Celsius

digring Celsius
Isang termometrong nasa sukatang Celsius
Impormasyon ng yunit
Sistema ng yunit:	SI
Kantidad:	temperature
Simbolo:	°C
Ipinangalan kay:	Anders Celsius
Katumbas ng yunit
Ang 1 °C sa...	ay may katumbas na...
SI base units	(x + 273.15) K
Imperial/US units	(9/5x + 32) °F

Ang digring Celsius ay ang yunit ng temperatura sa sukatang Celsius ^[1] (orihinal na kilala bilang sukatang sentigrado sa labas ng Suweko), isa sa dalawang sukat ng temperatura na ginagamit sa International System of Units (SI), ang isa ay ang sukatang Kelvin. Ang digring Celsius (simbulo: °C ) ay maaaring tumukoy sa isang partikular na temperatura sa sukat ng Celsius o isang yunit upang magpahiwatig ng pagkakaiba o saklaw sa pagitan ng dalawang temperatura. Ito ay pinangalan sa isang Suwekong astronomo na si Anders Celsius (1701–1744), na bumuo ng isang baryant nito noong 1742. Ang yunit ay tinawag na centigrade o sentigrado sa ilang mga wika (mula sa Latin na centum, na nangangahulugang 100, at gradus, na nangangahulugang mga hakbang) bago ang 1968, nang ito ay pinalitan ng pangalan upang parangalan ang Celsius at gayundin upang alisin ang kalituhan sa termino para sa isang daan ng isang gradian sa ilang wika. Karamihan sa mga bansa ay gumagamit ng sukat na ito; ang isa pang pangunahing sukat, ang sukatang Fahrenheit, ay ginagamit pa rin sa Estados Unidos, ilang teritoryo ng isla, at Liberia . Ang sukatang Kelvin ay ginagamit sa mga agham, na may 0 K (−273.15 °C) na kumakatawan sa ganap na sero.

Mula noong 1743, ang sukat ng Celsius ay nakabatay sa 0 °C para sa nagyeyelong punto ng tubig at 100 °C para sa kumukulong punto ng tubig sa 1 atmosperikong presyon. Bago ang 1743 ang mga halaga ay binaligtad (ibig sabihin, ang kumukulo ay 0 digri at ang nagyeyelong punto ay mga 100 digri). Ang 1743 panunumbalik ng sukatan ay iminungkahi ni Jean-Pierre Christin.

Sa pamamagitan ng internasyonal na kasunduan, sa pagitan ng 1954 at 2019 ang unit degree Celsius at ang sukatang Celsius ay tinukoy ng pinakang-sero (absolute zero) at ang tripleng punto ng tubig. Pagkatapos ng 2007, nilinaw na ang kahulugang ito ay tumutukoy sa Vienna Standard Mean Ocean Water (VSMOW), isang tiyak na tinukoy na pamantayan ng tubig. ^[2] Ang depinisyon na ito ay tiyak ding nauugnay ang sukatang Celsius sa sukat ng kelvin, ang SI base unit ng termodinamikong temperatura na may simbolo na K. Ang absolute zero, ang pinakamababang temperatura na posible, ay tinukoy bilang eksaktong 0 K at −273.15 °C. Hanggang Mayo 19, 2019, ang temperatura ng triple point ng tubig ay tinukoy bilang eksaktong 273.16 K (0.01 °C). ^[3]

Noong 20 Mayo 2019, ang kelvin ay muling tinukoy upang ang halaga nito ay matukoy na ngayon sa pamamagitan ng kahulugan ng Konstanteng Boltzmann sa halip na tukuyin ng triple point ng VSMOW. Nangangahulugan ito na ang triple point ay isa na ngayong sinusukat na halaga, hindi isang tinukoy na halaga. Ang bagong tinukoy na eksaktong halaga ng konstanteng Boltzmann ay pinili upang ang sinusukat na halaga ng VSMOW triple point ay eksaktong kapareho ng mas lumang tinukoy na halaga sa loob ng mga limitasyon ng katumpakan ng kontemporaryong metrolohiya . Ang temperatura sa digring Celsius ay tinukoy na bilang ang temperatura sa mga kelvin na binabawasan ng 273.15, ^{[4] [5]} na nangangahulugang ang pagkakaiba ng temperatura ng isang digring Celsius at ng isang kelvin ay eksaktong pareho, ^[6] at ang digring Celsius nananatiling eksaktong katumbas ng kelvin (ibig sabihin, 0 Ang °C ay nananatiling eksaktong 273.15 K).