Kiril qrafikalı Azərbaycan əlifbası üçün mənbəyə bax

Aşağıdakı səbəbə görə bu səhifəni redaktə etmək hüququnuz yoxdur:

Sizin IP-ünvanınız bütün Vikimedia Fondu vikilərində bloklanmış diapazon daxilindədir.

Blok ‪EPIC‬ tərəfindən tətbiq edilib. Göstərilən səbəb: Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Blokun başlaması: 08:48, 2 iyul 2024
Blokun bitməsi: 08:48, 2 iyul 2025

Cari IP-ünvanınız: 206.189.44.186. Bloklanmış diapazon: 206.189.32.0/20. Zəhmət olmasa, yuxarıda göstərilən bütün məlumatları edəcəyiniz müraciətlərə daxil edin.

Səhvən bloklandığınızı düşünürsünüzsə, əlavə məlumat və təlimatları Açıq proksilərə yox qlobal siyasətində tapa bilərsiniz.

Əks halda bloku müzakirə etmək üçün Meta-Wiki-də sorğu göndərin. Siz həmçinin stüardlar VRT sorğu növbəsinə (stewards@wikimedia.org) yuxarıdakı bütün təfərrüatlar daxil olmaqla e-məktub göndərə bilərsiniz.

Siz bu səhifənin məzmununu görə və köçürə bilərsiniz.

'''Kiril qrafikalı Azərbaycan əlifbası''' ({{Dil-az-Cyrl|Кирил графикалы Азәрбаyҹан әлифбасы}}) — [[Azərbaycan dili]]nin yazıldığı üç qrafikadan biri. Digərləri [[Azərbaycan dili|latın]] və [[Ərəb qrafikalı Azərbaycan əlifbası|ərəb]] qrafikalarıdır.

== Tarixi ==
{{Əsas|Azərbaycan dili}}
Türk yazı tarixi [[uyğurlar]]ın əlifbasıyla başlasa da, Azərbaycan türkcəsinin yazılmasına [[ərəb əlifbası]]nın bir variantı ilə başlanmışdır. [[Səlcuqlar|Səlcuq]] və [[Osmanlılar|Osmanlı türkləri]] X əsrdən başlayaraq ərəb qrafikalı əlifbanı əsas tutmuşdular. Ərəb əlifbası türk dilləri üçün tam uyğun əlifba olmasa da, təxminən XX əsrin əvvəllərinə qədər bu əlifbadan [[Azərbaycan]]da geniş istifadə olunmuşdur.

[[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] elan olunduqdan sonra 1919-cu ildə [[Xudadad bəy Məlikaslanov]]un rəhbərliyi ilə [[latın əlifbası]]na keçmək üçün komissiya yaradılır. Komissiyanın hazırladığı tədbirlər planını parlament təsdiq edir. [[Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti]] süqut etdiyindən bu məsələni həyata keçirmək mümkün olmur.

1929-cu ilə kimi ərəb qrafikalı əlifbadan istifadə olunsa da Azərbaycan Respublikası ərazisində 1929–1939-cu illərdə latın qrafikalı əlifbadan, 1939–1991-ci illərdə isə kiril əlifbasından istifadə olunmuşdur. 1991-ci ildən başlayaraq tədricən yenidən latın əlifbasına keçilmişdir. [[Rusiya]]da yaşayan azərbaycanlılar hələ də kiril əlifbasından istifadə edirlər.

[[Azərbaycan Respublikası]]nın [[dövlət dili]] olan Azərbaycan dilinin əlifbası [[latın qrafikalı Azərbaycan əlifbası]]dır.<ref>Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında Azərbaycan Respublikasinin Qanunu [http://economy.gov.az/~economy/index.php?option=com_content&view=article&id=1600 Dövlət dilinin əlifbası. Maddə 14] {{Dead link|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot }}</ref>

== Əlifba ==
{|border=1 align=left
|-
! width="20%"|Latın
! width="20%"|Kiril
|-
| '''A a''' || А а
|-
| '''B b''' || Б б
|-
| '''C c''' || Ҹ ҹ
|-
| '''Ç ç''' || Ч ч
|-
| '''D d''' || Д д
|-
| '''E e ''' || Е е
|-
| '''Ə ə''' || Ә ә
|-
| '''F f''' || Ф ф
|-
| '''G g''' || Ҝ ҝ
|-
| '''Ğ ğ''' || Ғ ғ
|-
| '''H h''' || Һ һ
|-
| '''X x''' || Х х
|-
| '''I ı''' || Ы ы
|-
| '''İ i''' || И и
|-
| '''J j''' || Ж ж
|-
| '''K k''' || К к
|-
| '''Q q''' || Г г
|-
| '''L l''' || Л л
|-
| '''M m''' || М м
|-
| '''N n''' || Н н
|-
| '''O o''' || О о
|-
| '''Ö ö''' || Ө ө
|-
| '''P p''' || П п
|-
| '''R r''' || Р р
|-
| '''S s''' || С с
|-
| '''Ş ş''' || Ш ш
|-
| '''T t''' || Т т
|-
| '''U u''' || У у
|-
| '''Ü ü''' || Ү ү
|-
| '''V v''' || В в
|-
| '''Y y''' || Ј ј
|-
| '''Z z''' || З з
|-
|}

<div style="clear:both">

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
{{Azərbaycan dili}}

[[Kateqoriya:Azərbaycan dili]]

Bu səhifədə istifadə edilmiş şablonlar:

Şablon:Azərbaycan dili (redaktə)
Şablon:Cat handler (redaktə)
Şablon:Dead link (redaktə)
Şablon:Dil-az-Cyrl (redaktə)
Şablon:Dil1 (redaktə)
Şablon:Fix (redaktə)
Şablon:Kiril qrafikasına (redaktə)
Şablon:Multireplace (redaktə)
Şablon:Navbox (redaktə)
Şablon:Navbox subgroup (redaktə)
Şablon:Nobr (redaktə)
Şablon:Nowrap (redaktə)
Şablon:Str trim (redaktə)
Şablon:Ölü keçid (redaktə)
Şablon:İstinad siyahısı (mənbə koduna bax) (mühafizə edilib)
Şablon:İstinad siyahısı/styles.css (redaktə)
Şablon:Əsas (redaktə)
Şablon:• (redaktə)
Modul:Arguments (redaktə)
Modul:Category handler (redaktə)
Modul:Category handler/blacklist (redaktə)
Modul:Category handler/config (redaktə)
Modul:Category handler/data (redaktə)
Modul:Category handler/shared (redaktə)
Modul:Color contrast (redaktə)
Modul:Color contrast/colors (redaktə)
Modul:Format link (redaktə)
Modul:Hatnote (mənbə koduna bax) (təcrübəli redaktor mühafizəsi)
Modul:Hatnote/styles.css (redaktə)
Modul:Hatnote list (redaktə)
Modul:Labelled list hatnote (redaktə)
Modul:Multireplace (redaktə)
Modul:Namespace detect/config (redaktə)
Modul:Namespace detect/data (redaktə)
Modul:Navbox (redaktə)
Modul:Unsubst (redaktə)
Modul:Yesno (redaktə)

Kiril qrafikalı Azərbaycan əlifbası səhifəsinə qayıt.

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Kiril_qrafikalı_Azərbaycan_əlifbası"

Kiril qrafikalı Azərbaycan əlifbası üçün mənbəyə bax

Naviqasiya menyusu

Axtar