Луі Арагон
Луі Арагон (фр.: Louis Aragon, народжаны Louis-Marie Andrieux, Луі-Мары Андрэ; 3 кастрычніка 1897, Парыж — 24 снежня 1982, Парыж) — французскі паэт і празаік, член Ганкураўскай акадэміі; дзеяч Французскай камуністычнай партыі, лаўрэат Міжнароднай Ленінскай прэміі «За ўмацаванне міру паміж народамі» (1957).
| Луі Арагон | |
|---|---|
| фр.: Louis Aragon | |
.jpg) | |
| Асабістыя звесткі | |
| Псеўданімы | Arnaud Saint Romain[1], Arnaud de Saint-Roman[1], François la Colère[1], Témoin des martyrs[1] і Albert de Routisie |
| Дата нараджэння | 3 кастрычніка 1897[2][3][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 24 снежня 1982[3][5][…] (85 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Пахаванне | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Луі Андрыё[d] |
| Маці | Marguerite Toucas-Massillon[d] |
| Жонка | Эльза Трыале[d] |
| Альма-матар | |
| Месца працы | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | урач-пісьменнік, журналіст, палітык, паэт, раманіст, мастацкі крытык, змагар Французскага супраціву, гісторык |
| Кірунак | Дадаізм і сюррэалізм |
| Жанр | паэзія |
| Мова твораў | французская |
| Грамадская дзейнасць | |
| Партыя | |
| Член у | |
| Прэміі |
прэмія Рэнадо[d] (1936) |
| Узнагароды | |
 Творы ў Вікікрыніцах | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
 Цытаты ў Вікіцытатніку | |
.svg){kind=small}
Біяграфія
правіцьЛуі Арагон нарадзіўся 3 кастрычніка 1897 г. у Парыжы. Ён быў пазашлюбным сынам Маргарыты Тука, якая запісала яго як прыёмнага сына сваёй маці і ойчыма, палітычнага дзеяча Андрыё. Пасля Луі абраў сабе псеўданім Арагон па назве іспанскай гістарычнай вобласці.
З 1915 года ён вучыўся на медыцынскім факультэце ў Парыжы. Удзельнічаў у Першай сусветнай вайне санітарам.
У маладосці быў блізкі да кола дадаістаў і сюррэалістаў.
У 1927 паэт уступіў у Французскую камуністычную партыю і пачаў актыўна займацца журналістыкай.
У жніўні 1932 Луі Арагон наведаў СССР у складзе інтэрнацыянальнай брыгады пісьменнікаў, якая вывучала новабудоўлі сацыялістычнага Урала, у тым ліку — гарады Магнітагорск, Чалябінск і Кабакоўск (цяпер Сяроў). Свае ўражанні ад паездкі Арагон адбіў ў напісаным па гарачых слядах цыкле вершаў «Ура, Урал!».
У 1929 годзе ажаніўся з пісьменніцай Эльзай Трыале (сястрой Лілі Брык), якой прысвячаў многія свае вершы.
Падчас Другой сусветнай вайны Арагон удзельнічаў у руху Супраціву.
У 1957 стаў лаўрэатам Міжнароднай Ленінскай прэміі «За ўмацаванне міру паміж народамі». Рэдагаваў газету «Les Lettres françaises». У наступныя гады рэзка выступае супраць аўтарытарызму савецкага камунізму. Асуджае працэсы супраць пісьменнікаў у СССР, у прыватнасці Справа Сіняўскага і Даніэля ў 1966 годзе. У 1968-м рэзка пратэстуе супраць уводу войскаў у Чэхаславакію.
Быў знаёмы з Якубам Коласам, пераклаў на французскую ўрыўкі з «Новай зямлі», а таксама «А хто там ідзе» Янкі Купалы.
Творы Арагона на беларускую мову перакладалі Эдзі Агняцвет, Рыгор Барадулін, Зміцер Колас, Сцяпан Ліхадзіеўскі, Ніна Мацяш.
Паэт памёр 24 снежня 1982 года ў Парыжы.
Беларускія пераклады
правіць- Базельскія званы. — Мн., 1937.
- Падсадная качка // Французская навела XX стагоддзя. — Мн., 1992.
Зноскі
- ↑ а б в г Czech National Authority Database Праверана 30 жніўня 2020.
- ↑ Delarge J. Louis ( Louis Toucas, dit ) ARAGON // Le Delarge — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6 Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Louis Aragon // ISFDB — 1995. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Fichier des personnes décédées mirror Праверана 12 красавіка 2021.
- ↑ Louis Aragon // BD Gest' Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2012. Праверана 24 жніўня 2018.
Спасылкі
правіць- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Луі Арагон