Tào Bân

Tào Bân
Sinh	931 Linh Thọ, Chân Định (nay là huyện Linh Thọ, Thạch Gia Trang thị, tỉnh Hà Bắc)
Mất	999 Khai Phong, Lư Châu (nay là Khai Phong, Hà Nam)
Phối ngẫu	Cao thị (高氏) Đường thị (唐氏) Lưu thị (刘氏)
Con cái	Tào Hiền Phi, gái Tào Xán, trai Tào Hủ, trai Tào Vĩ, trai Tào Xuân, trai Tào Kỷ, trai Tào Tuần, trai Tào Tông, trai
Cha mẹ	Tào Vân (曹芸) (cha) Trương thị (张氏) (mẹ)

Tào Bân (931 - 999), (chữ Hán 曹彬), tên chữ Quốc Hoa, danh tướng Bắc Tống thời kỳ đầu, người Linh Thọ Chân Định (nay là huyện Linh Thọ, Thạch Gia Trang thị, tỉnh Hà Bắc), là tướng lãnh chủ yếu trong cuộc chiến Bắc Tống diệt Nam Đường.

Tào Bân là cháu trai của Trương Quý phi của Hậu Chu Thái tổ Quách Uy, cháu ngoại của Trương Đồng. Năm thứ 3 Hiển Đức nhà Hậu Chu, đổi làm Đồng Quan giám quân, dời Tây thượng các môn sứ. Năm thứ 5 Hiển Đức, phụng chiếu đi sứ Ngô Việt, có công thăng quan đến Dẫn tiến sứ; trị quân nghiêm khắc, coi trọng quân kỷ. Năm thứ 2 Càn Đức (năm 964) suất quân diệt Hậu Thục, có danh không giết bừa, Vương Nhân Thiệm nói: "Thanh liêm khiêm tốn cẩn thận, không phụ bệ hạ bổ nhiệm sứ giả, chỉ có một người là Tào Bân mà thôi." Thăng Tuyên Huy Nam viện sứ, Nghĩa Thành quân Tiết độ sứ. Năm thứ 6, phái Lý Kế Huân, Đảng Tiến suất sư đánh Thái Nguyên, mệnh làm tiền quân đô giám, chém hơn hai ngàn cấp, bắt được rất nhiều. Năm thứ hai Khai Bảo, đề nghị thân chinh Thái Nguyên, phục mệnh làm tiền quân đô giám, dẫn binh đi trước, dừng ở Đoàn Bách cốc, thu hàng tướng giặc Trần Đình Sơn. Lại chiến thành nam, nhẹ nhàng đoạt hơn ngàn ngựa tại Hào Kiều. Khi Thái tổ đến, thì đã chia trại tứ phía, tự lĩnh phía bắc. Năm thứ 6, tiến Kiểm giáo thái phó.
Năm thứ 7 Khai Bảo (974) suất 10 vạn quân thủy bộ diệt Nam Đường, năm sau đánh hạ Kim Lăng, lại quyết sách phạt Bắc Hán cùng công Liêu, lấy công được đề bạt Xu Mật Sứ, Kiểm giáo Thái úy, Trung Võ quân Tiết Độ Sứ. Thái Tông lên ngôi, thêm Đồng Trung thư môn hạ bình chương sự. Năm thứ 3 Thái Bình Hưng Quốc, tiến Kiểm giáo thái sư, tòng chinh Thái Nguyên, thêm kiêm thị trung. Tháng giêng năm thứ 8, bởi vì Trấn Châu Trú bạc đô giám, tửu phường sứ Di Đức Siêu vu hãm, thôi chức Xu Mật Sứ, làm Thiên Bình quân Tiết Độ Sứ kiêm thị trung ^[1], tháng sáu Vương Hiển nhậm chức Xu Mật Sứ^[2], nhưng sau hơn mười ngày, Thái Tông liền tỉnh ngộ lại, tiến phong Tào Bân làm Lỗ quốc công. Năm thứ 3 Ung Hi (986), Tống chia binh ba đường công Khiết Đan, ông làm chủ tướng đông lộ quân, bởi vì một mình liều lĩnh, binh mệt lương mệt rút quân, đến Kỳ Câu quan (nay là tây nam Trác Châu) bị quân Khiết Đan đánh bại, dẫn đến quân Tống tháo chạy toàn tuyến, giáng chức làm hữu kiêu vệ Thượng tướng quân (hoàn vệ quan, từ Nhị phẩm). Bốn năm phục chức làm thị trung, Vũ Ninh quân Tiết Độ Sứ (Tiết Độ Sứ kiêm thị trung). Năm thứ 5 Thuần Hóa, dời Bình Lô quân Tiết Độ Sứ. Sau khi Chân Tông lên ngôi phục chức Kiểm giáo thái sư, Đồng Trung thư môn hạ bình chương sự. Mấy tháng sau, bái làm Xu Mật Sứ. Tháng 6 năm thứ Hàm Bình tốt (chết), thọ 69 tuổi, tặng Trung Thư Lệnh, truy phong Tế Dương quận vương, thụy Võ Huệ; lại tặng vợ ông Cao thị làm Hàn quốc phu nhân. Tháng 8, chiếu Bân cùng Triệu Phổ phối hưởng Thái Tổ miếu đình.
Trước sau Tào Bân được phong làm Tế Dương quận vương (triều Nhân Tông), Ký vương (triều Nhân Tông), Lỗ vương (triều Chân Tông), Đường vương (triều Thần Tông), Chu vương (triều Cao Tông)^[3].

Con gái của ông là Tào Hiền phi của Tống Chân Tông, cháu gái là Tào hoàng hậu của Tống Nhân Tông, được khen là "thánh hậu". Chắt ngoại gái là Cao hoàng hậu, tức hoàng hậu của Tống Anh Tông. Tào hoàng hậu có một người anh em là Tào Dật, là hình tượng Tào quốc cữu trong bát tiên. Tương truyền đời sau của Tào Bân còn có một người trở thành nữ thần tiên, chính là tác giả của "Linh Nguyên đại đạo ca" của Đạo gia, Tào Văn Dật chân nhân.