Hip-hop
Hip hop və ya hip-hop — Bronks, Nyu-Yorkda Afroamerikalılar, Latın Amerikalıları və Karib Amerikalıları tərəfindən yaradılmış mədəniyyət və sənət hərəkatıdır. Adın mənşəyi tez-tez mübahisələrə səbəb olur. Hip-hopun Cənubi və ya Qərbi Bronksda başlaması da mübahisəlidir.[1][2]
Bronx hip-hop səhnəsi 1970-ci illərin ortalarında bir banda, klub və musiqi qrupu kimi təsvir edilən afro-amerikan bir qrup olan Black Spades tərəfindən atılan məhəllə məclislərindən yaranmışdır.[3] Qardaş-bacı dueti DJ Kool Herc və Cindy Campbell əlavə olaraq Bronksda DJ partilərinə ev sahibliyi etdilər və janrın yüksəlişinə səbəb olunduğları hesab olunurlar.
Mədəniyyəti
[redaktə | mənbəni redaktə et]DJ
[redaktə | mənbəni redaktə et]DJinq və turntablizm iki və ya daha çox fonoqraf dönər masasından və ya lentlər, CD-lər və ya rəqəmsal audio faylları və PA sisteminə qoşulmuş DJ mikser kimi digər səs mənbələrindən istifadə edərək səsləri idarə etmək və musiqi və ritmlər yaratmaq üsullarıdır.[4]
MC
[redaktə | mənbəni redaktə et]Rep "güclü ritmik müşayiət ilə danışılan və ya oxunan qafiyəli sözlərə" aiddir. Rep adətən mürəkkəb söz oyunu, sürətli çatdırılma və bəziləri hip hop subkulturasına xas olan bir sıra "küçə jarqonları" ilə xarakterizə olunur. O, “məzmun”, “axın” (ritm və qafiyə) və “çatdırılma” kimi müxtəlif komponentlərə bölünə bilər.
Qraffiti
[redaktə | mənbəni redaktə et]Qraffiti hip hop elementlərinin ən mübahisəli elementidir, çünki bir sıra ən görkəmli qraffiti qabaqcılları Lady Pink, Seen, Blade, Fargo, Cholly Rock, Fuzz One, və Coco 144.[5][6][7] Lady Pink deyir: "Mən qraffitinin hip-hop olduğunu düşünmürəm. Açığı, mən diskoteka musiqisi ilə böyümüşəm. Özünə məxsus bir varlıq olaraq qraffitinin uzun bir fonu var" və Farqo deyir: "Arasında heç bir əlaqə yoxdur. hip hop və qraffiti, birinin digəri ilə heç bir əlaqəsi yoxdur”. Hip-hopun qabaqcıllarından olan Grandmaster Flash da hip-hop və qraffiti arasındakı əlaqəni şübhə altına alaraq, "Bilirsən, məni nə narahat edir, onlar hip-hopu qraffiti ilə qoyurlar. Onlar necə bir-birinə qarışır?"[8][9]
Brekdans
[redaktə | mənbəni redaktə et]Breaking, həm��inin B-boying/B-girling və ya breakdancing adlanır, hip hop mədəniyyətinin əsas elementlərindən biri kimi inkişaf edən dinamik, ritmik rəqs tərzidir. Hip-hop mədəniyyətinin bir çox aspektləri kimi, breakdance də 1930-cu illərdə küçə rəqsləri, Braziliya və Asiya döyüş sənətləri, rus xalq rəqsləri və Ceyms Braun, Maykl Ceksonun və Kaliforniya funkunun rəqs hərəkətləri də daxil olmaqla, bir çox mədəniyyətlərdən çox şey götürür.
Beatboksinq
[redaktə | mənbəni redaktə et]Beatboxing, müğənninin öz səsi ilə nağara və digər zərb alətlərini təqlid etdiyi vokal zərb texnikasıdır. Bu, ilk növbədə insan ağzından istifadə edərək döyüntülər və ya ritmlər yaratmaq sənətinə aiddir.
Beatmaker/prodüserlik
[redaktə | mənbəni redaktə et]Hip-hopu təşkil edən dörd əsas elementdən biri kimi təsvir edilməsə də, musiqi istehsalı başqa bir vacib elementdir. Musiqidə səs yazısında prodüserlər kinorejissorlarının film çəkməkdə oynadıqları rola oxşar rol oynayırlar.
Beats rep musiqisinin elə ayrılmaz hissəsidir ki, bir çox prodüserlər instrumental mixtaplar və ya albomlar yarada biliblər. Bu instrumentallarda repin olmamasına baxmayaraq, dinləyicilər hələ də prodüserin müxtəlif ritmləri, nümunələri və instrumental melodiyaları qarışdırdığı ixtiraçılıq üsullarından həzz alırlar.
Azərbaycan hip-hopu
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Azərbaycan repi, 1983-cü ildə ildə Çingiz Mustafayev dünyada ilk dəfə olaraq Azərbaycan dilində "Dünənki keçdi" rep janrında mahnı səsləndirib. 1990-cı illərin ortasında Azərbaycan hip-hopu ölkədə məşhurluq qazanmışdır.
Azərbaycan repinə ən çox qatqı verənlər Uran, Hüseyn Dərya, H.O.S.T. Alliance qrupu, Noton, Hiss, Miri Yusif, Okaber, Xpert, Orxan Qarabasma (OGB), Epi, Paster, Elşad Xose, Orxan Zeynallı və s. repçilər və rep qrupları da mövcuddur.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Michael Eric Dyson, 2007, Know What I Mean? Reflections on Hip-Hop, Basic Civitas Books, p. 6.
- ↑ Chang, Jeff; DJ Kool Herc. Can't Stop Won't Stop: A History of the Hip-Hop Generation. Macmillan. 2005. ISBN 978-0-312-30143-9.
- ↑ Allah, Sha Be. "Today in Hip Hop History: Kool Herc's Party At 1520 Sedgwick Avenue 45 Years Ago Marks The Foundation Of The Culture Known As Hip Hop". The Source (ingilis). 2018-08-11. April 2, 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-03-14.
- ↑ New York Times Arxiv surəti 20 may 2013 tarixindən Wayback Machine saytında Arxivləşdirilib may 20, 2013, at the Wayback Machine
- ↑ "Grandmaster Flash Says Graffiti Is Not A Part Of Hip-Hop – And Graffiti Pioneers Agree – InFlexWeTrust". inflexwetrust.com. April 29, 2015. May 3, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 1, 2015.
- ↑ Edwards, Paul, The Concise Guide to Hip-Hop Music: A Fresh Look at the Art of Hip-Hop, from Old-School Beats to Freestyle Rap. New York: St. Martin's Griffin, 2015, pp. 13–17.
- ↑ Gerard, Peter, Just to Get a Rep. Edinburgh: Accidental Media, 2004. Documentary film.
- ↑ "Grandmaster Flash Commits Hip-Hop Heresy, Claims Graffiti Is Not Part Of The Culture – Complex". uk.complex.com. aprel 29, 2015. may 3, 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: may 1, 2015.
- ↑ "Grandmaster Flash Says Graffiti Art Isn't Hip-Hop – The Urban Daily". theurbandaily.com. April 29, 2015. May 6, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 1, 2015.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et] Lüğətlər və ensiklopediyalar | |
|---|---|
| Normativ yoxlama |
