Міратворчая рота Беларусі

У 2004 годзе на саміце Савета еўраатлантычнага партнёрства ў Стамбуле беларуская дэлегацыя заявіла аб намеры ��адрыхтаваць уласны міратворчы воінскі кантынгент. На думку ўрада, удзел краіны ў міратворчай дзейнасці з’яўляецца адной са значных сфер знешнепалітычнай дзейнасці дзяржавы, якая спры��е павышэнню аўтарытэту рэспублікі на міжнароднай арэне. Для гэтага была створана нарматыўная прававая база, якая вызначае парадак удзелу беларускіх прадстаўнікоў у міратворчай дзейнасці^[3]. Практычным крокам на шляху да гэтага стала комплекснае аператыўна-тактычнае вучэнне «Шчыт Айчыны-2004», у рамках якога ўпершыню было праведзена даследчае вучэнне з падраздзяленнем 120-й гвардзейскай асобнай механізаванай брыгады па выкананні задач міратворчай аперацыі. Беларускія вайскоўцы даволі паспяхова адпрацавалі пытанні, звязаныя з адлюстраваннем нападу на гуманітарны канвой і аховай лагера бежанцаў^[4].

Ужо ў 2005-м была канчаткова сфарміравана міратворчая рота. У адпаведнасці з беларускім заканадаўствам, новае падраздзяленне камплектавалася выключна вайскоўцамі, якія праходзяць службу па кантракце. У яго абсталяванне і падрыхтоўку былі ўкладзены значныя сілы і сродкі. Вайскоўцы роты пачалі праходзіць спецыяльную падрыхтоўку на розных моўных і міратворчых курсах за мяжой. Першапачаткова яна ўвайшла ў 120-ю механізаваную брыгаду, але пазней перададзена 103-й паветрана-дэсантнай^[5].^[6][7].

2 жніўня 2010 года прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка падпісаў указ №400 «Аб накіраванні вайскоўцаў Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь для ўдзелу ў дзейнасці па падтрыманні міжнароднага міру і бяспекі ў Ліванскай Рэспубліцы»^[8]. У Ліван беларусы прыбылі 17 лістапада^[9]. На 2020 год сем беларусаў дзейнічалі ў Ліване і двое пры місіі АБСЕ ва Украіне^[7]. У

6 студзеня 2022 рота накіравана для ўдзелу ў міратворчай аперацыі АДКБ на тэрыторыі Казахстана^[10]. Байцы падраздзялення ўзялі пад ахову аэрадром «Жэтыген» і арсенал артылерыйскіх боепрыпасаў у горадзе Капшагай. Работу каардынавалі намеснік камандуючага сіламі спецыяльных аперацый Сяргей Андрэеў і камандзір батальёна-тактычнай групы Сяргей Красоўскі, якія разам з ротай знаходзіліся ў Казахстане^[11]. Ужо 14 студзеня беларускія міратворцы, у сувязі з хуткім завяршэннем місіі, вярнуліся дадому^[12]. Сустракаць іх на аэрапорт у Мачулішчах прыехаў прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка^[13].

Арганізацыйна-штатная структура міратворчай роты складаецца з упраўлення (4 вайскоўцаў) і двух узводаў — навучальнага (4 вайскоўцаў) і міратворчага (32 вайскоўцаў). У складзе кожнага ўзвода маюцца штатныя інструктара. Дадзеныя сілы з’яўляюцца пастаянным складам. Прадугледжана яшчэ 200 чалавек пераменнага складу. Гэта вайскоўцы, якія праходзяць службу па кантракце ў розных злучэннях і воінскіх часцях Узброеных Сіл. Яны з’яўляюцца кандыдатамі для камплектавання міратворчых падраздзяленняў у выпадку прыняцця на вышэйшым палітычным узроўні адпаведнага рашэння. Усе яны прайшлі адпаведную падрыхтоўку і ў пісьмовай форме выказалі сваю згоду на ўдзел у дзейнасці па падтрыманні міжнароднага міру і бяспекі. Яны рэгулярна ўдзельнічаюць у зборах і вучэннях, падчас якіх удасканальваюць індывідуальную падрыхтоўку і адпрацоўваюць практычныя дзеянні ў складзе падраздзяленняў^[6]. Вядома аб наяўнасці ў роце бронетранспарцёраў БТР-80 і квадрацыклаў, байцы ўзброены аўтаматамі АКС-74, кулямётамі ПКМ, снайперскімі вінтоўкамі СВД, падствольных гранатамётамі ГП-25 і пісталетамі ПМ. Зброя абсталёўваецца аптычнымі, каліматарнымі і начнымі прыцэламі, на некаторых вінтоўках — тэлескапічныя прыклады^[14].

Адбор і падрыхтоўка байцоў падраздзялення праходзіць у тры этапы^[6].

Спачатку кандыдаты ў міратворчую роту павінны мець адпаведныя прафесійныя, маральна-дзелавыя якасці і стан здароўя. На першапачатковым этапе камандзіры часцей і падраздзяленняў самі ажыццяўляюць адбор вайскоўцаў. Сярод іх могуць быць як афіцэры, прапаршчыкі, так і салдаты, сяржанты. Затым кандыдаты прыбываюць на факультэт павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраў Ваеннай акадэміі, дзе здаюць экзамен па англійскай мове. Пасля паспяховага тэставання яны 3 месяцы навучаюцца на курсе па вывучэнні асноў міратворчай дзейнасці і павышэнню ведаў замежнай мовы.

Вывучаюць таксама міжнароднае гуманітарнае права, асновы міратворчай дзейнасці, маральна-псіхалагічную і тактычную падрыхтоўку, удасканальваюць веды англійскай. У ходзе навучання на курсе працягваецца вывучэнне кандыдатаў, а па выніках вучобы і выпускных экзаменаў лепшыя з іх залічваюцца ў пераменны склад.

Наступны этап доўжыцца ад некалькіх тыдняў да месяца. Вайскоўцы ўдзельнічаюць у зборах і вучэннях у складзе зводнага ўзвода і роты непасрэдна ў міратворчай роце, выкарыстоўваючы наяўныя ў падраздзялення вучэбную матэрыяльную базу, экіпіроўку, рыштунак і ўзбраенне. Апошні этап падрыхтоўкі праходзіць непасрэдна перад камандзіроўкай міратворчага падраздзялення ў раён выканання задач: удасканальваюцца навыкі асабістага складу пры выкананні задач і праводзяцца ўсе этапы баявога зладжвання падраздзялення.

З моманту падпісання кіраўнікамі дзяржаў-членаў АДКБ пагаднення аб міратворчай дзейнасці адпрацоўка задач міратворчых падраздзяленняў праводзілася ў рамках вучэнняў «Непарушнае братэрства» ў 2012 годзе ў Казахстане, у 2013 годзе ў Расіі, у 2014 годзе ў Кіргізіі^[15], у 2015 годзе ў Арменіі^[16], у 2016 годзе ў Беларусі^[17], запар у 2017^[18] і 2018^[19] гадах у Расіі, у 2019 годзе ў Таджыкістане^[20] і ў 2020 зноў у Беларусі^[21]. Тут падраздзяленні адпрацоўваюць суправаджэнне калон з гуманітарнымі грузамі, занятак міратворчымі кантынгентамі сваіх зон адказнасці, ахову, аказанне першай медыцынскай дапамогі ў рамках сама- і ўзаемадапамогі, патруліроўнне мясцовасці, арганізацыі работ кантрольна-прапускных пунктаў, адпрацоўку дзеянняў пры выкананні задач па супрацьдзеянні масавым беспарадкам і адлюстраванне нападаў баевікоў.

У кастрычніку 2019 было падпісана тэхнічнае пагадненне паміж Міністэрствам абароны Рэспублікі Беларусь і Міністэрствам абароны Італьянскай Рэспублікі аб супрацоўніцтве ў рамках сумеснага ўдзелу ў місіі Часовых сіл Арганізацыі Аб’яднаных Нацый у Ліване. Пагадненне заключана з Італіяй па той прычыне, што за Сектар «Захад» са штабам місіі UNIFIL у горадзе Эн-Накура, дзе размяшчаецца беларускі кантынгент, адказваюць УС Італіі. Міністэрства абароны Італіі таксама прафінансавала навучанне чатырох беларускіх вайскоўцаў італьянскай мове пры пасольстве Італіі ў Мінску. Таксама італьянскі бок даў беларускім сілам на бязвыплатнай аснове харчаванне, стратэгічную перакідку паветраным і марскім транспартам, месца для захоўвання абсталявання і боепрыпасаў, аказанне першай медыцынскай дапамогі і медыцынскую эвакуацыю ў ваенныя медыцынскія ўстановы ўзроўню «1+» і «2»^[14].

У пачатку сакавіка 2020 года на палігоне 103-й віцебскай асобнай гвардзейскай паветрана-дэсантнай брыгады прайшла сумесная трэніроўка з удзелам вайскоўцаў міратворчай роты і батальёна марской пяхоты Узброеных сіл Вялікабрытаніі. Трэніроўка прадугледжана ў рамках двухбаковага супрацоўніцтва па пытаннях падрыхтоўкі беларускіх міратворцаў. У той жа час, як растлумачыў аташэ па пытаннях абароны пры Пасольстве Злучанага Каралеўства Вялікабрытаніі і Паўночнай Ірландыі ў Рэспубліцы Беларусь падпалкоўнік Цімафі Уайт-Байкот, яна не з’яўлялася часткай якіх-небудзь шматбаковых вучэнняў і накіравана выключна на навучанне асабістага складу і абмен вопытам. У трэніроўцы былі задзейнічаны 28 вайскоўцаў 42-га батальёна марской пяхоты узброеных сіл Вялікабрытаніі. На палігоне Лосвіда прайшлі заняткі па медыцынскай, тактычнай, інжынернай, агнявой падрыхтоўцы^[22].

• 12-я міратворчая брыгада (Арменія)
• Атрад рэагавання на крызісныя сітуацыі (Ісландыя)

• Хочаш міра, рыхтуйся да вайны: беларускія міратворцы ў справе - відэа // Sputnik Belarus, 7 ліпеня 2020