Эстәлеккә күсергә

Емельянов Алексей Михайлович

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Емельянов Алексей Михайлович
Зат ир-ат
Гражданлыҡ  СССР
 Рәсәй
Тыуған көнө 15 февраль 1935({{padleft:1935|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:15|2|0}})
Тыуған урыны Ершичский район[d], Смоленск өлкәһе, СССР, Совет Рәсәйе
Вафат булған көнө 11 июль 2009({{padleft:2009|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:11|2|0}}) (74 йәш)
Вафат булған урыны Мәскәү, Рәсәй
Ерләнгән урыны Троекуров зыяраты[d]
Һөнәр төрө сәйәсмән, иҡтисадсы, Рәсәй Федерацияһы Дәүләт думаһы депутаты, университет уҡытыусыһы
Эшмәкәрлек төрө зкономика сельского хозяйства[d][1] һәм продовольственная безопасность[d][1]
Эш урыны Мәскәү дәүләт университетының иҡтисад факультеты[d]
Биләгән вазифаһы Рәсәй Федерацияһы Дәүләт думаһы депутаты[d]
Уҡыу йорто Мәскәү дәүләт университетының иҡтисад факультеты[d]
Ғилми исеме действительный член РАСХН[d]
Ғилми ��әрәжә иҡтисад фәндәре докторы[d]
Әүҙемлек урыны Мәскәү
Сәйәси фирҡә ағзаһы Советтар Союзы Коммунистар партияһы
Ойошма ағзаһы Государственная дума Федерального собрания Российской Федерации I созыва[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
IV дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәре премия имени М. В. Ломоносова ВДНХ-ның бронза миҙалы ВДНХ-ның көмөш миҙалы меда��ь «В память 850-летия Москвы»

Емельянов Алексей Михайлович (15 февраль 1935 йыл, Выдранка ауылы, Ершичский районы, Смоленск өлкәһе — 11 июль 2009 йыл, Мәскәү) — СССР һәм Рәсәй иҡтисадсыһы һәм йәмәғәт эшмәкәре. Иҡтисад фәндәре докторы (1982), профессор (1985), ВАСХНИЛ академигы (1988), Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1995).

Колхозсы ғаиләһендә тыуа, милләте — рус. Урта мәктәпте алтын миҙал менән тамамлай, һуңынан Мәскәү дәүләт университетының иҡтисад факультетын һәм аспирантура тамамлай. 1957 йылдан Мәскәү дәүләт университетында уҡытыусы, доцент, кафедра мөдире урынбаҫары булып эшләй.

  • 1961 йылда «Колхоздарҙа хужалыҡ иҫәбе һәм рентабеллек (теория һәм методология мәсьәләләре)» темаһы буйынса кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай. МДУ-ның тәбиғи факультеттарының политэкономия кафедраһында эшләй.
  • 1971—1981, 1983—1997 йылдарҙа Мәскәү дәүләт университетының иҡтисад һәм ауыл хужалығын планлаштырыу һәм планлаштырыу кафедраһы мөдире. Бында «Иҡтисадтың аграр секторында структур үҙгәрештәр» темаһы буйынса докторлыҡ диссертацияһы яҡлай һәм профессор исемен ала.
  • 1985 йылдың көҙөндә Ленин исемендәге Бөтә Союз ауыл хужалығы академияһы — ВАСХНИЛ-дың (хәҙер Рәсәй ауыл хужалығы фәндәре академияһы) иҡтисад һәм ауыл хужалығы производствоһын ойоштороу бүлегендә мөхбир ағза.
  • 1988 йыл — ВАСХНИЛ академигы.
  • 1989 — 1991 йылдар — СССР-ҙың халыҡ депутаты (Мәскәү ҡалаһы 1-се Ленин территориаль һайлау округы буйынса һайлана), СССР Юғары Советы ағзаһы. Аграр һәм аҙыҡ-түлек сәйәсәте буйынса комитет рәйесе урынбаҫары. Төбәк-ара депутаттар һәм Дәүләт Йыйылышы депутаттары төркөмөндә тора. Таулы Ҡарабах автономиялы өлкәһе буйынса комиссия ағзаһы.
  • 1989 йылда Крәҫтиән (фермер) хужалыҡтары һәм ауыл хужалығы кооперативтары ассоциацияһының ойоштороу съезында ассоциацияның тәүге президенты итеп һайлана.
  • 1992 йылда Мәскәү дәүләт университеты ректорын һайлауҙарҙа кандидатураһын ҡуя, әммә В. А. Садовничийҙан еңелә.
  • 1993 — 1996 йылдарҙа — РФ Дәүләт думаһының беренсе саҡырылыш депутаты итеп «Берҙәм Рәсәй» һайлау берекмәһенән (тейешле фракцияға инә) һайлана, милек, хосусилаштырыу һәм хужалыҡ эшмәкәрлеге буйынса комитет ағзаһы.
  • 1994 — 2000 йылдарҙа — РФ Президенты ҡарамағындағы Рәсәй дәүләт хеҙмәте академияһында президент-ректор, финанс һәм тармаҡ иҡтисады кафедраһы профессоры.
  • 1994 — 2000 йылдар — Президент советы ағзаһы.
  • 2000 йылдан алып ғүмеренең һуңғы көндәренә тиклем Рәсәй художество академияһының финанс һәм тармаҡ иҡтисады кафедраһы профессоры.

1959 йылдан 1991 йылдың авгусына тиклем КПСС ағзаһы.

А. М. Емельянов илдә һәм Рәсәй ауылдарында баҙар реформаларын булдырыуҙы, Рәсәйҙә фермер хужалыҡтарын ойоштороу кәрәклеген нигеҙләй. Фәнни экономист-аграрсылар мәктәбе булдыра.

Фәнни тикшеренеүҙәре аграр секторҙа хужалыҡ иҫәбе проблемаларына һәм рентабеллегенә, ауыл хужалығының социаль-иҡтисади структураһына арнала. Төрлө хужалыҡ формаларының үҙ-ара эш итеүе һәм уларҙы үҫтереү йүнәлештәре (айырыуса аграр секторҙы реформалау шарттарында) проблемаларын өйрәнә. Туранан-тура аграр мәсьәләләр буйынса ҡануни-хоҡуҡи акттарҙы әҙерләү менән шөғөлләнә. Ер кодексы проекттарын һәм уларҙы әҙерләү этаптарында ер әйләнеше тураһындағы законды тикшереүҙә әүҙем ҡатнаша.

300-гә яҡын фәнни хеҙмәт нәшер итә, шул иҫәптән 16 уҡыу әсбабы бар. 45-тән ашыу фән кандидаты һәм 5 фән докторы әҙерләй.

Агросәнәғәт комплексы иҡтисады, Рәсәй аҙыҡ-түлек хәүефһеҙлеге, аграр иҡтисад, финанс һауыҡтырыу, ауыл хужалығы предприятиеларын финанс яҡтан сәләмәтләндереү буйынса лекциялар уҡый.

Өйләнгән була (ҡатыны — инженер), улы — Мәскәү технология университетында сәйәси экономия уҡытыусыһы.

2009 йылдың 11 июлендә Мәскәүҙә ауыр һәм оҙайлы ауырыуҙан һуң вафат була, Троекуров зыяратында ерләнә[2].

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
  • IV дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены (2000) — дәүләт хеҙмәте өсөн юғары квалификациялы белгестәр әҙерләүгә ҙур өлөш индергәне өсөн[3]
  • Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1995) — ғилми ҡаҙаныштары өсөн[4]
  • Мәскәү дәүләт университетының Ломоносов премияһы (1985) — аграр иҡтисад буйынса эштәр циклы өсөн.
  • «Методологические проблемы накопления и рентабельности в колхозах». — М.: Экономика, 1965. — 312 с.
  • «Хозяйственный расчет в колхозах и совхозах». — М.: Колос, 1968. — 167 с.
  • «Экономические и социальные проблемы индустриализации сельского хозяйства» (соавт., 1971)
  • «Комплексная программа развития сельского хозяйства в действии» (соавт., 1977).
  • Учебное пособие «Научно-технический прогресс и эффективность сельскохозяйственного производства» (соавт., 1979)
  • «Экономика сельского хозяйства: учеб. для студентов экон. спец. вузов и ун-тов». — М.: Экономика, 1982. — 560 с.
  • «Экономический механизм и укрепление экономики колхозов и совхозов» (1983)
  • «Аграрная политика КПСС на современном этапе» (соавт., 1983)
  • «Экономические и социальные проблемы реализации Продовольственной программы СССР: науч.-метод. пособие для преподавателей вузов и техникумов». — М.: Высш. шк., 1984. — 129 с.
  • «Интенсивное развитие агропромышленного комплекса» (соавт., 1986)
  • «Хозяйственный механизм в сельском хозяйстве социалистических стран» (соавт., 1988)
  • «Экономические методы хозяйствования» (соавт., 1988)
  • «Картографический подход в изучении территориальной организации сельского населения Ярославского Нечерноземья // Методика и опыт изуч. сел. поселений Нечерноземья». М., 1991. С. 29-32.
  • «Истоки и уроки политики по отношению к хозяйствам населения // От ЛПХ — к крестьян. подворью, домохозяйству». Краснодар, 2000. С.102-112.
  • «Реальное содержание споров о рыночном обороте земли и их скрытые мотивы // Зем. отношения в переход. период: политика, экономика и право». М., 2001. С. 20-30.
  • «Земельный вопрос в системе российских реформ // Использ. и охрана природ. ресурсов в России». 2002. № 1-2. С. 84-90.
  • «Сельская экономика: учеб.» / соавт.: С. В. Киселев и др.; Моск. гос. ун-т им. М. В. Ломоносова. — М.: ИНФРА-М, 2008. — 570 с.