İçeriğe atla

Ortakyaşam

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Simbiyoz sayfasından yönlendirildi)

Ortakyaşam, ortakyaşarlık ya da simbiyoz, iki canlının tek bir organizma gibi birbirleriyle yardımlaşarak bir arada yaşamalarıdır.

Ortakyaşam, iki bitki arasında olacağı gibi, bir bitki ile bir fungi (gerçek mantar) arasında da olur.

Mantarla algin yaşam birlikteliği olan liken'de mantar klorofil taşımaz, haustoriumlarıyla yaşadığı ortamdan su ve madensel tuzları alır ve alge verir, buna karşılık alg klorofili olduğundan fotosentez yaparak organik bileşikleri hazırlar.

Simbiyotik iki canlının da fayda gördüğü simbiyotik yaşam formudur. "(+,+)" olarak ifade edilir. Örneğin liken birlikteliği ya da E.coli'nin bağırsakta B ve K vitaminine dayalı, kazan kazan esasına bağlı mutual (ortak, müşterek) birlikteliği mutualizm ilişkisidir.

Acacia collinsii ve karıncalara yuva olan oyukları

Bir başka örnek karıncaların Akasya bitkileriyle olan etkileşimidir. Akasya bitkisinin oyukları içinde karıncalar yuva yapabiliyor. Aynı zamanda akasya karıncalar için şekerli bir madde üretiyor. Buna karşılık karıncalar akasyanın yaprağını yemeye çalışan böceklere ve hayvanlara saldırarak, bitkiyi koruyor.

Canlılardan birinin hiç etkilenmediği diğerinin ise fayda sağladığı simbiyotik yaşam formudur. (0,+) olarak ifade edilir.

Canlılardan biri zarar görürken birinin fayda sağladığı simbiyotik İlişkidir. (-,+) olarak ifade edilir. Zarar gören canlıya "konak" denir. Fayda gören canlıya parazit denir.