Орбиталь резонанс исемле битнең чыганагын карау

Түбәндәге сәбәпкә бәйле сезнең бу битне үзгәртергә хакыгыз юк:

Ваш IP-адрес находится в диапазоне, который был заблокирован на всех вики-сайтах Фонда Викимедиа.

Блокировка наложена участником ‪EPIC‬ . В качестве причины указана Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected .

Начало блокировки: 2 июл 2024, 08:48
Конец блокировки: 2 июл 2025, 08:48

Ваш текущий IP-адрес: 206.189.44.186 . The blocked range is 206.189.32.0/20.

Зинһар, бу мәгълүматларны барлык мөрәҗәгатьләрегездә дә күрсәтегезче. Если вы считаете, что вас заблокировали по ошибке, вы можете найти дополнительную информацию на странице Недопустимость использования открытых прокси-серверов.

Для обсуждения блокировки, пожалуйста, оставьте запрос на Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Сез бу битнең башлангыч текстын карый һәм күчерә аласыз.

[[Файл:Galilean moon Laplace resonance animation.gif|300px|мини|уңда|[[Ио (иярчен)|Ио]], [[Ганимед (иярчен)|Ганимед]] һәм [[Европа (иярчен)|Европа]] иярченнәре орбиталь резонансы]]
[[Файл:TheLaplaceResonance2.png|300px|мини|уңда|[[Ио (иярчен)|Ио]] (сары), [[Ганимед (иярчен)|Ганимед]] (кара) һәм [[Европа (иярчен)|Европа]] ([[соры төс|соры]]) иярченнәре орбиталь резонансы]]
[[Файл:Haumea.GIF|300px|мини|уңда|[[Хаумеа (кәрлә планета)|Хаумеа]] [[Нептун (планета)|Нептун]] (зәңгәр нокта) белән 7:12 төрендәге орбиталь резонансы]]
'''Орбиталь резонанс''' күк механикасында — [[күк җисемнәре]] әйләнү периодлары кечкенә чын саннар кебек үзара бәйләнештә булуы халәте.  Нәтиҗәдә бу җисемнәр периодик рәвештә орбиталарының кайбер нокталарында якынлашалар, шуннан хасил булган үзара [[гравитацион тәэсир итешү]]нең регуляр үзгәрешләре җисемнәрнең орбиталарын тотрыкландыралар.

Кайбер очракларда резонанс күренешләре кайбер орбиталар тотрыксызлыгына китерәләр, мисал өчен [[Юпитер (планета)|Юпитер]] белән резонанс сәбәпле [[Кирвуд ярыклары]].

==Мисаллар==
* [[Плутон (кәрлә планета)|Плутон]] һәм [[Койпер билбавы]]ның бүтән объектлары [[Нептун (планета)|Нептун]] белән 2:3 төрендәге резонанста торалар.
* [[Сатурн (планета)|Сатурн]] һәм [[Юпитер (планета)|Юпитер]] 2:5 төрендәге резонанста торалар.
*[[Юпитер иярченнәре]]  [[Ганимед (иярчен)|Ганимед]], [[Европа (иярчен)|Европа]] һәм [[Ио (иярчен)|Ио]]  1:2:4 төрендәге резонанста торалар.
* [[Плутон (кәрлә планета)|Плутон]]  иярченнәре  1:3:4:5:6 төрендәге резонанста торалар.

==Спин-орбиталь резонанс==

'''Спин-орбиталь резонанс''' — [[күк җисеме]] орбиталь хәрәкәте һәм үз күчәре тирәли әйләнүе синхронланалар.

* [[Меркурий (планета)|Меркурий]] [[Кояш]] тирәли 3:2 төрендәге спин-орбиталь резонанста әйләнә, ягъни 2 Меркурий елы дәвамында [[планета]] үз күчәре тирәсендә 3 әйләнү ясый.
* [[Ай (иярчен)|Ай]] [[Җир]] тирәли '''1:1 төрендәге спин-орбиталь резонанста''' әйләнә, ягъни Җиргә карата һаман бер яктан борылган.
* Барлык [[Галилей иярченнәре]] [[Юпитер (планета)|Юпитер]] тирәли 1:1 төрендәге спин-орбиталь резонанста әйләнә

Аерым очрак: 1:1 төрендәге спин-орбиталь резонанс агылыш алу яки '''синхрон әйләнү''' дип атала.

== Сылтамалар ==
{{Күк механикасы}}
* [http://www.membrana.ru/lenta/?10574 Впервые найден орбитальный резонанс трёх планет] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100802061143/http://www.membrana.ru/lenta/?10574 |date=2010-08-02 }}
* Шевченко И. И. [http://ras.ru/FStorage/Download.aspx?id=7a3256e3-e0fe-421d-bd87-ff115a1ceb3f Непредсказуемые орбиты]. Природа, 2010. № 4. С. 12-21.
* [http://www.alpheratz.net/murison/asteroids/resonances/ Locations of Solar System Planetary Mean-Motion Resonances] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070322212846/http://www.alpheratz.net/murison/asteroids/resonances/ |date=2007-03-22 }}. Web calculator that plots distributions of the semimajor axes (or in one case the perihelion distances) of the minor planets in relation to mean motion resonances of the planets (website maintained by M.A. Murison). {{ref-en}}

[[Төркем:Астрофизика]]

Орбиталь резонанс битенә кайтыгыз.

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/wiki/Орбиталь_резонанс