Бярозаўскі гісторыка-краязнаўчы музэй

Бярозаўскі гісторыка-краязнаўч�� музэй — музэй, адкрыты ў 1963 року ў месьце Бярозе паводле распараджэньня Берасьцейскага аблвыканкаму як гісторыка-рэвалюцыйны музэй. Рашэньнем Бярозаўскага райвыканкаму ад 23 лістапада 1993 перайменаваны ў гісторыка-краязнаўчы. Музэем кіравалі Я. Ф. Бажок, М. Дз. Сікорын, Г. А. Ракіцкая, Г. С. Пуцыковіч. З 1999 г. дырэктар Л. М. Ківатыцкая.

Асноўны фонд музэю (2008) налічвае 18 808 адзінак захоўваньня, навукова-дапаможны — 10 689 адзінак Плошча экспазыцыі 156 м², разьмешчана ў 5 залях.

Музэйныя экспанаты сабраны ў 19 калекцыяў: археалёгія, нумізматыка, скарбы, баністыка, фалерыстыка, зброя, прадметы этнаграфіі і побыту, графіка, скульптура, жывапіс, дэкаратыўна-прыкладное мастацтва, музычныя інструмэнты, дакумэнты, друкаваныя выданьні, фотадакумэнты, рукапісы, кінафотадакумэнты, прадметы з гісторыі тэхнікі, прыродазнаўчая калекцыя. Найбольш значныя і рэдкія сярод іх: манэтны скарб XVI ст. Вялікага Княства Літоўскага; прадметы, выяўленыя ў час археалягічных раскопак на тэрыторыі картускага манастыра: керамічны посуд, фрагмэнты плястычнай паліхромнай кафлі, жалезныя вырабы (усе XVII ст.) і інш.; алтарная драўляная манастырская скульптура XVII ст.; калекцыі абразоў XVII—XIX ст. (47 адзінак); кавалак бурштыну вагой 518 г., знойдзены на тэрыторыі Бярозаўскага камбіната сылікатных вырабаў; унікальныя фатаздымкі Бярозаўшчыны 1930-х г. Юзэфа Шыманчыка; малюнкі ваеннай пары (1942) палітрука 345-га партызанскага аддзелу С. М. Бельскага; калекцыі размалёвак па шкле і вышыўкі.

Асноўная тэма экспазыцыі залы «З глыбіні стагодзьдзяў» — помнікі археалёгіі Бярозаўшчыны. Тут прадстаўлены матэрыялы раскопак са стаянак каля вёсак Зарэчча, Спорава, Стрыгінь, аб самых старажытных населеных пунктах — вёсках Зьдзітава (1005), Сялец (1397), Малеч (1427), г. Бяроза (1477), помніку архітэктуры правінцыяльнага клясыцызму, нэаготыкі і садова-паркавага мастацтва пэйзажнага стылю XIX ст. — сядзібе графаў Пуслоўскіх, манастыры ордэна картэзіянцаў (г. Бяроза), пабудаваным у 1648—1689 гг. У залі «Гісторыя і людзі» 1920—1930-х зьберагаюцца фота і дакумэнтальныя матэрыялы, зьвязаныя з жыцьцём і дзейнасьцю знакамітых людзей Бярозаўшчыны: гісторыкаў В. Д. Друшчыца, акадэміка Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі П. В. Горына, аднаго з кіраўнікоў рэвалюцыйнага руху ў Заходняй Беларусі, публіцыста А. А. Альшэўскага, генэрал-лейтэнанта С. І. Любарскага, Героя Савецкага Саюза І. І. Валасевіча. Асобны разьдзел расказвае пра Бярозу-Картускую — канцэнтрацыйны лягер, рэжым і знаходжаньне ў ім вязьняў. У экспазыцыі залі «Народныя рамёствы і промыслы» адлюстраваны старадаўнія промыслы беларусаў: ткацтва і саломапляценьне, ганчарныя вырабы, кераміка, лозапляценьне і бондарства, калекцыя музычных інструмэнтаў майстра Я. І. Шаўчука, унікальныя фатаздымкі Палесься 1934—1937 гг. Ю. Шыманчыка. У залі «Вялікая Айчынная вайна на Бярозаўшчыне» матэрыялы аб масавым расстрэле ў 1942 нямецкімі акупантамі больш за 60 тыс. мірных жыхароў з Эўропы на чыгуначнай станцыі Бронная Гара, пра партызанскую барацьбу, Блудзенскае антыфашысцкае падпольле, лясныя партызанскія школы, Зьдзітаўскую абарону, вызваленьне ад акупантаў Бярозаўшчыны ў 1944 г. Афармляецца заля «Бяроза і сучаснасьць».

Музэй мае філію «Галерэя мастацтваў» у г. Бяроза. Адкрыты 16 ліпеня 2004 у дзень 60-годзьдзя вызваленьня Бярозаўскага раёну ад нямецкіх захопнікаў паводле рашэньня Бярозаўскага райвыканкама ад 27 студзеня 2004 г.

Плошча экспазыцыйных залаў галерэі 307 м². Мае калекцыі: размалёўка па шкле, выцінанка, рушнікі, нацыянальныя строі, нумізматыка, іканапіс, карціны мастакоў Бярозаўшчыны, унікальныя вырабы і сувэніры з саломкі, дрэва і керамікі, мастацкае пляценьне з лазы, эксклюзіўныя пано. Пастаянна дзеючыя экспазыцыі: «Картэзіянскі манастыр у жывапісе», «Бярозаўскі кірмаш», «Птушка шчасьця Сяргея Юркевіча», «Абаронцы неба Бярозаўшчыны», «Воінам-інтэрнацыян��лістам прысьвячаецца». У галерэі адбываюцца выстаўкі майстроў і мастакоў Бярозаўшчыны, з фондаў гісторыка-краязнаўчага музэю, міжнародныя выстаўкі, дадзеныя ў часовае карыстаньне замежнымі пасольствамі ў Беларусі.

п а р Музэі Берасьцейшчыны краязнаўчыя Баранавіцкі краязнаўчы музэй Берасьцейскі абласны краязнаўчы музэй Бярозаўскі гісторыка-краязнаўчы музэй Ганцавіцкі раённы краязнаўчы музэй Івацэвіцкі краязнаўчы музэй Жабінкаўскі гісторыка-краязнаўчы музэй Лунінецкі краязнаўчы музэй Столінскі краязнаўчы музэй этнаграфічныя Мотальскі музэй народнай творчасьці Музэй Беларускага Палесься Сядзіба палешука мастацкія Берасьцейскі мастацкі музэй Бярозаўская галерэя мастацтваў Музэй выратаваных мастацкіх каштоўнасьцяў вайсковыя Драгічынскі музэй партызанскай славы імя Ўдавікова Кобрынскі ваенна-гістарычны музэй імя Суворава Музэй абароны Берасьцейскай крэпасьці-героя Музэй партызанскай славы 5 форт літаратурныя Літаратурна-этнаграфічны музэй Якуба Коласа Літаратурны музэй Блока гістарычныя і археалягічныя Берасьце Камянецкая вежа Музэй гісторыі Берасьця Музэй-сядзіба Тадэвуша Касьцюшкі Раённы музэйны комплекс Напалеона Орды Ружанскі палацавы комплекс Сапегаў прыроды Музэй прыроды Белавескай пушчы Музэй прыроды нацыянальнага парку Прыпяцкі іншыя Безьдзескі фартушок Берасьцейская крэпасьць-герой Музэй чыгуначнай тэхнікі Пружанскі палацык