Валавы ўнутраны прадукт

Валавы́ ўну́траны праду́кт (ВУП) — абагульнены эканамічны статыстычны паказчык; паказвае сукупны кошт усіх тавараў і паслуг, створаных у межах краіны як рэзідэнтамі, так і нерэзідэнтамі. З’яўляецца адным з базавых паказчыкаў эканамічнага развіцця краіны.

Разлічваецца трыма метадамі: па даходах, па выдатках, і метадам даданага кошту. Прымяняюць у Сістэме нацыянальных рахункаў (СНР). На рахунку «Вытворчасць» СНР ВУП вылічваюць як розніцца паміж аб’ёмамі сукупнага выпуску і прамежкавага спажывання, на рахунку «Стварэнне даходаў» — як сума аплаты працы наёмных работнікаў, чыстых падаткаў на вытворчасць і сукупнага прыбытку ў эканоміцы, а на рахунку «Выкарыстанне даходаў» — як сума выдаткаў на канчатковае спажыванне і ашчаджэнні.

ВУП адрозніваецца ад паказчыка чыстага ўнутранага прадукту на велічыню спажывання асноўнага капіталу. ВУП разлічваецца ў фактычных асноўных і рынкавых цэнах (намінальны ВУП). Для вывучэння дынамікі ВУП прымяняюць сталыя цэны. Рэальны ВУП разлічваецца метадам дэфлятавання.

ВУП на душу насельніцтва вылічваюць дзяленнем ВУП на колькасць жыхароў краіны. Для большай якасці параўнання ён часта падаецца з папраўкай на розніцу цэн у розных краінах.

ВУП паказвае толькі грашовы эквівалент усёй створанай прадукцыі, а не якасць прадукцыі, таму не можа прымяняцца для параўнання дабрабыту і якасці жыцця. Для гэтага існуюць іншыя паказчыкі, такія як Індэкс чалавечага развіцця.

Унізе паказаны краіны з найбольшымі ВУП у мільярдах долараў ЗША:

Месца	Краіна	1980	1990	2000	2003	2009	2021^[1]
1.	ЗША	2.795,600	5.803,300	9.824,700	10.857,200	14.256,275	22.996,100
2.	Кітай	301,500	387,800	1.080,800	1.372,000	5.100,000	17.734,063
3.	Японія	1.072,900	3.052,200	4.766,100	4.290,700	5.068,059	4.937,422
4.	Германія	826,100	1.547,000	1.875,200	2.386,200	3.352,742	4.223,116
5.	Вялікабрытанія	536,700	994,600	1.440,900	1.775,000	2.183,607	3.186,860
6.	Індыя	175,500	313,100	460,800	556,100	1.340,000	3.173,398
7.	Францыя	682,400	1.219,800	1.313,300	1.731,600	2.675,951	2.937,473
8.	Італія	454,600	1.104,500	1.077,600	1.455,400	2.200,000	2.099,880
9.	Канада	268,900	582,700	724,200	850,500	1.370,000	1.990,762
10.	Паўднёвая Карэя	62,200	252,600	461,500	520,900	943,940	1.798,534
11.	Расія	42,000	85,600	259,700	428,800	1.220,000	1.775,800
12.	Бразілія	148,900	465,000	599,800	507,000	1.670,000	1.608,981
13.	Аўстралія	156,700	307,900	378,700	508,200	928,040	1.542,660
14.	Іспанія	221,800	511,500	562,800	827,100	1.670,000	1.425,277
15.	Мексіка	202,000	262,700	581,400	611,600	900,050	1.293,038
16.	Інданезія	72,480	106,140	165,020	234,770	539,580	1,186,092
17.	Нідэрланды	178,400	295,500	371,600	509,300	871,520	1.018,007
18.	Саудаўская Аравія	164,540	117,630	189,510	215,810	429,100	833,541
19.	Турцыя	68,820	150,680	274,430	314,590	649,270	815,271
20.	Швейцарыя	107,600	229,500	240,400	314,000	558,200	812,867
21.	Тайвань	41,400	160,400	309,600	288,800	390,800	774,700
22.	Польшча	56,700	65,980	172,220	217,830	439,740	674,048
23.	Швецыя	128,900	238,300	239,800	297,500	436,540	627,437
24.	Бельгія	121,700	197,800	228,700	300,800	483,250	599,879
25.	Тайланд	32,350	85,340	126,390	152,280	281,710	505,981
26.	Ірландыя	21,750	49,310	100,210	164,470	236,640	498,559
27.	Аргенціна	76,960	141,350	284,200	127,590	332,980	491,492
28.	Нарвегія	64,440	119,790	171,250	228,860	389,190	482,437
29.	Венесуэла	59,120	48,600	117,140	83,620	329,790	482,359
30.	Ізраіль	24,900	60,700	132,460	127,050	207,95	481,591
31.	Аўстрыя	80,200	162,100	191,200	251,000	401,760

ВУП Беларусі

На 2010 год ВУП Беларусі па разліках МВФ склаў 52,9 млрд дол. (69-е месца ў свеце), паводле парытэту пакупніцкай здольнасці — 130,8 млрд дол. (59-е месца). На 2021 год ВУП Беларусі па разліках МВФ склаў 68,219 млрд дол. (74-е месца ў свеце), паводле парытэту пакупніцкай здольнасці — 203 млрд дол. (69-е месца)

Гл. таксама

Зноскі

↑ https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?year_high_desc=true

Спасылкі

Статыстыка ВУП па розных краінах Архівавана 21 снежня 2008.
Economic & Social Data Ranking Архівавана 26 студзеня 2005.
Спіс краінаў па ВУП на душу насельніцтва Архівавана 5 верасня 2015.
Ранжаванне краінаў свету па ВУП на душу насельніцтва Архівавана 24 красавіка 2013.

[1] ttps://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?year_high_desc=true

[1]