Osmanlı sultanlarının siyahısı

Osmanlı Sultanları — 1302–1922-ci illər arasında Osmanlı İmperiyasını idarə etmiş Sultanlara verilən ümumi ad. Sultanlar tərəfindən idarə olunan Osmanlı İmperiyası şimaldan Macarıstan, cənubdan Somali, qərbdən Əlcəzair və şərqdən İraq ilə əhatələnmişdir. Sultanlar imperiyanı paytaxtdan idarə edirdilər. Osmanlı İmperiyasının ilk paytaxtı 1329-cu ildə fəth olunan Bursa şəhəri olmuşdur. Paytaxt 1366-cı ildə Ədirnə şəhərinə, 1453-cü ildə isə Konstantinopolun fəth olunmasından sonra İstanbul şəhərinə köçürülmüşdür.

Osmanlı sultanlarının siyahısı

redaktə
Sultanının adı Sultanın rəsmi Hakimiyyət illəri Tuğrası Qeyd
1 I OSMAN

Qazi

  1299–1324 -
2 I ORXAN

Qazi

  1324–1362  
3 I MURAD

Qazi, Şəhid, Hüdavəndigar

  1362–15 iyun 1389  
4 I BƏYAZİD

İldırım

  15 iyun 1389 – 20 iyul 1402  
FETRƏT DÖVRÜ

(1402–1413)

5 I MEHMED

Çələbi, Kirişçi

  5 iyul 1413–26 may 1421  
6 II MURAD

Qazi, Qoca

  26 may 1421 — avqust 1444

sentyabr 1446 – 3 fevral 1451

 
  • I Mehmedin Əminə Xatundan doğulan oğlu idi;
  • İki dəfə hakimiyyətə gələn ilk Osmanlı sultanıdır;
  • Ölümünədək səltənəti davam etdi.
7 II MEHMED

Qazi, Fateh

  avqust 1444 — sentyabr 1446

3 fevral 1451 – 3 may 1481

 
8 II BƏYAZİD

Qazi, Sofu, Vəli

  22 may 1481 – 24 aprel 1512  
  • II Mehmedin Gülbahar Xatundan doğulan oğlu idi;
  • Qardaşı Cemlə taxt mübarizəsi aparıb;
  • Oğluyla girişdiyi taxt mübarizəsində məğlub olaraq taxtdan çəkilib;
  • Oğlu tərəfindən zəhərlənərək öldürülüb.
9 I SƏLİM

Qazi, Yavuz

  24 aprel 1512–22 sentyabr 1520  
  • II Bəyazidin Əminə Gülbahar Xatundan doğulan oğlu idi;
  • Atası və qardaşlarıyla taxt mübarizəsi aparıb;
  • 8 illik səltənətinin sonunda imperiyanın torpaqlarını 2,5 dəfə genişləndirdi;
  • Ölümünədək səltənəti davam etdi.
10 I SÜLEYMAN

Qazi, Qanuni, Möhtəşəm

  22 sentyabr 1520 – 6 sentyabr 1566  
  • I Səlimin Hafsa Sultandan doğulan oğlu idi;
  • 45 il 11 ay 8 günlük səltənətiylə ən uzun səltənət sürən Osmanlı sultanı olub;
  • Əsasən Avropa üzərinə səfərlərə çıxıb;
  • Belqrad, Rodos, MacarıstanBoğdan başda olmaqla mühüm qələbələr qazanıb;
  • Ölümünədək səltənəti davam etdi.
11 II SƏLİM

Sarı

  6 sentyabr 1566 – 15 dekabr 1574  
12 III MURAD

Muradi

  15 dekabr 1574 – 16 yanvar 1595  
13 III MEHMED

Adli

  16 yanvar 1595 – 22 dekabr 1603  
14 I ƏHMƏD

Bahti

  22 dekabr 1603–22 noyabr 1617  
15 I MUSTAFA

Dəli

  22 noyabr 1617–26 fevral 1618

20 may 1622 – 10 sentyabr 1623

 
  • III Mehmedin Həlimə Sultandan doğulan oğlu idi;
  • İki dəfə hakimiyyətə gəlib;
  • Əqli zəifliyi səbəbilə hər iki səltənətində də taxtdan endirildi və qalan ömrünü saray həbsində yaşadı.
16 II OSMAN

Gənc, Şəhid

  26 fevral 1618–20 may 1622  
17 IV MURAD

Qazi, Sahib-i Qıran

  10 sentyabr 1623 – 8 fevral 1640  
18 İBRAHİM

Qazi, Şəhid, Dəli

  8 fevral 1640 – 8 avqust 1648  
  • I Əhmədin Kösəm Sultandan doğulan oğlu idi;
  • Əqli zəifliyi səbəbilə taxtdan endirilib;
  • Taxtdan endirildikdən 10 gün sonra boğularaq edam olundu.
19 IV MEHMED

Ovçu

  8 avqust 1648 – 8 noyabr 1687  
  • Sultan İbrahimin Turxan Sultandan doğulan oğlu idi;
  • Taxta çıxarılan ən azyaşlı (6 yaşında) Osmanlı sultanı olub;
  • Yeniçəri üsyanı nəticəsində taxtdan endirildi və qalan ömrünü saray həbsində yaşadı.
20 II SÜLEYMAN

Qazi

  8 noyabr 1687 – 22 iyun 1691  
21 II ƏHMƏD

Qazi

  22 iyun 1691 – 6 fevral 1695  
22 II MUSTAFA

Qazi, İqbali

  6 fevral 1695 – 22 avqust 1703  
23 III ƏHMƏD

Qazi, Nəcib

  22 avqust 1703 – 1 oktyabr 1730  
24 I MAHMUD

Qazi, Sebkati

  1 oktyabr 1730 – 13 dekabr 1754  
25 III OSMAN

Sofu

  13 dekabr 1754 – 30 oktyabr 1757  
26 III MUSTAFA

Qazi, Cahangir

  30 oktyabr 1757 – 21 yanvar 1774  
27 I ƏBDÜLHƏMİD

Qazi

  21 yanvar 1774 – 7 aprel 1789  
28 III SƏLİM

Şəhid, İlhami

  7 aprel 1789 – 29 may 1807  
29 IV MUSTAFA   29 may 1807–28 iyul 1808  
30 II MAHMUD

Qazi

  28 iyul 1808 – 1 iyul 1839  
31 ƏBDÜLMƏCİD

Qazi

  1 iyul 1839 – 26 iyun 1861  
32 ƏBDÜLƏZİZ

Şəhid

  26 iyun 1861 – 30 may 1876  
33 V MURAD

Dəli

  30 may 1876 – 31 avqust 1876  
34 II ƏBDÜLHƏMİD

Qazi

  31 avqust 1876 – 27 aprel 1909  
35 V MEHMED

Rəşad

  27 aprel 1909 – 3 iyul 1918  
36 VI MEHMED

Vahidəd'din

  3 iyul 1918–19 noyabr 1922  
  • Sultan Əbdülməcidin Gülüstü Sultandan doğulan oğlu idi;
  • Son Osmanlı sultanı olub;
  • TBMM-nin 1 noyabr 1922-ci il tarixli 308 saylı qanunuyla səltənətinə son qoyulub;
  • 17 noyabr 1922-ci ildə ölkədən gizlicə qaçıb;
  • Sürgündə ölən ilk Osmanlı sultanı olub.
Osmanlı xilafəti
- ƏBDÜLMƏCİD ƏFƏNDİ   19 noyabr 1922 – 3 mart 1924 -

Osmanlı sultanlarının soy ağacı

redaktə
 
 
Evlilik
  OSMANLI SULTANI
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
OSMAN QAZİ
(1299-1324)
 
 
Malhun Xatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ORXAN QAZİ
(1324-1362)
 
 
Nilüfər Xatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
MURAD HÜDAVƏNDİGAR
(1362-1389)
 
 
Gülçiçək Xatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İLDIRIM BƏYAZİD
(1389-1402)
 
 
Dövlət Xatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ÇƏLƏBİ MEHMED
(1413-1421)
 
 
Əminə Xatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
II MURAD
(1421-1444)
(1446-1451)
 
 
Hüma Xatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
FATEH SULTAN MEHMED
(1444-1446)
(1451-1481)
 
 
Əminə Gülbahar Xatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
II BƏYAZİD
(1481-1512)
 
 
Gülbahar Xatun
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
YAVUZ SULTAN SƏLİM
(1512-1520)
 
 
Ayşə Hafsa Sultan
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
QANUNİ SULTAN SÜLEYMAN
(1520-1566)
 
 
Hasəki Xürrəm Sultan
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
II SƏLİM
(1566-1574)
 
 
Nurbanu Sultan
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
III MURAD
(1574-1595)
 
 
Safiyə Sultan
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Həlimə Sultan
 
 
III MEHMED
(1595-1603)
 
 
Handan Sultan
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
DƏLİ MUSTAFA
(1617-1618)
(1622-1623)
 
 
 
Mahpeykər Kösəm Sultan
 
 
I ƏHMƏD
(1603-1617)
 
 
Mahfiruz Xədicə Sultan
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Turxan Xədicə Sultan
 
 
 
 
Salehə Dilaşub Sultan
 
 
DƏLİ İBRAHİM
(1640-1648)
 
 
Xədicə Müəzzəz Sultan
 
 
IV MURAD
(1623-1640)
 
 
GƏNC OSMAN
(1618-1622)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Əmətullah Rabiyə Gülnuş Sultan
 
 
IV MEHMED
(1648-1687)
 
 
 
 
II SÜLEYMAN
(1687-1691)
 
 
 
 
II ƏHMƏD
(1691-1695)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Şahsüvar Sultan
 
 
II MUSTAFA
(1695-1703)
 
 
Salehə Sebkati Sultan
 
 
III ƏHMƏD
(1703-1730)
 
 
Əminə Mehrişah Sultan
 
 
 
 
Rabiyə Şərmi Sultan
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
III OSMAN
(1754-1757)
 
 
I MAHMUD
(1730-1754)
 
 
Mehrişah Sultan
 
 
III MUSTAFA
(1757-1774)
 
 
 
Nəqşidil Sultan
 
 
I ƏBDÜLHƏMİD
(1774-1789)
 
 
Aişə Səniyəpərvər Sultan
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
III SƏLİM
(1789-1807)
 
 
 
Bəzmialəm Sultan
 
 
II MAHMUD
(1808-1839)
 
 
Pərtəvniyal Sultan
 
 
IV MUSTAFA
(1807-1808)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Gülüstü Qadınəfəndi
 
 
 
Gülcamal Qadınəfəndi
 
 
 
Tirimüjgan Sultan
 
 
SULTAN ƏBDÜLMƏCİD
(1839-1861)
 
 
Şövqəfza Sultan
 
 
 
SULTAN ƏBDÜLƏZİZ
(1861-1876)
 
 
Heyranıdil Qadınəfəndi
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
SULTAN VAHİDƏDDİN
(1918-1922)
 
 
SULTAN RƏŞAD
(1909-1918)
 
 
II ƏBDÜLHƏMİD
(1876-1909)
 
 
V MURAD
(1876)
 
 
 
 
 
 
 
XƏLİFƏ ƏBDÜLMƏCİD
(1922-1924)
 
 
 

Həmçinin bax

redaktə

İstinadlar

redaktə

Xarici keçidlər

redaktə