Tingnan ang wikitext ng Ketong

Wala kang pahintulot na baguhin ang pahinang ito dahil sa sumusunod:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 08:48, 2 Hulyo 2024
Expiry of block: 08:48, 2 Hulyo 2025

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Pakisama ang lahat ng mga detalye sa taas sa kahit anong mga katanungan na gagawin mo. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Makikita at makokopya mo ang wikitext ng pahinang ito.

{{Infobox medical condition (new)
| name            =Ketong<br> Leprosy
| synonyms        = Sakit ni Hansen (HD)<ref>{{cite journal |last1=Worobec |first1=SM |title=Treatment of leprosy/Hansen's disease in the early 21st century. |journal=Dermatologic Therapy |date=2008 |volume=22 |issue=6 |pages=518–37 |doi=10.1111/j.1529-8019.2009.01274.x |pmid=19889136|s2cid=42203681 }}</ref>
| image           = Tropmed-91-216-g001.jpg
| caption         = Pamamantal sa dibdib at tiyan na sanhi ng ketong
| field           = [[Nakakahawang sakit]]
| pronounce       = {{IPAc-en|ˈ|l|ɛ|p|r|ə|s|i}}<ref>{{Cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/leprosy |title=Definition of leprosy |publisher=The Free Dictionary |access-date=2015-01-25 }}</ref>
| symptoms        = Nawalang pakiramdam sa kirot
| complications   =
| onset           =
| duration        =
| causes          = ''[[Mycobacterium leprae]]'' o ''[[Mycobacterium lepromatosis]]''
| risks           = Malapit na pagdakit sa isang may ketong, namumuhay sa [[kahirapan]]
| diagnosis       =
| differential    =
| prevention      =
| treatment       = Maraming droga
| medication      = [[Rifampicin]], [[dapsone]], [[clofazimine]]
| prognosis       =
| frequency       = 209,000 (2018)<ref name=WHO2020Epi>{{cite web |title=Leprosy |url=https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/leprosy |website=www.who.int |access-date=10 February 2020 |language=en}}</ref>
| deaths          =
}}
Ang '''ketong''' o '''lepra''' ay isang kronikong [[sakit]] na nakakahawa na sanhi ng bacillus na [[Mycobacterium leprae]] o [[Mycobacterium lepromatosis]]. Ang mabagal na lumalagong Mycobacterium leprae ay mabagal na dumarami at ang panahon ng inkubasyon ay 5 taon. Ang mga sintomas ay nangyayari sa loob ng 1 taon ngunit maaari ring tumagal hanggang sa 20 taon at marami pa. Ang ketong ay umaapekto sa [[balat]], mga [[nerbiyong periperal]], [[mucosa]], itaas na traktong respiratoryo. Ang sakit na ito ay magagamot ng  mga drogang  [[Rifampicin]], [[dapsone]], at [[clofazimine]].

<gallery mode="packed" heights="100px">
File:Paucibacillary leprosy (PB).jpg|Paucibacillary leprosy (PB): Maputlang patse-patse sa balat na nawalan ng pakiramdam
File:Leprosy thigh demarcated cutaneous lesions.jpg|Mga lesyon sa balat ng hita ng taong may ketong
File:Leprosy deformities hands.jpg|Mga kamay na nadeporma dahil sa ketong
</gallery>
==Mga sanhi ng ketong==
[[File:M leprae ziehl nielsen2.jpg|thumb|upright=1.3|Ang ''M. leprae'' na sanhi ng ketong.]]

Ang ''[[Mycobacterium leprae]]'' at ''[[Mycobacterium lepromatosis]]'' ay [[mycobacteria]] na nagsasanhi ng ketong. Ang ''M. lepromatosis'' ay isang bagong mycobacterium na natukoy mula sa isang nakakamatay na kaso ng [[diffuse lepromatous leprosy]] noong 2008.<ref name="New2008">{{cite web|url=https://www.sciencedaily.com/releases/2008/11/081124141047.htm|title=New Leprosy Bacterium: Scientists Use Genetic Fingerprint To Nail 'Killing Organism'|date=2008-11-28|work=ScienceDaily|archive-url=https://web.archive.org/web/20100313064458/https://www.sciencedaily.com/releases/2008/11/081124141047.htm|archive-date=2010-03-13|url-status=live|access-date=2010-01-31}}</ref><ref name="Sherris">{{cite book |editor1-last=Ryan |editor1-first=Kenneth J. |editor2-last=Ray |editor2-first=C. George |title=Sherris Medical Microbiology |url=https://archive.org/details/sherrismedicalmi00ryan |url-access=limited |edition= 4th |pages=[https://archive.org/details/sherrismedicalmi00ryan/page/n468 451]–53 |publisher=McGraw Hill |year=2004 |isbn=978-0-8385-8529-0 |oclc=61405904}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://internationaltextbookofleprosy.org/chapter/genomic-insights-biology-and-evolution-leprosy-bacilli|title=Genomics Insights into the Biology and Evolution of Leprosy Bacilli|date=2016-02-11|website=International Textbook of Leprosy|access-date=2019-02-11}}</ref>

==Tzaraath sa Bibliya==
Ang Hebreong Tzaraath(Lev 13:2) ay isinalin sa [[Septuagint]]  na λέπρα (Lepra) na isinalin sa [[King James Version]] at maraming saling Ingles ng [[Bibliya]] na '''Ketong''' ay isang salot na sakit ng balat ng pamamantal at pamamaga(Lev 13:2) na nakakahawa na maaaring makahawa sa mga damit at kabahayan.  Ang Tzaraath (lepra) ay may mga sintomas na [[subcutaneous]](ilalim ng balat) na [[lesyon]] na may mga buhok na nagiging puti (Lv 13.3), kumakalat na [[lesyon]] (Lv 13.7–8), puting pamamaga na gumawang puti sa buhok at may sariwang  laman sa pamamaga(Lv 13.10,14-16), malalim na pamamaga sa ulo o baba o (Lv 13.30, 36,43). Ang superpisyal na mga impeksiyon sa balat na gumaling o hindi kumalat sa isang kwarantina ng isang linggo ay hindi itinutuing na Tzaraath. (Lv 13.6, 23, 28, 34, 37, 39). 

Ayon sa [[Aklat ng Levitico]] 14:2-52 tungkol sa pagpapagaling ng Tzaraath o lepra
:Kumuha ng 2 [[ibon]]. Patayin ang isa. Isawsaw ang buhay na ibon sa [[dugo]] ng patay na ibon. Iwisik ang dugo sa may ketong ng pitong beses at hayaan ang nasawsawan ng dugong ibon  na lumipad. Humanap ng isang batang [[tupa]] at patayin ito. Ipahid ang ilang dugo nito sa kanang tenga ng pasyente, [[hinlalaki]] at malaking daliri ng paa. Wisikan ng pitong beses ng langis at pahiran ng ang ilang langis ang kanang tenga , hinlalaki. Ulitin. Pagkatapos maghanap ng isang pares ng ibon.Patayin ang isa at isawsaw ang buhay na ibon sa dugo ng patay na ibon. Ipahid ang ilang dugo sa kanang tenga ng pasyente, hinlalaki, at malaking daliri ng paa. Wisikan ang bahay ng dugo ng pitong beses.


Ayon sa [[Lumang Tipan]] pinagaling ni [[Eliseo]] si Naaman sa sakit na  ketong na nilipat naman ni Eliseo sa kanyang aliping si Gehazi bilang kaparusahan na ketong na kasing puti ng [[niyebe]].

Ayon sa [[Ebanghelyo ni Lucas]] 17:12, pinagaling ni [[Hesus]] ang sampung lalakeng may ketong (Griyego: deka leproi andres), sa [[Ebanghelyo ni Mateo]] 8:2) ay pinagaling ni Hesus ang lalakeng may ketong (Griyego:leproi) at sa [[Ebanghelyo ni Marcos]] 1:4 ay pinagaling  ni Hesus ang lalakeng may ketong (Griyego:lepros).

==Mga kilalang kaso ng ketong==
*[[Paring Damian]]
*[[Baldwin IV ng Herusalem]] na hari ng [[Kaharian ng Herusalem]]

== Mga sanggunian ==
{{reflist}}

[[Kategorya:Nakakahawang sakit]]
[[Kategorya:Sakit]]
[[Kategorya:Bagong Tipan]]
[[Kategorya:Hudaismo]]
[[Kategorya:Bibliya]]

Mga padron na ginamit sa pahinang ito:

Magbalik sa Ketong.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/wiki/Ketong"