Abdülhalim Haddam sayfasının kaynağını görüntüle

Aşağıdaki nedenden dolayı bu sayfayı değiştirmeye izniniz yok:

IP adresiniz tüm Wikimedia Vakfı vikilerinde engellenen bir aralıkta.

Engellemeyi yapan ‪EPIC‬. Verilen gerekçe Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Engel başlangıcı: 08.48, 2 Temmuz 2024
Engelin sonlanması: 08.48, 2 Temmuz 2025

Geçerli IP adresiniz 206.189.44.186. Engellenen aralık 206.189.32.0/20.

Lütfen yapacağınız sorgulara yukarıdaki bütün ayrıntıları ekleyin. Yanlışlıkla engellendiğinizi düşünüyorsanız, ek bilgileri ve talimatları Açık vekil sunuculara izin verilmez küresel ilkesinde bulabilirsiniz.

Aksi takdirde, engellemeyi tartışmak için lütfen Meta-Wiki'de bir inceleme isteği gönderin. Ayrıca, yukarıdaki tüm ayrıntıları içeren bir e-postayı kahyalar VRT sırasına stewards@wikimedia.org adresinden gönderebilirsiniz.

Bu sayfanın kaynağını görebilir ve kopyalayabilirsiniz.

{{Makam sahibi bilgi kutusu
| isim = Abdülhalim Haddam<br/>عبدالحليم خدام
| resim = President Jimmy Carter and Abdul Halim Khaddam (cropped).jpg
| resim_büyüklüğü = 225px
| doğum_tarihi = {{doğum tarihi|1932|09|15}}
| doğum_yeri = [[Baniyas]], [[Birinci Suriye Cumhuriyeti|Suriye]]
| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|2020|03|31|1932|09|15}}
| ölüm_yeri = [[Paris]], [[Fransa]]
| makam = Vekaleten [[Suriye devlet başkanı|Suriye Devlet Başkanı]]
| dönembaşı = 10 Haziran 2000
| dönemsonu = 17 Temmuz 2000
| öncegelen = [[Hafız Esad]]
| sonragelen = [[Beşşar Esad]]
| makam3 = [[Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanlığı (Suriye)|Suriye Dışişleri Bakanı]]
| öncegelen3 = Mustafa es-Said
| sonragelen3 = [[Faruk eş-Şara]]
| dönembaşı3 = 5 Temmuz 1970
| dönemsonu3 = 1 Mart 1984
| makam4 = [[Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi|Suriye Bölgesel Şubesi]] [[Arap Sosyalist Baas Partisi Merkez Komutanlığı - Suriye Bölgesi|Bölge Komutanlığı]] Üyesi
| dönembaşı4 = 13 Kasım 1970
| dönemsonu4 = 9 Şubat 2005
| partisi = [[Baas Partisi (Suriye ağırlıklı hizip)|Arap Sosyalist Baas Partisi]] [[Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi|Suriye Bölgesel Şubesi]] (1984-2006)<br>[[Suriye Ulusal Kurtuluş Cephesi]] (2006-2020)
| başkan1 = [[Hafız Esad]]<br>[[Beşşar Esad]]
| resim_başlığı = 1977 yılında Dışişleri Bakanı Haddam
| makam_ortağı1 = [[Rıfat Esad]] and [[Züheyir Maşarka]]
| makam1 = [[Suriye devlet başkanı yardımcısı|Suriye Devlet Başkanı Yardımcısı]]
| dönemsonu1 = 9 Şubat 2005
| dönembaşı1 = 11 Mart 1984
}}
'''Abdülhalim Haddam''' ({{Dil|ar|عبد الحليم خدام}}; 15 Eylül 1932 - 31 Mart 2020)<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.michigansthumb.com/news/world/article/Syrian-ex-VP-foreign-minister-dies-of-heart-15171030.php|başlık=Syrian ex-VP, foreign minister dies of heart attack in Paris|erişimtarihi=1 Nisan 2020|arşivtarihi=3 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200403214505/https://www.michigansthumb.com/news/world/article/Syrian-ex-VP-foreign-minister-dies-of-heart-15171030.php|tarih=1 Nisan 2020|yayıncı=[[Huron Daily Tribune]]|soyadı=Mroue|ad=Bassem|ölüurl=evet}}</ref> 1984'ten 2005'e kadar [[Suriye devlet başkanı yardımcısı|Suriye devlet başkan yardımcısı]] ve [[Lübnan]]'da "Yüksek Komiser" olan Suriyeli bir politikacıydı. Görevinden istifa edip 2005'te Hafız'ın oğlu ve halefi [[Beşşar Esad|Beşşar Esad'ın]] belirli politikalarını protesto etmek için ülkeyi terk edene kadar uzun zamandır [[Hafız Esad|Hafız Esad'a]]<ref name="bbcprofile">{{Haber kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4572362.stm|başlık=Profile: Abdul Halim Khaddam|erişimtarihi=23 Aralık 2012|tarih=31 Aralık 2005|çalışma=BBC|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190628010222/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4572362.stm|arşivtarihi=28 Haziran 2019|ölüurl=hayır}}</ref> sadık biri olarak biliniyordu. Görevdeyken önemli bir servet biriktirdi: 1994'te açılan bir [[Credit Suisse]] hesabında, [[Suisse sırları]]na göre Eylül 2003'te yaklaşık 90 milyon [[İsviçre frangı]] vardı.

== Hayatın erken dönemi ve eğitim ==
Abdülhalim Haddam, 15 Eylül 1932'de<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2020/04/01/la-mort-d-abdel-halim-khaddam-ancien-vice-president-syrien_6035216_3382.html|başlık=La mort d'Abdel Halim Khaddam, ancien vice-président syrien|tarih=1 Nisan 2020|dil=fr|çalışma=Le Monde.fr|erişimtarihi=24 Ağustos 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220407005543/https://www.lemonde.fr/disparitions/article/2020/04/01/la-mort-d-abdel-halim-khaddam-ancien-vice-president-syrien_6035216_3382.html|arşivtarihi=7 Nisan 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="nytimes">{{Web kaynağı|url=https://www.nytimes.com/aponline/2020/04/01/world/middleeast/ap-ml-syria-obit-khaddam.html|başlık=Syrian Ex-VP, Foreign Minister Dies of Heart Attack in Paris|tarih=1 Nisan 2020|çalışma=The New York Times|erişimtarihi=24 Ağustos 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200403200759/https://www.nytimes.com/aponline/2020/04/01/world/middleeast/ap-ml-syria-obit-khaddam.html|arşivtarihi=3 Nisan 2020|ölüurl=hayır}}</ref> Suriye'nin [[Baniyas]] kentinde doğdu.<ref name="bbc 2005">{{Web kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4572362.stm|başlık=Profile: Abdul Halim Khaddam|tarih=31 Aralık 2005|çalışma=BBC|erişimtarihi=28 Haziran 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190628010222/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4572362.stm|arşivtarihi=28 Haziran 2019|ölüurl=hayır}}</ref> Ailesi orta sınıf kökenli [[Sünni]] [[Müslüman]]dı<ref name="lwprofile" /> ve babası saygın bir avukattı.<ref name="dryjan812">{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The Syrian Political Elite, 1966–1976: A Spatial and Social Analysis|tarih=January 1981|sayı=1|sayfalar=3-30|dergi=Middle Eastern Studies|cilt=17|doi=10.1080/00263208108700455|soyadı=Drysdale|ad=Alasdair|jstor=4282814}}</ref> Haddam ilk ve orta öğrenimini Baniyas'ta aldı ve ardından [[Şam Üniversitesi]]nde hukuk okudu.<ref name="lwprofile">{{Haber kaynağı|url=http://www.lebanonwire.com/0605/05060702RR.asp|başlık=Profile: Abdel Halim Khaddam|erişimtarihi=23 Aralık 2012|arşivtarihi=27 Mart 2006|arşivurl=https://web.archive.org/web/20060327043713/http://www.lebanonwire.com/0605/05060702RR.asp|tarih=7 Haziran 2005|çalışma=Lebanon Wire}}</ref>

== Kariyer ==
[[Dosya:The_first_innaugaration_of_President_Hafez_al-Assad_in_Parliament_-_March_1971.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/The first innaugaration of President Hafez al-Assad in Parliament - March 1971.jpg/228px-The first innaugaration of President Hafez al-Assad in Parliament - March 1971.jpg|sol|küçükresim|upright=1.04| Haddam (sağdan 3.), [[Hafız Esad|Hafız Esad'ın]] Suriye parlamentosunda göreve başlama töreninde, Mart 1971]]
Haddam, henüz 17 yaşındayken [[Baas Partisi]]ne üye oldu.<ref name="lwprofile"/> Siyasi kariyerine [[1963 Suriye Darbesi|1963 yılında partinin iktidara gelmesinden]] sonra [[Kuneytire (il)|Kuneyitre]] valisi olarak başladı.<ref name="lwprofile" /> Daha sonra [[Hama (il)|Hama]] ve [[Şam (il)|Şam]] valiliğine atandı.<ref name="lwprofile" /> İlk hükûmet portföyü, 1969'da o zamanki Suriye Devlet Başkanı [[Nureddin el-Etâsî]] tarafından kurulan kabinede ekonomi ve ticaret bakanıydı ve bu, onu Suriye siyasi tarihinin en genç bakanı yaptı.<ref name="lwprofile" /> Daha sonra Hafız Esad'a danışman olarak atandı.<ref name="otci">{{Haber kaynağı|url=https://news.google.com/newspapers?id=9L0yAAAAIBAJ&pg=1663,9094682&dq=abdul+halim+khaddam&hl=en|başlık=Syrian blames Iraq for terrorist attack|ajans=AP|tarih=26 Ekim 1977|çalışma=Ottawa Citizen|yer=Abu Dhabi|erişimtarihi=26 Aralık 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231226065025/https://news.google.com/newspapers?id=9L0yAAAAIBAJ&pg=1663,9094682&dq=abdul+halim+khaddam&hl=en|arşivtarihi=26 Aralık 2023|ölüurl=hayır}}</ref> Daha sonra [[Bakanlar Kurulu (Suriye)|Suriye Kabinesinde]] görev yaptı.

1970'den 1984'e kadar Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad'ın [[Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanlığı (Suriye)|dışişleri bakanı]] ve [[Suriye başbakan yardımcısı|başbakan yardımcısı]] olarak görev yaptı.<ref name="majalla2">{{Haber kaynağı|url=http://www.majalla.com/eng/2012/09/article55234032|başlık=Syria's Future and Iran's Great Game|erişimtarihi=23 Aralık 2012|arşivtarihi=28 Ekim 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20121028230828/http://www.majalla.com/eng/2012/09/article55234032|tarih=17 Eylül 2012|iş=The Majalla|soyadı=Bowen|ad=Andrew|ölüurl=evet}}</ref>

Ocak 1976'da Haddam, Lübnan'ın Suriye'nin bir parçası olduğunu savundu.<ref name="tayyar">{{Web kaynağı|url=http://www.tayyar.org/NR/rdonlyres/D8726CC4-B415-4DFF-A497-81363ABBC490/0/SyrianChronicles021214_US.htm|başlık=Syrian chronicles 1973–1990|erişimtarihi=11 Nisan 2013|arşivtarihi=19 Aralık 2011|arşivurl=https://web.archive.org/web/20111219040640/http://www.tayyar.org/NR/rdonlyres/D8726CC4-B415-4DFF-A497-81363ABBC490/0/SyrianChronicles021214_US.htm|yayıncı=Tayyar}}</ref> Haddam, Aralık 1976'da Şam'da bir saldırıda hafif yaralandı.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://news.google.com/newspapers?id=ZVc0AAAAIBAJ&pg=795,497474&dq=abdul+halim+khaddam&hl=en|başlık=Syrian minister wounded in attack|ajans=UPI|tarih=2 Aralık 1976|gazete=The Palm Beach Post|yer=Şam}}{{Dead link|date=June 2022|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> Ekim 1977'de Haddam, [[Abu Dabi Uluslararası Havalimanı|Abu Dabi Uluslararası Havalimanı'ndaki]] bir suikast girişiminden tekrar sağ kurtuldu. Ancak saldırıda [[Birleşik Arap Emirlikleri|Birleşik Arap Emirlikleri'nin]] ilk Dışişleri Bakanı [[Saif Hobaş]] hayatını kaybetti. Suriye makamları, bunun [[Irak]] tarafından planlandığını ve gerçekleştirildiğini savundu.<ref name="otci"/> Haddam, [[Rıfat Esad|Rıfat Esad'ın]] da kendisini öldürmeye çalıştığını bildirdi.<ref name="glass1aug2">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.charlesglass.net/archives/2005/08/an_assassinas_l.html|başlık=An Assassin's Land|erişimtarihi=9 Nisan 2013|arşivtarihi=29 Mayıs 2014|arşivurl=https://web.archive.org/web/20140529123532/http://www.charlesglass.net/archives/2005/08/an_assassinas_l.html|tarih=4 Ağustos 2005|sayı=15|dergi=London Review of Books|cilt=27|soyadı=Glass|ad=Charles|ölüurl=evet}}</ref>

[[İran İslam Devrimi|İran İslam Devrimi'nin]] ardından Ağustos 1979'da [[Tahran|Tahran'a]] yaptığı ziyarette, Suriye hükûmetinin devrim sürecinden önce ve sonra devrimi desteklediğini açıkça belirtti.<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.tabletmag.com/jewish-news-and-politics/36751/syriana|başlık=Syriana|erişimtarihi=4 Ağustos 2013|tarih=22 Haziran 2010|iş=Tablet|soyadı=Badran|ad=Tony|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130906213705/http://www.tabletmag.com/jewish-news-and-politics/36751/syriana|arşivtarihi=6 Eylül 2013|ölüurl=hayır}}</ref>

Daha sonra 11 Mart 1984'ten 2005'e kadar [[Suriye devlet başkanı yardımcısı|Devlet Başkanı Yardımcısı]] olarak görev yaptı.<ref name="vofr">{{Haber kaynağı|url=http://english.ruvr.ru/2012_09_10/Abdel-Halim-khaddam-Im-not-going-to-head-Syria-s-transitional-government/|başlık=Abdel-Halim Khaddam: "I'm not going to head Syria's transitional government"|erişimtarihi=23 Aralık 2012|arşivtarihi=17 Nisan 2013|arşivurl=https://archive.today/20130417125019/http://english.ruvr.ru/2012_09_10/Abdel-Halim-khaddam-Im-not-going-to-head-Syria-s-transitional-government/|tarih=10 Eylül 2012|çalışma=The Voice of Russia}}</ref><ref name="vic24apr">{{Web kaynağı|url=http://merln.ndu.edu/merln/mipal/SyriaPrimer24apr03.pdf|başlık=Syria Primer|erişimtarihi=2 Mart 2013|arşivtarihi=22 Şubat 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130222094228/http://merln.ndu.edu/merln/mipal/SyriaPrimer24apr03.pdf|tarih=24 Nisan 2003|yayıncı=Virtual Information Center}}</ref> Başkan yardımcısı olarak siyasi ve dış ilişkilerden sorumluydu.<ref name="shtribune">{{Haber kaynağı|url=https://news.google.com/newspapers?id=BKIcAAAAIBAJ&pg=4620,2593921&dq=abdul+halim+khaddam&hl=en|başlık=Syria's Assad forms new cabinet|ajans=AP|tarih=12 Mart 1984|çalışma=Sarasota Herald-Tribune|yer=Şam|erişimtarihi=24 Ağustos 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220824164552/https://news.google.com/newspapers?id=BKIcAAAAIBAJ&pg=4620,2593921&dq=abdul+halim+khaddam&hl=en|arşivtarihi=24 Ağustos 2022|ölüurl=hayır}}</ref> Görevdeyken önemli bir servet biriktirdi: 1994'te açılan bir [[Credit Suisse]] hesabında, [[Suisse sırları]]na göre Eylül 2003'te yaklaşık 90 milyon İsviçre frangıydı.<ref name="arab">{{Haber kaynağı|url=https://www.occrp.org/en/suisse-secrets/false-spring-credit-suisse-had-deep-ties-to-arab-elite-on-eve-of-historic-uprisings|başlık=False Spring: Credit Suisse Had Deep Ties to Arab Elite on Eve of Historic Uprisings|erişimtarihi=23 Şubat 2022|yazarlar=OCCRP and SüddeutscheZeitung|tarih=21 Şubat 2022|dil=İngilizce|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220223080242/https://www.occrp.org/en/suisse-secrets/false-spring-credit-suisse-had-deep-ties-to-arab-elite-on-eve-of-historic-uprisings|arşivtarihi=23 Şubat 2022|ölüurl=hayır}}</ref>
[[Dosya:NixonAssad.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/NixonAssad.jpg/217px-NixonAssad.jpg|sol|küçükresim|upright=0.99| Temmuz 1974'te Esad ve [[Richard Nixon]] ile Haddam]]
Haddam, [[Lübnan İç Savaşı]] sırasında baş arabulucuydu ve bu nedenle ona resmi olmayan "Yüksek Komiser" veya "Lübnan'ın Vaftiz Babası" unvanlarını verdi.<ref name="montrealgaz">{{Haber kaynağı|url=https://news.google.com/newspapers?id=e5EjAAAAIBAJ&pg=4024,1856748&dq=abdul+halim+khaddam&hl=en|başlık=Khaddam due in Beirut soon|ajans=AP-UPI|tarih=15 Haziran 1984|çalışma=The Montreal Gazette|yer=Beirut|erişimtarihi=26 Aralık 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231226065025/https://news.google.com/newspapers?id=e5EjAAAAIBAJ&pg=4024,1856748&dq=abdul+halim+khaddam&hl=en|arşivtarihi=26 Aralık 2023|ölüurl=hayır}}</ref>

2000 yılında Hafız Esad'ın ölümünden sonra, geçiş dönemini denetlemek için Haddam başkanlığında 9 kişilik bir komite kuruldu.<ref name="aps19jun">{{Haber kaynağı|url=http://www.thefreelibrary.com/Syria%3a+Bashar+Aims+To+Consolidate+Power+In+The+Short-Term+%26+To+Open...-a073738730|başlık=Bashar Aims to Consolidate Power in the Short-Term and to Open up Gradually|tarih=19 Haziran 2000|çalışma=APS Diplomat News Service|erişimtarihi=24 Ağustos 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190610225825/https://www.thefreelibrary.com/Syria%3A+Bashar+Aims+To+Consolidate+Power+In+The+Short-Term+%26+To+Open...-a073738730|arşivtarihi=10 Haziran 2019|ölüurl=hayır}}</ref> Bu komite tarafından 10 Haziran'da [[Suriye devlet başkanı|Suriye'nin geçici devlet başkanı]] olarak atandı ve Esad'ın daimi halefi olarak kabul edildi, ancak bunun yerine Esad'ın Haziran 2000'de göreve gelen oğlu [[Beşşar Esad]]'a yardım etti.<ref name="majalla2" /><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.arabnews.com/node/1650791/middle-east|başlık=Godfather of the Assad regime takes Rafik Hariri secrets to the grave|tarih=1 Nisan 2020|yayıncı=[[Arab News]]|ad=Randa|soyadı=Takieddine|erişimtarihi=24 Ağustos 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220620002352/https://www.arabnews.com/node/1650791/middle-east|arşivtarihi=20 Haziran 2022|ölüurl=hayır}}</ref>

Haddam, Suriye'de Lübnanlı bakanlara ve parlamento üyelerine yakın olan sayılı üst düzey yetkiliden biriydi, en ünlüsü Başbakan [[Refik el-Hariri|Refik Hariri]] ile olan dostluğuydu.<ref name="Harris2012">{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com/books?id=jY4ImTGnamUC&pg=PA262|başlık=Lebanon: A History, 600–2011|sayfa=262|yayıncı=Oxford University Press|yıl=2012|isbn=978-0-19-518111-1|yazar=William Harris|erişimtarihi=24 Ağustos 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220824164552/https://books.google.com/books?id=jY4ImTGnamUC&pg=PA262|arşivtarihi=24 Ağustos 2022|ölüurl=hayır}}</ref><ref name="mug08jul2">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.cggl.org/publicdocs/20080707.pdf|başlık=The Syndrome of One-Time Exceptions and the Drive to Establish the Proposed Hariri Court|erişimtarihi=15 Mart 2013|arşivtarihi=12 Ekim 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20131012044649/http://www.cggl.org/publicdocs/20080707.pdf|tarih=July 2008|sayı=2|sayfalar=171-193|dergi=Mediterranean Politics|cilt=13|doi=10.1080/13629390802127513|soyadı=Mugraby|ad=Mohammad|s2cid=153915546|ölüurl=evet}}</ref> Hariri, Lübnan ve [[Suudi Arabistan]]'daki birçok iş projesinde Haddam'ın oğulları ile ortak oldu.<ref name="glass1aug2" />

== İstifa ==
Yeni başkan olarak Beşşar Esad, [[Baasçılık|Baas]] bürokrasisi üzerindeki kontrolünü güçlendirdi. Haddam, Haddam ve hükûmetin "eski muhafızları"nın diğer üyeleri yavaş yavaş etkisini kaybetti. 5 Haziran 2005'te Baas Partisi konferansında, rejimin özellikle Lübnan'daki pek çok gafını alenen eleştirdikten sonra istifasını açıkladı ve bu da onu Suriye'de ve bir Baas Partisi konferansında görevinden istifa eden tek yüksek rütbeli Suriyeli yetkili yaptı. Bu, Suriye'deki birçok kişinin içerdiği potansiyel riskler nedeniyle son derece cesurca bulduğu bir hareketti. Daha sonra, Esad rejimi tarafından kendisine ve ailesinin diğer üyelerine yönelik olası suikast planları hakkında istihbarat raporları gelmeye başlayınca, güvenliklerinden endişe duyarak ailesiyle birlikte [[Fransa]]'ya gitti.<ref name="bbc2006">{{Haber kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4573894.stm|başlık=Syria party kicks out 'traitor'|erişimtarihi=26 Aralık 2023|tarih=1 Ocak 2006|dil=en-GB|arşivurl=https://web.archive.org/web/20060103093536/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4573894.stm|arşivtarihi=3 Ocak 2006|ölüurl=hayır}}</ref> Bu, onu hükümetin en üst kademesinden ayrılan "eski muhafız"ın son etkili üyesi yaptı. Duyuru, Beşşar Esad'ın siyasi kanatlarını kesmeye çalıştığı bir noktada geldi. İstifa ettikten sonra, görünüşte anılarını yazmak için Paris'e taşındı.<ref name="ahram062">{{Haber kaynağı|url=http://weekly.ahram.org.eg/2006/776/re4.htm|başlık=The fox speaks|erişimtarihi=30 Kasım 2012|arşivtarihi=27 Mart 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130327054913/http://weekly.ahram.org.eg/2006/776/re4.htm|tarih=5–11 Ocak 2006|gazete=Al Ahram|soyadı=Moubayed|ad=Sami|ölüurl=evet}}</ref>

=== İltica ve sürgün ===
[[Dosya:Hussein_Assad_Bouteflika_Khaddam.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Hussein Assad Bouteflika Khaddam.jpg/225px-Hussein Assad Bouteflika Khaddam.jpg|küçükresim|upright=1.02| [[Bağdat|Bağdat'ta]] [[1978 Arap Birliği zirvesi|1978 Arap Ligi zirvesinde]] [[Saddam Hüseyin|Hüseyin]], Esad, [[Abdülaziz Buteflika|Buteflika]] ve Haddam]]
30 Aralık 2005'te Haddam Suriye'den kaçtı.<ref name="mallat2">{{Kitap kaynağı|url=http://mallat.com/books/Appendix1%20and%202.pdf|başlık=Lebanon's Cedar Revolution An essay on non-violence and justice|arşivtarihi=2 Şubat 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120202044246/http://mallat.com/books/Appendix1%20and%202.pdf|sayfalar=125|yayıncı=Mallat|soyadı=Mallat|ad=Chibli|ölüurl=evet}}</ref> Aynı gün [[El-Arabiye]] ile yaptığı röportajda Haddam, Esad'ın [[Lübnan|Lübnan'la]] ilgili birçok "siyasi hatasını" kınadı. Özellikle Lübnan'daki Suriye operasyonlarının eski başkanı [[Rüstem Gazali|Rüstem Gazali'ye]] saldırdı, ancak selefi olan Suriye İçişleri Bakanı [[Gazi Kenan]]'ı savundu. Haddam ayrıca, kendisine yakın görülen eski Lübnan Başbakanı [[Refik el-Hariri|Refik Hariri'nin]] Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad'dan "birçok tehdit aldığını" söyledi.<ref name="hstern2">{{Haber kaynağı|url=http://www.haaretz.com/news/former-syrian-vp-says-assad-was-involved-in-hariri-s-death-1.177971|başlık=Former Syrian VP says Assad was involved in Hariri's death|erişimtarihi=30 Kasım 2012|ajans=AP|tarih=30 Aralık 2005|gazete=Haaretz|soyadı=Stern|ad=Yoav|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120918010038/http://www.haaretz.com/news/former-syrian-vp-says-assad-was-involved-in-hariri-s-death-1.177971|arşivtarihi=18 Eylül 2012|ölüurl=hayır}}</ref>

Suriye Parlamentosu ertesi gün, aleyhine vatana ihanet suçlamaları getirmek için oylama yaparak yanıt verdi ve Baas Partisi Haddam'ı ihraç etti. Haddam röportajının ardından, Hariri cinayetini araştıran [[Detlev Mehlis]] başkanlığındaki [[Mehlis raporu|BM Komisyonu]], Suriye makamlarından [[Beşşar Esad]] ve Suriye Dışişleri Bakanı [[Faruk eş-Şara]]'yı sorgulamasını istediğini söyledi . Ocak 2006'da Paris'te [[Refik el-Hariri suikastı|Hariri suikastını]] araştıran BM müfettişleriyle bir araya geldi.<ref name="gulfdaily">{{Haber kaynağı|url=http://www.gulf-daily-news.com/NewsDetails.aspx?storyid=132081|başlık=Khaddam meets UN panel|erişimtarihi=23 Aralık 2012|tarih=8 Ocak 2006|çalışma=Gulf Daily News|yer=Paris}}{{Ölü bağlantı|date=Aralık 2023 }}</ref> Hariri suikastıyla ilgili Esad'a ve yakın çevresine yönelik suçlamaları da daha açık hale geldi: Haddam, Esad'ın Hariri'nin öldürülmesi emrini verdiğine inandığını söyledi.<ref name="bbc 2005"/>

14 Ocak 2006'da Haddam, Esad hükûmetinin 2006 yılı sonuna kadar sona ermesini öngören bir "[[Sürgündeki hükûmet|sürgün hükümeti]]" kurduğunu açıkladı. Haddam, [[Rıfat Esad]] da dahil olmak üzere Suriye hükûmetiyle açık bir şekilde bağlarını kesen en üst düzey Suriyeli yetkili. Haddam, 2006 yılında Suriye'de siyasi geçişi destekleyen [[Suriye Ulusal Kurtuluş Cephesi]] (UKC) muhalif grubunu kurdu.<ref name="majalla2" /> UKC, son toplantısını 16 Eylül 2007'de [[Berlin|Berlin'de]] gerçekleştirdi ve burada yaklaşık 140 muhalif isim katıldı. 16 Şubat 2008'de Haddam, Suriye hükûmetini [[Hizbullah (Lübnan)|Hizbullah'ın]] önde gelen kaçaklarından biri olan [[İmad Muğniye|İmad Muğniye'yi]] "İsrail'in hatırı için" öldürmekle suçladı.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.naharnet.com/domino/tn/NewsDesk.nsf/getstory?openform&07B7D1A92A0EC17BC22573F10059D42D|başlık=Khaddam Accuses Syria of Killing Mughniyeh|erişimtarihi=31 Mart 2011|tarih=16 Şubat 2008|çalışma=Naharnet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20110521215223/http://www.naharnet.com/domino/tn/NewsDesk.nsf/getstory?openform&07B7D1A92A0EC17BC22573F10059D42D|arşivtarihi=21 Mayıs 2011|ölüurl=hayır}}</ref>

==== Yargı ====
Haddam, Şam'daki bir askeri mahkeme tarafından gıyaben yargılandı ve Ağustos 2008'de ömür boyu ağır çalışmaya ve medeni haklarından yoksun bırakılmasına ve Şam'da veya memleketi [[Tartus|Tartus'ta]] ikamet etmesi engellenmeye mahkûm edildi.<ref name="gdnews">{{Haber kaynağı|url=http://www.gulf-daily-news.com/NewsDetails.aspx?storyid=227765|başlık=Khaddam is sentenced to hard labour for life|erişimtarihi=23 Aralık 2012|tarih=31 Ağustos 2008|çalışma=Gulf Daily News|yer=Şam}}{{Ölü bağlantı|date=Aralık 2023 }}</ref> Kararın gerekçesi, "Suriye liderliğine iftira atmak ve eski Lübnan Başbakanı [[Refik el-Hariri|Refik Hariri'nin]] öldürülmesiyle ilgili uluslararası bir mahkeme önünde yalan söylemek" idi.<ref name="gdnews" />

==== Yolsuzluk suçlamaları ====
[[Dosya:Ronald_Reagan,_George_Shultz,_Prince_Saud_al_Faisal,_Abd_al-Halim_Khaddam.jpg|bağlantı=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Ronald Reagan, George Shultz, Prince Saud al Faisal, Abd al-Halim Khaddam.jpg/239px-Ronald Reagan, George Shultz, Prince Saud al Faisal, Abd al-Halim Khaddam.jpg|küçükresim|upright=1.09| Haddam, Dışişleri Bakanı olarak 1981'de [[Suud el-Faysal|Prens Suud el-Faysal]], [[Ronald Reagan]] ve [[George P. Shultz|George Shultz]] ile birlikte]]
Kaçmasının ardından Haddam, 1980'lerin ortalarında [[Suriye Çölü|Suriye çölüne]] [[Radyoaktif atık|nükleer atıkları]] gömmek için Alman ve Fransız rüşvetlerini kabul etmekle suçlandı.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/republic-of-caution | başlık = Republic of Caution | tarih = 20 Şubat 2006 | çalışma = washingtoninstitute.org | arşivurl = https://web.archive.org/web/20220824164836/https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/republic-of-caution | arşivtarihi = 24 Ağustos 2022}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=57650&r=0|tarih=19 Şubat 2006|dil=ar|website=ahewar.org|farklıalfabebaşlık=ar:الرئيس السوري يصدر توجيهات صارمة بمنع فتح ملف النفايات النووية وبقية ملفات خدام الأخرى|başlık=Arşivlenmiş kopya|erişimtarihi=24 Ağustos 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220824164839/https://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?aid=57650&r=0|arşivtarihi=24 Ağustos 2022|ölüurl=hayır}}</ref>

=== Suriye İç Savaşı'ndaki rolü ===
Haddam, ABD ve AB tarafından Suriye hükûmetine muhalefet lideri olarak görülüyordu. Suriye hükûmetinden ayrılan ve Beşşar Esad'ı devirmek için onları destekleyen birçok üst düzey ordu generali ile güçlü ilişkiler sürdürdü.<ref>{{Web kaynağı|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4586972.stm|başlık=Khaddam calls for Syrian revolt|erişimtarihi=1 Nisan 2020|tarih=6 Ocak 2006|çalışma=[[BBC News]]|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200914130722/http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4586972.stm|arşivtarihi=14 Eylül 2020|ölüurl=hayır}}</ref> 2016'da [[İran|İran'ı]] [[Irak ve Şam İslam Devleti|Irak ve Şam İslam Devleti'nin]] yükselişini desteklemekle suçladı ve İran'ın "bölgede Sünnilerle savaşmak için Sünni bir güç yaratma çizgisinde çalıştığını" söyledi.<ref name=":0">{{Haber kaynağı|url=http://www.arabnews.com/node/994396/middle-east|başlık=Daesh was nurtured by Iran, says former Syrian vice president|erişimtarihi=15 Ekim 2016|ajans=[[Arab News]]|yazarlar=Wahab|tarih=6 Ekim 2016|yayıncı=[[Arab News]]|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161018204520/http://www.arabnews.com/node/994396/middle-east|arşivtarihi=18 Ekim 2016|ölüurl=hayır}}</ref> Ayrıca ABD'yi "[[Türkiye|Türkiye'yi]] Rusya'nın açık kollarına itmekle" suçladı ve ABD'nin [[15 Temmuz Darbe Girişimi|2016 Türkiye Darbe Girişimi]]'nde rolü olduğunu öne sürdü.<ref name=":0" /><ref name=":13">{{Haber kaynağı|url=http://newsweekme.com/exclusive-interview-former-syrian-vice-president-abdul-halim-khaddam/|başlık=EXCLUSIVE: Interview with Former Syrian Vice President Abdul Halim Khaddam|erişimtarihi=15 Ekim 2016|tarih=5 Ekim 2016|gazete=[[Newsweek]]|yayıncı=[[Newsweek]]|soyadı=Hatoum|ad=Leila|arşivurl=https://web.archive.org/web/20161011171854/http://newsweekme.com/exclusive-interview-former-syrian-vice-president-abdul-halim-khaddam/|arşivtarihi=11 Ekim 2016|ölüurl=hayır}}</ref> Ayrıca ABD'nin artık Suriye'deki durumu düzeltemeyeceğine inanıyordu.<ref name=":13" />

== Kişisel hayat ==
Haddam, zengin ve tanınmış bir [[Tartus]] ailesinin üyesi olan Necat Markabi ile evliydi.<ref name="mongabay">{{Haber kaynağı|url=http://www.mongabay.com/history/syria/syria-the_power_elite.html|başlık=Syria-The Power Elite|erişimtarihi=24 Şubat 2013|çalışma=Mongabay|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130730054215/http://www.mongabay.com/history/syria/syria-the_power_elite.html|arşivtarihi=30 Temmuz 2013|ölüurl=hayır}}</ref> Üç oğlu ve bir kızı vardı.<ref name="lwprofile"/> Torunlarından biri [[Refik el-Hariri|Refik Hariri'nin]] oğluyla evli.<ref name="bar20062">{{Akademik dergi kaynağı|url=http://www.herzliyaconference.org/_Uploads/2590Bashars.pdf|başlık=Bashar's Syria: The Regime and its Strategic Worldview|erişimtarihi=12 Mart 2013|arşivtarihi=23 Temmuz 2011|arşivurl=https://web.archive.org/web/20110723214138/http://www.herzliyaconference.org/_Uploads/2590Bashars.pdf|dergi=IPS|yıl=2006|soyadı=Bar|ad=Shmuel|ölüurl=evet}}</ref> Haddam, siyasi eserler okumak ve [[avcılık]]la ilgilendi.<ref name="lwprofile" />

31 Mart 2020'de [[Fransa]]'nın [[Paris]] kentinde [[kalp krizi]]nden öldü.<ref name="nytimes"/><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.almasdarnews.com/article/former-syrian-vice-president-abdel-halim-khaddam-passes-away-in-france/|başlık=Former Syrian Vice President Abdel-Halim Khaddam passes away in France|erişimtarihi=31 Mart 2020|arşivtarihi=31 Mart 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200331110952/https://www.almasdarnews.com/article/former-syrian-vice-president-abdel-halim-khaddam-passes-away-in-france/|tarih=31 Mart 2020|ad=News|soyadı=Desk|ölüurl=evet}}</ref><ref>{{Haber kaynağı|url=https://uk.reuters.com/article/uk-syria-khaddam/ex-syrian-vice-president-khaddam-dies-in-france-source-close-to-him-idUKKBN21I1A4|başlık=Syrian ex-vice president Khaddam, foe of Assad, dies in France at 88|tarih=31 Mart 2020|çalışma=Reuters|ile=www.reuters.com|erişimtarihi=24 Ağustos 2022|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200410003045/https://uk.reuters.com/article/uk-syria-khaddam/ex-syrian-vice-president-khaddam-dies-in-france-source-close-to-him-idUKKBN21I1A4|arşivtarihi=10 Nisan 2020|ölüurl=hayır}}</ref>

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}

== Dış bağlantılar ==
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/4570652.stm Hariri Suriye lideri tarafından tehdit edildi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060527000240/http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/4570652.stm |tarih=27 Mayıs 2006 }}, ''[[BBC News]]'', 30 Aralık 2005 '''(İngilizce)'''
* [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/4574464.stm BM Suriye cumhurbaşkanı ile görüşmek istiyor], ''[[BBC News]]'', 2 Ocak 2006 '''(İngilizce)'''
* [http://www.haaretz.com/hasen/spages/670209.html Eski Suriye Başkan Yardımcısı sürgünde hükümeti kurmaya hazırlanıyor] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060118061824/http://www.haaretz.com/hasen/spages/670209.html |tarih=18 Ocak 2006 }}, ''[[Haaretz]]'', 15 Ocak 2006 '''(İngilizce)'''

{{S-start}}
{{S-off}}
{{Sıra kutusu|yıllar=Haziran - Temmuz 2000|önce=[[Hafız Esad]]|sonra=[[Beşşar Esad]]|başlık=[[Dosya:Coat of arms of Syria.svg|50px]] <br> [[Suriye devlet başkanları listesi|Suriye Devlet Başkanı]]<br>(Vekaleten)}}
{{S-end}}
{{Suriye devlet başkanları}}
{{Suriye İç Savaşı}}
{{Baas Partisi}}
{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Baniyas doğumlular]]
[[Kategori:Suriye İç Savaşı'nda kişiler]]
[[Kategori:Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi Bölge Komutanlığı üyeleri]]
[[Kategori:Suriyeli Sünniler]]
[[Kategori:Suriye devlet başkan yardımcıları]]
[[Kategori:Suriye dışişleri bakanları]]
[[Kategori:Suriye devlet başkanları]]
[[Kategori:Şam Üniversitesinde öğrenim görenler]]
[[Kategori:2020 yılında ölenler]]
[[Kategori:1932 doğumlular]]
[[Kategori:20. yüzyıl Suriyeli siyasetçileri]]

Bu sayfada kullanılan şablonlar:

Şablon:AYADI (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:AYSAYISI (değiştir)
Şablon:Akademik dergi kaynağı (değiştir)
Şablon:Ana diğer (değiştir)
Şablon:Baas Partisi (değiştir)
Şablon:Bağlantı bakımı (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Br ile ayrılmış maddeler (değiştir)
Şablon:Br separated entries (değiştir)
Şablon:Category handler (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Color (değiştir)
Şablon:Daraltılabilir gruplu dolaşım (değiştir)
Şablon:Dead link (değiştir)
Şablon:Dil (değiştir)
Şablon:Dolaşım (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Dolaşım katlanabilir gruplar (değiştir)
Şablon:Doğum tarihi (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Düzelt (değiştir)
Şablon:Düzelt/kategori (değiştir)
Şablon:Haber kaynağı (değiştir)
Şablon:Iso2lang (değiştir)
Şablon:Kategori işleyici (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Kayma (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Kaynakça (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Kaynakça/styles.css (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:Kitap kaynağı (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Küçük (değiştir)
Şablon:Makam sahibi bilgi kutusu (değiştir)
Şablon:Makam sahibi bilgi kutusu/Kişisel bilgi (değiştir)
Şablon:Makam sahibi bilgi kutusu/Makam (değiştir)
Şablon:Min (değiştir)
Şablon:Nowrap (kaynağı gör) (yarı koruma)
Şablon:O tarihteki yaşı (değiştir)
Şablon:Otorite kontrolü (değiştir)
Şablon:Pad2digit (değiştir)
Şablon:Px (değiştir)
Şablon:Renk (değiştir)
Şablon:Renk/styles.css (değiştir)
Şablon:S-başlık (değiştir)
Şablon:S-end (değiştir)
Şablon:S-off (değiştir)
Şablon:S-sonra (değiştir)
Şablon:S-start (değiştir)
Şablon:S-önce (değiştir)
Şablon:Simge (değiştir)
Şablon:Suriye devlet başkanları (değiştir)
Şablon:Suriye İç Savaşı (değiştir)
Şablon:Sıra kutusu (değiştir)
Şablon:Vikiveri'de düzenle (değiştir)
Şablon:Vikiveri görsel (değiştir)
Şablon:Web kaynağı (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Webarşiv (değiştir)
Şablon:Yerine konduysa (değiştir)
Şablon:· (kaynağı gör) (koruma)
Şablon:Ölü bağlantı (değiştir)
Şablon:Ölüm tarihi ve yaşı (değiştir)
Şablon:Önekiptali (değiştir)
Şablon:İfsubst (değiştir)
Modül:Ad alanı algıla/veri (değiştir)
Modül:Ad alanı algıla/yapılandırma (değiştir)
Modül:Arguments (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Ayrı girişler (değiştir)
Modül:Bağımsız değişkenler (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Check for unknown parameters (değiştir)
Modül:Daraltılabilir gruplu dolaşım (değiştir)
Modül:Dil (değiştir)
Modül:Dil/veri (değiştir)
Modül:Dizgi (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Dolaşım (kaynağı gör) (yarı koruma)
Modül:Dolaşım/styles.css (değiştir)
Modül:Dolaşım/yapılandırma (değiştir)
Modül:Dolçub (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Dolçub/styles.css (değiştir)
Modül:Evethayır (kaynağı gör) (koruma)
Modül:GirdiIdsiniÇöz (değiştir)
Modül:Kategori işleyici (değiştir)
Modül:Kategori işleyici/karaliste (değiştir)
Modül:Kategori işleyici/paydaş (değiştir)
Modül:Kategori işleyici/veri (değiştir)
Modül:Kategori işleyici/yapılandırma (değiştir)
Modül:Kaynak/KB1 (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/Araçlar (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/Beyazliste (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/COinS (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/Tanımlayıcılar (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/Tarih doğrulama (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Kaynak/KB1/Yapılandırma (kaynağı gör) (koruma)
Modül:Küresel değil (kaynağı gör) (yarı koruma)
Modül:Math (değiştir)
Modül:Otorite kontrolü (kaynağı gör) (yarı koruma)
Modül:String (değiştir)
Modül:TableTools (değiştir)
Modül:Tablo araçları (değiştir)
Modül:Tanımlanmayan parametre denetimi (değiştir)
Modül:Vikiveri'de düzenle (değiştir)
Modül:Webarşiv (değiştir)

Abdülhalim Haddam sayfasına geri dön.

"https://tr.wikipedia.org/wiki/Abdülhalim_Haddam" sayfasından alınmıştır