Guerra subsidiaria irano-israelina

Esti artículu presenta dalgunos problemes. Problemes del artículu: wikificar

La guerra subsidiaria irano-israelina^[1][2] ye un conflictu que tien como principal base la llucha política ente la República Islámica d'Irán y el Estáu d'Israel debíu que dende l'ascensu del republicanismu teocráticu del ayatolá Ruhollah Jomeini n'Irán esta haise vueltu enemiga del estáu xudíu. Israel tamién trató debilitar y esaniciar los aliaos políticos rexonales como Hezbolá n'El Líbanu y Hamás y a Yihad Islámica Palestina en Palestina. La república iranina sofitó al gobiernu de Bashar al-Ásad na guerra civil qu'esta llibráu nel país árabe.^[3]

Dende l'ascensu de la Revolución iranina, Irán rompió con tolos llazos diplomáticu y comercial con Israel, y el so gobiernu nun reconoció a Israel como un estáu, refiriéndose al so gobiernu como'l "réxime sionista".

Dende la proclamación de la República islámica d'Irán en 1979, el gobiernu d'Irán foi acusáu polos EE.XX. de financiar terroristes, apurriéndo-yos equipamientu, armes, entrenamientu y dándo-yos abellu.​ El Departamentu d'Estáu de los Estaos Xuníos describe Irán como un patrocinador estatal activu de terrorismu". Creese que sofitó a grupos qu'atenta contra los interes d'Estaos Xuníos ya Israel en Dellos llugares del mundu. Un exemplu'l Atentáu contra los cuarteles en Beirut en 1983, Atentáu a la AMIA o Atentáu a la embaxada d'Israel n'Arxentina.

Dende la cayida del Xa Mohammad Reza Pahleví, la República Islámica d'Irán volvióse enemigu xuráu d'Israel y sofita a la resistencia palestina hasta'l día de güei. Ente 2005 y 2011, Irán foi unu de los principales financiadores y provisores de Hamás. Israel envalora que les Brigaes de Hamás tienen un nucleu de dellos cientos de miembros, que recibieron entrenamientu d'estilu militar, incluyida la capacitación n'Irán y en Siria (antes de la guerra civil).^[4] En 2011, dempués del españíu de la Guerra Civil Siria, Hamás alloñar del gobiernu siriu y los sos miembros empezaron a abandonar Siria. Dende 2012, Hamás dexó de recibir sofitu d'Irán debíu al sofitu de Hamás a la Hermandá Musulmana en Siria. Nun discursu pal voceru de les brigaes Qassam en 2014 nel 27 aniversariu de Hamás, estimó a Irán pola so ayuda en finances y armes.^[5] Dempués del alto al fueu ente Israel y Hamás a principios de 2014, la Yihad Islámica Palestina vio'l so poder aumentar constantemente col respaldu de fondos d'Irán.^[6] Créese que'l so respaldu financieru tamién provién de Siria. Dempués de la declaración unillateral d'Estaos Xuníos de reconocer a Xerusalén como capital del Estáu d'Israel, Irán repitió esi sofitu contra l'estáu xudíu. Ismail Hanie, subxefe de la direición del Movimientu de Resistencia Palestina (HAMAS), manifestó un fondu y sentíu agradecimientu pol sofitu incondicional y constante d'Irán al pueblu palestín.^[7][8][9]

Los pueblos xudío y curdo guarden rellaciones estreches dende la lliberación de Ciro el Grande de Persia.En siendo conquistaos polos asirios, los xudíos atopáronse reteníos mientres munchos años en tierres del actual Curdistán y cuando'l rei persa Ciro II el Grande dexó-yos volver a Palestina, munchos optaron por quedar se na zona y otros tornaron a la Israel bibiblica. La presencia xudía en territoriu curdu yera entá patente sieglos dempués, como demuestra la figura de Asnat Barzani. Esta muyer xudío y curdo vivió n'Iraq ente finales del sieglu XVI y el XVII y ye considerada por dellos espertos la primera rabina de la hestoria y la primer líder curda.^[10] Cuando se creo'l Estáu d'Israel delles families curdes emigraron escontra alla y munchos judios fuxendo de la persecución de Sadam Husein y del Partíu Baaz Árabe Socialista Iraqui fueron escontra alla y dellos judios escapando nesi momentu a la Irán de Mohammad Reza Pahleví aliada d'Israel nesi momentu.^[11] Dende la década de los 60, dambos pueblos caltuvieron llazos en materia de negocios, defensa ya intelixencia, anque siempres con discreción. Por tal razón Israel sofito'l Referéndum d'independencia del Curdistán iraquín de 2017 por cuenta de esta rellaciones historicas y restales el poder de la influencia irani nel área.^{[12][13][14][15]}

Créese qu'Israel coopera con dellos grupos curdos iraninos que deseyen la independencia del Curdistán iranín y conseguien informacion pa debilitar el réxime de los Ayatolas. Numberosos miembros de la minoría curda (unos cuatro millones de persones, el 7% de la población iranina) simpatizan coles idees separatistes.^[16]

La invasión israelina de 1982 a El Líbanu dio llugar a la salida de la Organización de Lliberación de Palestina (OLP) d'El Líbanu. La siguiente creación de la Zona de Seguridá nel sur d'El Líbanu benefició a los aliaos israelinos nel país y a la población civil israelina, yá que Galilea sufrió ataques menos violentos per parte de Hezbolá. A pesar d'esti ésitu israelín na erradicación de les bases de la OLP y la retirada parcial en 1985, la invasión israelina aumentó la gravedá del conflictu coles milicies libaneses locales y dio como resultáu l'afitamientu de dellos movimientos chiítas locales n'El Líbanu, incluyíos al yá mentáu Hezbolá y Amal, d'un movimientu de guerrilla desorganizado nel sur a una organización paramilitar de rangu altu. Col pasu de los años, les baxes militares de los dos bandos aumentaron, una y bones dambes organizaciones polítiques chiítas usaron armamentu más modernu, y Hezbolá progresó nes sos táctiques.

Irán suministró a la organización militante Hezbolá sustanciales cantidaes d'ayuda financiera, capacitación, armes, esplosivos, política, diplomática y organizativa, mientres persuadía a la organización por que tomara midíes contra Israel.^[17][18][19] El manifiestu de Hezbolá de 1985 numberó los sos cuatro oxetivos principales como "la salida final d'Israel d'El Líbanu como preludiu de la so eliminación final".^[20] Según los informes publicaos en febreru de 2010, Hezbolá recibió $ 400 millones d'Irán.^[21] A principios de la década de 1990, Hezbolá, col sofitu de Siria ya Irán, surdió como'l principal grupu y poder militar, monopolizando la direición de l'actividá guerrillera nel sur d'El Líbanu.^[22]

El Gobiernu y les Fuercies de Defensa d'Israel ven con muncha esmolición cómo la exa xiina- lideráu per Teḥrán- llogra'l control y continuidá territorial en pieces importantes del tableru rexonal como Iraq, Irán, Siria y El Líbanu. Tres la revolución islámica de 1979, Irán ye'l gran enemigu d'Israel. Israel suel denunciar que ye la gran amenaza pal so país citando'l so programa nuclear (suspendíu pol alcuerdu coles grandes potencies que sigue criticando), la so industria balístico persa, les sos declaraciones a favor de la destrucción d'Israel y el so sofitu a Hezbolá (El Líbanu) y Hamás (Gaza).

Cuatro científicos iraninos venceyaos al programa nuclear del país perdieron la vida n'atentaos terroristes: Masud Ali Mohamadi, Mayid Shahriari , Dariush Rezaineyad y Mostafa Ahmadi Roshan.^[23][24] Trés d'ellos fueron asesinaos por bombes magnétiques que se ponen a los sos coches. Pero Dariush Rezaineyad foi muertu a tiros y Massoud Ali Mohammadi, morrió na puerta de la so casa, cuando españó una moto bomba al momentu de montase nel so carru.^[25]Según una fonte de los servicios israelinos, amestó'l Spiegel, les muertes formen parte d'una campaña pa sabotear o siquier desacelerar el programa nuclear iranín.Un funcionariu del Departamentu d'Estáu en Washington dixo a Reuters que l'acusación de qu'Estaos Xuníos ta arreyáu nel atentáu yera absurda.^[26] Según el presidente del Parllamentu iranín, los deteníos señalaron qu'Estaos Xuníos, Reinu Xuníu ya Israel taríen detrás d'esti crime.^[27]

Un virus informáticu 'Stuxnet', que se sirve d'una serie de vulnerabilidaes de Windows p'arrobinase y atacar un tipu de software habitual n'oleoductos y plantes nucleares -SCADA-, consiguió estropiar los ordenadores del personal d'una planta nuclear iranina y a los sos provisores d'internet nel añu 2010.^[28]En 2011, el reconocíu espertu Ralph Langner dixo que'l viérbene foi creáu en llaboratoriu per Estaos Xuníos ya Israel pa sabotear el programa nuclear d'Irán, pero les autoridaes nun confirmaron esa afirmación.^[29][30]

Israel sofito les sanciones políticu y económicu en contra d'Irán pol so programa nuclear y demostró el so disgustu al alcuerdu 5+1 ente les Potencies Occidentales, Rusia ya Irán que punxeron fin al conflictu de 15 años de duración.

Siria forma parte del Exa de la Resistencia^[31] que ye un tratáu de seguridá antiisraelí ente Irán, Siria y el grupu xiín libanés Hezbolá, que s'enfrentó a Israel en 2006, con respaldu d'iraninos y sirios. L'alianza tamién inclúi a dellos grupos guerrilleros palestinos.^[32] La República Árabe de Siria foi l'únicu aliáu de la rexón por enforma tiempu d'Irán. Caltener la exa de la resistencia ye tamién una cuestión de gran importancia ideolóxica d'Irán y el so compromisu cola esportación de los sos principios revolucionarios islámicos. Por toes estes razones, Irán fáense grandes esfuercios pa caltener la so presencia en Siria.^[33]

Israel apurrió tratamientu médicu pa los opositores sirios (ente civiles y rebeldes armaos). Los informes sobre la supuesta hospitalización de dellos miembros del Frente Al-Nusra causaron conflictos ente la comunidá drusa israelina.^{[34][35][36][37][38]} Un informe de la ONX ratifica que les fuercies israelines sofitaron a los grupos armaos nos altos de Golán sirios, incluyida la caña local d'Al-Qaeda.^[39]

A finales d'abril de 2016, les fuercies de seguridá del Exércitu Árabe Siriu (SAA) detuvieron un vehículu que, según afirmaron, taba cargáu con una gran cantidá d'armes fabricaes per Israel na gobernación d'Al-Swaida'a, nel sur de Siria. Les armes son bien antigües y, como se vio, la mayoría d'elles fabricáronse nos años 70 y 80 y, pol aspeutu de les municiones, robar porque cadecen de neglixencia y mala traza^[40][41]

La República Islámica d'Irán según revelar una fonte d'intelixencia occidental, ta construyendo una base militar permanente en Siria.^[42][43] lo que provocó gran esmolición al Estáu d'Israel^[44] onde según fontes atacó ye llugar a lo menos una vegada, polo que considera que ye una amenaza direuta al país. La base dizse qu'esta a 15 quilómetros de Damascu.^[45][46] Irán avanza escontra'l so oxetivu estratéxicu d'establecer un corredor terrestre dende Teḥrán hasta'l Mediterraneu, al traviés de les rexones xiines d'Iraq, lo que daría a la República Islámica un accesu direutu a los sos aliaos en Siria y El Líbanu. y aumentar la so influencia na rexón.^[47] El gobiernu iranín espresó qu'esto ye falsu y que la so presencia en Siria solo llindar a asesorar militarmente al gobiernu de Bashar al-Ásad.^[48]

Irán tien un programes de misiles que se consideró una amenaza a la rexón n'especial a Israel y a los enemigos de Teḥrán que seya fortalecíu nos últimos años.^[49][50][51]

Na recién manifestaciones de fin d'añu en Iran Irán acuso a Israel tar atras d'elles financiándoles.^[52][53] El primer ministru israelín pronuncióse en sofitu a les multitudinaries protestes n'Irán, pero negó cualquier sofitu direutu per parte de Tel Aviv.^[54]

Les Fuercies de Defensa d'Israel informaron que'l día 10 de febreru de 2018 un helicópteru de les sos fuercies militares llograron interceptar con ésitu un drone que supuestamente pertenecía a Irán que s'unvió dende Siria y se infiltró en territoriu israelín. L'aeronave foi identificada dende'l principiu y tuvo so vixilancia hasta la interceptación. En respuesta a la provocación, la Fuercia Aérea Israelina – sostuvo nun comunicáu- atacó los componentes de llanzamientu de l'aeronave en territoriu siriu.^[55] Un caza F-16 israelín foi baltáu poles bateríes antiaéreas de la Fuercia de Defensa Aérea Siria mientres la operación militar contra oxetivos iraninos en Siria y cayó en territoriu israelín.^[56][57][58]la cayida del Jet israelín foi grabáu por videu de seguridá.^[59][60]darréu Israel ataca 12 oxetivos en territoriu siriu.

El gobiernu de Bashar al-Ásad acusó a Israel de "agresión".^[61][62][63] Ente que el gobiernu de la república islámica tachó les acusaciones de «risibles» y afirmó nun tener presencia militar nel país más que solo la d'asesoramientu.^[64]

El primer ministru israelín Benjamin Netanyahu aseguró'l 11 de febreru de 2018 que los ataques de l'aviación israelina en Siria dieron un "duru golpe" a Irán y a les fuercies del réxime siriu."El sábadu dimos un duru golpe a les fuercies iranín y siriu", dixo Netanyahu. "Vamos Siguir atacando a tolos qu'intenten atacanos.Netanyahu alvirtió que la política d'Israel de defendese contra "cualquier intentu de violar la nuesa soberanía" había quedáu "dafechu clara". "Irán violó descaradamente la soberanía d'Israel", declaró. "Espacharon un dron iranín dende territoriu siriu escontra Israel... Israel fai a Irán y los sos anfitriones sirios responsables".Netanyahu repitió qu'Israel s'opondría a cualquier intentu d'Irán d'atrincherase militarmente en Siria.^[65][66]

Rusia espresó una "gran esmolición" y llamó a la contención de les partes."Sobremanera esmolez l'amenaza d'una esguilada tanto dientro como en redol de les zones de rebaxa de tensión en Siria, que fueron un factor importante pal amenorgamientu de la violencia nel suelu siriu", remarcó la cancillería rusa nun comunicáu.^[67][68] El presidente de Rusia Vladimir Putin encamentó al primer ministru d'Israel Benjamin Netanyahu el cese de bombardeos contra Siria, pa evitar medría del conflictu en Mediu Oriente.^[69]

El gobiernu de los Estaos Xuníos d'América dio'l so sofitó a Israel na recién esguilada militar asocedida en Siria, depués de qu'un drone iranín y un cazabombardero israelín fueren baltaos n'enfrentamientos ensin precedentes."Estaos Xuníos ta fondamente esmolecíu pola esguilada de violencia na frontera d'Israel y sofita con firmeza'l derechu soberanu d'Israel a defendese", dixo la vocera del Departamentu d'Estáu Heather Nauert nun comunicáu.^[70]

El secretariu xeneral de la Organización de les Naciones Xuníes (ONX), Antonio Guterres, pide l'amenorgamientu inmediatu de la tensión en Siria, dempués de que los aviones de guerra d'Israel bombardiaran el 10 de febreru de 2017 posiciones militares del país árabe dempués que de Siria saliera un dron que viola l'espaciu aereu del estáu xudíu.^[71]

El gobiernu de la Federación Rusa y el réxime de la República Árabe de Siria responsabilizaron al Estáu d'Israel por un mortal ataque aereu en contra d'un aeropuertu militar siriu, asocedíu'l día 9 d'abril de 2018. Dellos misiles impactaron la base aérea de Tiyas, conocida como T4, cerca de la ciudá de Homs. Según testigos, 14 persones morrieron na aición militar. Israel, que yá atacó blancos sirios nel pasáu, nun confirmó nin negó les acusaciones. De primeres el gobiernu de Bashar al-Ásad culpara a los Estaos Xuníos del ataque.^{[72][73][74][75][76]} El centru d'analís Stratfor señala que ye la base aérea T4, ye la mesma onde supuestamente partió un dron iranín que incursionó nel espaciu aereu israelín, en febreru pasáu y abarrúntase qu'esta base esta en manes d'Irán de forma tácita.^[77]

• Guerra subsidiaria irano-saudina
• Conflictu Subsidiario Qatarín-Saudita
• Crisis diplomática de Qatar de 2017
• Irán
• Israel
• Guerra subsidiaria

• Israel ya Irán LA GUERRA SILENCIOSA
• Irán ya Israel, enemigos íntimos
• Bombardeara Israel a Irán
• IRAN vs ISRAEL ¿Guerra Pendiente?
• Iran–Israel proxy conflict en Wikipedia n'inglés
• Fin del xuegu pa Israel