Metal

Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.

Se diz metals (d'o latín < METALLUM)^[1] a los elementos quimicos que pueden formar cations y enlaces ionicos. Os metals constituyen un d'os grupos principals d'elementos, chunto con os no metals, semimetals y gases noples. En a tabla periodica, os elementos que van en diagonal d'o boro a lo polonio se consideran semimetals, os que se sitúan a la ezquierda son os metals, y os que aparixen a la dreita son os no metals.

Os metals por un regular son brillants, tienen densidat y punto de fusión altos, son dúctils, duros y buenos conductors d'a calor y d'a electricidat. Istas propiedaz se deben a lo enlace metalico propio d'os metals, a on que os electrons exteriors d'os metals son ligatos nomás licherament a los atomos, formando una mar d'electrons de gran movilidat que banya a toz os atomos.

Os metals forman a mayor parti d'a tabla periodica, y se pueden clasificar en diversas series quimicas:

• Metals alcalins.
• Metals alcalinoterrios.
• Lantanidos.
• Actinidos.
• Metals de transición.
• Metals d'o bloque p, u atros metals.