Ірвінг Берлін

Ірвінг Берлін
англ.: Irving Berlin
Асноўная інфармацыя
Дата нараджэння	11 мая 1888(1888-05-11)[1][2][…]
Месца нараджэння	Талачын, Магілёўская губерня, Расійская імперыя[7] або Цюмень, Табольская губерня, Расійская імперыя[7]
Дата смерці	22 верасня 1989(1989-09-22)[1][2][…] (101 год)
Месца смерці	Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША[3]
Месца пахавання	Вудлан[d][4]
Краіна	ЗША[5]  Расійская імперыя
Бацька	Moses Beilin[d][6]
Маці	Lena Jarchin[d][6]
Жонка	Dorothy Goetz[d] і Ellin Berlin[d]
Дзеці	Mary Ellin Barrett[d]
Месца працы	Ted Snyder Company[d]
Музычная дзейнасць
Прафесіі	кампазітар, піяніст, аўтар песень, сцэнарыст, кінакампазітар, паэт-песеннік, musical theatre composer, кінасцэнарыст
Інструменты	фартэпіяна
Жанры	вадэвіль[d] і мюзікл[8]
Грамадская дзейнасць
Член у	ASCAP[d] SACEM[d]
Узнагароды	Залаты медаль Кангрэса ЗША Medal of Liberty[d] зорка на галівудскай «Алеі славы»
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ірвінг Берлін (англ.: Irving Berlin), пры нараджэнні Ізраіль Бейлін (11 мая 1888, Магілёў — 22 верасня 1989) — амерыканскі кампазітар і паэт-песеннік, адзін з «вялікай пяцёркі» амерыканскіх кампазітараў ХХ ст. (разам з Д. Гершвінам, Дж. Кернам, Р. Роджэрсам і К. Портэрам). Аўтар не менш за 700 песень, напісаў музыку для 13 драматычных спектакляў і 7 кінафільмаў.

Ізраіль Бейлін быў малодшым з васьмярых дзяцей у сям’і сінагагальнага кантара Майсея Бейліна (1848—1901)^[9] і Леі Ліпкінай (1850—1922),^[10] выхадцаў з Талачына Магілёўскай губерні, цяпер у Беларусі.^[11][12][13] Старэйшыя дзеці ў сям’і нарадзіліся ў Талачыне, найстарэйшы брат будучага кампазітара заставаўся ў горадзе пасля эміграцыі астатніх членаў сям’і.^[14] Часам лічыцца, што Ірвінг Берлін нарадзіўся ў Цюмені^[15][16]. У сваіх інтэрв’ю 1930—1940 гадоў І. Берлін распавядаў, што з’явіўся на свет ў Магілёве^[17][17][18]. Калі Стывен Спілберг у 1980-х гадах задумаў здымаць фільм пра І. Берліна і сустракаўся дзеля гэтага з кампазітарам, той нечакана распавёў, што насамрэч ён родам з Табольска^[19].

Неўзабаве пасля нараджэння будучага кампазітара сям’я пераехала ў Табольск. Адтуль Бейліны праз порт Антверпена на караблі «Rhynland» адправіліся ў Нью-Ёрк, куды прыбылі 14 верасня 1893 года.

Вырас на Манхэтэне, у раёне Іст-Сайд (англ.: East-Side), дзе жыло шмат эмігрантаў з Расіі і Усходняй Еўропы.

Не меў музыкальнай адукацыі і спачатку складаў музыку, нават не валодаючы нотнай граматай і не ўмеючы граць на фартэпіяна. Першую песню запісаў у 19 гадоў. Першая мелодыя, якая прынесла яму сусветную славу, «Александр рэгтайм бэнд» англ.: Alexander Ragtime band, з’явілася ў 1911 г. З 1914 г. піша мюзіклы і музыку для драматычных спектакляў, з 1930 г. — музыку для кінафільмаў. Практычна кожны са спектакляў і фільмаў даў свету ад аднаго да чатырох «хітоў».

Сярод найбольш вядомых твораў: песня «Божа, блаславі Амерыку» (англ.: God Bless America), якая лічыцца другім, неафіцыйным гімнам ЗША пасля выканання на прэзідэнцкіх выбарах у 1940 г.; песня «Puttin on the Ritz» (1929) — «неафіцыйны гімн Галівуда»; балада «Белыя Каляды» (англ.: White Christmas) з фільма «Курортная гасцініца» (англ.: Holiday Inn) (1942), якая трапіла ў кнігу рэкордаў Гінэса як самая тыражаваная ў свеце (100 млн дыскаў) і стала адным з культавых сімвалаў калядных святаў у Амерыцы.

• Рэгтайм

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Ірвінг Берлін