Uruguay
Silanganing Republika ng Uruguay República Oriental del Uruguay (Kastila)
| |
|---|---|
Salawikain: Libertad o Muerte "Kalayaan o Kamatayan" | |
 | |
| Kabisera at pinakamalaking lungsod | Montevideo 34°53′S 56°10′W / 34.883°S 56.167°W |
| Wikang opisyal | Kastila |
| Katawagan | Uruguayo |
| Pamahalaan | Unitaryong republikang pampanguluhan |
• Pangulo | Luis Lacalle Pou |
| Beatriz Argimón | |
| Lehislatura | General Assembly |
• Mataas na Kapulungan | Senado |
• Mababang Kapulungan | Chamber of Representatives |
| Independence mula sa Imperyo ng Brasil | |
• Declared | 25 August 1825 |
| 27 August 1828 | |
| 15 Pebrero 1967 | |
| Lawak | |
• Kabuuan | 176,215 km2 (68,037 mi kuw) (ika-89) |
• Katubigan (%) | 1.5 |
| Populasyon | |
• Senso ng 2023 | 3,444,263 (132st) |
• Densidad | 19.5/km2 (50.5/mi kuw) (ika-206) |
| KDP (PLP) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan |  $103.372 bilyon (ika-98) |
• Bawat kapita | $28,983 (ika-62) |
| KDP (nominal) | Pagtataya sa 2023 |
• Kabuuan | $76.244 bilyon (ika-80) |
• Bawat kapita | $21,377 (ika-49) |
| Gini (2021) | 40.8 katamtaman |
| TKP (2021) |  0.809napakataas · ika-58 |
| Salapi | Uruguayan peso (UYU) |
| Sona ng oras | UTC−3 (UYT) |
| Kodigong pantelepono | +598 |
| Kodigo sa ISO 3166 | UY |
| Internet TLD | .uy |
Ang Uruguay, opisyal na Silanganing Republika ng Urugway, maliit na bansa sa Timog Amerika. Higit-kumulang kalahati ng populasyon ng bansa ang naninirahan sa kapital at pinakamalaking lungsod ng Montevideo.
Etimolohiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]Ang pangalan ng bansa ng Uruguay ay nagmula sa pangalang Río Uruguay, mula sa wikang Katutubong Guaraní. Mayroong ilang mga interpretasyon, kabilang ang "ilog-ibon" ("ang ilog ng uru, sa pamamagitan ng Charruan, ang urú ay isang karaniwang pangngalan ng anumang ligaw na ibon). Ang pangalan ay maaari ding tumukoy sa isang kuhol ng ilog na tinatawag na uruguá (Pomella megastoma) na napakarami sa baybayin nito.
Ang isa sa pinakasikat na interpretasyon ng pangalan ay iminungkahi ng kilalang makatang Uruguay na si Juan Zorrilla de San Martín, "ang ilog ng mga ibon na pininturahan"; ang interpretasyong ito, bagama't may pagdududa, ay nagtataglay pa rin ng mahalagang kultural na kahalagahan sa bansa.
Noong panahon ng kolonyal na Espanyol, at ilang panahon pagkatapos noon, ang Uruguay at ilang karatig na teritoryo ay tinawag na Banda Oriental [del Uruguay] ("Eastern Bank [ng Uruguay River]"), pagkatapos ay sa loob ng ilang taon ay "Eastern Province". Mula nang magkaroon ng kalayaan, ang bansa ay kilala bilang "República Oriental del Uruguay", na literal na isinasalin sa "Republic East of the Uruguay [River]". Gayunpaman, opisyal itong isinalin bilang "Republikang Oriental ng Uruguay" o "Republikang Silangang Uruguay".
Kasaysayan
[baguhin | baguhin ang wikitext]Heograpiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]Sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.