Татарстан Республикасы гимны исемле битнең чыганагын карау

Түбәндәге сәбәпкә бәйле сезнең бу битне үзгәртергә хакыгыз юк:

Ваш IP-адрес находится в диапазоне, который был заблокирован на всех вики-сайтах Фонда Викимедиа.

Блокировка наложена участником ‪EPIC‬ . В качестве причины указана Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .

Начало блокировки: 2 июл 2024, 08:48
Конец блокировки: 2 июл 2025, 08:48

Ваш текущий IP-адрес: 206.189.44.186 . The blocked range is 206.189.32.0/20.

Зинһар, бу мәгълүматларны барлык мөрәҗәгатьләрегездә дә күрсәтегезче. Если вы считаете, что вас заблокировали по ошибке, вы можете найти дополнительную информацию на странице Недопустимость использования открытых прокси-серверов.

Для обсуждения блокировки, пожалуйста, оставьте запрос на Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Сез бу битнең башлангыч текстын карый һәм күчерә аласыз.

{{Гимн 
 | исеме                    = Татарстанның дәүләт гимны<br>
<small>Чын исеме: Татарстан Җөмһүрияте Дәүләт гимны</small>
 | транскрипциясе           = 
 | татарча исеме            = 
 | рәсем                    = Flag of Tatarstan.svg
 | зурлыгы                  = 250
 | имза                     = 
 | сүзләрнең авторы         = [[Рамазан Байтимеров]]
 | сүзләрнең язылу вакыты   = 
 | композиторы              = [[Рөстәм Яхин]]
 | көйнең язылу вакыты      = 
 | дәүләт                   = {{байраклаштыру|Татарстан}}
 | билгеләнү вакыты         = [[1992 ел]]
 | кире кагу                =
 | аудиофайлы               = National Anthem of the Republic of Tatarstan with words.ogg
 | тасвирламасы             = гимнның инструменталь башкарылышы
 | формат                   = ogg
}}
[[File:National Anthem of the Republic of Tatarstan.oga|thumb|Гимнның инструменталь язуы]]
'''Татарстан Җөмһүрияте Дәүләт гимны''' (<small>[[Латин әлифбасы|лат.]]</small> '''''Tatarstan Cömhüriäte Däwlät himnı''''')&nbsp;— [[1992 ел]]да кабул ителгән. Җөмһүриятнең [[Дәүләт гимны]] авторы&nbsp;— бөек татар композиторы [[Рөстәм Яхин]]. Дәүләт гимнын куллану кагыйдәләре «Татарстан Җөмһүрият дәүләт символлары» канунында күрсәтелгән. [[1998 ел]]да аранжировка ясаучы һәм симфоник оркестр өчен әзерләүче (''транскрипция ясаучы'')&nbsp;— [[Муса Мирзәев]] ([[1933 ел|1933]]—[[2016 ел|2016]]), азәрбайҗан композиторы.<ref name="biz"/><ref>https://tatarstan.ru/tat/about/symbols.htm</ref>

== Сүзләре ==
[[2013 ел]]ның [[21 февраль|21 февралендә]] [[Татарстан]] парламенты депутатлары җөмһүриятнең сүзле гимнын кабул итте. Татарстан гимны ике телдә язылган.<ref name="biz"/>

[[Татар теле]]ндәгесе 33, [[рус теле]]ндәгесе 39 сүздән тора. гимн сүзләренең һәр ике телдәгесе дә 8-әр юлга сыйдырылган. гимн башта татар телендә, аннан соң рус телендә башкарыла. гимнның ике телдәгесендә дә соңгы ике юл ике тапкыр кабатлана.

Татарстан гимнының сүзләрен [[Рамазан Байтимеров]] шигыре нигезендә татарча [[Гәрәй Рәхим]] язган һәм бу текст [[Филипп Пираев]] тарафыннан рус теленә тәрҗемә ителгән.<ref name="atl">https://www.theatlantic.com/international/archive/2013/02/tatarstan-finally-gets-a-proper-national-anthem/272863/ ''Tatarstan Finally Gets a Proper National Anthem''. Kurmaşeva, Alsu. 2013-02-05. The Atlantic.</ref>

===Татарстан гимнының тексты===
{|class="wikitable" cellpadding="15" rules="cols" style="text-align:center"
|-
|bgcolor="#008000"|<div style="display:inline;color:#FFFFFF"><center>'''Кириллица'''</center></div>
|bgcolor="#FF0000"|<div style="display:inline;color:#FFFFFF"><center>'''Латин әлифбасы'''</center></div>
|-
|<poem><small>'''(татарча)'''</small>
Мәңге яшә, газиз Ватаныбыз,
Халкым тели изге теләкләр!
Гомерлеккә якын туган булып
Яши бездә төрле милләтләр.
Күп гасырлар кичкән чал тарихлы
Данлы илем, үзең бер дастан!
Синдә генә безнең язмышыбыз,
Республикам минем, Татарстан!

<small>'''(русча)'''</small>
Цвети, священная земля моя,
Да будет мирным твой небосвод!
Единый дом у нас, одна семья,
Живет в согласии наш народ.
Богатый мудростью седых веков,
Надеждой, верою ты нам стал,
И пусть хранит тебя моя любовь,
Моя Республика, мой Татарстан!<ref name="biz"/><ref>{{Citation |title=архив күчермәсе |url=https://tatarstan.ru/about/symbols/gimntext.htm |access-date=2020-06-10 |archive-date=2020-06-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200610200024/https://tatarstan.ru/about/symbols/gimntext.htm |dead-url=yes }}</ref><ref>{{Citation |title=архив күчермәсе |url=https://gossov.tatarstan.ru/fs/a_news/1800_fieldfullim/text.doc |access-date=2020-06-10 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304131139/http://gossov.tatarstan.ru/fs/a_news/1800_fieldfullim/text.doc |dead-url=yes }}</ref></poem>
|<poem><small>'''(tatarça)'''</small>
Mäñge yäşä, ğäziz Watanıbız,
Xalqım teli izge teläklär!
Ğömerlekkä yaqın tuğan bulıp
Yäşi bezdä törle millätlär.
Küp ğasırlar kiçkän çal tarixlı
Danlı ilem, üzeñ ber dastan!
Sindä genä bezneñ yazmışıbız,
Respublikam minem, Tatarstan!

<small>'''(urısça)'''</small>
Tsweti, swäşçennaya zemlä moya,
Da budet mirnım twoy neboswod!
Yediní dom u nas, odna semyä,
Jiwet w soglasii naş narod.
Bogatí mudrostyü sedıx wekow,
Nadejdoy, weroyu tı nam stal,
İ pusty xranit tebä moya lübowy,
Moya Respublika, moy Tatarstan!</poem>
|}

Тавыш бирүдә 89 депутат катнашты, бөтенесе бу гимн сүзләрен хуплады.<ref name="biz"/>

== Тарихы ==
гимнның сүзләренә нигез итеп Рамазан Байтимеров тарафыннан 70-нче елларда язылган «Туган ягым» шигыренең тексты алынды. Заманында нәкъ менә әлеге сүзләр Рөстәм Яхинны нәтиҗәдә җөмһүрият гимнына әверелгән музыканы язуга илһамландырган булган. Рус телендәге гимн исә Филипп Пираев тәрҗемәсендә яңгырый. [[Рамазан Байтимеров]] оригиналь текст чыганагы.<ref name="biz"/>

===Татарча сүзләре===
{|class="wikitable" cellpadding="15" rules="cols" style="text-align:center"
|-
|bgcolor="#008000"|<div style="display:inline;color:#FFFFFF"><center>'''Кириллица'''</center></div>
|bgcolor="#FF0000"|<div style="display:inline;color:#FFFFFF"><center>'''Латин'''</center></div>
|-
|<poem>Күпме юллар йөрдем, дөнья күрдем,
Назлы җилләр йөзем сыйпады.
Сиңа кайткач кына, туган ягым,
Күкрәгемә шатлык сыймады.

Тик бер генә көнгә аерылсам да
Ямансулап сине юксынам.
Синнән башка миңа, туган ягым,
Бу дөньяда тормыш юк сыман.

Тик бер генә көнгә аерылсам да
Ятим калган кебек буламын!
Тик син генә яшәү матурлыгы,
Гүзәллеге якты дөньяның!<ref name="biz">https://m.business-gazeta.ru/article/75595 ''Вначале было слово: у Татарстана появился полноценный гимн – ДВА текста''. БИЗНЕС Online. 2013-02-21.</ref><ref>https://edinstvo-news.ru/n/4529-novyy-gimn-tatarstana-kakoy-on.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200610200025/https://edinstvo-news.ru/n/4529-novyy-gimn-tatarstana-kakoy-on.html |date=2020-06-10 }} ''Новый Гимн Татарстана, какой он?''. ЕДИНСТВО. 2013-01-25.</ref></poem>
|<poem>Küpme yullar yördem, dönya kürdem,
Nazlı cillär yözem sípadı.
Siña qaytqaç qına, tuğan yağım,
Kükrägemä şatlıq símadı.

Tik ber genä köngä ayırılsam da
Yamansulap sine yuqsınam.
Sinnän başqa miña, tuğan yağım,
Bu dönyada tormış yuq sıman.

Tik ber genä köngä ayırılsam da
Yätim qalğan kebeq bulamın!
Tik sin genä yäşäw maturlığı,
Güzällege yaqtı dönyanıñ!</poem>
|}

[[2010 ел]]ның [[27 май]] көнне [[Казан]]да [[ТАССР]]-ның 90 еллыгына багышланган тантаналы утырышта [[Татарстан Дәүләт Шурасы|дәүләт шурасы]] рәисе [[Фәрит Мөхәммәтшин]] үзенең чыгышында якын арада Татарстан гимнына сүзләр язу бәйгесе игълан ителәчәген әйтте<ref>http://www.azatliq.org/content/article/2055948.html</ref>. Бу бәйге [[2012 ел]]да игълан ителде. Бәйгедә 182 автор катнашты, ләкин комиссия объектив рәвештә эшли алмады<ref>http://www.stihi.ru/2013/08/28/6312</ref>. Моның сәбәбе Рамазан Байтимеровның кызы Кушелкова Гөлшат авторлык хокуклары бозыла дип каршы төшүе булды. [[2013 ел]]ның [[21 февраль|21 февралендә]] Татарстан парламенты депутатлары кабул иткән текст Рамазан Байтимеровның оригиналь текст чыганагыннан аерыла һәм аны Рамазан Байтимеровныкы дип раслап булмый.

[[2013 ел]]да яңа кабул ителгән текстта «Барс» вариантында булган идеялар һәм сүзләр күп булуы ачыктан-ачык күренеп тора.<ref name="biz"/>

== Шулай ук карагыз ==
* [[Татарстан байрагы]]

== Сылтамалар ==
* [http://tatar.ru/?node_id=1524 Медиа: Татарстан гимны] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200530150920/https://tatarstan.ru/?node_id=1524 |date=2020-05-30 }}
* [http://www.azatliq.org/content/Tatarstan_anthem_gimn/2055948.html Гимнга сүзләр кирәкме?]
* [http://www.kitap.net.ru/nurullin/9.php Гимн, вөҗдан һәм математика] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130531091327/http://www.kitap.net.ru/nurullin/9.php |date=2013-05-31 }}
* [http://www.stihi.ru/2013/08/28/6312 Моя твоя не понимает?]

== Искәрмәләр ==
{{Reflist}}

{{Татарстан темаларда}}
{{Портал|Татарстан|Сәясәт|Музыка}}

[[Төркем:Татарстан]]
[[Төркем:Россия Федерациясе субъектлары гимннары]]

Бу биттә кулланылган калып:

Татарстан Республикасы гимны битенә кайтыгыз.

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Татарстан_Республикасы_гимны