Tingnan ang wikitext ng Hapon

Wala kang pahintulot na baguhin ang pahinang ito dahil sa sumusunod:

Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.

The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.

Start of block: 08:48, 2 Hulyo 2024
Expiry of block: 08:48, 2 Hulyo 2025

Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.

Pakisama ang lahat ng mga detalye sa taas sa kahit anong mga katanungan na gagawin mo. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.

Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.

Makikita at makokopya mo ang wikitext ng pahinang ito.

{{redirect|Japan|para sa ibang gamit ng Japan|Japan (paglilinaw)}}
{{otheruses4|bansang Hapon|ibang gamit|Hapon (paglilinaw)}}
{{Infobox country
| conventional_long_name = Hapon
| common_name            = Hapon
| native_name            = {{native name|ja|日本国|italics=off}}<br />{{resize|90%|{{transl|ja|Nippon-koku}} o {{transl|ja|Nihon-koku}}}}
| image_flag             = Flag of Japan.svg
| flag_type              = Watawat
| image_coat             = Imperial Seal of Japan.svg
| symbol_type            = [[Selyong Imperyal ng Hapon|Selyong Imperyal]]
| anthem                 = {{lang|ja|君が代}}<br>''[[Kimigayo]]''<br>{{nowrap|"Paghahari ng Kanyang Kamahalang Imperyal"}}<br><div style="display:inline-block;margin-top:0.4em;">[[File:Kimi ga Yo instrumental.ogg]]</div>
| image_map              = Japan (orthographic projection).svg
| map_caption            = '''Lunting Maitim''': Lupaing Hapones.<br/>'''Lunting Mapusyaw''': Lupaing inaangkin ngunit hindi pinamamahalaan.
| capital                = [[Tokyo]]
| coordinates            = {{Coord|35|41|N|139|46|E|type:city}}
| largest_city           = kabisera
<!-- language -->| languages_type         = Pambansang wika
| languages              = [[Japanese language|Hapones]]

<!-- government type, leaders -->| government_type        = [[Unitary state|Unitaryong]] [[Parliamentary system|parlamentaryong]] [[constitutional monarchy|monarkiyang pansaligang batas]]
| leader_title1          = [[Emperor of Japan|Emperador]]
| leader_name1           = [[Naruhito]]
| leader_title2          = [[Punong Ministro ng Hapon|Punong Ministro]]
| leader_name2           = [[Shigeru Ishiba]]
| legislature            = [[Pambansang Diyeta (Hapon)|Pambansang Diyeta]]
| upper_house            = [[Kapulungan ng mga Konsehal (Hapon)|Kapulungan ng mga Konsehal]]
| lower_house            = [[House of Representatives (Japan)|Kapulungan ng mga Kinatawan]]
| sovereignty_type       = [[Kasaysayan ng Hapon|Pagkabuo]]
| established_event1     = [[Imperyal na Bahay ng Hapon|Pagkatatag ng Dinastiyang Imperyal]]
| established_date1      = Pebrero 11, 660 BK
| established_event2     = [[Saligang Batas ng Meiji]]
| established_date2      = Nobyembre 29, 1890
| established_event3     = [[Saligang Batas ng Hapon]]
| established_date3      = Mayo 3, 1947

<!-- area -->| area_km2               = 377,975
| percent_water          = 1.4 (noong 2015)
| area_rank              = ika-62<!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->

<!-- population -->| population_estimate    = 123,740,000
| population_estimate_rank = ika-11
| population_estimate_year = 2024
| population_census      = 126,226,568
| population_census_year = 2020
| population_census_rank = 
| population_density_km2 = 332<!-- Per [[WP:CALC]], 125,440,000 / 377,975 = 331.87 -->
| population_density_rank = ika-24

<!-- GDP -->| GDP_PPP                = {{increase}} $6.572 trilyon
| GDP_PPP_year           = 2024
| GDP_PPP_rank           = ika-5
| GDP_PPP_per_capita     = {{increase}} $53,059
| GDP_PPP_per_capita_rank = ika-34
| GDP_nominal            = {{decrease}} $4.070 trilyon
| GDP_nominal_year       = 2024
| GDP_nominal_rank       = ika-4
| GDP_nominal_per_capita = {{decrease}} $32,859
| GDP_nominal_per_capita_rank = ika-30

<!-- Gini -->| Gini                   = 33.4<!-- Number only. -->
| Gini_year              = 2018
| Gini_change            = decrease<!-- Increase/decrease/steady. -->
| Gini_rank              = ika-78

<!-- HDI -->| HDI                    = 0.920<!-- Number only, between 0 and 1. -->
| HDI_year               = 2022
| HDI_change             = increase<!-- Increase/decrease/steady. -->
| HDI_rank               = ika-24

<!-- currency -->| currency               = [[Japanese yen|Yen ng Hapon]] (¥)

<!-- time zone(s) -->| time_zone              = [[Pamantayang Oras ng Hapon|JST]]
| utc_offset             = +09:00
| drives_on              = kaliwa
| calling_code           = [[Telephone numbers in Japan|+81]]
| cctld                  = [[.jp]]

<!-- website, footnotes -->| official_website       = <!----- do not add www.japan.go.jp – The article is about the country, not the government ----->
| demonym                = [[#Demograpiya|Hapones]]
}}

Ang '''Hapon''' ([[Wikang Hapones|Hapones]]: {{lang|ja|日本}}; ''Nippon'' o ''Nihon'') ay bansang pulo na matatagpuan sa [[Silangang Asya]]. Ito'y nasa hilagang-kanlurang [[Karagatang Pasipiko]], at nasa kanluran ng [[Dagat Hapon]], habang umaabot mula sa [[Dagat Ohotsk]] sa hilaga patungo sa [[Dagat Silangang Tsina]] at [[Taywan]] sa timog. Bahagi ang bansa ng [[Singsing ng Apoy ng Pasipiko]] at sumasaklaw sa isang [[Kapuluang Hapones|kapuluan]] ng 14125 pulo na mayroong lawak na 377,975 kilometrong kuwadrado; ang limang pangunahing isla ay ang [[Honshu]], [[Hokkaido]], [[Shikoku]], [[Kyushu]], at [[Okinawa]]. Ang kabisera at pinakamalaking lungsod nito ay [[Tokyo]].
[[Talaksan:Japan_Exclusive_Economic_Zones.png|thumb|280x280px|[[Eksklusibong sonang ekonomiko ng  Hapon]]]]
Ang Hapon ay binubuo ng 14,125 mga pulo. Karamihan sa mga pulo dito ay mabundok, at ang iba ay may mga bulkan, kabilang na ang pinakamataas na bahagi ng bansa, ang [[Bundok Fuji]]. Ang Hapon ay pang-sampu sa may pinakamalaking populasyon, na may 128 milyong katao. Ang Kalakhang Tokyo, kasama ang Tokyo at ang iba pang nakapalibot na prepektura, ay ang pinakamalaking metropolitanong lugar, na tinitirahan ng 30 milyong katao.

May mga pagsasaliksik na nagsasabi na may mga taong nanirahan na sa mga kapuluan ng Hapon noong panahon pa ng paleolitiko. Ang bansang Hapon ay ang ikatlong pinakamalaking ekonomiya sa buong mundo noong 2012 (ayon sa nominal GDP), at ang ikaanim sa pinakamalaking naaangkat at tagapag-angkat. Ito ay kasapi ng [[mga Nagkakaisang Bansa]], [[Pangkat ng Walo|G8]], at ng [[Kooperasyong Ekonomiko sa Asya-Pasipiko|APEC]].

==Etimolohiya==
Isinusulat sa [[wikang Hapones]] ang pangalan para sa Hapon gamit ang [[kanji]] na {{lang|ja|日本}} at binibigkas na ''Nippon'' o ''Nihon''. Nangangahulugan ang simbolong {{lang|ja|日}} (''nichi'') na "araw" at {{lang|ja|本}} (''hon'') na "base" o "pinagmulan"; kapag pinagsama, maisasalin ito na "pinagmulan ng araw". Galing ang nomenklaturang ito sa pagsusulatan sa [[Dinastiyang Sui]], dahil sa perspektibo ng mga Tsino ay sumisikat ang araw mula sa Hapon. Dito galing ang tanyag na Kanluraning epiteto na "Lupain ng Sumisikat na Araw".<ref>{{cite book|title=The Emergence of Japanese Kingship|first=Joan R.|last=Piggott|year=1997|publisher=Prensa ng Pamantasang Stanford|isbn=978-0-8047-2832-4}}</ref>{{rp|143–144}}

Bago opisyal na ginamit ang ''Nihon'', nakilala ang Hapon sa Tsina bilang ''Wa'' (倭) o ''Wakoku'' (倭国), at sa lokal na lugar sa endonimong ''Yamato''. Pangalan ang Wa na ginamit noong maagang bahagi sa Tsina upang tumukoy sa pangkat-etnikong Yayoi na naninirahan sa Hapon noong panahon ng [[Tatlong Kaharian]]. Pangunahing nanirahan sila sa islang [[Kyushu]] hanggang sa rehiyong [[Kantō]] sa [[Honshu]]. Kinaugaliang isinulat ng mga eskribang Tsino, Koreano, at Hapones ang Hapon bilang ''Wa'' o ''Yamato'' na may Tsinong karakter na 倭 hanggang sa ika-8 siglo, nang makita ng mga Hapones ang pagkakamali dahil sa lapastangang konotasyon nito, at pinalitan ng 和 o "armonya, kapayapaan, balanse".

== Kasaysayan ==
[[Talaksan:MiddleJomonVessel.JPG|thumb|left|150px|Sasakyang pandagat ng mga [[Jomon]] (3000 hanggang 2000 BC)]]
Ang isang kulturang [[Paleolitiko]] noong mga 30,000 BCE ang bumubuo ng unang alam na pagtira ng tao sa kapuluang Hapones. Ito ay sinundan noong mga 14,000 BCE na pasimula ng panahong [[Jōmon]] ng isang kulturang [[Mesolitiko]] hanggang [[Neolitiko]] na semi-sedentaryong mangangaso-tagpagtipon na kultura na kinabibilangan ng mga ninuno ng parehong mga kontemporaryong [[taong Ainu]] at [[taong Yamato]] na inilalarawan ng mga tirahang hukay at isang rudimentaryong agrikultura. Ang mga pinalamutiang putik na tapayan ang ilan sa mga pinakamatandang umiiral na halimbawa ng palayukan sa mundo. Noong mga 300 BCE, ang isang uri ng mga bagong tao na mga [[Yayoi]] na marahil ay galing sa kontinenteng Asya ay nagsimulang pumasok sa kapuluang Hapon. Sila ang nagmarka ng mga bagong kasanayan tulad ng pagtatanim ng [[bigas]], mga sinaunang uri ng [[pananahi]], pagpapaamo sa mga [[kabayo]] at [[baka]], at paggamit ng mga [[bakal]] at [[tanso]] bilang kagamitan. Ang kanilang kultura ay humalo sa unang kultura ng Jomon. Ang Hapon ay unang lumitaw sa isinulat na kasaysayan sa isang Aklat na Tsino na ''[[Aklat ng Han]]''. Ayon sa ''[[Talaan ng Tatlong Kaharian]]'', ang pinakamakapangyarihang kaharian sa kapulugang Hapones ay noong ikatlong siglo na tinatawag [[Yamataikoku]]. Ang pinakaunang naisulat na kasaysayan patungkol sa Hapon ang [[Kojiki]] at [[Nihon shoki]] na nagsasalaysay ng [[mito ng paglikhang Hapones]] hinggil sa pinagmulan ng langit at mundo gayundin [[Kuniumi|sa pinagmulan ng kapuluang Hapon]], kung paano nabuo ang pundasyon ng estado at ang unang emperador ng Hapon na si [[Emperador Jimmu]] noong 660 BCE. Si Emperador Jimmu ay apo sa tuhod ni [[Ninigi-no-Mikoto]] na bumabang mula sa langit na apo naman ng Diyosa ng araw na si [[Amaterasu]]. Sa mga Hapones, ang kanilang mga Diyos ay mababait, matatalino at marangal. Ang [[panahong Nara]] (710–794 CE) ay nagmarka ng pag-ahon ng isang malakas na estadong Hapones na nakasentro sa isang korteng imperyal sa Heijō-kyō (modernong [[Lungsod ng Nara|Nara]]). Ito ay inilalarawan ng paglitaw ng umaahong panitikan gayundin ang pag-unlad ng mga sining at arkitekturang Budista. Noong 784, nilipat ni [[Emperador Kammu]] ang kabisera mula Nara tungo sa [[Nagaoka-kyō]] bago muling ilipat sa [[Heian-kyō]] (modernong [[Kyoto]]) noong 794. ito ang pasimula ng [[panahong Heian]] (794–1185 CE) kung saan ang isang natatanging katutubong kulturang Hapones ay lumitaw na kilala sa sining, tula at prosa. Ang ''[[Ang Kuwento ni Genji]]'' at titik ng pambansang awitin ng Hapon na ''[[Kimi ga Yo]]'' ay isinulat. Ang [[Budismo]] ay kumalat sa panahong Heian na pangunahing sa pamamagitan ng dalawang mga sektang [[Tendai]] ni [[Saichō]] at [[Shingon]] ni [[Kūkai]]. Ang [[Budismong Dalisay na Lupain]] (Jōdo-shū, Jōdo Shinshū) ay sumikat sa huling kalahati ng ika-11 siglo. Ang [[Panahong Yamato]], mula sa ika-6 siglo hanggang ika-9 siglo, ay nakitaan ng pagbuo ng isang dominanteng politika na nakasentro sa kapatagang Yamato sa katimugang bahagi ng pangunahing pulo ng Hapon ng Honshu. Sinasabi nila na ang kanilang mga ninuno ay ang mga diyos ng araw at natamo ang kaisahang pampolitika,mga nasa kalagitnaan ng ika-apat na siglo. Pinag-igi naman ang reporma ng [[Taika]] ng 645, kung saan ang lahat ng lupain ay kinukuha ng hari at ang pagsisimula ng mas pinagbuting pagbubuwis. Ang panahong ito ay nakitaan din ng unang paggamit sa salitang ''Nihon'' (日本) bilang pangalan ng pabuo ng estado.
=== Panahong Pyudal ===
Ang panahong [[pyudal]] ng Hapon ay inilalarawan ng paglitaw at pananaig ng klase ng mga mandirigma na [[samurai]]. Noong 1185 kasunod ng pagkatalo ng liping [[Taira]] sa [[digmaang Genpei]] noong, ang samurai na si [[Minamoto no Yoritomo]] ay hinirang na [[shogun]] at nagtatag ng base ng kapangyarihan sa [[Kamakura]]. Pagkatapos ng kanyang kamatayan, ang liping [[Hōjō]] ay umakyat sa kapangyarihan bilang mga regent ng mga shogun. Ang [[Budismong Zen]] ay ipinakilala mula sa Tsina sa panahong Kamakura at sumikat sa klaseng samurai. Pinaurong ng shogunatong Kamakura ang mga pananakop ng [[Mongol]] noong 1274 at 1281 ngunit kalaunang pinabagsak ni [[Emperador Go-Daigo]]. Si Go-Daigo ay natalo ni [[Ashikaga Takauji]] noong 1336. Itinatag ni Ashikaga Takauji ang shogunato sa Muromachi, Kyoto na nagpasimula na [[panahong Muromachi]] (1336–1573). Ang shogunatong Ashikaga ay nagkamit ng kaluwalhatian sa panahon ni [[Ashikaga Yoshimitsu]] at ang kulturang batay sa [[Budismong Zen]] ay umunlad. Sa kabilang dako, ang humaliling shogunatong Ashikaga ay nabigong kumontrol sa mga pyudal na daimyo o panginoon ng digmaan at ang isang [[digmaang sibil]] na [[Digmaang Ōnin]] na nagbubukas ng tumagal ng isang daan taong panahong [[Sengoku]]. Noong ika-16 siglo, ang mga mangangalakal at misyonaryong Heswita mula sa Portugal ay dumating sa Hapon sa unang pagkakataon na nagpasimula ng isang tuwirang palitang pang-kalakalan at pang-kultura sa pagitan ng Hapon at Kanluran. Sinakop ni [[Oda Nobunaga]] ang maraming ibang mga daimyo gamit ang mga baril at teknolohiyang Europeo. Pagkatapos niyang paslangin noong 1582, pinag-isa ng kanyang kahaliling si [[Toyotomi Hideyoshi]] ang bansang Hapon noong 1590. Dalawang beses na sinakop ni Hideyoshi ang Korea ngunit pagkatapos ng mga pagkatalo sa mga pwersang Korean at Tsinong Ming gayundin pagkatapos ng kamatayan ni Hideyoshi, ang mga hukbong Hapones ay umatras noong 1598. Ang panahong ito ay tinatawag na panahong Azuchi-Momoyama (1573–1603). Si [[Tokugawa Ieyasu]] ang regent para sa anak ni Hideyoshi at ginamit ang kanyang posisyon upang magkamit ng suportang militar at pampolitika. Si Ieyasu ay hinirang na shogun noong 1603 at itinatag ang [[shogunatong Tokugawa]] sa [[Edo]] sa modernong [[Tokyo]]. Ang shogunatong ito ay nagpatupad ng mga hakbang kabilang ang buke shohatto na isang kodigo ng pag-aasal upang kontrolin ang autonomosong daimyo. Noong 1639 ay ipinatpuad ang patakarang pakikipaghiwalay na sakoku o saradong bansa na tumagal ng 250 taon ng pagkakaisang pampolitika na kilala bilang [[panahong Edo]] (1603–1868). Ang pag-aaral ng mga agham na Kanluranin na kilala bilang [[rangaku]] ay nagpatuloy sa pamamagitan ng pakikipag-ugnayan sa Dutch enclave sa Dejima sa Nagasaki. Ang panahong ito ay nagpalitaw rin ng [[kokugaku]]  o mga pambansang pag-aaral na pag-aaral ng Hapon ng mga Hapones. 
=== Modernong panahon ===
Noong 31 Marso 1854, pwersahang binuksan ni [[Commodore Matthew Perry]] at ng "Black Ships" ng Hukbong Pandagat ng Estados Unidos ang Hapon sa panlabas na daigdig sa [[Kumbensiyon ng Kanagawa]]. Ang mga kalaunang kasunduan sa mga [[Mundong kanluranin|bansang Kanluranin]] sa panahong [[Bakumatsu]] ay nagdulot ng mga krisis ekonomiko at pampolitika. Ang pagbibitiw ng [[shogun]] ay humantong sa pagtatatag ng isang sentralisdong estado na pinagkakaisa ng Emperador o restorasyong Meiji. Sa pag-ampon ng Hapon ng mga institusyong pampolitika, hudisyal at militar ng [[Mundong kanluranin|Kanluranin]], ang [[Gabinete ng Hapon]] ay pinangasiwaan ng Konsehong Privy na ipinakilala ng [[Saligang Batas na Meiji]] at nagtipon ng [[Pambansang Diet|Imperyal na Diet]]. Ang pagpapanumbalik na Meiji ay nagpabago sa Imperyo ng Hapon tungo sa isang industriyalisadong pandaigdigang kapangyarihan na nagpursigi ng mga alitang militar upang palawakin ang impluwensiya nito. Pagkatapos ng [[Unang Digmaang Sino-Hapones]] (1894–1895) at [[Digmaang Ruso-Hapones]] (1904–1905), nakontrol ng Hapon ang Taiwan, Korea at katimugang kalahati ng [[Sakhalin]]. Ang maagang ika-20 siglo ay nakakita ng maikling panahon ng demokrasyang Taishō na napanaigan ng papalaking pagpapalawig at militarisasyon ng Hapon. Ang [[Unang Digmaang Pandaigdig]] ay pumayag sa Hapon sa panig ng mga nagwaging Alyado na palawakin ang teritoryo nito. Ito ay nagpatuloy sa pananakop ng [[Manchuria]] noong 1931. Dahil sa pagkundena ng ibang bansa sa pananakop ng Hapon, ang Hapon ay nagbitiw sa [[Liga ng mga Bansa]] pagkatapos ng dalawang taon. Noong 1936, ang Hapon ay lumagda sa Kasunduang Anti-Comintern sa [[Alemanya]]ng [[Nazi]]. Ang [[Kasunduang Tripartite]] noong 1940 ay gumawa sa Hapon na isa sa [[Kapangyarihang Aksis]]. Noong 1941, ang Hapon ay nakipagkasundo sa [[Kasunduang Neutralidad na Sobyet-Hapones]]. Sinakop ng [[Imperyo ng Hapon]] ang ibang mga bahagi ng [[Tsina]] noong 1935 na nagtulak sa [[Ikalawang Digmaang Sino-Hapones]] (1937–1945). Mabilis na nabihag ng Hukbong Imperyal na Hapones ang kabiserang [[Nanjing]] at isinagawa ang [[Masaker sa Nanking]]. Noong 1940, sinakop ng Imperyo ng Hapon ang Pranses na [[Indotsina]] na nagtulak sa Estados Unidos na maglagay ng [[embargo]] ng langis sa Hapon. Noong 7 Disyembre 1941, [[Pagsalakay sa Pearl Harbor|sinalakay ng Hapon ang baseng pandagat]] ng hukbo ng Estados Unidos sa [[Pearl Harbor]] at nagdeklara ng digmaan dito na nagtulak sa Estados Unidos upang pumasok sa [[Ikalawang Digmaang Pandaigdig]]. Ang Pilipinas ay surpresang sinalakay ng mga Hapones noong 8 Disyembre 1941 mga 10 oras pagkatapos ng [[pag-atake sa Pearl Harbor]] sa Hawaii. Ang mga tagapagtanggol na Amerikano at Pilipino sa Bataan laban sa mga Hapones ay sumuko noong 9 Abril 1942 at napilitang magtiis sa [[Martsa ng Kamatayan sa Bataan]] kung saan ang mga 2,000 hanggang 10,000 Pilipino at mga 100 hanggang 650 Amerikano ay namatay o pinatay. Ang mga 13,000 nakaligtas ay sumuko sa Corregidor noong 5 Mayo 1942. Agad na binuwag ng mga autoridad na Hapones ang nakaraang pamahalaan ng Pilipinas sa ilalim ng Estados Unidos at itinatag ang isang bagong puppet na pamahalaan noong 1943 sa ilalim ni Pangulong [[Jose Laurel]]. Ang Hong Kong ay sumuko sa mga Hapones noong 25 Disyembre 1941. Sa [[Malaya]], napaatras ng mga Hapones ang hukbong alyado na binubuo ng mga pwersang British, Indian, Australian at Malay sa Singapore. Noong 15 Pebrero 1942, ang [[Labanan sa Singapore|Singapore ay bumagsak sa mga pwersang Hapones]] na nagdulot ng pinakamalaking pagsuko ng pinamunuan ng British na militar na personnel sa kasaysayan. Ang tinatayang mga 80,000 Indian, Australyano at British ay binihag. Pagkatapos ng pananakop ng Sobyet sa [[Manchuria]] at mga pagbagsak ng Estados Unidos ng mga bombang atomiko sa [[Hiroshima]] at [[Nagasaki]] noong 1945, ang Hapon ay umayon sa isang walang kondisyong pagsuko noong 15 Agosto 1945. Ang digmaan ay nagdulot ng maraming mga kamatayan sa Hapon at pagkasira ng industriya at imprastruktura nito. Ibinalik ng [[Mga Alyado ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig|Mga Alyado ng Digmaan]] na pinamunuan ng Estados Unidos ang mga katutubong Hapones mula sa kolonya at mga kampong militar sa buong Asya. Ito ay malaking nag-alis ng Imperyo ng Hapon at nagbalik ng kalayaan sa mga sinakop nitong teritoryo. Nagtipon rin ang [[Mga Alyado ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig|Mga Alyado]] ng isang Internasyonal na Tribunal na Miltaryo para sa [[Malayong Silangan]] noong 3 Mayo 1946 upang litisin ang ilang mga pinunong Hapones para sa mga [[krimeng pandigmaan]]. Gayunpaman, ang mga unit ng pananaliksik na hinggil sa bakterya gayundin ang mga kasapi ng Hukbong Imperyal ng Hapon na nasangkot sa digmaan ay napalaya mula sa paglilitis na kriminal ng Supreme Allied Commander sa kabila ng mga pagtawag sa paglilitis ng parehong pangkat. Noong 1947, ang isang bagong Saligang Batas ay nilikha sa Hapon na nagbibigay diin sa mga kasanayang liberal demokratiko. Ang pananakop ng [[Mga Alyado ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig|Mga Alyado]] sa Hapon ay nagtapos sa [[Kasunduan sa San Francisco]] noong 1952 at ang Hapon ay pinagkalooban ng pagsapi sa [[United Nations]] noong 1956. Kalaunan ay nagkamit ang Hapon ng isang mabilis na paglago at naging ikalawang pinakamalaking ekonomiya sa buong mundo hanggang sa malampasan ng Tsina noong 2010.

== Pamahalaan at politika ==
{{main|Pamahalaan ng Hapon|Politika sa Hapon}}

Ang Hapon ay isang [[monarkiyang konstitusyonal]], kung saan ang kapangyarihan ng [[Emperador ng Hapon|Emperador]] ay kakaunti o limitado lamang. Siya ay itinakda ng [[Saligang Batas ng Hapon|saligang batas]] bilang "simbolo ng estado at ng pagkakaisa ng pamayanan". Pangunahing hawak ng [[Punong Ministro ng Hapon]] at ng mga halal na kasapi ng [[Diet ng Hapon|Diet]] ang kapangyarihan sa pamamahala, samantalang nasa mga Hapones ang karapatan sa soberenya.<ref name="Constitution">{{cite web |url=http://www.sangiin.go.jp/eng/law/index.htm |title=The Constitution of Japan |publisher=House of Councillors of the National Diet of Japan |date=1946-11-03 |accessdate=2007-03-10 |archive-date=2007-03-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070317203812/http://www.sangiin.go.jp/eng/law/index.htm |url-status=dead }}</ref>

Ang hari ang gumaganap na [[pinuno ng estado]] sa mga okasyong diplomatiko. Si [[Naruhito]] ang kasalukuyang [[Emperador ng Hapon]].

Ang lehislatibong sangay ng pamahalaan ng Hapon ay ang [[Diet ng Hapon|Pambansang Diet]], isang [[parliyamento]]ng bikameral. Ang Diet ay binubuo ng isang [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Hapon|Kapulungan ng mga Kinatawan]], na may 480 na puwesto, hinahalal bawat apat na taon o kung ito ay buwagin at ng [[Kapulungan ng mga Konseho]] na may 242 puwesto at hinahal bawat anim na taon. Ang pangkalahatang karapatang bumoto ay itinakda sa 20 taong gulang.<ref name="ciawfbjapan">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html |title=World Factbook; Japan |publisher=[[CIA]] |date=2007-03-15 |accessdate=2007-03-27 |archive-date=2018-12-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181226010157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html%20 |url-status=dead }}</ref>

Ang [[Punong Ministro ng Hapon]] ang [[pinuno ng pamahalaan]]. Ang posisyon ay itinatalaga ng [[Emperador ng Hapon]] pagkatapos hirangin ng [[Diet ng Hapon|Diet]] mula sa mga kasapi nito at dapat makuha ang pagtitiwala ng [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Hapon|Kapulungan ng mga Kinatawan]] upang manatili sa puwesto. Ang Punong Ministro din ang pinuno ng [[Gabinete ng Hapon|Gabinete]] at nagtatalaga at nag-aalis ng mga [[Ministro ng Estado]], at ang karamihan nito ay dapat kasapi ng Diet.

== Ugnayang panlabas at sandatahan ==

[[Talaksan:SM3 from JDS Kongo.jpg|thumb|upright|Ang [[JDS Kongō (DDG-173)|JDS ''Kongō'' (DDG-173)]] sa paglulunsad ng [[Standard Missile 3]] [[anti-ballistic missile]].]]
<!--{{Main|Foreign relations of Japan|Japan Self-Defense Forces|Ministry of Defense (Japan)}}-->

Pinapanatili ng Hapon ang malapit na ugnayang pang-ekonomiya at pansandatahan sa kanyang pangunahing kaalyado, ang [[Estados Unidos]], na ang [[Ugnayang Hapon-Estados Unidos|Alyansang katiwasayan ng Estados Unidos-Hapon]] ang nagsisilbing haligi ng kanilang [[patakarang panlabas]].<ref>{{cite web |url=http://www.realclearpolitics.com/articles/2007/03/japan_is_back_why_tokyos_new_a.html |title=Japan Is Back: Why Tokyo's New Assertiveness Is Good for Washington| author=Michael Green |publisher=Real Clear Politics | accessdate=2007-03-28}}</ref> Isang bansang kasapi ng [[Mga Nagkakaisang Bansa]] simula pa noong 1956, at nanilbihang bilang isang hindi-permanenteng kasapi ng  [[Kapulungang Panseguridad ng Mga Bansang Nagkakaisa|Kapulungang Panseguridad]] na may kabuuang labing siyam na taon, na ang pinakahuli ay noong 2009 at 2010. Isa rin ito sa mga kasapi ng [[Pangkat ng Apat]] na naglalayong makakuha ng permanenteng pagkakasapi sa Kapulungang Panseguridad.<ref>{{cite web |url=http://www.centralchronicle.com/20070111/1101194.htm |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070221044357/http://www.centralchronicle.com/20070111/1101194.htm |archivedate=2007-02-21 |title=UK backs Japan for UNSC bid |publisher=Cenral Chronicle |accessdate=2007-03-28 |url-status=dead }}</ref>

Bilang kasapi ng [[G8]], [[Kooperasyong Pang-ekonomiko sa Asya-Pasipiko|APEC]], [[Samahan ng mga Bansa sa Timog-Silangang Asya|ASEAN Plus Three]], at bilang kalahok ng [[East Asia Summit]], Ang Hapon ay aktibong nakikilahok sa mga pandaigdigang kapakanan at sa pagpapabuti ng mga diplomatikong relasyon sa mga mahahalagang bansa buong mundo. Lumagda ang Hapon nang isang kasunduang panseguridad sa [[Australia]] noong Marso 2007<ref>[http://www.mofa.go.jp/region/asia-paci/australia/joint0703.html Japan-Australia Joint Declaration on Security Cooperation]</ref> at sa [[Indiya]] noong Oktubre 2008.<ref>[http://www.mofa.go.jp/region/asia-paci/india/pmv0810/joint_d.html Joint Declaration on Security Cooperation between Japan and India]</ref> Ang Hapon din ang ikatlong pinakamalaking tagapagbigay ng tulong pagpapaunlad pagkatapos ng [[Estados Unidos]] at [[Nagkakaisang Kaharian]], na nagbigay ng EU$8.86 bilyon noong 2004.<ref>{{PDFlink|[http://www.oecd.org/dataoecd/40/3/35389786.pdf Table: Net Official Development Assistance In 2004 (PDF).]|32.9&nbsp;KB}} Organisation for Economic Co-operation and Development (2005-04-11). Retrieved on 2006-12-28.</ref>

[[Talaksan:Helicopter carrier Hyūga (16DDH).jpg|thumb|left|[[Hyuga class destroyer|Ang JDS ''Hyuga'']], isa sa dalawang [[helicopter carrier]] ng [[Pansariling Manananggol na Hukbong Pandagat ng Hapon]].]]

Ang Hapon ay kasama rin sa ilang mga alitang teritoryal sa mga kalapit bansa nito: sa [[Rusya]] dahil sa mga Pulo ng Timog Kuril, sa [[Timog Korea]] dahil sa [[mga batong Liancourt]], at sa [[Republikang Popular ng Tsina]] at [[Republika ng Tsina|Taiwan]] dahil sa [[Mga pulo ng Senkaku]]

== Pagkakahating Administratibo ==
{{main|Prepektura ng Hapon}}

Binubuo ang Hapon ng [[Prepektura ng Hapon|apatnapu't pitong mga prepektura]], na pinamamahalaan  ng isang gubernador na tagapagbatas at administratibong burokrasya. Ang bawat  ay nahahati pa sa mga lungsod, bayan at mga nayon.

{{Japan Regions and Prefectures Labelled Map}}{{Clear}}

== Heograpiya ==
{{main|Heograpiya ng Hapon}}

[[Talaksan:Satellite View of Japan 1999.jpg|Hapon mula sa kalawakan|thumb]]

Ang Hapon ay isang bansang may mahigit sa tatlong libong mga pulo na matatagpuan sa baybayin ng [[Karagatan ng Pasipiko|Pasipiko]]. Ang panguning mga pulo nito, mula timog hanggang timog, ay ang [[Hokkaidō]], [[Honshū]] (ang pangunahing pulo), [[Shikoku]] at [[Kyūshū]]. Ang [[Kapuluan ng Ryukyu]], kasama ang [[Pulo ng Okinawa|Okinawa]], ay tanikala ng mga pulo sa timog ng Kyushū. Sa kabuuan tinatawag silang [[Kapuluang Hapones]].

Nasa 70% hanggang 80% ng bansa ay kagubatan, mabundok,<ref>{{cite encyclopedia |url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761566679/Japan.html |title="Japan" |publisher=Microsoft Encarta Online Encyclopedia |year=2006 |accessdate=2006-12-28 |archiveurl=https://www.webcitation.org/5kwrn50XS?url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761566679/Japan.html |archivedate=2009-11-01 |deadurl=yes |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.worldinfozone.com/country.php?country=Japan |title=Japan Information—Page 1 |publisher=WorldInfoZone.com |accessdate=2006-12-28}}</ref> at hindi angkop sa pagsasaka, industriya, o paninirahan. Ito ay dahil sa pangkahalatang katarikan ng lupa, klima at ang banta ng pagguho ng lupa dahil sa lindol, malambot na lupa at malalakas na ulan. Ito ay nagdulot ng napakataas na densidad ng populasyon sa mga sonang maaaring tirahan na pangunahing matatagpuan sa mga baybayin lokasyon. Isa ang Hapon sa mga bansang may pinakamataas ang densidad ng populasyon sa buong mundo.<ref>{{cite web |url=http://esa.un.org/unpp/ |title=World Population Prospects |publisher=UN Department of Economic and Social Affairs |accessdate=2007-03-27 |archive-date=2011-05-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110511162049/http://esa.un.org/unpp/ |url-status=dead }}</ref>

Ang lokasyon nito sa [[Pacific Ring of Fire]], sa sugpungan ng tatlong platong tektoniko, ang nagbibigay sa Hapon ng madalas na mahihinang pagyanig at okasyunal na aktibidad ng mga bulkan. Ang mga malalakas ng [[lindol]], na kadalasang nagdudulot ng [[tsunami]], ay nagaganap ng ilang ulit bawat isang dantaon.<ref>{{cite web |url=http://volcano.und.edu/vwdocs/volc_images/north_asia/japan_tec.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070204064754/http://volcano.und.edu/vwdocs/volc_images/north_asia/japan_tec.html |archivedate=2007-02-04 |title=Tectonics and Volcanoes of Japan |publisher=Oregon State University |accessdate=2007-03-27 |url-status=live }}</ref> 
[[Talaksan:Shirane-sanzan.jpg|thumb|Shiranesanzan (mula kaliwa pakanan: Bundok Nōtori, Bundok Aino, Bundok Kita), tanaw mula [[Bundok Kenashi (Yamanashi, Shizuoka)|Bundok Kenashi]] sa [[Prepektura ng Shizuoka]].]]

=== Klima ===
{{main|Klima ng Hapon}}

Ang klima ng Hapon ay pangkalahatang katamtaman, subalit labis na nag-iiba mula hilaga patimog.<ref name="climate">{{cite web |url=http://www.jnto.go.jp/eng/arrange/essential/climate.html |title=Essential Info: Climate |publisher=[[JNTO]] |accessdate=2007-04-01}}</ref> Ang katangiang heograpikal ng Hapon ay nahahati sa anim na pangunahing sonang pangklima:

* [[Hokkaidō]]: Ang pinakahilagang sona na may katamtamang klima na may mahaba, malamig na taglamig at malamig na tag-araw. Hindi madalas ang pag-ulan, subalit ang mga pulo ay kadalasang nakakabuo ng malalalim na niyebe tuwing tag-lamig.
* [[Dagat ng Hapon]]: Sa kanlurang bahagi ng Honshū, ang hanging hilagang kanluran tuwing taglamig ay nagbibigay ng maraming niyebe. Tuwing tag-init,a ng rehiyon ay mas malamig kaysa sa bahaging Pasipiko, subalit paminsan minsan ay nakakaranas ng mainit na temperatura, dahil sa hindi pangkaraniwang [[hanging foehn]]
* [[Gitnang Kabundukan (Hapon)|Gitnang Kabundukan]]: May tipikal na klimang panloob, na may malaking pagkakaiba sa temperatura sa pagitan ng tag-init at tag-araw, at sa pagitan ng araw at gabi. Ang pag-ulan ay hindi madalas.
* [[Panloob na Dagat|Panloob na Dagat ng Seto]]: Ang kabundukan ng [[Rehiyong Chūgoku|Chūgoku]] at ang rehiyong [[Shikoku]] ay humaharang sa pana=panahong pagbabago ng hangin, at nagbibigay ng mahinahon na klima sa kabuuan ng taon.
* [[Karagatang Pasipiko]]: ang silangang baybayin ay nakakaranas ng malamig na tag-lamig na may kakaunting niyebe, at mainit, maalinsangang tag-init dahil sa timog-silangang hangin.
* [[Kapuluan ng Ryukyu]]: Ang kapuluan ng Ryuku ay may klimang subtropikal na may mabanas na tag-lamig at mainit na tag-init. Madalas ang pag-ulan, lalo na tuwing panahon ng tag-ulan. Ang mga [[bagyo]] ay madalas.
== Ekonomiya ==
=== Kasaysayan ===
[[Talaksan:The_Tokyo_Stock_Exchange_-_main_room_3.jpg|thumb|200px|Ang [[Pamilihang Sapi ng Tokyo]] ay ang pinakamalaking [[Pamilihan ng sapi|pamilihang sapi]] sa Asya.]]
Ang ilang mga katangiang pangistruktura ng paglago ng ekonomiya ng Hapon ay umunlad noong [[panahong Edo]] gaya ng network ng mga ruta ng paghahatid sa kalye at tubig at mga kontrata sa future, pagbabangko at insurance sa mga broker ng kanin sa Osaka. Noong panahong [[panahong Meji]] mula 1868, ang ekonomiya ng Hapon ay lumawig sa pagyakap nito ng ekonomiyang pamilihan. Ang karamihan ng mga negosyo ay itinatag sa panahong ito at ang Hapon ang umahon na pinaka-maunlad na bansa sa Asya. Ang panahon ng kabuuang paglagong real sa ekonomiya mula 1960 hanggang 1980 ay tinatawag na [[milagrong Hapones pagkatapos ng ikalawang digmaang pandaigdig]]. Sa isang bahagi, ito ay natulungan ng tulong pananalapi ng Estados Unidos ngunit pangunahing sinanhi ng mga isinagawang patakaran ng pamahalaan ng Hapon. Ang natatanging mga katangian ng ekonomiya ng Hapon sa panahong ito ng milagro ay kinabibilangan ng pakikipagtulungan ng mga tagapagmanupaktura, mga tagapagsuplay, mga distributor, at mga bangko sa isang malapit na magkakaugnay na mga pangkat na tinatawag na [[keiretsu]]; ang mabuting mga unyon ng negosyo at shuntō; mabuting mga ugnayan sa mga byurokrata ng pamahalaan at katiyakan ng habang buhay na trabaho (Shūshin koyō) sa mga malalaking korporasyon at napaka unyonisadong mga manwal na manggagawa. Ang milagrong ito ay pangunahing itinulak ng mga patakaran ng pamahalaan sa ekonomiya ng Hapon partikular na sa Kagawaran ng Internasyonal na Kalakalan at Industriya. Noong 2012, ang ekonomiya ng Hapon ang ikatlong pinakamalaking ekomomiya sa buong mundo pagkatapos ng Estados Unidos at Tsina hinggil sa nominal na GDP. Ito ang ikaapat na pinakamalaking ekonomiya hinggil sa purchasing power parity.

=== Niluluwas ===
[[Talaksan:Toyota Prius plug-in -- 2010 DC.jpg|thumb|200px|Ito ang [[Toyota]] Prius, isang hybrid plug in na sasakyan. Ang [[Toyota]] ang isa sa pinakamalaking tagapaggawa ng kotse sa buong mundo. Ang Hapon ang ikalawang pinakamalaking prodyuser ng mga sasakyan sa buong mundo.]]
Ang Hapon ay may malaking kapasidad na industriyal. Ito ang tahanan ng ilan sa mga pinakamalalaki at pinakamaunlad sa teknolohiyang prodyuser ng mga sasakyang motor, elektronika, mga kasangkapan ng makina , mga bakal at mga hindi ferrous na metal, mga barko, mga sustansiyang kemikal, mga textile, at mga prinosesong pagkain.

=== Inaangkat ===
Ang pangunahing mga inaangkat ng Hapon ang makinarya at mga kasangkapan, mga fossil fuel at mga pagkain sa partikular ang karne ng baka, mga kimikal, mga textile, at mga hilaw na materyal para sa mga industriya nito. 
=== Agham at teknolohiya ===
[[Talaksan:Kibo PM and ELM-PS.jpg|thumb|200px|Ang [[Japanese Experiment Module]] (Kibo) sa [[International Space Station]].]]
Ang Hapon ay isa sa mga bansang nangunguna sa pananaliksik pang-agham lalo na sa teknolohiya, makinarya, at biomedikal. Ang halos 700,000 mananaliksik na Hapones ay pinagkakalooban ng 130 bilyong US dolyar na budget ng pamahalaan ng Hapon na ikatlong pinakamalaki sa mundo. Ang Hapon ay isang pinuno ng daigdig sa pundamental na pagsasaliksik sa agham. Ang Hapon ay nakalikha ng 16 Nobel laureate sa pisika, kimika o medisina, 3 medalya sa gantimpalang Fields at isang gantimpala sa Gantimpalang Gauss. Ang mga kilalang ambag ng Hapon sa teknolohiya ay sa larangan ng elektronika, sasakyan, makinarya, inhenyeriya ng lindol, industriyal na robotiko, optika, kimikal, semikonduktor at metal. Ang Hapon ay nangunguna sa paglikha at paggamit ng mga robot na nag-aangkin ng higit sa kalahati ng pandaigdigang mga industriyal na robot.

=== Imprastraktura ===
Noong 2008, ang 46.4 porsiyento ng enerhiya sa Hapon ay nalilikha mula sa petrolyo, 21.4 porsiyento mula sa coal, 16.7 mula sa natural gas, 9.7 porsiyento mula sa nuclear power, 2.9 porsiyento mula sa hydropower. Gayunpaman, ang lahat ng mga plantang nukleyar sa Hapon ay pinatigil noong Mayo 2012, dahil sa nangyaring [[sakuna sa Fukushima Daiichi]] noong 2011.

Ang paggastos ng Hapon sa mga kalye ay ekstensibo. Ang 1.2 milyong km nitong nilatagang kalye ang mga pangunahing paraan ng paghahatid. Ang isang network ng napakabilis at limitadong paggamit na mga kalyeng may toll ay naguugnay ng ma pangunahing lungsod.

== Demograpiya ==

{{main|Demograpiya ng Hapon|Mga Hapones}}
[[Talaksan:Shibuya night.jpg|thumb|Isang tanaw ng [[Shibuya, Tokyo|tawiran sa Shibuya]], isang halimbawa ng mataong kalsada sa Tokyo.]]
[[Talaksan:Skyscrapers of Shinjuku 2009 January.jpg|thumb|right| Ang [[Greater Tokyo Area]] ay ang pinakamataong pook metropolitan sa buong mundo na may 35 milyon katao.]]

Ang populasyon ng Hapon ay tinatayang nasa 127.3 milyon.<ref name="ciapeople">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html#People |title=World Factbook; Japan—People |publisher=[[CIA]] |month=June |year=2008 |accessdate=2008-05-18 |archive-date=2018-12-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181226010157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ja.html%20#People |url-status=dead }}</ref> Ang lipunang Hapones ay magkakatulad sa pananalita at kultura na may maliit na bilang ng mga banyagang manggagawa.<ref>"[https://archive.today/20120716140322/search.japantimes.co.jp/cgi-bin/fl20070327zg.html 'Multicultural Japan' remains a pipe dream]". Japan Times. 27 Marso 2007.</ref> Ang mga [[Koreano]],<ref>"[http://www.nytimes.com/2005/04/01/news/01iht-nurse.html Japan-born Koreans live in limbo]". The New York Times. 2 Abril 2005.</ref> [[Tsino]], [[Mga Pilipino|Pilipino]], mga [[Brasilyanong Hapones]],<ref>"[http://www.nytimes.com/2008/11/02/world/asia/02japan.html An Enclave of Brazilians Is Testing Insular Japan]". The New York Times. 1 Nobyembre 2008.</ref> [[Perubyanong Hapones]] ay ang ilan lamang sa mga maliliit na minorya sa Hapon.<ref>[http://www.atimes.com/japan-econ/AJ16Dh01.html 'Home' is where the heartbreak is for Japanese-Peruvians] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100106194749/http://atimes.com/japan-econ/AJ16Dh01.html |date=2010-01-06 }}. Asia Times. 16 Oktubre 1999.</ref> Noong 2003, mayroong tinatayang 136,000 kanluraning taga-ibang bansa ang nasa Hapon.<ref>[https://web.archive.org/web/20050824195238/http://www.stat.go.jp/data/nenkan/pdf/y0213014.pdf Registered Foreigners in Japan by Nationality]. Stat.go.jp.</ref> Ang pinakanangingibabaw na katutubong [[pangkat etniko]] ay ang mga [[Taong Yamato]]; ang pangunahing pangkat minorya ay kinabibilangan ng katutubong mga [[Ainu]]<ref>{{cite news |first= Philippa |last= Fogarty|title=  Recognition at last for Japan's Ainu|url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/7437244.stm|work= [[BBC News]]|publisher= BBC|date= 2008-06-06|accessdate=2008-06-07 }}</ref> at mga [[Ryukyuano]], pati rin ang pangkat minoryang panlipunan gaya ng mga ''[[burakumin]]''.<ref>[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,910511,00.html The Invisible Race] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121216231723/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,910511,00.html |date=2012-12-16 }}. Time. 8 Enero 1973.</ref>

Ang Hapon ay isa sa mga bansang may mataas na antas ng inaasahang haba ng buhay sa buong daigdig, sa gulang na 81.25 na taon noong 2006.<ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2102rank.html |title=The World Factbook: Rank order—Life expectancy at birth |publisher=[[CIA]] |date=2006-12-19 |accessdate=2006-12-28 |archive-date=2018-12-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181226011822/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2102rank.html%20 |url-status=dead }}</ref> Ang populasyong Hapones ay mabilis na tumatanda, epekto ng ''baby boom'' pagkatapos ng ikalawang digmaang pandaigdig na sinundan ng pagbaba ng ipinapanganak noong huling bahagi ng ika-20 dantaon. Noong 2004, nasa 19.5% ng populasyon ang may gulang na higit sa 65.<ref name="handbook">{{cite web |url=http://www.stat.go.jp/English/data/handbook/c02cont.htm |title=Statistical Handbook of Japan: Chapter 2—Population |publisher=Japan Ministry of Internal Affairs and Communications |accessdate=2006-12-28}}</ref>

Ang pagbabago sa istrukturang demograpiko ay nagdulot ng ilang mga isyung panlipunan, lalo na ang posibleng pagbaba ng populasyon ng mga manggagawa at ang pagtaas ng gastos ng mga benepisyong panlipunang paseguruhan gaya ng pampublikong planong pensiyon. Maraming mga kabataang Hapones ang tumataas ang pagnanais na hindi mag-asawa o magkapamilya pagtumanda.<ref name="Ogawa"/>  Ang populasyon ng Hapon ay inaaasahang bababa sa 100 milyon pagdating ng 2050 at aabot sa 64 milyon pagdating ng 2100.<ref name="handbook"/> Ang mga Demograpo at ang taga-plano sa pamahalaan ng Hapon ay kasalukuyang nasa mainit na debate kung paano masusulusyunan ang suliranin.<ref name="Ogawa">Ogawa, Naohiro.[http://www.mofa.go.jp/j_info/japan/socsec/ogawa.html "Demographic Trends and Their Implications for Japan's Future"] The Ministry of Foreign Affairs of Japan. Transcript of speech delivered on (7 Marso 1997). Retrieved on 14 Mayo 2006.</ref> Ang  [[Imigrasyon]] at pagkakaroon ng insentibo sa mga bagong panganak ay minsang iminungkahing solusyon upang makapagbigay ng mga batang manggagawa upang matugunan ang tumatandang populasyon ng bansa.<ref>{{cite web |url=http://jipi.gr.jp/english/message.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929222250/http://jipi.gr.jp/english/message.html |archivedate=2007-09-29 |title=Japan Immigration Policy Institute: Director's message |author=Hidenori Sakanaka |publisher=Japan Immigration Policy Institute |date=2005-10-05 |accessdate=2007-01-05 |url-status=dead }}</ref><ref>French, Howard.[http://www.nytimes.com/2003/07/24/international/asia/24JAPA.html?ei=5007&en=53c7315175389e69&ex=1374379200&partner=USERLAND&pagewanted=all&position= "Insular Japan Needs, but Resists, Immigration".] "[[The New York Times]]" (2003-07-24). Retrieved on 2007-02-21.</ref>

Dumaranas ang bansang Hapon sa mataas na antas ng pagpapakamatay.<ref name="NYT">{{cite news|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9F00E1DB173FF936A25754C0A96F958260&sec=health&spon=&scp=29&sq=suicide%20japan&st=cse|title=In Japan, Mired in Recession, Suicides Soar|last=Strom|first=Stephanie|date=15 Hulyo 1999|work=Health|publisher=The New York Times|accessdate=2008-09-20}}</ref><ref name=Times>{{cite news|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article4170649.ece|title=Japan gripped by suicide epidemic|last=Lewis|first=Leo|date=19 Hunyo 2008|publisher=[[The Times (London)]]|accessdate=2008-09-20|archive-date=2008-10-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20081007173721/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/asia/article4170649.ece|url-status=dead}}</ref> Noong 2009, ang bilang ng nagpapakamatay ay lumagpas sa 30,000 sa ika-12 sunod sunod na taon.<ref>{{cite news | last = | first = | title = Suicides in Japan top 30,000 for 12th straight year, may surpass 2008 numbers | newspaper = The Mainichi Daily News | date = 26 Disyembre 2009| url = http://mdn.mainichi.jp/mdnnews/news/20091226p2a00m0na008000c.html}}{{dead link|date=Marso 2010}}</ref> Ang pagpapakamatay ay pangunahing sanhi ng kamatayan sa mga taong nasa gulang na 30.<ref name="ozawa-desilva">{{Citation| last = Ozawa-de Silva| first = Chikako
  | title = Too Lonely to Die Alone: Internet Suicide Pacts and Existential Suffering in Japan| journal = Cult Med Psychiatry | volume = 32 | issue = 4 | pages = 516–551 | month = December  | year = 2008 | doi = 10.1007/s11013-008-9108-0 }} p. 519</ref>

{{Mga pinakamalaking lungsod ng Hapon}}

=== Wika ===
Higit sa 99 porsiyento ng populasyon ng Hapon ay nagsasalita ng [[wikang Hapones]] bilang [[unang wika]]. Ang wikang Hapones ay isang wikang agglutinative. Ang pagsulat ng wikang Hapones ay gumagamit ng [[kanji]] at dalawang hanay ng [[kana]]. Bukod sa Hapones, ang mga wikang Ryuukan na bahagi ng pamilya ng wikang Haponiko ay sinasalita rin sa [[Okinawa]].

=== Relihiyon sa Hapon ===
{{main|Relihiyon sa Hapon}}
[[Talaksan:ItsukushimaTorii7396.jpg|thumb|[[Dambanang Itsukushima]]]]
{{Pie chart
|thumb = right
|caption = Relihiyon sa Hapon (2011)<ref name="IpsosMORI2011">''[http://www.fgi-tbff.org/sites/default/files/elfinder/FGIImages/Research/fromresearchtopolicy/ipsos_mori_briefing_pack.pdf Views on globalisation and faith] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130117013643/http://www.fgi-tbff.org/sites/default/files/elfinder/FGIImages/Research/fromresearchtopolicy/ipsos_mori_briefing_pack.pdf |date=2013-01-17 }}''. [[Ipsos MORI]], 5 Hulyo 2011.</ref>
|label1 = [[Kawalang relihiyon|Hindi-relihiyoso]]
|value1 = 67
|color1 = Gray
|label2 = [[Budismo]]
|value2 = 22
|color2 = Gold
|label3 = Ibang mga [[relihiyon]]
|value3 = 3
|color3 = YellowGreen
|label4 = [[Kristiyanismo]]
|value4 = 2
|color4 = DodgerBlue
|label5 = Hindi isinaad
|value5 = 6
|color5 = DarkGray
}}
Ang pinakamataas na tantiya ng bilang ng [[Budismo]] at [[Shintoismo]] sa Hapon ay nasa 84-96%, na kumakatawan sa malaking bilang ng mga naniniwala sa [[sinkretismo]] ng parehong relihiyon.<ref name="ciawfbjapan"/><ref>{{cite web
|url=http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/71342.htm |title=International Religious Freedom Report 2006 |author=Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor |publisher=U.S. Department of State |date=2006-09-15 |accessdate=2007-12-04}}</ref> Subalit, ang mga tantiyang ito ay nakabatay sa mga taong may kaugnayan sa mga templo, hindi sa mga bilang ng taong talagang nananalig sa relihiyon.<ref name=Kisala>{{cite book
| last = Kisala | first = Robert | editor= Robert Wargo| title = The Logic Of Nothingness: A Study of Nishida Kitarō | url = https://archive.org/details/logicofnothingne0000warg | publisher = University of Hawaii Press| year = 2005| pages = [https://archive.org/details/logicofnothingne0000warg/page/3 3]–4 | isbn = 0824822846}}</ref> Ipinahiwatig ni Dalubhasa Robert Kisala ([[Pamantasan ng Nanzan]]) na 30 bahagdan lang ng populasyon ang nagsasabi na sila ay kasapi ng isang relihiyon.<ref name=Kisala/>

[[Talaksan:Japanese buddhist monk by Arashiyama cut.jpg|left|thumb|130px|Isang mongheng [[Sōtō]] sa [[Arashiyama]], [[Kyoto]]]]

Ang [[Taoismo]], [[Confucianismo]] at [[Budismo]] na nagmula sa Tsina ay nakaimpluwensiya din sa paniniwala at kaugalian ng mga Hapones. Ang relihiyon sa Hapon ay likas na [[Sinkretismo|naghahalo]], at ito ay nagdudulot ng iba't ibang uri ng nakasanayan, gaya ng ang mga magulang at anak nito na nagdiriwang ng mga ritwal na [[shinto]], mga mag-aaral na nagdarasal bago kumuha ng pagsususulit, mga mag-asawang ikinakasal sa isang [[Kristiyanismo|Kristiyanong]] simbahan at ang paglilibing na ginaganap sa isang templong [[Budhismo]]. May minoridad (2,595,397, o 2.04%) ang nagpahayag na sila ay mga Kristiyano.<ref>{{Cite web |title=Religious Juridical Persons and Administration of Religious Affairs, &#91;&#91;Agency for Cultural Affairs&#93;&#93; Retrieved 25 Agosto 2008 |url=http://www.bunka.go.jp/english/pdf/chapter_10.pdf |access-date=2010-04-17 |archive-date=2008-09-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080909190655/http://www.bunka.go.jp/english/pdf/chapter_10.pdf |url-status=dead }}</ref> Dagdag pa dito, simula noong kalagitnaan ng ika-19 dantaon, may mga bilang ng sektang (''[[Shinshūkyō]]'') ang sumulpot sa Hapon, gaya ng [[Tenrikyo]] at [[Aum Shinrikyo]] (o Aleph).

== Kultura ==
=== Sining ===
Ang mga tradisyonal na sining Hapones ay kinabibilangan ng mga kasanayang seramiko, textile, lacquerware, mga espada at mga manika; mga pagganaap ng [[bunraku]], [[kabuki]], [[noh]], pagsasayaw at [[rakugo]]; gayundin ang seremonya ng [[tsaa]], ikebama, martial arts, kaligrapiya, [[origami]], [[onsen]], [[Geisha]] at mga laro.

=== Panitikan ===
Ang pinakamaagang mga akda ng panitikang Hapones ay kinabibilangan ng mga kronikang [[Kojiki]] at [[Nihon Shoiki]] at antolohiyang tulang [[Man'yōshū]] na mula ika-8 siglo at isinulat sa karakter na Tsino. Sa maagang [[panahong Heian]], ang mga sistema ng ponograma na kilala bilang kana ([[Hiragana]] at [[Katakana]]) ay binuo. Ang [[Kuwento ng Tagaputol ng Kawayan]] ay itinuturing na pinakamatandang salaysay na Hapones. Ang salaysay ng buhay sa korte na Heian ay ibinigay sa [[Makura no Sōshi]] ni [[Sei Shōnagon]] samantalang ang [[Ang Kuwento ni Genji]] ni [[Murasaki Shikibu]] ay kadalasang inilalarawan bilang ang kauna unahang nobel sa mundo. Noong [[panahong Edo]], ang [[chōnin]] o mga taong bayan ang naging mga manunulat at mambabasa sa halip na ang aristokrasyong samurai. Ang kasikatan ng mga akda ni [[Saikaku]] halimbawa ay naghahayag ng pagbabago sa mambabasa at manunulat samantalang muling binuhay ni [[Bashō]] ang tradisyong tula ng [[Kokinshū]] sa kanyang  haikai (haiku). Ang [[panahong Meiji]] ay nakakita ng pagbagsak ng mga anyong panitikang tradisyonal. Sina [[Natsume Sōseki]] at [[Mori Ōgai]] ang mga unang modernong nobelista ng Hapon na sinundan nina [[Ryūnosuke Akutagawa]], [[Jun'ichirō Tanizaki]], [[Yukio Mishima]] at [[Haruki Murakami]]. Ang mga manunulat na sina [[Yasunari Kawabata]] at [[Kenzaburō Ōe]] ay nagwagi ng [[Gantimpalang Nobel sa Panitikan]] noong 1968 at 1994.

== Mga sanggunian ==
{eflist|2}}

== Mga kawing panlabas ==
{{Sister project links|Japan|b=no|s=no|q=no}}
; Pamahalaan
* [http://www.kantei.go.jp/foreign/index-e.html Kantei.go.jp], opisyal na sayt ng [[Prime Minister of Japan|punong ministro]] at ang gabinete
* [http://www.kunaicho.go.jp/eindex.html Kunaicho.go.jp], opisyal na sayt ng [[Imperial House of Japan]]
* [http://www.ndl.go.jp/en/index.html National Diet Library]
* [http://www.gov-online.go.jp/eng/index.html Public Relations Office]

; Tagapaghatid ng balita
* [http://www.asahi.com/english/index.html Asahi Shimbun]
* [http://english.kyodonews.jp/ Kyodo News]
* [http://www3.nhk.or.jp/nhkworld/index.html NHK Online]
* [http://www.japantimes.co.jp/ Japan Times]
* [https://web.archive.org/web/20050629001918/http://www.yomiuri.co.jp/dy/ Yomiuri Shimbun (English)]

; Turismo
* [http://www.jnto.go.jp/eng/ Japan National Tourist Organization]
* {{Wikivoyage|Japan}}

; Pangkalahatang impormasyon
* [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/japan.htm Japan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090421051351/http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/japan.htm |date=2009-04-21 }} from ''UCB Libraries GovPubs''
* {{dmoz|Regional/Asia/Japan}}
* [http://www.eia.gov/countries/country-data.cfm?fips=JA Energy Profile for Japan] from the US [[Energy Information Administration]]
* {{gutenberg author | id=Japan | name=Government of Japan}} containing the 1889 and 1946 Constitutions
* [http://www.life.com/gallery/44241 Japan: Land of the Rising Sun] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110816134826/http://www.life.com/gallery/44241 |date=2011-08-16 }}&nbsp;– slideshow by ''[[Life magazine]]''
* [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=JP Key Development Forecasts for the Japan] from [[International Futures]]
* {{osmrelation-inline|382313}}

{{Japan topics}}
{{Mga prepektura ng bansang Hapon}}
{{East Asia}}
{{Pangkat8}}
{{Authority control}}

[[Kategorya:Hapon| ]]
[[Kategorya:Mga bansa sa Asya]]
[[Kategorya:Mga bansa sa Silangang Asya]]
[[Kategorya:Mga monarkiya]]

Mga padron na ginamit sa pahinang ito:

Japan (baguhin)
Padron:!! (baguhin)
Padron:About (tingnan ang wikitext) (nakaprotekta)
Padron:Asia topic (baguhin)
Padron:Asya (baguhin)
Padron:Authority control (baguhin)
Padron:BRA (baguhin)
Padron:Both (baguhin)
Padron:Br separated entries (baguhin)
Padron:CAN (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:CHN (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:Citation (baguhin)
Padron:Cite book (baguhin)
Padron:Cite encyclopedia (baguhin)
Padron:Cite news (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:Cite web (baguhin)
Padron:Clear (baguhin)
Padron:Color (baguhin)
Padron:Convert (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:Convinfobox (baguhin)
Padron:Convinfobox/pri2 (baguhin)
Padron:Coord (baguhin)
Padron:Country data Alemanya (baguhin)
Padron:Country data Brasil (baguhin)
Padron:Country data Brazil (baguhin)
Padron:Country data Canada (baguhin)
Padron:Country data China (baguhin)
Padron:Country data Estados Unidos (baguhin)
Padron:Country data European Union (baguhin)
Padron:Country data Hapon (baguhin)
Padron:Country data India (baguhin)
Padron:Country data Indiya (baguhin)
Padron:Country data Italy (baguhin)
Padron:Country data Italya (baguhin)
Padron:Country data Japan (baguhin)
Padron:Country data Kanada (baguhin)
Padron:Country data Mehiko (baguhin)
Padron:Country data Mexico (baguhin)
Padron:Country data Pransiya (baguhin)
Padron:Country data Reyno Unido (baguhin)
Padron:Country data Rusya (baguhin)
Padron:Country data Timog Aprika (baguhin)
Padron:Country data Tsina (baguhin)
Padron:Country data United Kingdom (baguhin)
Padron:Country topics (baguhin)
Padron:DEU (baguhin)
Padron:Dead link (baguhin)
Padron:Decrease (baguhin)
Padron:Dmoz (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:EU (baguhin)
Padron:East Asia (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:FRA (baguhin)
Padron:Fix (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:Flag (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:Flag/core (baguhin)
Padron:G8 nations (baguhin)
Padron:GBR (baguhin)
Padron:Gutenberg author (baguhin)
Padron:Hlist/styles.css (baguhin)
Padron:IND (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:ISO 3166 code (baguhin)
Padron:ITA (baguhin)
Padron:Icon (baguhin)
Padron:If empty (baguhin)
Padron:Increase (baguhin)
Padron:Infobox (tingnan ang wikitext) (nakaprotekta)
Padron:Infobox country (baguhin)
Padron:Infobox country/imagetable (baguhin)
Padron:Infobox country/multirow (baguhin)
Padron:Infobox country/styles.css (baguhin)
Padron:Iso2country (baguhin)
Padron:JPN (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:Japan Regions and Prefectures Labelled Map (baguhin)
Padron:Japan topics (baguhin)
Padron:Lang (baguhin)
Padron:Largest cities (baguhin)
Padron:Legend (baguhin)
Padron:MEX (baguhin)
Padron:Main (baguhin)
Padron:Main other (baguhin)
Padron:Mga pinakamalaking lungsod ng Hapon (baguhin)
Padron:Mga prepektura ng bansang Hapon (baguhin)
Padron:Mga rehiyon at dibisyong administratibo ng Hapon (baguhin)
Padron:Native name (baguhin)
Padron:Navbar (baguhin)
Padron:Navbox (tingnan ang wikitext) (nakaprotekta)
Padron:Nowrap (baguhin)
Padron:Osmrelation-inline (baguhin)
Padron:Otheruses4 (baguhin)
Padron:PDFlink (baguhin)
Padron:Pangkat8 (baguhin)
Padron:Pangunahin (baguhin)
Padron:Pie chart (baguhin)
Padron:Pie chart/slice (baguhin)
Padron:RUS (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:Redirect (baguhin)
Padron:Resize (baguhin)
Padron:Rp (baguhin)
Padron:Sister project links (baguhin)
Padron:Small (baguhin)
Padron:Tooltip (baguhin)
Padron:Transl (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:Trim (baguhin)
Padron:USA (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Padron:Webarchive (baguhin)
Padron:Wikivoyage (baguhin)
Padron:Yesno (baguhin)
Padron:ZAF (baguhin)
Padron:\ (baguhin)
Padron:· (tingnan ang wikitext) (medyo-nakaprotekta)
Module:About (baguhin)
Module:Arguments (baguhin)
Module:Authority control (baguhin)
Module:Authority control/auxiliary (baguhin)
Module:Authority control/config (baguhin)
Module:Check for unknown parameters (baguhin)
Module:Citation/CS1 (baguhin)
Module:Citation/CS1/COinS (baguhin)
Module:Citation/CS1/Configuration (baguhin)
Module:Citation/CS1/Date validation (baguhin)
Module:Citation/CS1/Identifiers (baguhin)
Module:Citation/CS1/Suggestions (baguhin)
Module:Citation/CS1/Utilities (baguhin)
Module:Citation/CS1/Whitelist (baguhin)
Module:Citation/CS1/styles.css (baguhin)
Module:Commons link (baguhin)
Module:Convert (baguhin)
Module:Convert/data (baguhin)
Module:Convert/text (baguhin)
Module:Coordinates (baguhin)
Module:Coordinates/styles.css (baguhin)
Module:EditAtWikidata (baguhin)
Module:Exponential search (baguhin)
Module:Format link (baguhin)
Module:Hatnote (baguhin)
Module:Hatnote list (baguhin)
Module:ISO 3166 (baguhin)
Module:ISO 3166/data/National (baguhin)
Module:If empty (baguhin)
Module:If preview (baguhin)
Module:If preview/configuration (baguhin)
Module:If preview/styles.css (baguhin)
Module:Infobox (baguhin)
Module:Infobox/styles.css (baguhin)
Module:InfoboxImage (baguhin)
Module:Lang (baguhin)
Module:Lang/ISO 639 synonyms (baguhin)
Module:Lang/data (baguhin)
Module:Language/data/ISO 639-3 (baguhin)
Module:Language/data/iana languages (baguhin)
Module:Language/data/iana regions (baguhin)
Module:Language/data/iana scripts (baguhin)
Module:Language/data/iana suppressed scripts (baguhin)
Module:Language/data/iana variants (baguhin)
Module:Language/data/wp languages (baguhin)
Module:Language/name/data (baguhin)
Module:Main (baguhin)
Module:Math (baguhin)
Module:Native name (baguhin)
Module:Navbar (baguhin)
Module:Navbar/configuration (baguhin)
Module:Navbar/styles.css (baguhin)
Module:Navbox (baguhin)
Module:Navbox/configuration (baguhin)
Module:Navbox/styles.css (baguhin)
Module:No globals (baguhin)
Module:Pagetype (baguhin)
Module:Pagetype/config (baguhin)
Module:Pagetype/disambiguation (baguhin)
Module:Pagetype/rfd (baguhin)
Module:Pagetype/setindex (baguhin)
Module:Pagetype/softredirect (baguhin)
Module:Redirect (baguhin)
Module:Redirect hatnote (baguhin)
Module:Side box (baguhin)
Module:Side box/styles.css (baguhin)
Module:Sister project links (baguhin)
Module:Sister project links/styles.css (baguhin)
Module:String (baguhin)
Module:TableTools (baguhin)
Module:Unicode data (baguhin)
Module:Unicode data/scripts (baguhin)
Module:Webarchive (baguhin)
Module:Wikitext Parsing (baguhin)
Module:Yesno (baguhin)

Magbalik sa Hapon.

Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/wiki/Hapon"