ўскладніла магчымасці для далучэння кандыдатаў да кляштараў, каб стварыць перадумовы для ліквідацыі жыцця законнага. У той жа час рэзка скарацілася колькасць школ, заснаваных марыянамі. Амаль адначасова распачаўся і працэс ліквідацыі кляштараў[2][3].
Першы кляштар марыян быў ліквідаваны Напалеонам у Рыме: марыяне былі высланы, як і ўсе чужаземцы, у 1798 г. Падобны лёс спаткаў у 1834 г. усе кляштары ў Партугаліі. Царскі ўрад Расійскай імперыі таксама быў схільны да знішчэння манаскіх законаў. Першым этапам было скасаванне чатырох кляштараў пасля Лістападаўскага паўстання. Да 1864 г. закон меў ужо толькі 55 членаў у 7 кляштарах на тэрыторыі Царства Польскага, якое цалкам падпарадкоўвалася Расійскай імперыі. Нарэшце застаўся адзіны кляштар — у Марыямпале на Літве. Усё астатнія былі скасаваныя або за ўдзел законнікаў у Студзеньскім паўстанні, або за тое, што — на думку царскага ўрада — былі занадта малыя[2][3].
Некаторых законнікаў саслалі ў Сібір (адзін з іх, айцец Кшыштаф Шварніцкі, у далёкім сібірскім Іркуцку збудаваў касцёл, заснаваў школу і каля пяцідзесяці гадоў выконваў ролю духоўнага айца для таварышаў па выгнанні), малую колькасць пакінулі на сваіх месцах для абслугоўвання парафіян, семінарыстаў першых курсаў разаслалі па дамах і забаранілі набор туды новых кандыдатаў. Астатніх законнікаў сабралі ў адным колішнім манастыры на дажыванне жыццяў. Многія з іх затым пакінулі месца ссылкі і перайшлі да душпастырскай працы ў якасці дыяцэзіяльных ксяндзоў[2][3].
У 1908 г. у кляштары ў Марыямпале заставаўся толькі адзін жывы марыянін — сам айцец-генерал Вінцэнты Сакоўскі (1840—1911 гг.). Кляштар той быў фармальна зачынены ў 1904 г. Трагедыю закону марыян бачыў, аднак, з дзяцінства айцец Ежы (Юрый) Матуляйціс-Матулевіч (1871—1927 гг.), прафесар і прарэктар Духоўнай Акадэміі ў Санкт-Пецярбургу, пазней біскуп Віленскі, які быў ахрышчаны і выхаваны ў марыянскай парафіі ў Марыямпале. Разам са сваім сябрам айцом-прафесарам Францішкам Бучысам яны зрабілі спробу далучэння да марыян і аднаўлення кляштара ў Марыямпале. Пасля таго, як гэта спроба не дала станоўчага выніку, па ўзгадненні з Апостальскай Сталіцай, яны вырашылі далучыцца да кангрэгацыі і таемна весці законнае жыццё. 29 жніўня 1909 г. айцец Матулевіч на руцэ біскупа Казімежа Рушкевіча ў прысутнасці айца-генерала Сакоўскага склаў законныя шлюбы (з вызваленнем ад абавязку адбываць навіцыят), а айцец Бучыс быў прыняты да навіцыяту. Гэты дзень адкрыў новую старонку ў гісторыі кангрэгацыі марыян[2][3].
Адраджэнне кангрэгацыі з ініцыятывы блаславёнага айца Ежы (Юрыя) Матусевіча суправаджалася рэформамі: урачыстыя шлюбы сталі больш простымі; афіцыюм за памерлых, які выконвалі марыяне да той пары, быў заменены на іншыя пабожныя практыкі ў інтэнцыі душ, якія знаходзяцця ў Чыстцы; быў скасаваны белы габіт, які дагэтуль быў абавязковым. Таксама была распрацавана новая Канстытуцыя. «На аўдыенцыі 15 верасня 1910 г. Яго Святасць Папа Пій X найміласцівейшым чынам зрабіў ласку даць сваё пацверджанне на той спосаб рэфармавання Кангрэгацыі і Яе Канстытуцыі»[2][3].
Новая Канстытуцыя мела дзве важныя характарыстыкі: па-першае, яе было магчыма выконваць таемна (законнікам болей не пр��дпісвалася насіць ніякія адмысловыя габіты, таму айцы маглі хадзіць у звычайных сутанах, а браты — у свецкім адзенні); па-другое, апостальская дзейнасць была прыстасавана да новых патрэбнасцей Царквы: атрыманне і пашырэнне ведаў заклікалася рабіць усімі спосабамі, змянілася кіраванне арганізацыямі, браты і айцы былі — наколькі гэта магчыма — ураўнаваныя ў правах, і братам ужо таксама давяралася апостальская праца[2][3].
Калі ў 1911 г. памёр айцец-генерал Сакоўскі, кангрэгацыя налічвала трох новых членаў і была цалкам забяспечана юрыдычнай базай. Самі марыяне ўспрымалі тое, што кангрэгацыя ўдала перажыла імавернасць смерці, як Провід Божы[2][3].
Айцец Матулевіч, які мае ў марыянскай традыцыі тытул Аднавіцеля, адкрыў навіцыят спачатку ў Санкт-Пецярбургу, потым — у Фрыбуры (Швейцарыя), дзе пры мясцовым універсітэце знаходзіў новых людзей, пакліканых да марыян. Першымі членамі адноўленай кангрэгацыі найчасцей былі дыяцэзіяльныя капеланы з Літвы і Польшчы, якія захапляліся асобай і ідэямі айца Матулевіча і жадалі актыўна ўключыцца ў апостальскую дзейнасць Царквы[2][3].
У хуткім часе кангрэгацыя з'явілася і ў Паўночнай Амерыцы, а пасля знікнення Расійскай імперыі манастыры і навіцыяты пачалі з'яўляцца ў Польшчы (Варшава) і на Літве (Марыямпале). З ініцыятывы айца Матулевіча быў таксама закладзены дом для працы сярод беларусаў на Крэсах усходніх (мястэчка Друя), кляштар у Латвіі — адзінае месца мужчынскага законнага жыцця ў тым краі, генеральны дом з міжнародным калегіумам для марыянскіх студэнтаў у Рыме. Калі ў 1927 г. Айцец-Аднавіцель памёр, кангрэгацыя налічвала 319 членаў у 13 дамах[2][3].
У міжваенны перыяд сярод усіх формаў апостальскай дзейнасці марыян найбольшай увагі заслугоўвае багатая адукацыйна-выхаваўчая праца: адкрываліся шматлікія (адносна агульнай колькасці марыян) школы і выхаваўчыя дамы ў Польшчы і за яе межамі. З блаславення Апостальскай Сталіцы марыяне пачалі працу ў візантыйска-славянскім абрадзе сярод рускіх у Маньчжурыі (цяпер Кітай). Тая місія была разагнана савецкімі ўладамі, і большасць тамтэйшых марыян была вывезена ў лагеры[2][3].
Дынамічны рост колькасці марыян і іх апостальскіх дзеянняў быў моцна запаволены падчас Другой сусветнай вайны, а потым — ва ўмовах панавання ідэалогіі камунізму. Некалькі дзясяткаў марыян жыццямі і цярпеннем паплаціліся за сваю апостальскую дзейнасць у імя Царквы[2][3].
Пасля вайны кангрэгацыя распаўсюдзілася ў многіх краінах на ўсіх кантынентах. Дзве амерыканскія правінцыі кангрэгацыі пасылалі сваіх членаў у розныя краіны ў мэтах аказання душпастырскай дапамогі эмігрантам. Аналагічна рабілі і польскія, і літоўскія марыяне, арганізоўваючы душпастырскую апеку для сваіх сваякоў у Вялікабрытаніі. Марыяне-беларусы таксама арганізавалі патранат над Беларускай Каталіцкай Місіяй у Англіі. Палякі аселі таксама ў Партугаліі, а літоўцы дабраліся да Аргенціны. Кангрэгацыя таксама заснавала новыя пляцоўкі ў Аўстраліі (для апекі над літоўскімі эмігрантамі і эмігрантамі ўсходняга абраду з тэрыторыі Расійскай імперыі) і ў Бразіліі[2][3].
У 1969/1970 г. спецыяльная генеральная капітула правяла рэформу Канстытуцыі кангрэгацыі, прыстасаваўшы яе (у духу абнаўленняў, якія былі выказаны на Другім Ватыканскім Саборы) да сучаснасці[2][3].
У апошнія гады кангрэгацыі актыўна займаецца залажэннем новых пляцовак у Германіі і на Алясцы і місіяй у Афрыцы (Руанда і Камерун). Пасля падзення камуністычных рэжымаў у Цэнтральнай і Усходняй Еўропе марыяне заклалі некалькі пляцовак у Чэхіі, Славакіі і Казахстане. Таксама змаглі аднавіць сваю дзейнасць законныя структуры ў Беларусі, Украіне, Літве і Латвіі. Варта, аднак, дадаць, што праца марыян на Усходзе трывала нават у часы глыбокага камунізму, хай і таемна. Марыяне лічаць, што патронамі іх місіі на Усходзе з'яўляюцца мучанікі з Росіцы — блаславёныя Юрый Кашыра і Антоній Ляшчэвіч, забітыя ў 1943 г. У цяперашні час кандыдатамі на святасць ці блаславёнасць з'яўляюцца іншыя марыянскія айцы, якія загінулі мучаніцкай смерцю: Аўганюш Кулеш (паляк), Андрэй Цікота і Фабіян Абрантовіч (беларусы, місіянеры ўсходняга абраду з Харбіна і Маньчжурыі) і Ян Мэндрыкс (латыш)[2][3].
Сёння марыяне налічваюць 499 членаў, а таксама шматлікіх памочнікаў, якія не ўваходзяць у кангрэгацыю, у 18 краінах свету і займаюцца самай рознай дзейнасцю: ад працы парафіяльнай да місіянерскай, ад служэння ў санктуарыях да душпастырства, ад нядзельных школ да навуковых даследаванняў у ВНУ. Яны стараюцца выконваць гэта згодна з дэвізам кангрэгацыі: «Pro Christo et Ecclesia» (бел.: Для Хрыста і Царквы). Неацэнную дапамогу марыянам сваёй малітвай, ахвярай, а часам і працай аказваюць тысячы свецкіх людзей, якія належаць да Асацыяцыі Памочнікаў Марыян[2][3].
Структура кангрэгацыі марыян
[правіць | правіць зыходнік]Тэрытарыяльная структура і колькасць
[правіць | правіць зыходнік]Тэрытарыяльна Кангрэгацыя Айцоў Марыян Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі дзеліцца на Правінцыі (буйныя тэрытарыяльныя адзінкі), Вікарыяты (меншыя) і тэрыторыі пад непасрэднай юрысдыкцыяй Найвышэйшага Генерала (на практыцы жа гэта тычыцца толькі тэрыторыі Італіі, у прыватнасці Генералату і Міжнароднага Дома Навучання ў Рыме).
На дадзены момант у кангрэгацыі існуюць тры Правінцыі:
- Правінцыя Боскага Провіду (з цэнтрам у Польшчы);
- Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці (з цэнтрам у ЗША);
- Правінцыя Боскай Міласэрнасці (з цэнтрам у Бразіліі);
На сённяшні дзень кангрэгацыя мае сем Вікарыятаў:
Дамы | Рэзідэнцыі | Біскупы | Святары | Браты | Студэнты | Новікі | Пастулянты | Асацыяваныя члены | Разам | |||
Вечныя
шлюбы |
Часовыя
шлюбы |
Вечныя
шлюбы |
Часовыя
шлюбы | |||||||||
Біскупы | 2 | 2 | ||||||||||
Асацыяваныя
члены |
3 | 7 | 2 | 12 | ||||||||
Правінцыі | ||||||||||||
Боскага Провіду
(цэнтр у Польшчы) |
26 | 9 | 181 | 28 | 1 | 4 | 9 | 4 | 6 | 233 | ||
Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці
(цэнтр у ЗША) |
9 | 1 | 52 | 8 | 1 | 4 | 15 | 4 | 2 | 86 | ||
Боскай Міласэрнасці
(цэнтр у Бразіліі) |
6 | 3 | 33 | 1 | 11 | 5 | 50 | |||||
Вікарыяты | ||||||||||||
Азіяцкі | 2 | 12 | 1 | 1 | 14 | |||||||
Камерунскі | 2 | 1 | 8 | 1 | 1 | 1 | 2 | 13 | ||||
Латышскі | 3 | 9 | 1 | 1 | 11 | |||||||
Літоўскі | 3 | 10 | 1 | 11 | ||||||||
Партугальскі | 2 | 1 | 9 | 2 | 1 | 12 | ||||||
Руандыйскі | 2 | 1 | 9 | 1 | 9 | 4 | 7 | 30 | ||||
Украінскі | 5 | 1 | 15 | 1 | 4 | 1 | 21 | |||||
Дамы і рэзідэнцыі пад непасрэднай юрысдыкцыяй Найвышэйшага Генерала | ||||||||||||
1 | 1 | 4 | 4 | |||||||||
Разам | 61 | 18 | 5 | 345 | 43 | 2 | 10 | 50 | 19 | 23 | 2 | 499 |
45 | 60 | 42 |
Правінцыі
[правіць | правіць зыходнік]Правінцыя Боскага Провіду
[правіць | правіць зыходнік]Правінцыя Боскага Провіду была заснавана ў 1930 г. і мае цэнтр у Польшчы (таксама ўключаючы ў свой склад тэрыторыі Беларусі, Казахстана, Германіі, Чэхіі, Славакіі і Вялікабрытаніі) і з'яўляецца найбуйнейшай Правінцыяй Кангрэгацыі Айцоў Марыян Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі. У Польшчы Правінцыя кіруе некалькімі свяцілішчамі, прысвечанымі Багародзіцы, уключаючы санктуарый у Ліханю Старым, які быў блаславёны Святым Айцом у 1999 г. Польскія марыяне таксама кіруюць Асацыяцыяй Памочнікаў Марыян і апасталатамі, якія ўключаюць у сябе катэхізацыю для дзяцей і падлеткаў, місіі і праграмы па аднаўленні гістарычных парафій, акадэмічную работу і фармацыю, напісанне навуковых прац і іншых публікацый. Члены Правінцыі таксама працуюць у місіях у Афрыцы, Казахстане і Бразіліі, на парафіях у Германіі, Чэхіі, Славакіі, Беларусі і Вялікабрытаніі.
Спіс законных дамоў і рэзідэнцый марыян у адпаведнасці з населенымі пунктамі на тэрыторыі Правінцыі Боскага Провіду:
- Беларусь:
- Казахстан:
- Германія:
- Польшча:
- Эльблёнг;
- Гозьлін;
- Гура-Кальварыя;
- Гура-Кальварыя — Марыанкі;
- Грудзёндз;
- Гжыбова;
- Ліхань Стары;
- Люблін;
- Люблін МДС;
- Пушча Марыянская;
- Рдзаўка;
- Жапіска;
- Скожац;
- Сточак Варміньскі;
- Варшава — Марымант;
- Варшава — Прага;
- Варшава — Стэгны;
- Закапаны;
- Чэхія:
- Брумаў-Більніцы;
- Градак;
- Прага;
- Славакія:
- Вялікабрытанія:
Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці
[правіць | правіць зыходнік]Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці была заснавана 19 кастрычніка 2006 г. у выніку ўніфікацыі двух марыянскіх Правінцый у ЗША. Цэнтр правінцыі знаходзіцца ў горадзе Стокбрыдж (штат Масачусетс). Правінцыя займаецца распаўсюджваннем канцэпцыі Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі і дапамагае марыянам ва ўсім свеце ў іх працы. Марыяне ЗША таксама прымаюць удзел у дбанні пра Нацыянальны Санктуарый Боскай Міласэрнасці і Інстытут Боскай Міласэрнасці Яна Паўла II, маюць падрыхтоўчую школу ў штаце Канектыкут і робяць шмат іншых рэчаў. Члены Правінцыі Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці таксама кіруюць місіяй у Аргенціне і прымаюць у ёй удзел.
Спіс законных дамоў і рэзідэнцый марыян у адпаведнасці з населенымі пунктамі на тэрыторыі Правінцыі Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці:
- Аргенціна:
- Злучаныя Штаты Амерыкі:
- Дэрыен, штат Ілінойс;
- Фэрбэнкс, штат Аляска;
- Кеноша, штат Вісконсін;
- Плэна, штат Ілінойс;
- Сцьюбенвіль, штат Агая;
- Стокбрыдж, штат Масачусетс;
- Томпсан, штат Канектыкут;
- Вашынгтон.
Правінцыя Боскай Міласэрнасці
[правіць | правіць зыходнік]Правінцыя Боскай Міласэрнасці была афіцыйна заснавана ў 1998 г., хаця першыя марыяне пачалі сваю місію ў Бразіліі ў пачатку 1960-х гадоў у адказ на заклік Папы Яна XXIII падчас Другога Ватыканскага Сабору служыць у Паўднёвай Амерыцы, якой у тыя часы моцна бракавала святароў. Пяць марыян распачалі місію ў Паўночнай Бразіліі ў 1964 г. Другая група прыехала праз пяць гадоў і пачала служэнне сярод людзей з бедных прыгарадаў Курыцібы на поўдні краіны. Марыяне Бразіліі служаць на парафіях і ў капліцах, якія не маюць статусаў парафій, падтрымліваюць мясцовыя каталіцкія рухі, а таксама праводзяць евангелізацыю ў індзейскіх плямёнах. У некаторых парафіях былі распрацаваны спецыяльныя праграмы для працы з найбяднейшымі сярод бедных. Марыяне таксама ўдзельнічаюць у кульце Боскай Міласэрнасці, дбаючы пра Санктуарый Боскай Міласэрнасці ў Курыцібе. Кангрэгацыя, сярод іншага, аказвае душпастырскую дапамогу групам жанчын-манахінь.
Спіс законных дамоў і рэзідэнцый марыян у адпаведнасці з населенымі пунктамі на тэрыторыі Правінцыі Боскай Міласэрнасці:
- Бразілія:
- Адрыанаполіс;
- Бара Санта Салетэ;
- Кратэўс;
- Курыціба — Нову-Мунду;
- Курыціба — Сантуарыу;
- Курыціба — Сан-Ёрге;
- Курыціба — Сан-Рафаэл;
- Мафра;
- Мануэл-Рыбас;
- Мангагуа;
- Рыа-дэ-Жанэйра;
- Турву.
Генеральная Курыя
[правіць | правіць зыходнік]Галоўнай кіруючай структурай Кангрэгацыі Айцоў Марыян Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі з'яўляецца Генеральная Курыя. Урад Генеральнай Курыі (які складаецца з Найвышэйшага Генерала, Віцэ-Генерала, II, III і IV Генеральных Дарадцаў) выбіраецца на Генеральнай Капітуле ў Рыме (Італія) тэрмінам на 6 гадоў. Апошнія выбары адбыліся ў лютым 2011 г. Вынікі былі наступныя:
- Найвышэйшы Генерал — айцец Анджэй Пакула (польск.: Andrzej Pakuła, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Віцэ-Генерал — айцец Джозэф Роэш (англ.: Joseph Roesch, Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці, ЗША);
- II Генеральны Дарадца — айцец Яір Б. Дэ Соўза (парт.: Jair B. De Souza, Правінцыя Боскай Літасці, Бразілія);
- III Генеральны Дарадца — айцец Збігнеў Пілат (польск.: Zbigniew Piłat, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- IV Генеральны Дарадца — айцец Войцех Ясіньскі (польск.: Wojciech Jasiński, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча)[5][6].
Офісы і Службы
[правіць | правіць зыходнік]Кангрэгацыя марыян патрабуе пастаяннага кантролю над пэўнымі галінамі сваёй дзейнасці. Менавіта з гэтымі мэтамі ў кангрэгацыі дзейнічаюць шматлікія Офісы і Службы, у кампетэнцыю якіх уваходзяць пэўныя пытанні. Членства ў Офісах і Службах можа сумяшчацца з членствам у Генеральнай Курыі і Генеральных Камітэтах і Інстытутах кангрэгацыі. На дадзены момант існуюць наступныя пасады:
- Генеральны Сакратар — айцец Збігнеў Пілат (польск.: Zbigniew Piłat, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Генеральны Скарбнік — айцец Войцех Ясіньскі (польск.: Wojciech Jasiński, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Генеральны Пастулатар — айцец Анджэй Пакула (польск.: Andrzej Pakuła, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Генеральны Прамотар Асацыяцыі Еўхарыстычных Апосталаў Боскай Міласэрнасці — айцец Джозэф Роэш (англ.: Joseph Roesch, Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці, ЗША);
- Генеральны Прамотар Місій — айцец Рышард Гароўскі (польск.: Ryszard Górowski, Камерунскі Вікарыят);
- Генеральны Архівіст — айцец Вальдэмар Карпук (польск.: Waldemar Karpuk, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Рэдактар вэб-старонкі — брат Эндру Р. Мачыньскі (англ.: Andrew R. Mączyński, Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці, ЗША)[7][8].
Генеральныя Камітэты і Інстытуты кангрэгацыі
[правіць | правіць зыходнік]У Кангрэгацыі Айцоў Марыян Беззаганнага Зачацця Найсвяцейшай Дзевы Марыі стала дзейнічаюць Генеральныя Камітэты і Інстытуты, членства ў якіх можа сумяшчацца з членствам у Генеральнай Курыі і Офісах і Службах:
- Фармацыйны Камітэт, які складаецца з Прэзідэнта, трох Членаў і двух Кансультантаў:
- Прэзідэнт — айцец Джозэф Роэш (англ.: Joseph Roesch, Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці, ЗША);
- Члены:
- Кансультанты:
- Камітэт Харызмы Кангрэгацыі, які складаецца з Прэзідэнта і чатырох Членаў:
- Прэзідэнт — айцец Януш Кумаля (польск.: Janusz Kumala, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Члены:
- Айцец Эдуарда Хуан Баптысіта Альварэз (ісп.: Eduardo Juan Baptisita Alvarez, Аргенцінскі Вікарыят);
- Айцец Басілеу дос Аньёс Пірэс (парт.: Basileu dos Anjos Pires, Партугальскі Вікарыят);
- Айцец Марыан Пісажак (польск.: Marian Pisarzak, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Айцец Яір Б. Дэ Соўза (парт.: Jair B. De Souza, Правінцыя Боскай Літасці, Бразілія);
- Інстытут Марыянскай Гісторыі і Духоўнасці, які складаецца з Прэзідэнта і дзесяці Членаў:
- Прэзідэнт — айцец Януш Кумаля (польск.: Janusz Kumala, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Члены:
- Айцец Марак Цебен (польск.: Marek Ciebien, Руандыйскі Вікарыят);
- Айцец Павал Худзік (польск.: Paweł Chudzik, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Тадэўш Горскі (польск.: Tadeusz Górski, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Айцец Ян Касмоўскі (польск.: Jan Kosmowski, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Айцец Касімір Кжыжаноўскі (англ.: Casimir Krzyżanowski, Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці, ЗША);
- Айцец Вацлаў Макас (польск.: Wacław Makos, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Айцец Басілеу дос Аньёс Пірэс (парт.: Basileu dos Anjos Pires, Партугальскі Вікарыят);
- Айцец Марыан Пісажак (польск.: Marian Pisarzak, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Айцец Пётр Смаліньскі (польск.: Piotr Smoliński, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Айцец Кшыштаф Троян (польск.: Krzysztof Trojan, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Літургічны Камітэт, які складаецца з Прэзідэнта, Віцэ-Прэзідэнта і чатырох Членаў:
- Прэзідэнт — айцец Марыан Пісажак (польск.: Marian Pisarzak, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Віцэ-Прэзідэнт — айцец Мацей Захара (польск.: Maciej Zachara, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Члены:
- Айцец Энтані Грэмліч (англ.: Anthony Gramlich, Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці, ЗША);
- Айцец Мячыслаў Ястжэбскі (польск.: Mieczyslaw Jastrzebski, Правінцыя Боскай Літасці, Бразілія);
- Брат Эндру Р. Мачыньскі (англ.: Andrew R. Mączyński, Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці, ЗША);
- Айцец Рафал Залеўскі (польск.: Rafał Zalewski, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Камітэт Канстытуцыі і Дырэкторыі, які складаецца з Прэзідэнта, Віцэ-Прэзідэнта, Сакратара і дзесяці Кансультантаў:
- Прэзідэнт — айцец Марыан Пісажак (польск.: Marian Pisarzak, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Віцэ-Прэзідэнт — айцец Казімеж Хвалак (польск.: Kazimierz Chwałek, Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці, ЗША);
- Сакратар — айцец Антоні Сквярчыньскі (польск.: Antoni Skwierczyński, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Кансультанты:
- Айцец Джозэф Роэш (англ.: Joseph Roesch, Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці, ЗША);
- Айцец Яір Б. Дэ Соўза (парт.: Jair B. De Souza, Правінцыя Боскай Літасці, Бразілія);
- Айцец Збігнеў Пілат (польск.: Zbigniew Piłat, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Айцец Павал Наўмовіч (польск.: Paweł Naumowicz, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Айцец Ян М. Рокаш (польск.: Jan M. Rokosz, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Айцец Януш Кумаля (польск.: Janusz Kumala, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Айцец Казімеж Пэк (польск.: Kazimierz Pek, Правінцыя Боскага Провіду, Польшча);
- Айцец Вітаўтас Брыліус (літ.: Vytautas Brilius, Літоўскі Вікарыят);
- Брат Эндру Р. Мачыньскі (англ.: Andrew R. Mączyński, Правінцыя Найсвяцейшай Дзевы Марыі Маці Міласэрнасці, ЗША);
- Айцец Басілеу дос Аньёс Пірэс (парт.: Basileu dos Anjos Pires, Партугальскі Вікарыят)[9][10].
Зноскі
- ↑ а б Current statistics as for January 1, 2015 (англ.)
- ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у ф х ц ч Rys historyczny Zgromadzenia Księży Marianów Архівавана 12 лістапада 2014. (польск.).
- ↑ а б в г д е ё ж з і к л м н о п р с т у ф х ц ч Three Centuries with Mary Immaculate as Patroness Архівавана 4 красавіка 2015. (англ.).
- ↑ Dane Statystyczne Na dzień 1 stycznia 2015 r Архівавана 6 ліпеня 2015. (польск.).
- ↑ SUPERIOR GENERAL AND HIS COUNCIL Архівавана 4 красавіка 2015. (англ.).
- ↑ Przełożony Generalny i Jego Rada Архівавана 6 ліпеня 2015. (польск.).
- ↑ OFFICES AND SERVICES Архівавана 22 красавіка 2015. (англ.).
- ↑ FUNKCJE I URZĘDY GENERALNE Архівавана 6 ліпеня 2015. (польск.).
- ↑ GENERAL COMMITTEES AND INSTITUTIONS OF THE CONGREGATION Архівавана 23 красавіка 2015. (англ.).
- ↑ GENERALNE KOMISJE I INSTYTUTY ZGROMADZENIA Архівавана 6 ліпеня 2015. (польск.).
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Завальнюк У. М. Энцыклапедычны слоўнік рэлігійнай лексікі беларускай мовы / У. М. Завальнюк, М. Р. Прыгодзіч, В. К. Раманцэвіч. — Мінск, Изд-во Гревцова, 2013. — 808 с. ISBN 978-985-6954-73-6.
- Надсан А. Біскуп Чэслаў Сіповіч: сьвятар і беларус Архівавана 21 красавіка 2021. / Аляксандар Надсан. — Мн.: БелФранс, 2004. — 300 с., [9]с. іл. ISBN 985-6425-28-X.
- Надсан А. Pro patria aliena: Кляштар беларускіх айцоў-марыянаў у Друі (1924—1938). — Мн., 2006. — 160 с. — (Бібліятэка часопіса «Беларускі Гістарычны Агляд»).