Таһир Якупов исемле битнең чыганагын карау

Түбәндәге сәбәпкә бәйле сезнең бу битне үзгәртергә хакыгыз юк:

Ваш IP-адрес находится в диапазоне, который был заблокирован на всех вики-сайтах Фонда Викимедиа.

Блокировка наложена участником ‪EPIC‬ . В качестве причины указана Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .

Начало блокировки: 2 июл 2024, 08:48
Конец блокировки: 2 июл 2025, 08:48

Ваш текущий IP-адрес: 206.189.44.186 . The blocked range is 206.189.32.0/20.

Зинһар, бу мәгълүматларны барлык мөрәҗәгатьләрегездә дә күрсәтегезче. Если вы считаете, что вас заблокировали по ошибке, вы можете найти дополнительную информацию на странице Недопустимость использования открытых прокси-серверов.

Для обсуждения блокировки, пожалуйста, оставьте запрос на Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Сез бу битнең башлангыч текстын карый һәм күчерә аласыз.

{{Музыкант
 |Исем              = Таһир Якупов
 |Имза          = 
 |Фото             = Таһир Якупов.jpeg
 |Рәсем асты язуы    = 
 |Фон              = solo_singer
 |Тугандагы исеме = 
 |Тулы исеме       = Таһир Габдулла улы Якупов
 |Туу көне    = 13.5.1946
 |Туу урыны   = [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], {{Туу җире|Казан|Казанда}}
 |Үлү көне      = 2.11.1999
 |Үлү урыны     = [[РФ]], [[ТР]], {{үлем җире|Казан|Казанда}}
 |Еллар             = 1963—1982
 |Дәүләт           = {{байрак|СССР}} [[СССР]]<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]]
 |Һөнәрләр        = [[җырчы]]
 |Моң  = 
 |Кораллар      = 
 |Жанрлар            = халык җырлары, романслар
 |Псевдонимнар       = 
 |Коллективлар       = [[Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе|Татар дәүләт филармониясе]]<br/>[[Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле]] 
 |Хезмәттәшлек   = 
 |Лейбллар           = 
 |Бүләкләр          = [[Татарстанның атказанган артисты]]
 |Сайт             =
}}
''{{Башка мәгънәләр|төр=фамилия|Якупов}}
'''Таһир Якупов''', Таһир Габдулла улы Якупов (''[[1946 ел]]ның [[13 май|13 мае]], [[ССРБ]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Казан]] — [[1999 ел]]ның [[2 ноябрь|2 ноябре]], [[РФ]], [[ТР]], [[Казан]]'') — танылган [[татар]] [[җырчы]]сы. [[Татар халык җыры|Халык җырларын]] башкарып танылган. [[1963 ел|1963]]—[[1973 ел]]ларда [[Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе|Габдулла Тукай исемендәге Татарстан дәүләт филармониясенең]] [[Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле]] солист-вокалисты, [[1973 ел|1973]]—[[1982 ел]]ларда Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясенең эстрада төркеме җырчысы. [[Татарстан АССР атказанган артисты]] (''[[1977 ел|1977]]'').

== Тәрҗемәи хәле ==
Таһир Якупов [[1946 ел]]ның [[13 май]] таңында Казанның [[Яңа Бистә]]сендә (''версия'': хәзерге [[Татарстан урамы (Казан)|Татарстан]] урамы, 64нче йорт каршындагы йортта<ref name="Трагедия звезды татарской звезды">[http://www.tatpressa.ru/news/346249.html Трагедия звезды татарской звезды.] Татпресса.ру, 02.11.2019</ref>), эшче Габдулла белән Фатыйма Якуповлар гаиләсендә дөньяга бишенче бала булып аваз салган. Бертуганы Асия. Әтисе Габдулла — чыгышы белән хәзерге [[Теләче районы]] [[Карачтау]] авылынннан.

80нче татар мәктәбенә укырга керә. Мәктәптә җыр дәресләре укытучысы Әхмәт Хәйретдинов Таһирның музыкаль сәләтен сизеп ала. Дүртенче сыйныфта укыган чагында “Балалар өчен тапшыру”лар оештыручы журналист, олимпиадалар вакытында, дистәләгән җырчы бала арасыннан Таһирны сайлап ала. Таһир [[Татарстан радиосы]] аша “Чишмә җыры”н ([[Муса Җәлил|М. Җәлил]] сүзләре, [[Җәүдәт Фәйзи|Җ. Фәйзи]] көе) башкарды.

Ләкин Таһирга музыкаль белем алырга мөмкинлек булмый. 8нче классны тәмамлагач, 144нче заводка эшкә керә.

[[1963 ел]]да Таһирны конкурс аша [[Татарстан Дәүләт җыр һәм бию ансамбле]]нә җырчы-солист итеп эшкә алалар. Ул ансамбльнең хор төркеменә кушылып та, аерым да чыгышлар ясый башлый. Беренче чыгышларыннан ук Таһир Якупов тыңлаучыларның күңелен яулап ала.

Җырчы буларак, Таһир Якуповны тамашачы бик тиз үз итте. Аның катнашында булган концертлар һәрчак тулы заллар белән үтә иде. Ул кем белән генә эшләмәсен, тамашачы концертка Таһир Якуповны тыңларга йөрде. [[1977 ел]]да татар музыка сәнгатен үстерүдәге уңышлары өчен Таһир Якуповка [[Татарстан АССРның атказанган артисты]] дигән мактаулы исем бирелә.

[[Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе]]ндә штат кыскарту дулкынына (''[[Флёра Сөләйманова]], Закир Сафин, тагын 10-15 артист белән'') эләгеп, эштән китәргә мәҗбүр була, [[аракы]] белән дуслаша. Үзе укыган 80нче мәктәп янәшәсендә хатыны белән стаканлап [[көнбагыш]], берәмтекләп сигарета сатарга мәҗбүр була.

Таһир Якупов [[1999 ел]]ның көзендә вафат булды.
== Популяр җырлары ==
{{col-begin}}
{{col-3}}
* Әйт, дускаем, әйт
* Моңлы гармун
* Кашың кара
* Ырынбур яшьләре җыры
* Олы юлның тузаны
* Эзлим рәйхан гөлләрен
* Камәр
{{col-3}}
* Юлчы җыры
* Ай-ли, гөлкәем
* Акчарлак
* Туган авылым урамы
* [[Аккошлар (җыр)|Аккошлар]]
* Гөлнарым
* Мин килермен каршыңа
{{col-3}}
* Сәяхәтче җыры
* Күрешербез әле
* Карачтау авылы көе
* Серле күзләр
* Наласа авылы көе<ref>[https://mu.fm/track/karactau-avyly-koe-qxvmkxq Якупов Тагир. Песни.] mu.fm</ref>
* Син кайда идең ([[Рөстәм Яхин]])
{{col-end}}
== Хәтер ==
* [[Казан]]ның [[Кәрим Тинчурин урамы (Казан)|Кәрим Тинчурин]] урамындагы Т. Якупов яшәгән 17нче санлы йорт диварына мемориаль такта беркетелгән<ref name="Трагедия звезды татарской звезды"/>.
* [[Теләче районы]] үзәге [[Теләче]] авылында урамга исеме бирелгән.
* [[Теләче районы]]нда талантлы башкаручылар өчен Таһир Якупов исемендәге стипендия булдырылган.
* [[Теләче туган якны өйрәнү музее]]нда тамырлары шул яктан булган Таһир Якуповка багышланган күргәзмә оештырылган. Анда җырчының 400 шәхси әйберсе (''мебель, концерт костюмнары, ноталар, китаплар, мактау грамоталары, көнбагыш сатканда кулланган стаканнары һ. б.'') урын алган.
* Таһир Якуповның [[Яңа бистә зираты (Казан)|Яңа бистә зиратындагы]] каберенә [[Габделфәт Сафин]] таш куйдыра.
* «Аксу» студиясе Таһир Якупов башкаруындагы җырларны кечкенә тиражлар белән чыгара.
* [[2013 ел]]да [[Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе]]ндә җырчыны искә алу кичәсе уздырыла.
* [[2023 ел]]да [[Китап (радио)|«Китап» радиосы]] татар җырын башкаручылар арасында «Карачтау авылы көйләре» дигән Таһир Якупов исемендәге ачык республика музыкаль иҗат фестиваль-конкурсы бәйгесен игълан иткән<ref>''Рузилә Мөхәммәтова.'' [https://intertat.tatar/news/tahir-yakupovnyn-faigale-yazmysy-yrcyny-isan-vakytynda-uk-onyttylar-5859204  Таһир Якуповның фаҗигале язмышы: «Җырчыны исән вакытында ук оныттылар».] [[Интертат]], 14.05.2023</ref>. Сентябрьдә [[Теләче районы]] [[Иске Җөри]] авылында I республика фестиваль-бәйгесенә йомгак ясалган<ref>''Зилә Мөбәрәкшина.'' [https://tatar-inform.tatar/news/tahir-yakupov-isemendage-i-respublika-festival-laureatlary-bilgele-isemlek-5875852  Таһир Якупов исемендәге I республика фестиваль лауреатлары билгеле – исемлек.] [[Татар-информ]], 3.09.2023</ref>.

== Гаиләсе ==
[[Хатын]]ы Гүзәл (''[[2001 ел]]да вафат''), эштән кыскартылганчы, [[Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе]]ндә сөйләм жанрында эшләгән. Балалары булмаган.

== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}} 

== Сылтамалар ==
{{Тышкы сылтамалар}}
* [http://www.shahrikazan.com/tt/component/k2/item/2149-umyirzaya-kebek-tiz-suldyi-ul.html Умырзая кебек тиз сулды ул]{{Deadlink|date=November 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://tat.tatar-inform.ru/news/2006/11/17/19061/?print=Y Юксыну//АТЫЛГАН ЙОЛДЫЗ//16 ноябрь, №46] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304213808/http://tat.tatar-inform.ru/news/2006/11/17/19061/?print=Y |date=2016-03-04 }}
* [https://mu.fm/track/karactau-avyly-koe-qxvmkxq  Таһир Якупов «Карачтау авылы көе» җырын башкара.] (''аудио, 3:06'')
* [[Файл:YouTube 2024.svg|50px]] [https://www.youtube.com/watch?v=SR0oIvGYGqo  Таһир Якупов «Наласа авылы көе»н башкара.] (''[[YouTube]] видео, 2:09'')

== Шулай ук карагыз ==
* [[Татар профессиональ музыкасы]]
{{Татарстан Республикасының Атказанган артистлары}}
{{Портал|Шәхесләр|Музыка}}

{{DEFAULTSORT:Якупов, Таһир}}
[[Төркем:Әлифба буенча җырчылар]]
[[Төркем:Татарстан җырчылары]]
[[Төркем:Татар җырчылары]]
[[Төркем:Татарстанның атказанган артистлары]]
[[Төркем:Шәхесләр:Татар дәүләт филармониясе]]
[[Төркем:Шәхесләр:Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле]]

Бу биттә кулланылган калып:

Таһир Якупов битенә кайтыгыз.

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Таһир_Якупов