Tarsus İdman Yurdu SK

Tarsus İdman Yurdu

Tam ad	Tarsus İdman Yurdu Spor Kulübü
Takma ad	Çukurova'nın Efendisi
Kısa ad	TİY
Renkler	Sarı-Lacivert
Kuruluş	23 Mart 1923 (101 yıl önce) (1923-03-23)
Stadyum	Burhanettin Kocamaz Stadyumu[1] (Kapasite: 4.201)
Başkan	Cem Kavalcı
Teknik direktör	Murat Gündeş
Lig	Bölgesel Amatör Lig
2023-24	3. Lig/1. Grup, 15. (düştü)
Resmî site	tarsusidmanyurdu.org.tr
İç saha forması Dış saha forması

Tarsus İdman Yurdu, 23 Mart 1923 tarihinde Tarsus'ta kurulan Türk futbol takımıdır. Kulüp, sarı-lacivert renklere sahiptir. Tarsus İdman Yurdu Futbol Kulübü iç saha maçlarını şehir merkezinde bulunan ve 4.201 seyirci kapasitesine sahip Burhanettin Kocamaz Stadyumu'nda oynamaktadır.^[2] Bölgesel Amatör Lig'de mücadele etmektedir.

İttihat ve Terakki mektebi öğrencisi 6 genç, bir futbol kulübü kurmanın gerekliliği konusunda fikir birliğine varırlar. Şükrü Sait Borhan, Cehdi Yazıcı, Yahya Turhan, Mustafa Veysi Ekener, Cemil Uncu, İlhami Saygı adlı bu öğrenciler sırasıyla Tarsus İdman Yurdu kulübünün ilk kurucu üyeleridir. Anadolu topraklarında işgale karşı Kurtuluş Savaşı direnişi başlayınca, Tarsus İttihat ve Terakki mektebi dağılır. Talebelerin bazısı asker bazısı da çeteci olur. Savaş sonrası birer ikişer bir araya gelen gençler, aktivitelere başlarlar. Buradaki en büyük ilgi gören aktivite ise kuşkusuz Futbol olur. Savaş yıllarında gördükleri futbolu kendi yaptıkları bez toplarla oynamaya başlarlar.

Yıl 1923, Cumhuriyet ilan edilmiştir. İttihat ve Terakki mektebinde sınıf arkadaşlığı yapan gençler büyük çabalar sonucu Halep'ten bir futbol topu getirtmişler ve futbol oyununu da oldukça ilerletmişlerdir. Mersinli gençlerle bir futbol maçı alırlar. Topları var ancak formaları yoktur. Takım arkadaşları Şükrü Sait Borhan'ın kız kardeşinin iyi dikiş diktiğini öğrenirler. Muazzez Borhan'a giderler ve formalarını dikmelerini isterler. Muazzez hanım kabul eder. Dikiş sorunları bitmiş, iş kumaş ve renk seçimine kalmıştır. Takım arkadaşları Hacı Enez'in dedesinin manifaturacı dükkânına giderler. 11 kişiye yetecek kumaşı sadece Sarı-Lacivert renklerden bulabilirler. Muazzez hanım formaları bir gecede diker. Maç bugünkü şehir parkının olduğu yerdedir. Mahşerî bir seyirci kalabalığı vardır. Seyircilerin ortasına yerleştirilen bir koltuğa oturan dönemin Belediye Başkanı Hakkı Ramazanoğlu şeref konuğudur.

Muazzez Borhan'ın diktiği formalarıyla Tarsuslu gençler sahaya çıkarlar. Bu takım Tarsus'un ve Mersin'in ilk futbol takımıdır.

İlk takım tertibi ��öyledir: Müezzinzade Cemil Ünlü (kaleci), Mustafa Veyis Ekener, Eftal, Süleyman Çavuşoğlu, Cehdi Yazıcı, Lütfi Oğuzcan (Şair Ümit Yasar Oğuzcan'ın babası), İlhami Saygı, Yahya Turhan, Ahmet Ramazanoğlu, Sabri Tamer, Şükrü Sait Borhan. Takım oyuncularından Cehdi Yazıcı'nın babası Tarsus avukatlarından Hamdi Efendi'dir. Takım halinde Hamdi Efendi'ye giderler. Tarsus İdman Yurdu'nun tüzüğünü hazırlatırlar. Belediye Başkanı Hakkı Ramazanoğlu başkanları olur. Lütfi Oğuzcan ikinci başkanıdır. Mustafa Veyis Ekener idari işlerden sorumludur. Sporu seven belediye başkanı ve kulüp başkanı Hakkı Ramazanoğlu o yılın parası ile belediyece 300 liraya icara verilen bugünkü Tarsus parkı arazisini modern bir futbol sahası yapılması için kulübe verir. Zemin müsait olmadığı için daha sonra saha bugünkü şehitler abidesinin olduğu yere taşınır. Artık Tarsus İdman Yurdu şehrin takımıdır. Günün sosyal ve spor faaliyetlerine yön veren Türk Ocağı bünyesinde resmî spor organizasyonlarına başlanmıştır. 1938 yılında çıkarılan 3530 sayılı BTGM yasası ile Türk Ocakları bünyesinden ayrılan spor kulüpleri Beden Terbiyesi Bölge Başkanlıkları (valilik) bünyesinde örgütlenmeye başlarlar.

Kulübün kuruluş evresine gelişini Faruk Sodan şu şekilde aktarıyor: " Takım kurma fikirlerini öğretmenlerine açan gençler, Tarih dersi öğretmenleri Muzaffer Bey ve okulun spor başkanı Fransızca dersi öğretmeni Fevzi Bey himayesinde 23 Mart 1923'te Tarsus İdman Yurdu kulübünü kurarlar. Tarsus İdman Yurdu Kulübü'nün 1 no'lu kurucu üyesi Şükrü Sait Borhan olur.

30 Mart 1967'de Süleyman Demirel tarafından açıklanan kabinede Kamil Ocak spordan sorumlu devlet bakanı olarak açıklanır. Bunu üzerine Faruk Sodan, Hasan Ülkü, Abdullah Gocuk, İçel Milletvekili Kadir Çetin ve İçel senatörü Talip Özdolay'dan oluşan bir heyet kurularak, Kamil Ocak'a hem hayırlı olsun'a hem de Tarsus İdman Yurdu'nun 2. Lige alınması ile ilgili konuşmaya giderler. Uzun uğraşlar sonuç vermez ama 1 sene sonra kurulacak olan 3. Lige alınması için dilekçe vererek sonuca varılır. 1 sene sonra Tarsus İdman Yurdu 3. Profesyonel ligine katılan ekiplerden biridir artık. 1968-69 sezonunda Şampiyon olarak şimdiki ismi 1. Lig olan 2. Futbol Ligine yükseldi.

1969-72 yılları arası 3 sezon 2. Futbol Liginde şimdiki Süper Lig'e yükselmek için mücadele eden takım, 1971-72 sezonu küme düşerek 3. Futbol Ligine düştü. 8 sezon burada oynadıktan sonra 1979-80 sezonunda 3. Futbol Ligi grubunda Şampiyon olarak tekrar 2. Futbol Ligine yükseldi. 3 sezon burada mücadele eden takım 1982-83 sezonu ligden düşmüş, 3. Lig de kaldırıldığı için 1983-84 sezonunda Amatörde mücadele etmiştir. Yıllarını Tarsus İdman Yurdu'na vermiş olan, Faruk Sodan'ın gayretleri sonucunda Mersinli iş insanı Erkut Kuzeyman'ı kulüp başkanlığı yapması konusunda ikna ederler. Erkut Kuzeyman, 3. liglerin kaldırılması neticesinde amatör kümeye düşen takımı tekrar ayağa kaldırmak için hemen çalışmalara baslar. Takımın adı Tarsus İdman Yurdu Erkutspor olarak değişir. Erkut Kuzeyman'ın gayretleri sonucunda amatörlük 1 sene sürer ve kurulan takım namağlup şampiyon olur. 1985-1986 sezonunda zaten güçlü olan kadro, transferle güçlendirilerek 2. Lige bomba gibi bir başlangıç yapar. Tarsus, son haftaya lider girerken alacağı 1 puanla 1. Lige çıkacaktı. Ancak son dakika da Yeni Salihlispor takımının 10 numarası Cengiz İğneci'den yediği golle maçı 2-1 kaybedip ligi ikinci bitirip şampiyonluğu Boluspor'a kaptırdılar. Kaçan şampiyonluk Tarsus taraftarını da etkilemiş, seyirciler sahaya girerek rakip takım futbolcularına saldırmıştır. Kolluk kuvvetlerinin araya girmesi ve saha içinde yapılan sahte anons sayesinde taraflar güçlükle sakinleştirildi. Başkan Kuzeyman, son dakikada kaçan şampiyonluk nedeniyle üzüntüsünden kansere yakalanmış ve 21 Nisan 1991 tarihinde vefat etmiştir. Cengiz İğneci ise 2 ay sonra Boluspor'a transfer oldu. İğneci 2011 yılında verdiği bir röportajda: 'Herkes şike olacağı düşünülüyordu. Bolusporlu arkadaşlarımız kendileri bile şampiyon olduklarına inanamamış. Türkiye'de hiç kimse inanamadı bu olaya. O gol tarihi değiştiren bir goldü' demiştir.^[3] 4 yıllık 2. futbol ligi macerasının ardından 1987-88 sezonunda 3. Futbol Ligine düşen takım, 3 sezon burada mücadele etmesinin ardından 1990-91 sezonunda 3. Lig 3. Grupta yaptığı 34 maçta da yenilgi görmemiş ve namağlup Şampiyon olarak yine 2. Futbol Ligine yükselmiştir. 1995 yılında 2. seviye olan bu ligden düşen takım bir daha bu seviyeye çıkamamıştır.

1995-2001 yılları arası 3. seviye lig olan 3. Futbol liginde oynayan takım, 2001 senesinde 2. Futbol Liginin 2. Lig A ve 2. Lig B kategorisi olarak 2'ye ayrılması sonucu 3. Ligin 4. seviye konuma gelmesiyle 2001-02 sezonunda 4. seviye lig olan 3. Ligde oynamış, sezonu 2. tamamlayarak 2. Lig B kategorisinde yükselmiştir.

2002-2011 arası 2. Ligde oynayan Tarsus İdman Yurdu, 2010-11 sezonunu 16. sırada tamamlayarak 3. Lige düştü. 2011-12 sezonunda 3. Ligde grubunu 2. sırada tamamlayarak Play Off oynamaya hak kazandı. Yarı finalde Siirtspor'u, final maçında da Karacabey Belediyespor'u yenen takım tekrar 2. Lige yükseldi.

2012-16 yılları arası süren 2. Lig macerası 2015-16 sezonunda 3. Lige düşmesiyle sona erdi. 3. ligde 2 sezon oynayan takım, 2017-18 sezonunda Özcan Kızıltan yönetiminde 3. Ligde Play Off Şampiyonu olarak 2. Lige yükseldi.

2022-23 sezonu öncesinde teknik direktörlük görevine Serdar Bozkurt getirildi.^[4] 2022-23 sezonunda 2. Lig Beyaz Grupta yer alan Tarsus İdman Yurdu, sezonu 17. sırada tamamladı ve 3. Lig'e düştü.

2023-24 sezonuna teknik direktör İbrahim İnan ile başlayan^[5] Tarsus İY, gelen kötü sonuçların ardından teknik direktör değişikliğine giderek, kulüpte daha önce de görev almış Murat Gündeş'le anlaşmıştır.^[6]

Renkler:

Yıl 1923, Cumhuriyet ilan edilmiştir. İttihat ve Terakki mektebinde sınıf arkadaşlığı yapan gençler büyük çabalar sonucu Halep'ten bir futbol topu getirtmişler ve futbol oyununu da oldukça ilerletmişlerdir.

Mersinli gençlerle bir futbol maçı alırlar. Topları var ancak formaları yoktur. Takım arkadaşları Şükrü Sait Borhan'ın kız kardeşinin iyi dikiş diktiğini öğrenirler. Muazzez Borhan'a giderler ve formalarını dikmelerini isterler. Muazzez Hanım kabul eder. Dikiş sorunları bitmiş, iş kumaş ve renk seçimine kalmıştır. Takım arkadaşları Hacı Enez'in dedesinin manifaturacı dükkânına giderler. 11 kişiye yetecek kumaşı sadece Sarı-Lacivert renklerden bulabilirler. Muazzez Hanım formaları bir gecede diker ve böylelikle Tarsus İdman Yurdu Futbol Takımı'nın renkleri mecburi bir nedenden dolayı sarı-lacivert olmuş, bir daha hiç değişmemiştir.

Arma:

Kulübün arması ortada kırmızı zemin üzerine TİY harfleri, onun etrafında Tarsus İdman Yurdu Spor Kulübü yazısı ile kuruluş yılı olan 1923 yılı bulunan, aynı oranda değişik ölçülerde yapılan armadır.

Flama:

Kulübün flaması, boyu eninin bir buçuk katı olan eşit ende ve yatay yönde ikisi üst ve alt kenarda, birisi ortada sarı ile iki lacivert şerit içerir. Gerektiğinde ölçüler yönetim kurulu kararı ile değiştirilebilmektedir.^[7]

Tarsus İdman Yurdu'nun Çukurova bölgesindeki takımlardan Adana Demirspor, Adanaspor ve Mersin İdman Yurdu kulüpleriyle geçmişten gelen bir rekabeti vardır. Bu takımların birbirleriyle oynadıkları maçlar Çukurova Derbisi olarak da adlandırılır.^[8]

12 Aralık 2022 itibarıyla^[9]

Not: Uyruk bilgisi futbolcuların FIFA uygunluk kurallarınca oynayabileceği millî takımı gösterir. FIFA kuralları haricinde başkaca uyruğa da sahip olabilirler.

№ Mevki Uyruk Futbolcu 1 KL  TUR Abdülaziz Demircan 3 DF  TUR Ömer Çakı 4 DF  TUR Eyüpcan Delibalta 7 FV  GER Cengiz Ötkün 8 OS  TUR Fatih Somuncu 10 FV  TUR Yılmaz Can Taşkıran 11 FV  TUR Halil İbrahim Tuna 17 DF  TUR Yusuf Talum 18 OS  TUR Mutlu Aksu Doğan (kiralık geldiği kulüp: Adanaspor) 22 FV  TUR Alperen Pak 23 DF  TUR Fatih Solmaz

№ Mevki Uyruk Futbolcu 25 OS  TUR Uğur Utlu 35 KL  TUR Barış Türkmen 41 DF  TUR Gökhan Meral 42 KL  TUR Mert Can Salık 50 FV  TUR Mert Temizkan 54 DF  TUR Furkan Özcan 61 FV  TUR Taha Balcı 68 DF  TUR Volkan Altınsoy 69 DF  TUR Sefa Durmuş 97 OS  TUR Ferit Bay Gündüz

2. Lig

Play Off Final (1) : 2008-09

3. Lig

Şampiyonluk (3) : 1968-69, 1979-80, 1990-91

Play Off Şampiyonluk (2) : 2011-12, 2017-18

İkincilik (1) : 2001-02

• Türkiye Kupası

Çeyrek final (1) : 1984-85

• Çukurova Futbol Ligi

Üçüncü (3): 1925-26, 1926-27, 1926-27

• 1. Lig: 14 sezon

1969-1972, 1980-1983, 1984-1988, 1991-1995

• 2. Lig: 35 sezon

1967-1969, 1972-1980, 1988-1991, 1995-2001, 2002-2011, 2012-2016, 2018-2023

• 3. Lig: 5 sezon

2001-2002, 2011-2012, 2016-2018, 2023-2024

• Bölgesel Amatör Lig: 1 sezon

2024-

• Amatör Lig: 45 sezon

1923-1967, 1983-1984

Sezon	Lig Seviye	Lig	Sıra	Maç	G	B	M	AG	YG	P	Kupa	En Golcü	Teknik Direktör
1923/67	4	Bu sezonlar Amatör Ligde mücadele etti.
1967/68	3	3. Futbol Ligi	11.	32	10	11	11	42	49	41	-	-	-
1968/69			1.	26	14	9	3	42	18	51	-	-	-
1969/70	2	2. Futbol Ligi	11.	30	11	4	15	25	37	37	1.Kademe	Yener Kurtgil (5)	-
1970/71			13.	30	8	10	12	20	37	34	-	Ömer Çay (4)	-
1971/72			16.	30	8	6	16	21	45	30	-	Ömer Özdemir (5)	-
1972/73	3	3. Futbol Ligi	8.	24	8	7	9	19	15	31	-	-	-
1973/74			9.	40	16	10	14	49	39	58	-	-	-
1974/75			6.	34	12	11	11	32	24	47	-	-	-
1975/76			7.	30	12	11	7	30	21	47	-	-	-
1976/77			5.	18	8	3	7	18	15	27	2.Kademe	-	-
1977/78			3.	24	11	8	5	26	17	41	2.Kademe	-	-
1978/79			3.	20	12	1	7	29	13	37	3.Kademe	-	-
1979/80			1.	30	17	5	6	43	25	56	6.Kademe	-	-
1980/81	2	2. Futbol Ligi	7.	30	11	7	12	33	32	40	4.Kademe	-	-
1981/82			14.	28	7	7	14	21	33	28	2.Kademe	-	-
1982/83			13.	30	9	9	12	25	32	36	3.Kademe	-	-
1983/84	3	Bu sezon Amatör Ligde mücadele etti.
1984/85	2	2. Futbol Ligi	4.	30	14	9	7	53	30	51	Çeyrek final	Reşit Güner (18)	-
1985/86			2.	34	22	7	5	63	19	73	2.Kademe	Reşit Güner (24)	-
1986/87			7.	34	10	14	10	31	35	44	2.Kademe	Burhan Baygın (7)	-
1987/88			15.	32	8	11	13	31	43	35	-	-	-
1988/89	3	3. Futbol Ligi	5.	30	14	7	9	50	33	49	-	-	-
1989/90			6.	32	13	11	8	42	24	50	-	-	-
1990/91			1.	34	24	10	0	77	12	82	-	-	-
1991/92	2	2. Futbol Ligi	12.	32	10	10	12	27	25	40	2.Kademe	Mehmet Gencer (12)	-
1992/93			6.	32	9	12	11	32	32	39	1.Kademe	Gürsoy Turan (9)	-
1993/94			6.	32	11	11	10	37	28	44	1.Kademe	Gürsoy Turan (10)	-
1994/95			10.	32	5	4	23	30	70	19	2.Kademe	Kenan Pirim (9)	-
1995/96	3	3. Futbol Ligi	12.	26	6	8	12	25	36	26	-	Cihat Metin (13)	-
1996/97			3.	34	20	8	6	60	33	68	-	-	-
1997/98			6.	32	17	4	11	51	46	55	1.Kademe	-	-
1998/99			6.	32	17	7	8	51	27	58	-	-	-
1999/00			6.	32	12	11	9	36	34	47	-	-	-
2000/01			4.	32	19	5	8	46	26	62	-	-	-
2001/02	4	3. Lig	2.	34	18	12	4	59	24	66	-	Levent Memişoğlu (26)	-
2002/03	3	2. Lig B	5.	32	18	5	9	67	38	59	-	-	-
2003/04			5.	32	16	4	12	50	34	52	-	-	-
2004/05			3.	32	18	7	7	75	41	61	-	-	-
2005/06			4.	32	12	11	9	52	42	47	3.Kademe	Emre Kınık (21)	Nasır Belci / Mehmet Şansal
2006/07		Lig B	6.	36	18	8	10	62	43	62	-	Alper Yeşil (24)	Özcan Kızıltan
2007/08		2. Lig	8.	36	12	14	10	47	38	50	1.Kademe	Tayfun Özkan (15)	Nevzat Dinçbudak
2008/09			4.	38	18	12	8	77	51	66	-	Tayfun Özkan (30)	Alaaddin Demirözü / Erol Azgın / Mehmet Altıparmak
2009/10			6.	36	13	15	8	51	42	54	3.Kademe	Şenol Erol (13)	Nevzat Dinçbudak / Cengiz Seçsev
2010/11			16.	34	11	5	18	40	49	38	-	Ali Kunter (6)	Mustafa Ceviz / Mustafa Çapanoğlu
2011/12	4	3. Lig	2.	36	20	5	11	62	41	65	-	Ferhat Duman (22)	Yüksel Yeşilova / Zeki Çakır / Nevzat Dinçbudak
2012/13	3	2. Lig	11.	32	9	11	12	32	35	38	2. Tur	Ümit Can Batman (7)	Nevzat Dinçbudak
2013/14			15.	34	7	12	15	32	50	33	4. Tur	Şenol Erol (7)	Nevzat Dinçbudak / Armağan Yapıcı / Cengiz Seçsev
2014/15			15.	36	9	15	12	41	47	42	2. Tur	M. Menderes Önkuzu (11)	Cengiz Seçsev / Ümit İnal / Murat Gündeş
2015/16			18.	34	5	10	19	28	52	25	2. Tur	Koray Kurt (7)	Murat Gündeş / Mert Korkmaz / Erol Azgın
2016/17	4	3. Lig	8.	34	13	9	12	57	53	48	1. Tur	İlyas Kubilay Yavuz (20)	Ergun Aytekin / Rıza Tuyuran / Okan Küçük
2017/18			2.	34	17	10	7	60	36	61	3. Tur	Ergun Cengiz (26)	Özcan Kızıltan
2018/19	3	2. Lig	10.	34	11	9	14	48	53	42	3. Tur	Emir Can Sayar (14)	Özcan Kızıltan / Bayram Toysal
2019/20			7.	28	14	1	13	45	39	43	4. Tur	Artun Akçakın (13)	Ergün Penbe
2020/21			13.	38	13	10	15	56	55	49	5. Tur	Suat Kaya (12)
2021/22			5.	34	16	7	11	43	34	55	3. Tur	Artun Akçakın (9)	Ergün Penbe / Hüseyin Kalpar / Gürses Kılıç / Birol Erol / Gürses Kılıç / Birol Erol

*Kademe-Klasman grubu olan sezonlar birleştirilerek yazılmıştır.

*Play Off maç sonuçları sezona dahil değildir.

Tarsus İdman Yurdu basketbol takımı, 1985-86 sezonunda Tarsus İdman Yurdu Erkutspor adıyla Basketbol Süper Ligi'nde mücadele etmiştir.^[10] Daha sonra maddi olanaksızlıklar yüzünden basketbol şubesi faaliyetlerini sonlandırmıştır.

• Özgür Daşlı, 80 Yıllık Öykü Tarsus İdman Yurdu, Yeni Zamanlar Dağıtım, 2003, ISBN 9759206900.

• Resmî site
• TFF.org'da Tarsus İdman Yurdu SK
• Resmi Instagram hesabı