Indiese Suid-Afrikaners

Indiër-Suid-Afrikaners Suid-Afrikaanse Indiërs
Durban, "die grootste Indiese stad buite Indië"
Totale bevolking:	1 274 867[1] 2,5% van die Suid-Afrikaanse bevolking (2011)[1]
Belangrike bevolkings  in:	Durban • Pietermaritzburg • Johannesburg • Kaapstad • Pretoria
Taal:	Engels • Ander tale van Suid-Afrika • Hindi • Gujarati • Marathi • Oriya • Oerdoe • Bhojpuri • Awadhi • Tamil • Telugu • Pandjabi • Malayalam • Kannada
Geloofsoortuiging:	Hindoeïsme • Islam • Christendom
Verwante etniese groepe:	Indiese diaspora

Indiese Suid-Afrikaners, Indiër-Suid-Afrikaners of Suid-Afrikaanse Indiërs is burgers en inwoners van Suid-Afrika van Indiese afkoms. Die meerderheid woon binne en rondom die stad Durban. Dit maak van Durban "die grootste Indiese stad buite Indië".^[2] Baie Indiërs in Suid-Afrika is afstammelinge van immigrante uit die koloniale Indië (Suid-Asië) van die laat 19de eeu tot die vroeë 20ste eeu. Partykeer word Indiërs ingereken onder die wyer geografiese klassifikasie van "Asiërs".

Daar is nog steeds ’n kulturele, godsdienstige en ras oorvleueling tussen "Asiërs" en "Indiese Suid-Afrikaners". Tydens die tydperk van segregasie en apartheid het die "Indiese", "Asiatiese", "Kleurling", en "Maleise" groepidentiteite talle aspekte van die daaglikse lewe beheer, insluitend waar ’n persoon toegelaat is om te woon.^[3]

Gedurende die tydperk van apartheid vanaf 1948 tot 1994 is Indiërs geklassifiseer onder terme wat gewissel het van "Asiërs" tot "Indiërs"; partykeer het hulle die terme vrywillig aanvaar. Volgens sommige burgers was hierdie terme verbeterings in vergelyking met die negatiewe gedefinieerde identiteit van "Nie-blank", wat hul vorige klassifikasie was. Polities bewuste en nasionalistiese Indiese Suid-Afrikaners wou beide hul erfenis sowel as hul plaaslike wortels toon. Toenemend identifiseer hulle as "Afrikane", "Suid-Afrikaners" en "Indiese Suid-Afrikaners".

Nietemin het die verspreiding van demokratiese verkiesings etniese lojaliteite soms verhoog. Politici en groepe soek ’n manier om te mobiliseer in die mededingende parlementêre demokrasie wat Suid-Afrika sedert 1994 geword het.^[4]

’n Beduidende deel van die slawe wat na die Kaap ingevoer is, het uit dele van Indië (insluitend Bangladesj) gekom.^[5] Terwyl die Suid-Afrikaanse geleerdes verkeerdelik aanvaar het dat hierdie slawe van die slaafmarkte gekoop is, was die meerderheid van slawe die slagoffers van ontvoering. Die Nederlanders in die besonder het gedurende die 1600's goeie handels verhoudings met Moslem-regeerders in Indië gehad. Baie slawe het geen identiteit as Indiërs gehad nie en is gerieflik deur die Nederlanders in die Kaap as deel van die "Kaapse Kleurling"- en Kaapse Maleier-gemeenskappe geklassifiseer.^[6] Blanke Afrikaners is ook van ’n bietjie Indiese afkoms as gevolg van Nederlandse slawerny, ’n voorbeeld van hierdie is oudpres. F. W. de Klerk, wat in sy outobiografie beweer het dat een van sy voorouers die vroulike slaaf Diana van Bengale was.^[7] Daar bestaan geen verwysing na die werklike name van die Indiërs nie en hulle is gerieflik "Christelike" name gegee. Dit het bygedra tot die vernietiging van die slawe se identiteite, soortgelyk aan Mosambiekers en ander slawe wat na die Kaap ingevoer is.

'n Vroeë Indiër wat hom in Suid-Afrika gevestig het was Kalaga Prabhu, 'n goudhandelaar van Cochin. Hy was een van die Konkani handelaars in Cochin (hedendaagse Kochi in Kerala). Omdat hy met die Moslemkoning van Mysore Hyder Ali beplan het om die koning van Cochin omver te werp, is Kalaga Prabhu en sy seun Chorda Prabhu deur die Nederlanders in hegtenis geneem en in 1771 is hulle in ballingskap met hul gesinne na die Kaap die Goeie Hoop gestuur. Geen verdere rekords van die individue en hul afstammelinge bestaan nie.^[8]

Die moderne Suid-Afrikaanse Indiese gemeenskap is hoofsaaklik afstammelinge van Indiërs wat vanaf 1860 na Suid-Afrika aangekom het. Die eerste 342 van hulle het per die Truro van Madras gekom; en daarna per die Belvedere van Kolkata. Hulle is as ingeboekte arbeiders vervoer om op die suikerriet-plantasies van die Natalkolonie te werk, en in totaal ongeveer 150 000 Indiërs het as ingeboekte arbeiders oor ’n tydperk van vyf dekades aangekom. Hulle het ook later as ingeboekte steenkool mynwerkers en spoorweg werkers aangekom. Die ingeboekte arbeiders was hoofsaaklik Tamil-, Telugu- en Hindi-sprekendes,^[9] en die meerderheid was Hindoes met Christen- en ’n paar Moslem-minoriteite. Indiërs is ingevoer omdat die koloniale owerhede gevind het dat die plaaslike swart Afrikane ekonomies selfonderhoudend was, en dus nie bereid was om onder koloniale boere te werk nie. Volgens ander koloniale owerhede was die "jag en veg" Afrika-kultuur van die tyd onversoenbaar met ’n skielike verskuiwing na arbeid. The Mercury koerant het die invoer van arbeid ondersteun, hoewel ander Natalse koerante teen die idee was. Oor die algemeen is die invoer van arbeid nie as polities belangrik deur die koloniste beskou nie, en die invoer van Indiese arbeid is hoofsaaklik deur beïnvloeding van ’n klein groep van suikerriet-boere gedryf. Die langtermyn-gevolge van die Indiese immigrasie (die vestiging van ’n permanente Indiese bevolking in Natal) is nooit in ag geneem nie.^[10] (in 1904 het die Indiërbevolking die blanke bevolking van Natal oortref).^[11][12][13]

Ingeboekte arbeiders op die suikerriet-plantasies is dikwels mishandel, en het in onhigiëniese toestande gewoon. ’n Groot persentasie van die ingeboekte arbeiders het na die verstryking van hul kontrakte na Indië teruggekeer, en ’n paar van hulle het die owerhede in Indië gewaarsku oor die mishandeling wat in Natal plaasvind.^[14]

Voormalige ingeboekte arbeiders wat nie teruggekeer het Indië toe nie, het hulself vinnig as ’n belangrike algemene arbeidsmag in Natal gevestig, veral as industriële en spoorwegwerkers. Ander was besig om groente in hul tuine te kweek, die meeste van die groente wat deur die blanke bevolking verbruik was, is deur hulle gekweek. Indiërs het ook as vissers, klerke van die hof en hoftolke gewerk.^[15]

Die res van die Indiese immigrasie was van passasier Indiërs, wat uit handelaars bestaan het. Hulle het vir hul eie vervoer betaal en het as Britse Onderdane gereis. Hierdie immigrant Indiërs wat handelaars geword het, was van verskillende godsdienstige agtergronde, naamlik Hindoe en Moslem en grootliks uit Gujarat (insluitend Memons en Surtis);^[16] Konkanis, en Urdu-sprekers van Uttar Pradesh het ook later aangekom.^[17] As gevolg van hul kleredrag is na Indiese Moslem handelaars soms as "Arabiese handelaars" verwys.

Navorsers is besig om pogings voort te sit om lyste van oorspronklike Indiese immigrante te versamel en bekend te maak.^[18]

Indiërs het wisselende mates van diskriminasie in elke deel van Suid-Afrika ervaar.

Indiërs het onderdrukkende wetgewing in Natal ervaar. Hulle is in 1888 gedwing om pasboeke te hou.

In 1893 het M. K. Gandhi in Suid-Afrika aangekom om ’n Indiese sakeman in ’n wettige dispuut te verteenwoordig. Ná sy aankoms in Suid-Afrika het Gandhi rassediskriminasie ervaar, en na aanleiding van die voorstel van wetgewing om die Indiese stemreg in Natal te beperk, het hy weerstand georganiseer. Dit het gelei tot die stigting van die Natalse Indiërkongres. As gevolg van hierdie weerstand het die uiteenlopende groepe van Suid-Afrikaanse Indiërs vir die eerste keer verenig.^[19] Hoewel die wetsontwerp verwerp is, is dit in 1896 goedgekeur.

Die Suid-Afrikaanse Republiek se regering het in 1885 vir die eerste keer diskriminerende wetgewing teen die Indiërs deurgevoer, dit het gelei tot protes van die Britse owerhede, omdat Indiërs "Onderdane van die Britse kroon" was. Dit is ook deur die Britte as een van die redes vir die Anglo-Boere-Oorlog gebruik.

Indiërs is verban om in die mynbou-industrie te werk, en gebiede in verskeie dorpe in die Transvaal is gereserveer as Koelie-Lokasies. Mense van kleur kon ook nie op die sypaadjies in die Transvaal loop nie.

Na die einde van die tweede Anglo-Boereoorlog het die nuwe Britse regering van die Transvaalkolonie voortgegaan om diskriminerende praktyke teen Indiërs te handhaaf.^[20]

Passasier Indiërs wat na die Kaapkolonie verskuif het, was, ten spyte van klein gevalle van diskriminasie, goed behandel. Hulle kon eiendom besit, stem, en vryelik handel dryf. Baie Moslem-manne van hierdie groep het met Kaapse Maleier-vroue getrou, en hul kinders is later dikwels as Kaapse Maleiers geklassifiseer.

Indiërs is deur ’n 1891-wet verbied om in die Oranje-Vrystaat, ’n destydse onafhanklike Boere-Republiek, te woon. Dit het gelei tot die byna totale afwesigheid van Indiërs in die gebied, ’n situasie wat tot in die apartheid era aangegaan het.^[21]

Die Durban-onluste was ’n anti-Indiese oproer, oorwegend deur die Zoeloes, wat in Januarie 1949 plaasgevind het. Die onluste het gelei tot die slagting van meestal Indiërs. In totaal het 142 mense in die onluste gesterf en ’n ander 1 087 mense is beseer. 58 winkels, 247 wonings en een fabriek is ook tydens die onluste vernietig.^[22]

Daar is teen Indiërs deur apartheidswetgewing, soos die Groepsgebiedewet van 1950, gediskrimineer. Hulle is gewelddadig na Indiese townships verskuif, en hul bewegings is ook beperk. Hul binnekoms tot die Oranje-vrystaat was sterk verbied en hulle moes eers spesiale toestemming kry voordat hulle die provinsie kon besoek. Hulle is ook, as ’n saak van die staatsbeleid, ’n minderwaardige onderwys in vergelyking met Blanke Suid-Afrikaners gegee. Die Asiatiese grondbesitwet en die Indiese Verteenwoordigerwet van 1946 is herroep.

Die Wet op Bevolkingsregistrasie van 1952 het Indiërs aanvanklik as deel van die Kleurlingbevolking gedefinieer.^[23]

In 1961 is Indiërs amptelik as ’n permanente deel van die Suid-Afrikaanse bevolking erken;^[24] die Departement van Indiese Sake is gestig en ’n blanke minister het dit gelei. In 1968 het die Suid-Afrikaanse Indiese Raad ontstaan, wat as ’n skakel tussen die regering en die Indiese mense gedien het.

Die Universiteit van Durban-Westville (nou deel van die Universiteit van KwaZulu-Natal) is opgebou met bydrae van die Indiese gemeenskap en die regering van die 1970's. Indiër-studente het daarvoor ’n veerboot geneem na Salisbury-Eiland se verlate gevangenis, wat as hul universiteit gedien het.

Tydens die jare van apartheid is rassistiese uitdrukkings gebruik om na Indiërs in Suid-Afrika te verwys, waaronder die rassistiese bynaam 'koelie'.^[25]

In 1968 is die Suid-Afrikaanse Indiese Raad deur die regering gestig, en in 1974 is die raad hersaamgestel om voorsiening te maak vir 50% van sy lede om deur die Indiërbevolking verkies te word. Die Raad het nie baie steun geniet nie; in 1981 het slegs 6% van die Indiërbevolking in die verkiesings vir die raad deelgeneem.^[26]

In 1983 is die Grondwet hervorm om die Kleurling- en Indiër-minderhede ’n beperkte deelname in aparte en ondergeskikte huise van ’n driekamer-parlement te gee. Hierdie ontwikkeling het beperkte ondersteuning en baie lae stembywoning geniet.^[27] Die Indiese huis was die Huis van Afgevaardigdes. Sommige aspekte van die Indiese lewe is deur hierdie huis gereguleer, insluitend onderwys. Volgens die teorie kon die Indiese minderheid beperkte saaklike regte geniet, terwyl die Swart meerderheid hul selfbeskikking by onafhanklike tuislande moes besef. Hierdie afsonderlike reëlings is deur die onderhandelinge van 1990–1994 verwyder. As gevolg daarvan word stemreg na alle Suid-Afrikaners toegeken.

Baie Indiërs het ’n belangrike rol in die anti-apartheid stryd gespeel en ’n paar handhaaf posisies van mag in post-apartheid Suid-Afrika. Tans handhaaf Indiërs prominente posisies binne die regerende African National Congress.

Amichand Rajbansi se Minority Front (voorheen die National people's Party) het sommige steun in sy vestings behou. Maar na Rajbansi se dood in 2011 het die party in die 2014 algemene verkiesing nie daarin geslaag om enige setels in die nasionale vergadering te wen nie.^[28]

Indiërs wat voor 1994 burgers was, en dus deur die apartheid-stelsel diskriminasie ervaar het, word beskou as swart vir die doeleindes van Regstellende aksie; met ander woorde, hulle word geklassifiseer as benadeeld onder apartheid. Hulle kom dus in aanmerking vir "regstellende aksie" en Swart Ekonomiese Bemagtiging toekennings.^[29]

Na die einde van apartheid het ’n nuwe golf van die Suid-Asiatiese immigrasie uit Indië, Bangladesj en Pakistan begin, parallel met die beweging van diaspora-Afrikane en die naburige Afrika-lande in post-apartheid Suid-Afrika. Onder hierdie immigrante is die kontroversiële Gupta-familie van Indië wat tydens oudpres. Jacob Zuma se bewind baie politieke en ekonomiese mag ontvang.^{[30][31][32][33][34]}

Byna alle Suid-Afrikaanse Indiërs is Hindoes, Moslems of Christene.^[36] Daar is ook klein groepe Parsis, Sikhs, en Boeddhiste.^[37] Die meerderheid van Suid-Afrikaanse Moslems is Indiërs of behoort aan die multi-etniese gemeenskap van die Wes-Kaap.^[38]

Vir ’n paar jaar het Indiërs onderrig in hul moedertaal ontvang. Tot 1991 het die staatsregering Engelstalige onderrig aangebied, met die keuse van een van vyf Indiese tale, naamlik Hindi, Gujarati, Tamil, Telugu, en Urdu wat nie-eksamineerbare vakke is. Die aanbieding van die tale by staatskole is egter deur die regering opgeskort. Die Nasionale Raad vir Oos-Tale het die regering versoek om weer onderrig in hierdie vyf tale aan te bied. Die provinsiale regering van KwaZulu-Natal het die leer van hierdie tale op skool toegestaan. Hierdie tale kan as derde taal tot matrikulasie gekies word.^[39]

Engels is die moedertaal van die meeste Indiese Suid-Afrikaners. ’n Minderheid, veral ouer mense, praat nog steeds ’n paar Indiese tale soos Hindi, Gujarati, Marathi, Odia, Tamil, Telugu en Urdu as eerste of tweede taal. Behalwe Engels en die verpligte tweede taal wat op skool geleer moet word (Afrikaans of Zoeloe), praat die meeste van die jonger geslag Indiërs geen ander tale nie.

Baie Suid-Afrikaanse Indiërs verstaan nog steeds ’n verskeidenheid Indiese tale met wisselende mates, dikwels as gevolg van die bevordering deur kulturele organisasies, of die invloed van Bollywood. Onlangse immigrante is vlot in Hindi en Gujarati.

Kerrie met suurlemoensap bly baie populêr in Suid-Afrika onder mense van alle etniese oorspronge; baie voedsels het saam met die duisende Indiese arbeiders in die negentiende eeu gekom. Die Indiërs het verskeie kulinêre praktyke bekendgestel, insluitend ’n verskeidenheid van kerries, lekkers, blatjang, gebraaide voedsels soos samosas, en ander southappies. Bunny chow, ’n gereg van Durban (wat ’n groot Indiese gemeenskap het) bestaan uit ’n uitgeholde brood wat met kerrie gevul is. Dit is nou deel van hoofstroom Suid-Afrikaanse kookkuns en het baie populêr geword.

Hoewel Indiese tale baie min deur jonger Indiërs gepraat of verstaan word, bly Indiese films en TV-programme met Engelstalige onderskrifte baie populêr onder Suid-Afrikaanse Indiërs. Hierdie word uitgesaai beide deur die SAUK en die DStv satelliet-tv-diens, wat die kanale van Zee TV, B4U, NDTV en Sony aanbied. Daarbenewens is die Tamiltalige kanale van Sun TV en KTV in 2004 ingesluit.

DVD- en video-weergawes van Bollywoodfilms is wyd beskikbaar. Groot teatermaatskappye, soos Ster-Kinekor is toenemend besig om Bollywoodfilms aan te bied. Die Indiese kultuur in Suid-Afrika het ’n paar ooreenkomste met die wêreldwye Desi-subkultuur. Suid-Afrikaanse Indiërs het hul eie musikale en literêre kultuur ontwikkel, wat tot ’n mate deur die wêreldwye Bollywood/Desi-kultuur in die 1990's en 2000's verduister is.^[41]

Veral in die Durbanse omgangstaal word die woord charou (verskillende spellings) dikwels deur Indiërs gebruik om na hulself te verwys.^[42][43]

Kaartspeletjies, veral die kaartspeletjie Thunee (soortgelyk aan Twenty-eight) is populêr onder Suid-Afrikaanse Indiërs.^[44]

Radio Hindvani is ’n gemeenskapradiostasie gebaseer in Durban en is gemik op die bevordering van die Hindi-taal en -kultuur onder Suid-Afrikaners. Die stasie se frekwensie bereik Durban omliggende gebiede.

Die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie (SAUK) het ook ’n Indies-georiënteerde radiodiens genoem Lotus FM, wat in die apartheidstyd gestig is. Die Sunday Times het ’n aanvulling in die Indiese gebiede wat The Extra genoem is, en die Sunday Tribune publiseer ’n soortgelyke aanvulling, The Herald. ’n Bollywoodafdeling, "Bollyworld" word deur die Daaglikse Nuus op Maandae gepubliseer. Moslemse radiostasies soos Channel Islam, Radio Al Ansar en Voice of the Cape word ook uitgesaai, terwyl Islamitiese TV-kanale ook deur DStv en die SAUK aangebied word.

Hashim Amla, krieketspeler Kader Asmal, aktivis Amina Cachalia, aktivis Yusuf Cassim, politikus Arun Manilal Gandhi, aktivis Ela Gandhi, aktivis Kesaveloo Goonam, dokter, aktivis Pravin Gordhan, politikus Soromini Kallichurum, dekaan Adhir Kalyan, akteur Ahmed Kathrada, aktivis Alan Khan, uitsaaier

Keshav Maharaj, krieketspeler Mac Maharaj, aktivis Riaad Moosa, komediant, dokter Anand Naidoo, joernalis Jay Naidoo, aktivis Kumi Naidoo, aktivis Billy Nair, politikus Ebrahim Patel, politikus Navi Pillay, juris Sagaren Pillay, skout-admiraal Luther Singh, sokkerspeler Enver Surty, politikus

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Indiese Suid-Afrikaners.