İçeriğe atla

Miyopi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Miyopi
Diğer adlaryakın görüşlülük
Miyopi ile birlikte gözde meydana gelen değişiklikleri gösteren diyagram
UzmanlıkOftalmoloji, Optometri
BelirtilerUzaktaki nesneler bulanık görünür, yakındaki nesneler normal görünür, baş ağrısı, göz yorgunluğu[1]
KomplikasyonRetina dekolmanı, katarakt, glokom[2]
NedenleriGenetik ve çevresel faktörlerin kombinasyonu[2]
Risk faktörüYakından çalışma, kapalı alanda daha fazla zaman geçirme, aile öyküsü[2][3]
TanıGöz muayenesi[1]
KorunmaBilinmiyor
TedaviGözlük, kontakt lens, cerrahi[1]
Sıklık1.5 milyar kişi (22%)[2][4]

Miyopi bir göz kusurudur. Miyop bir gözün ön arka çapı kırma gücüne göre daha uzundur, bu nedenle göze paralel gelen ışınlar retinanın önünde göz yuvarlağı içerisindeki bir noktada odaklanmaktadır. Miyoplarda, gözün kırıcı bileşenleri gözün ön-arka çapına göre fazla güçlüdür veya gözün ön-arka çapı gözün kırıcı bileşenlerine göre fazla uzundur. Bazen bu her iki durum bir arada bulunabilir. Yakındaki nesnelerden yayılarak gelen ışınların, retinada odaklanabilmesi için uzağa bakıştan daha çok mercek gücü gerekir, miyop bir gözün kırıcı bileşenleri, diğer bir deyişle mercek gücü fazla olduğu için yakından gelen ışınları retina üzerinde odaklayabilir, işte bu nedenle miyop kişiler yakını net görebilirler. Uzaktan gelen ışınlar 6 metreden sonra göze paralel olarak geliyor olarak kabul edilebilir, bu paralel ışınlar retinada odaklanamayacağı için miyoplar uzağı net göremezler. Kalın mercekli gözlükle geçici olarak düzeltilebilir. Ayrıca lazer yöntemi ile tamamen tedavi edilebilir. Göz gelişimi genel olarak genetik tabanlıdır; ancak çevresel etmenlerin de göz gelişimine önemli etkisi olduğu görülmüştür.[5]

Miyopide odak noktası ve içbükey mercek ile düzeltilmesi

Bulgular

[değiştir | kaynağı değiştir]
Normal görüş (üstte/solda), miyopi görüş (altta/sağda)

Miyopi kendini genellikle okul çağlarında belli eder, miyopi yetişkinlik dönemine kadar bir miktar artış gösterebilir. Genellikle çocukların net görmediklerine ilişkin bir yakınmaları yoktur, daha çok sınıfta tahtayı göremediklerinde fark edilirler. Miyopi ergenlikten sonra genellikle fazla değişmez, ancak dejeneratif miyopi denilen durumda miyopi erişkin yaşamda da artmaya devam edebilir.[kaynak belirtilmeli]

Araştırmalar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çalışmalarda miyopi göz kusurunun ebeveynlerden miras alındığı görülmüştür.[6] Yalnız genel anlamda göz gelişiminin genetik olarak kontrol edildiği görülmesine rağmen çevresel etmenlerin de göz gelişiminde önemli bir rol oynadığı görülmüştür.[5]

Genetik

[değiştir | kaynağı değiştir]

Araştırmalarda genetik olarak miyopi ile ilişkili 15 farklı kromozom üzerinde 18 olası bölge tespit edilmiştir; ancak bu bölgelerin hiçbirinin miyopiye doğrunda etkisi görülmemiştir. Yalnız bu bölgeler arasındaki karmaşık etkileşimlerin miyopiye sebep olacabileceği düşünülmektedir.[7] İnsan nüfusu üzerinde yapılan çalışmalarda, genetik faktörlerin miyopi kusuruna katkısının %60 ile %90 arasında değiştiği görülmüştür.[8][9][10][11]

Güneş Etkisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Gözün ön-arka çapının fazla uzun olmasından kaynaklanan miyopi (FDM) üzerinde, uzun saatler gün ışığına maruz kalmanın koruyucu özelliği olduğu görülmüştür.[12][13] Gün ışığının göz büyümesine etki eden dopamin hormonunun üretimine katkı sağladığı gözlenmiştir.[14][15] Normal bir göz gün boyunca büyür, gece ise küçülür. FDM tipi miyopi bozukluğunda gözün gün içerisinde normal bir şekilde büyüdüğü; gece ise gerçekleşmesi gereken küçülmenin daha az olduğu görülmüştür.[16] Aynı zamanda açık alan aktivitesinin yetersiz miktarda yapılmasının miyopi ile bağlantısının olduğu görülmüştür.[17] Araştırmacılar, çocukların günde 2-3 saatini gün ışığında geçirmelerinin miyopinin ilerlemesini azalttığını düşünmektedir.[18]

Doğal Işık - Yapay Işık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğal ışık ve yapay ışık altında görüntünün retina üzerinde farklı yerlerde odaklanmasının gözde karışıklığa yol açtığı düşünülmektedir. Uygun odaklanma gerçekleşmediği için gözün büyümesi gerektiği mesajı ortaya çıkıyor olabilir. Avusturya'da tavuklar üzerine yapılan bir araştırmada daha çok kırmızı içeren yapay ışıkta yetiştirilen tavuklarda, mavi-yeşil ışığın kullanıldığı tavuklara göre miyopluk riskinin daha yüksek olduğu görüldü.[19]

Bazı uzmanlar ise sorunu görme alanımızdaki eşya kalabalığına bağlıyor. Kapalı mekanlarda gözün farklı uzaklıktaki eşyalara odaklanmada uyum sorunu yaşayabileceği, dışarıda ise görüş mesafesinin daha geniş olması sayesinde bu sorunun ortadan kalktığı ve gözün gelişiminin daha sağlıklı olduğu dile getiriliyor.[19]

Bu tartışmalar sadece akademik önem taşımakla kalmıyor, tedaviye yönelik ipuçları da içeriyor. Örneğin; miyopun çocuklarda ilerlemesini engellemek amacıyla, hatta hasarı geri çevirmek için mavi ışık yayan lambaların kullanılması gerektiği konusu uzmanlar tarafından tartışılıyor. Miyop tavuklarda, kırmızı ışığın yol açtığı hasarın günde birkaç saat mavi ışıkta kalmayla giderildiği görüldü.[19]

Göz Damlası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Miyopluk tedavilerinden biri de "Atropine" adlı göz damlası üzerinde yoğunlaşmakta. Bu damlanın, miyopluğa neden olan göz yuvarının büyümesi sorununu yavaşlattığı biliniyor. Fakat damlanın bazı yan etkilerinin görülmesi üzerine bu denemelere ara verildi. Ancak daha önce kullanılan miktarın yüzde biri bile kullanıldığında damlanın etkili olduğu görülünce bu yan etkilerin de minimuma ineceği düşünülerek damla üzerinde çalışmalar yeniden başlatıldı.[19]

Yakın Çalışma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzun süre yakın mesafe çalışmanın miyopi üzerine olumsuz etkisini bazı araştırmalar destekliyorken bazı araştırmalar desteklememektedir.[20]

Tedavisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Miyopinin düzeltilmesinde kalın kenarlı –içbükey(konkav)- mercekler kullanılır. Bu mercekler göze gelen ışınların yayılmasını sağlayarak, görüntünün retinada net bir şekilde oluşmasını sağlarlar. Bu amaçla kontakt lensler de kullanılabilir. Aynı optik özelliklere sahip kontakt lensler de kırma kusurunu düzeltmek için kullanılabilir. Tedavisi ise, Kornea üzerine yapılan fotorefraktif keratektomi (photorefractive keratectomy, PRK) ve lazer eşlikli in situ keratomileusis (Laser Assisted In Situ Keratomileusis, LASIK) son yıllarda popülerlik kazanmış bazı tedavi yöntemleridir.

Miyop, Miyopisi olan kişi. Bu kişiler, yakını net görebilirler ancak uzakta net göremezler. Uzakta net görebilmeleri için, kalın kenarlı -içbükey mercekler kullanmaları gerekir.

Derece

[değiştir | kaynağı değiştir]

Miyopu derecelerine göre sınıflandıralım:

  • Düşük derece miyop, -4.00 ve daha az miyoplarda.
  • Orta derece miyop, Bu tür miyop, -4.25 ila -5.75 derece arasındadır. Bu orta derece miyopda, daha çok renk dağılımı semptomları veya glokom olasılığı vardır.
  • Yüksek derece miyop, Bu tür de -6.00 derece ve daha yukarısıdır. Bu tiplerde, yüzen cisimler, gölgeye benzeyen şekiller ki (onlar ayrı ayrı gözükür) veya kümeler halinde görüş alanında gözükürler. Yaklaşık olarak, miyopların %30'unun yüksek miyop hastası olduğu bilinmektedir.

Başlama yaşı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Miyopluğun bazı dönemlerde başlama yaşı:

  • Doğuştan miyopluk, çocuk miyopu olarak bilinir. Doğumda başlar, çocukluğa kadar devam eder.[21]
  • Gençlik miyopu, 20'li yaşlarda ortaya çıkar.
  • Okul çağı miyopu, çocukluk esnasında, özellikle okul çağı yıllarında ortaya çıkar. Bu şekil miyopta, göz çalışma esnasında yakına bakmaktan yorulur.
  • Yetişkinlikte miyop
  • Erken yetişkinlikte, 20 ila 40 yaşları arasında başlar.
  • Geç yetişkinlikte, 40 yaş sonrasında görülür.

Bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sınıflandırma


Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c "Facts About Refractive Errors". NEI. October 2010. 28 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2016. 
  2. ^ a b c d Foster PJ, Jiang Y (February 2014). "Epidemiology of myopia". Eye. 28 (2): 202-8. doi:10.1038/eye.2013.280. PMC 3930282 $2. PMID 24406412. 
  3. ^ Pan CW, Ramamurthy D, Saw SM (January 2012). "Worldwide prevalence and risk factors for myopia". Ophthalmic & Physiological Optics. 32 (1): 3-16. doi:10.1111/j.1475-1313.2011.00884.x Özgürce erişilebilir. PMID 22150586. 
  4. ^ Holden B, Sankaridurg P, Smith E, Aller T, Jong M, He M (February 2014). "Myopia, an underrated global challenge to vision: where the current data takes us on myopia control". Eye. 28 (2): 142-6. doi:10.1038/eye.2013.256. PMC 3930268 $2. PMID 24357836. 
  5. ^ a b Pardue, M.T.; Stone, R.A.; Iuvone, P. M. (2013). "Investigating mechanisms of myopia in mice". Exp Eye Res. 114: 96–105. doi:10.1016/j.exer.2012.12.014. PMC 3898884 Freely accessible. PMID 23305908.
  6. ^ Myopia (Nearsightedness) Archived 30 December 2013 at the Wayback Machine.. Aoa.org. Retrieved on 2016-12-1
  7. ^ Jacobi FK, Pusch CM; Pusch (2010). "A decade in search of myopia genes". Frontiers in Bioscience. 15: 359–372. doi:10.2741/3625. PMID 20036825.
  8. ^ Dirani M, Chamberlain M, Shekar SN, Islam AF, Garoufalis P, Chen CY, Guymer RH, Baird PN (2006). "Heritability of refractive error and ocular biometrics: the Genes in Myopia (GEM) twin study". Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 47 (11): 4756–61. doi:10.1167/iovs.06-0270. PMID 17065484.
  9. ^ Lopes MC, Andrew T, Carbonaro F, Spector TD, Hammond CJ (2009). "Estimating heritability and shared environmental effects for refractive error in twin and family studies". Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 50 (1): 126–31. doi:10.1167/iovs.08-2385. PMID 18757506.
  10. ^ Peet JA, Cotch MF, Wojciechowski R, Bailey-Wilson JE, Stambolian D (2007). "Heritability and familial aggregation of refractive error in the Old Order Amish". Invest. Ophthalmol. Vis. Sci. 48 (9): 4002–6. doi:10.1167/iovs.06-1388. PMC 1995233. PMID 17724179.
  11. ^ Tkatchenko AV, Tkatchenko TV, Guggenheim JA, Verhoeven VJ, Hysi PG, Wojciechowski R, Singh PK, Kumar A, Thinakaran G, Williams C (2015). "APLP2 Regulates Refractive Error and Myopia Development in Mice and Humans". PLoS Genet. 11 (8): e1005432. doi:10.1371/journal.pgen.1005432. PMC 4551475. PMID 26313004.
  12. ^ Dolgin Elie (2015). "The myopia boom. Short-sightedness is reaching epidemic proportions. Some scientists think they have found a reason why". Nature. 519 (7543): 276–78. Bibcode:2015Natur.519..276D. doi:10.1038/519276a. PMID 25788077.
  13. ^ Cui, Dongmei; Trier, Klaus; Ribel-Madsen, Søren Munk (May 2013). "Effect of Day Length on Eye Growth, Myopia Progression, and Change of Corneal Power in Myopic Children". Ophthalmology. 120 (5): 1074–79. doi:10.1016/j.ophtha.2012.10.022. PMID 23380471
  14. ^ Feldkaemper M, Schaeffel F (2013). "An updated view on the role of dopamine in myopia". Experimental Eye Research (review). 114: 106–19. doi:10.1016/j.exer.2013.02.007. PMID 23434455.
  15. ^ Nickla DL (2013). "Ocular diurnal rhythms and eye growth regulation: where we are 50 years after Lauber". Experimental Eye Research (Review). 114: 25–34. doi:10.1016/j.exer.2012.12.013. PMC 3742730. PMID 23298452.
  16. ^ Weiss S, Schaeffel F; Schaeffel (1993). "Diurnal growth rhythms in the chicken eye: Relation to myopia development and retinal dopamine levels". Journal of Comparative Physiology A. 172 (3): 263–270. doi:10.1007/BF00216608. PMID 8510054.
  17. ^ Sherwin, Justin (25 October 2011). "Lack of outdoor play linked to short-sighted children". BBC News. Archived from the original on 25 October 2011. Retrieved 25 October 2011.
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2018. 
  19. ^ a b c d "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2018. 
  20. ^ Pan, CW; Ramamurthy, D; Saw, SM (January 2012). "Worldwide prevalence and risk factors for myopia". Ophthalmic & Physiological Optics. 32 (1): 3–16. doi:10.1111/j.1475-1313.2011.00884.x. PMID 22150586.
  21. ^ "Her üç çocuktan biri miyop: Görme yetisini korumak için ne yapmalı?". BBC Türkçe. 26 Eylül 2024. 2 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Miyopi&oldid=34198214" sayfasından alınmıştır