Tingnan ang wikitext ng Gloria Macapagal Arroyo

Wala kang pahintulot na baguhin ang pahinang ito dahil sa sumusunod:
Your IP address is in a range that has been blocked on all Wikimedia Foundation wikis.
The block was made by ‪EPIC‬. The reason given is Open proxy/Webhost: See the help page if you are affected.
Start of block: 08:48, 2 Hulyo 2024
Expiry of block: 08:48, 2 Hulyo 2025
Your current IP address is 206.189.44.186. The blocked range is 206.189.32.0/20.
Pakisama ang lahat ng mga detalye sa taas sa kahit anong mga katanungan na gagawin mo. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the No open proxies global policy.
Otherwise, to discuss the block please post a request for review on Meta-Wiki. You could also send an email to the stewards VRT queue at stewards@wikimedia.org including all above details.
Makikita at makokopya mo ang wikitext ng pahinang ito.
{{Infobox President
| name          = Gloria Macapagal-Arroyo
| image         = President Arroyo (06-14-2006).jpg
| order         = Ika-25 [[Ispiker ng Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas]]
| president     = [[Rodrigo Duterte]]
| term_start    = Hulyo 23, 2018
| term_end      = Hunyo 30, 2019
| predecessor   = [[Pantaleon Alvarez]]
| successor     = [[Alan Peter Cayetano]]
| order2        = Ika-14 na [[Pangulo ng Pilipinas]]<br />''Ika-apat na Pangulo ng Ikalimang Republika''<br />
| term_start2   = Enero 20, 2001
| term_end2     = Hunyo 30,  2010
| vicepresident2 = [[Teofisto Guingona]] (2001–2004)<br />[[Noli de Castro]] (2004–2010)
| predecessor2   = [[Joseph Estrada|Joseph Ejercito Estrada]]
| successor2     = [[Benigno Aquino III]]
| order3        = Ika-10 [[Pangalawang Pangulo ng Pilipinas]]<br />''Ikatlong Pangalawang Pangulo ng Ikalimang Republika''<br />
| term_start3 = Hunyo 30,  1998
| term_end3 = Enero 20, 2001
| predecessor3 = [[Joseph Estrada|Joseph Ejercito Estrada]]
| successor3 = [[Teofisto Guingona]]
| president3 = [[Joseph Estrada|Joseph Ejercito Estrada]]
| order4      = Kasapi ng  [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas]] mula sa  [[Distritong pambatas ng Pampanga|Ikalawang Distrito]] ng [[Pampanga]]
| term_start4  = Hunyo 30, 2010
| term_end4    = Hunyo 30, 2019
| predecessor4 = [[Mikey Arroyo]]
| successor4   = Mikey Arroyo
| birth_date    = {{birth date and age|1947|4|5}}
| birth_place   = [[Lungsod ng San Juan|San Juan]], [[Rizal]]
| death_date    = 
| death_place   = 
| party               = [[Lakas–CMD|Lakas Kampi CMD/Lakas–CMD]] (2008–2017; 2020–present)<ref>{{cite web|url=https://www.rappler.com/nation/253909-arroyo-de-venecia-reunite-lakas-cmd-vow-win-members-back |title=Arroyo, De Venecia reunite as Lakas-CMD vow to 'win' members back |publisher=[[Rappler]] |author=Cepeda, M. |date=March 9, 2020 |access-date=May 16, 2020}}</ref>
| otherparty          = {{Unbulleted list|[[PDP–Laban]] (2017–2020)<ref>{{cite news|last1=Rosario|first1=Ben|title=Gloria joins ruling PDP Laban|url=https://news.mb.com.ph/2017/10/11/gloria-joins-ruling-pdp-laban/|access-date=October 11, 2017|work=[[Manila Bulletin]]|date=October 11, 2017|archive-date=October 11, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171011181435/https://news.mb.com.ph/2017/10/11/gloria-joins-ruling-pdp-laban/|url-status=dead}}</ref>|[[Lakas–CMD (1991)|Lakas–NUCD/Lakas–NUCD–UMDP/Lakas–CMD]] (1998–2008)|[[Kabalikat ng Malayang Pilipino|KAMPI]] (1997–2008)|[[Laban ng Demokratikong Pilipino|LDP]] (1992–1998)}}
| occupation    = [[Ekonomista]]
| spouse        = [[Jose Miguel Arroyo]]
| signature     = Arroyo_Signature.svg
|}}

Si '''Maria Gloria Macaraeg Macapagal Arroyo''' (ipinanganak 5 Abril 1947), madalas na tinutukoy ng kanyang mga inisyal na '''GMA''', ay Pilipinong akademiko at politiko na naglingkod bilang ika-14 na [[pangulo ng Pilipinas]] mula 2001 hanggang 2010. Siya ang ikalawang babaeng pangulo ng bansa, at anak ng dating pangulong si [[Diosdado Macapagal]].

Isang propesor ng ekonomiks, si Arroyo ay pumasok sa pamahalaan noong 1987, na naglingkod bilang pangalawang kalihim at ilalim-kalihim (''undersecretary'') ng [[Kagawaran ng Kalakalan at Industriya (Pilipinas)|Kagawaran ng Kalakalan at Industriya]] sa pag-talaga sa kanya ni Pangulong [[Corazon Aquino]]. Pagkatapos maglingkod bilang senador mula 1992 hanggang 1998, siya ay nahalal na [[Pangalawang Pangulo ng Pilipinas|Pangalawang Pangulo]] sa ilalim ni Pangulong [[Joseph Estrada]] kahit na ito ay tumakbo sa kalabang partido. Pagkatapos maakusahan si Estrada ng korupsiyon, nagbitiw siya sa posisyon niya bilang gabinete bilang kalihim ng [[Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad (Pilipinas)|Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad]] at sumali sa lumalaking bilang ng mga oposisyon sa Pangulo, na humarap sa paglilitis. Si Estrada ay napaalis sa pwesto sa pamamagitan ng tinatawag ng mga tagapagtaguyod nito bilang mga mapayapang demonstrasyon sa lansangan ng [[EDSA]], ngunit binansagan namang ng mga kritiko nito bilang pagsasabwatan ng mga elitista sa larangan ng politika, negosyo, militar at ni Obispo [[Jaime Kardinal Sin]] ng [[Simbahang Katoliko]] <ref>Bowring, Philip. "Filipino Democracy Needs Stronger Institutions." International Herald Tribune website. 2001, Enero 22. Retrieved 14 Pebrero 2009. https://web.archive.org/web/20051026033050/http://www.iht.com/articles/2001/01/22/edbow.t_3.php</ref>. Si Arroyo ay pinanumpa bilang Pangulo ng noon ay Punong Mahistrado na si [[Hilario Davide, Jr.]] noong 20 Enero 2001 sa gitna ng lipon ng mga tao ng [[EDSA II]], ilang oras bago nilisan ni Estrada ang [[Palasyo ng Malakanyang]]. Siya ay nahalal upang maupo bilang pangulo sa loob ng anim na taon noong kontrobersiyal na eleksiyon ng Pilipinas noong  Mayo 2004, at nanumpa noon 30 Hunyo 2004.

==Talambuhay ==
Isinilang siya bilang '''Maria Gloria Macaraeg Macapagal''' sa amang politikong si [[Diosdado Macapagal]] at sa asawa nitong si [[Eva Macapagal|Evangelina Macaraeg-Macapagal]]. Kapatid siya nina Dr. Diosdado "Boboy" Macapagal, Jr at Cielo Macapagal-Salgado. Una siyang nanirahan sa [[Lubao, Pampanga]] kasama ang kanyang dalawang nakatatandang kapatid mula sa unang asawa ng kanyang ama.<ref name=CBIY>{{cite web |url=http://www.hwwilson.com/print/cbintl_arroyo_biography.htm |title=Gloria Macapagal-Arroyo |accessdate=4 Hunyo 2007 |work=Current Biography International Yearbook 2004 |publisher=The H. W. Wilson Company |archive-date=2007-04-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070418022434/http://www.hwwilson.com/print/cbintl_arroyo_biography.htm |url-status=dead }}</ref> Sa gulang na apat, pinili niyang manirahan sa lola niya sa kanyang nanay sa [[Lungsod ng Iligan]].<ref name=Time>{{cite news |title=Glory, Gloria! |work=Time |date=29 Enero 2001 |last=Spaeth |first=Anthony |url=http://www.time.com/time/pacific/magazine/20010129/cover2.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20010605173216/http://www.time.com/time/pacific/magazine/20010129/cover2.html |archivedate=2001-06-05 |accessdate=4 Hunyo 2007 |url-status=live }}</ref> Nanatili siya doon ng tatlong taon, at hinati ang kanyang panahon sa [[Mindanao]] at [[Maynila]] hanggang siya ay maging 11 gulang.<ref name=Time/> Matatas siyang manalita ng Ingles, [[Wikang Tagalog|Tagalog]], [[Wikang Kastila|Kastila]] at iba pang wikang Pilipino, gaya ng [[Wikang Kapampangan|Kapampangan]], [[Wikang Ilokano|Ilokano]] at [[Wikang Cebuano|Sebwano]].

Noong 1961, nang si Arroyo ay 14 taon gulang, nahalal ang ama niya bilang pangulo ng Pilipinas. Lumipat ang kanilang pamilya sa [[Palasyo ng Malacañang]]. Isang bayan ang isinunod sa kanyang pangalan, ang [[Gloria, Oriental Mindoro]]. Nag-aral siya sa [[Dalubhasaang Asuncion]] para sa kanyang mababa at mataas na pag-aaral, at nakapagtapos ng [[valedictorian]] noong 1964. Nag-aral siya pagkatapos noon sa ''Walsh School of Foreign Service'' ng [[Pamantasan Georgetown]] sa [[Washington D.C.]] kung saan naging kamag-aral niya ang magiging pangulo ng Estados Unidos na si [[Bill Clinton]].<ref>{{cite web |url=http://www.forbes.com/lists/2005/11/1YDI.html |title=Gloria Arroyo, The Most Powerful Women |accessdate=4 Hunyo 2007 |date=1 Nobyembre 2005 |work=Forbes}}</ref> Natamo niya ang kanyang antas sa Batsilyer sa Sining ng Ekonomiks mula sa Dalubhasaang Asuncion, at nakapagtapos bilang [[magna cum laude]] noong 1968.

Noong 1968, kinasal si Arroyo sa abogado at negosyanteng si [[Jose Miguel Arroyo]] ng [[Binalbagan, Negros Occidental]], na nakilala niya noong siya ay dalagita pa.<ref name=CBIY/> Nagkaroon sila ng tatlong anak, sina [[Mikey Arroyo|Juan Miguel]] (ipinanganak 1969), Evangelina Lourdes (ipinanganak 1971) at [[Diosdado Macapagal-Arroyo|Diosdado Ignacio Jose María]] (ipinanganak 1974). Ipinagpatuloy niya ang pag-aaral at nakuha ang Master sa Antas ng Ekonomiks sa [[Pamantasang Ateneo de Manila]] (1978) at Antas Doktoral sa Ekonomiks mula sa [[Unibersidad ng Pilipinas]] sa Diliman noong 1985.<ref>{{cite web |url=http://www.op.gov.ph/biography.asp |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070524214413/http://www.op.gov.ph/biography.asp |archivedate=2007-05-24 |title=President Gloria Macapagal-Arroyo Biography |accessdate=4 Hunyo 2007 |publisher=Office of the President |url-status=dead }}</ref> Mula 1977 hanggang 1987, nagturo siya sa ilang mga paaralan, kabilang na ang Unibersidad ng Pilipinas at sa Pamantasang Ateneo de Manila. Naging tagapangulo rin siya ng Kagawaran ng Ekonomiks ng Dalubhasaang Asuncion.

Noong 1987, inanyayahan siya ni Pangulong [[Corazon Aquino]] na sumali sa pamahalaan bilang ''Assistant Secretary'' ng [[Kagawaran ng Kalakalan at Industriya (Pilipinas)|Kagawaran ng Kalakalan at Industriya]]. Itinaas ang kanyang posisyon bilang ''Undersecretary'' dalawang taon makalipas. Bilang kasabay na Tagapamahala ng ''Garments and Textile Export Board'', napalawig ni Arroyo ang industriya ng pananamit noong huling bahagi ng dekada 80.

==Senado==
Si Arroyo ay tumakbo sa halalan ng Senado noong 1992 at nagwagi para sa 3 taong termino. Ayon sa [[Saligang Batas ng 1987]], ang una lamang 12 kandidatong may pinakamataas na boto ang magsisilbi para sa 6 na taong termino ngunit si Arroyo ang ika-13 kandidatong may pinakamataas na boto. Si Arroyo ay muling tumakbo sa senado noong 1995 at nakakuha ng pinakamataas na boto na halos 16 milyong boto.<ref>{{cite web |url=http://www.gov.ph/aboutphil/a18.asp |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070527091924/http://www.gov.ph/aboutphil/a18.asp |archivedate=2007-05-27 |title=Article 18: Transitory Provisions |accessdate=5 Hunyo 2007 |work=The 1987 Constitution of the Republic of the Philippines |publisher=The Official Website of the Republic of the Philippines |url-status=live }}</ref>

Bilang mambabatas, naghain si Arroyo ng 400 mga saligang batas at naging may-akda o tumulong sa pagtaguyod ng 55 mga batas noong kanyang panunungkulan niya bilang senador, kabilang na ang ''Anti-Sexual Harassment Law'', ''Indigenous People's Rights Law'', at ang ''Export Development Act''.<ref name=CBIY/>

Ang ''1995 Mining Act'', na nagpapahintulot ng 100 % pag-aari ng mga banyaga sa mga kumpanyan ng pagmimina sa Pilipinas, ay binatikos ng mga grupong makakaliwa.

==Ikalawang pangulo==
Naisipan ni Arroyo na tumakbo sa halalan ng pagkapangulo noong 1998 ngunit nahikayat siya ni dating Pangulong [[Fidel Ramos]] at iba pang mga pinuno ng partidong [[Lakas-CMD]] na tumakbo na lamang bilang ikalawang pangulo o bise presidente bilang ''running mate'' ni [[Jose de Venecia, Jr.]]<ref name="Malaya">{{cite book |last=Malaya |first=J. Eduardo |author2=Jonathan E. Malaya |title=...So Help Us God: The Presidents of the Philippines and Their Inaugural Addresses |year=2004 |publisher=Anvil Publishing |location=Pasig City |isbn=971-27-1487-X |pages=301–303}}</ref>. Si de Venecia ay natalo kay [[Joseph Estrada]] bilang pangulo ngunit si Arroyo ay nagwaging pangalawang pangulo na may higit sa dalawang ulit na nakuhang boto ng ''running mate'' ni Estrada na si Senador [[Edgardo Angara]].<ref name="presproj">{{cite web |url=http://www.pangulo.ph/election_results.php |archiveurl=https://web.archive.org/web/20041205193215/http://www.pangulo.ph/election_results.php |archivedate=2004-12-05 |title=Results of the Past Presidential & Vice-Presidential Elections |accessdate=4 Hunyo 2007 |publisher=The Philippine Presidency Project |url-status=dead }}</ref>

Nagsimula ang kanyang termino bilang Ikalawang Pangulo noong 30 Hunyo 1998. Siya ang kauna-unahang babaeng Ikalawang Pangulo sa kasaysayan ng Pilipinas. Itinilaga siya ni Estrada sa gabinete bilang Kalihim ng [[Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad (Pilipinas)|Kagawaran ng Kagalingang Panlipunan at Pagpapaunlad]].<ref name="Malaya"/>

Nagbitiw si Arroyo sa gabinete noong  Oktubre 2000, umang lumayo kay Pangulong Estrada, na inakusahan ng korupsiyon ng dati nitong kaalyadong si [[Chavit Singson]], ang Gobernador ng lalawigan ng Ilocos Sur.<ref name="sc">Estrada v. Arroyo, [https://web.archive.org/web/20041231172731/http://www.supremecourt.gov.ph/jurisprudence/2001/mar2001/146710_15.htm G.R. No. 146710-15.] (2001)</ref> Inisyal siyang tumanggi sa mga kaalyado na magsalita laban kay Estrada,<ref>{{cite news| url=http://www.nytimes.com/2000/10/13/world/philippine-vice-president-quits-cabinet-citing-scandal.html | work=The New York Times | title=Philippine Vice President Quits Cabinet, Citing Scandal | first=Seth | last=Mydans | date=13 Oktubre 2000 | accessdate=3 Mayo 2010}}</ref> subalit lumaon ay sumama sa panawagang magbitiw si Estrada.<ref name="sc"/>

==Bilang Pangulo==
===2001-2004===
Noong 20 Enero 2001, pagkatapos ng ilang araw ng kaguluhang pampolitika at  mga malawakang pagpoprotestang tumatawag sa pagbibitiw ni Pangulong [[Joseph Estrada]] dahil sa mga akusasyon ng [[korupsiyon]], inihayag ng Kataastaasang Hukuman na bakante na ang posisyon ng pagkapangulo.  Noong kinahapunan din nang araw na iyon, ay nanumpa si Arroyo bilang Pangulo ng Pilipinas sa pamamagitan ni [[Punong Hukom]] na si [[Hillario Davide , Jr.]]<ref name="sc"/>

Matapos ang ilang linggo, nagsampa ng kaso si Estrada na naghahamon ng batayang legal hinggil sa pagkapangulo ni Arroyo at pinipilit na siya ang nananatiling pangulo ayon sa batas, ngunit dinagdag niya na hindi niya kukunin muli ang kanyang posisyon.<ref>[http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9B07E0D91F3EF934A35751C0A9679C8B63&scp=2&sq=arroyo&st=nyt New York Times - Ex-President in Philippines Sues to Reclaim at Least His Dignity]</ref>. Noong 2 Marso 2001, ang [[Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas]] ay nagpalabas ng desisyon na nagsasabing si Estrada ay nagbitiw sa pagkapangulo at iniwan niya ang kanyang pwesto.<ref name="sc"/>

===2004-2010===
{{main|Iskandalong Hello Garci}}
Si Arroyo ay tumakbo at nagwagi sa halalan ng pagka-Pangulo noong 2004 ngunit ang halalang ito ay sinasabing nabahiran ng pandaraya sa panig ni Arroyo batay sa wiretapped recording ng usapan sa telepono sa pagitan nina Arroyo at opisyal ng COMELEC na si Garcillano noong canvassing ng 2004 halalan sa pagkapangulo. 
{{electiontable|Philippine presidential election, 2004|Resulta ng 2004 halalan ng pagkapangulo
}}
|-bgcolor="#EEEEEE" align="center"
!rowspan="2" style="width: 15em" |Kandidato
!rowspan="2" colspan="2" style="width: 15em" |Partido
! style="width: 14em" colspan="2" |Resulta
|-bgcolor="#EEEEEE" align="center"
! style="width: 9em" |Mga botong nakuha
! style="width: 5em" |%
|-style="background: #FFFFCC; font-weight:bold;"
|align=left|Gloria Macapagal-Arroyo
{{party name with colour|Lakas-Christian Muslim Democrats}} ([[Koalisyon ng Katapatan at Karanasan sa Kinabukasan|K-4]])
|12,905,808
|39.99%
|-
|align=left|[[Fernando Poe, Jr.]]
{{party name with colour|Koalisyon ng Nagkakaisang Pilipino}}
|11,782,232 	
|36.51%
|-
|align=left|[[Panfilo Lacson]]
{{party name with colour|Laban ng Demokratikong Pilipino}} (Aquino wing)
|3,510,080
|10.88%
|-
|align=left|[[Raul Roco]]
{{party name with colour|Aksiyon Demokratiko}}
|2,082,762
|6.45%
|-
|align=left|[[Eddie Villanueva]]
{{party name with colour|Bangon Pilipinas Party}}
|1,988,218
|6.16%
|-
|-bgcolor="#EEEEEE"
| colspan="3" align="right"| Kabuuang balidong boto || 32,269,100 || 96.30%
|-bgcolor="#EEEEEE"
| colspan="3" align="right"| Kabuuang hindi balidong boto || 1,240,992 || 3.70%
|-bgcolor="#EEEEEE" style="font-weight:bold"
| colspan="3" align="right"| Kabuuang turnout || 33,510,092 || 76.34%
|-bgcolor="#EEEEEE" style="font-weight:bold"
| colspan="3" align="right"|Mga rehistradong botante|| 43.895,324 || 100.00%
{{election box end}}

====TEAM Unity====
Ang '''Together Everyone Achieves More (TEAM) Unity''' ay ang pangkalahatang koalisyon ng mga [[partidong pampolitika]] na nagsusuporta kay [[Pangulo ng Pilipinas|Pangulong]] [[Gloria Macapagal-Arroyo]] sa [[Pangkalahatang halalan sa Pilipinas taong 2007|pangkalahatang halalan ng 2007]] sa [[Pilipinas]].

Mga partidong pampolitikang kasapi

* [[Lakas-Christian Muslim Democrats]] (Lakas-CMD)
* [[Kabalikat ng Malayang Pilipino]] (KAMPI)
* [[Nationalist People's Coalition]] (NPC)
* [[Laban ng Demokratikong Pilipino]] (LDP)
* [[Partido Demokratiko Sosyalista ng Pilipinas]] (PDSP)
* [[Coalition of Administrative Political Party]] (CAPP)

===Ekonomiya===

Dahil sa pagkakaroon ng Master degree at doktoral sa ekonomiks, itinuon ni Arroyo ang kanyang pagkapangulo sa [[Ekonomiya ng Pilipinas]]. Sa ilalim ng pamumuno ni Arroyo mula 2001 hanggang 2010, ang pangkaraniwang paglago ng [[GDP]] ng Pilipinas ay 4.7%.<ref>http://www.gmanetwork.com/news/story/211655/economy/ing-phl-economy-may-average-5-3-from-2010-2016</ref> Ito ay higit na mataas kung ihahambing sa pamumuno ng kanyang mga kahalinhinan, [[Corazon Aquino]] (3.8%), [[Fidel Ramos]] (3.7%), at kay [[Joseph Estrada]] (3.7%).<ref>http://www.manilastandardtoday.com/?page=antonioAbaya_jan17_2008</ref> Lumago ang ekonomiya ng Pilipinas sa pinakamabilis nitong antas sa loob ng nakaraang tatlong dekada noong 2007, na may pagtaas ng ''real GDP'' na 7%.<ref>{{cite web|url=http://www.indexmundi.com/philippines/economy_profile.html |title=Philippines Economy Profile 2008 |publisher=Indexmundi.com |accessdate=2012-01-24}}</ref> Isa ang ekonomiya ng Pilipinas ang nakaiwas sa epekto ng pandaigdigang krisis pinansiyal ng 2008, na higit na mabuti kaysa sa mga karatig bansa nito dahil sa sa mababang pagtuon sa mga kalakal na iniluluwas at mataas na padala ng mga OFW na mula sa apat hanggang limang milyon, at ang papaunlad na industriya ng BPO.<ref name=ciaf/> Ang paghawak ni Arroyo sa ekonomiya ng Pilipinas ay umani ng papuri mula kay dating Pangulo ng Estados Unidos [[Bill Clinton]], na sinabing ang mga "mahihirap na desisyon" ang nagpabalik sigla sa ekonomiya ng Pilipinas.<ref>{{cite news |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071011115450/http://globalnation.inquirer.net/news/breakingnews/view_article.php?article_id=90950 |url=http://globalnation.inquirer.net/news/breakingnews/view_article.php?article_id=90950 |archivedate=2007-10-11 |title=Arroyo shares spotlight with global leaders in forum |publisher=INQUIRER.net |date=2007-10-11 |accessdate=2012-01-24 |url-status=live }}</ref> Sa kabila ng paglago, nanatili ang kahirapan dahil sa mataas na antas ng paglaki ng populasyon at hindi pantay-pantay na pagbabahagi ng kita sa mamamayan.<ref name=cia/> Noong 2004, ang ekonomiya ng Pilipinas ay lumago ng 6.1%, na nalampasan ang estima ng pamahalaan. Noong 2005, ang Pisong Pilipino ay nag-appreciate ng 6% ang pinakamabilis sa rehiyon ng Asya. Ngunit, ang pana-panahong pagtaas ng halaga ng langis ay nagpapabagsak ng estima ng pamahalaan kada taon. Noong 2006, ang ekonomiya ay nagpakita ng 5.4% na pag-unlad, ngunit ang mga bagyong dumaan ang nagpabagsak sa sektor ng ekonomiya. Noong [[Pebrero]] 2007, nagtala ang merkado ng saping-puhunan ng pinakamataas na puntos sa kasaysayan at nasa 33 kada isang [[Dolyar ng Estados Unidos|Dolyar]] ang [[Piso]]. Pagkatapos ng pagbagal ng paglago sa 3.8% noong 2008 at 1.1% noong 2009, ang real taon-sa-taong paglago ng GDP ay umahon sa 7.6% noong 2010. Ang paglago ay bumagal noong 2011 sa 3.7 % . Ang mga [[remittance]] ng mga [[OFW]] ay nasa rate na taunang paglagong 8% at patuloy na bumubuo ng mga 10% ng GDP. ANg taunang paglago ng GDP ay may averaheng 4.6% sa loob ng nakaraang dekada ngunit nangangailangan ng isang mas mataas na pinanatiling landas ng paglago sa ekonomiya na hindi bababa sa 7%-8% kada sa karamihan ng mga pagtatantiya upang makasulong sa pagpapagaan ng kahirapan sa taunang paglago ng populasyon ng Pilipinas na isa sa may pinakamataas na populasyon sa Asya. Ang bahagi ng populasyon na mahirap ay tumaas mula 24.9% hanggang 26.5% sa pagitan ng 2003 at 2009 na katumbas ng karagdagang 3.3 milyong mga mahihirap na Pilipino.<ref name=cia>{{Cite web |title=Archive copy |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rp.html |access-date=2013-10-13 |archive-date=2015-07-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150719222229/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rp.html |url-status=dead }}</ref>

===Mga kontrobersiyang kinasangkutan===
====Iskandalong Jose Pidal====
Inakusahan ni Senador Panfilo Lacson noong 2003 ang asawa ni Arroyo na si [[Mike Arroyo]] ng [[money laundering]] ng mga 260 milyong piso gamit ang mga bank account sa ilalim ng pangalang Jose Pidal na sinasabing mula sa mga kontribusyon sa pangangampanya ni Gloria . 
====Iskandalong Hello Garci====
{{main|Iskandalong Hello Garci}}
Si Arroyo ay inakusahan ng pandaraya ng 2004 halalan para sa pagka-Pangulo. Ayon sa dating diputadong direktor ng NBI na si Samuel Ong, ang isang wiretapped recording ng usapan sa pagitan ni Arroyo at opisyal ng COMELEC na si Virgilio Garcillano o Garci ay nagpapatunay ng pandaraya ni Arroyo upang manalo ng 1 milyong boto laban sa kandidatong si [[Fernando Poe]]. Noong 27 Hunyo 2005, inamin ni Arroyo na nakipag-usap siya sa opisyal ng COMELEC na inaangkin itong isang "pagkabigo sa paghatol". Ang kontrobersiyang Hello Garci ang naging saligan ng kasong [[impeachment]] na inihain laban kay Arroyo noong 2005 ngunit nabigo. Ang isa pang impeachment ay inihain laban kay Arroyo noong 2006 ngunit natalo sa pagboto sa [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas]].

====Fertilizer fund scam====
{{Main|Fertilizer Fund scam}}
Sinasabing ang pondo ng Department of Agriculture (DA) na P728 milyong piso na inilaan para sa pagbili ng mga fertilizer para sa mga magsasaka ay ginamit para sa pangangampanya ni Arroyo sa kanyang muling pagtakbo sa pagkapangulo noong 2004.

====Iskandalong NBN-ZTE====
{{main|Iskandalong NBN-ZTE}}
Si Arroyo ay inakusahan ng pag-abuso sa kapangyarihan sa pagtulak ng pagpapatibay ng iminungkahing kontrata ng Tsinong ZTE Corp upang itayo ang  proyektong National Broadband Network sa Pilipinas sa sobrang taas na presyong $329 milyong dolyar o 13 bilyong piso. Ang kontrata ay nilagdaan ni Transportation and Communications Secretary Leandro Mendoza at ZTE vice president Yu Yong noong 21 Abril 2007, sa Boao, China na nasaksikhan mismo ni Arroyo. Ang proyektong ito ay isang pambansang network ng komunikasyon para sa mga pasilidad na landline, cellular at broadband internet para sa paggamit ng mga ahensiya ng pamahalaan. Ang deal sa ZTE Corp ay sinasabing nangyari nang walang public bidding.Si COMELEC Chairman Benjamin Abalos, Sr. ay inakusahan ng pagtanggap ng salapi at mga babae kapalit ng pag-aproba ng kasunduan sa ZTE Corp. Si Jose “Joey” de Venecia III na namumuno sa Amsterdam Holdings, Inc. na isa sa natalong bidder sa kasunduang NBN at anak ni dating Ispiker na si [[Jose de Venecia, Jr.]] ay nagpatotoo na kasama niya si Abalos sa Tsina at narinig niyang si Abalos ay "humingi ng pera" mula sa mga opisyal ng ZTE. Si Joey de Venecia III ay nagpatotoo rin na ang asawa ni Gloria na si Mike Arroyo ang misteryong tao na nagtulak para pagtibayin ang labis na mataas na presyong kontrata sa ZTE. Isinaad ni De Venecia na ang kontrata na $329 milyong dolar sa ZTE ay sobrang mataas na presyo ng mga $130 milyong dolar pagkatapos na humingi si Abalos ng mga iba't ibang [[kickback]] at mga advance para sa proyekto. Isinaad rin ni De Venecia na binalaan ni Abalos na ipapapatay siya ni Abalos kung hindi siya umurong sa proyekto. Isinaad rin ni Joey de Venecia III na nangako si Abalos kay Mike Arroyo ng 70 milyong dolyar na kickback mula sa proyektong NBN. Ang dating direktor heneral ng [[NEDA]] na si Romulo Neri ay nagpatotoo sa Senate hearing na inalukan siya ni Abalos ng 200 milyong piso upang aprubahan ang proyekto. Sinabi rin ni De Venecia na tinanong ni Gloria si Neri kung bakit hindi niya tinanggap ang [[suhol]] na 200 milyong piso ni Abalos upang iendorso ang proyektong NBN sa ZTE Corp, Ayon sa pagsisiyasat ng mga opsiyal na dokumentong isinumite sa Senate blue ribbon committee, ang proyektong NBN-ZTE ay sobrang taas ang presyo ng halos 8 bilyong piso (US $197 milyon). Isinaad ng mga eksperto na ang presyo ng ZTE na $329 milyong dolyar o 13 bilyong piso ay magkakahalaga lamang ng 132 milyong dolyar kung ihahambing sa mga kompanyang gaya ng PLDT, Smart Communications, Globe Telecoms o Digitel. Noong 4 Pebrero 2008, bumoto ang [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas]] na patalsikin bilang Isipiker si Jose de Venecia Jr. na sinasabing kabayaran para sa pagdawit ng kanyang anak kay Mike Arroyo sa iskandalong NBN-ZTE. Inakusahan ng whistleblower na si [[Jun Lozada]] si Mike Arroyo na mastermind sa kasunduan sa ZTE Corp para sa proyektong NBN. Pinatotohanan ni Lozada na si Abalos ay humingi ng mga kickback para sa kontrata sa ZTE Corp.

====Pagsabotahe ng 2007 halalan====
Noong 2007 halalan, sinasabing inutos ni Arroyo kay gobernador [[Andal Ampatuan, Sr.]] na masegurong ang tatlong kandidato ng oposisyon na sina [[Benigno S. Aquino III]], [[Panfilo Lacson]], at [[Alan Peter Cayetano]] ay makakuha ng sero boto sa [[Maguindanao]]. Ito ang tanging probinsiya sa Pilipinas na nagbigay ng 12-0 pagkapanalo sa Team Unity ni Arroyo. Inamin ni [[Zaldy Ampatuan]] na gobernador ng [[ARMM]] na  inutos ni Arroyo na ilipat ang boto ng 3 kandidato ng oposisyon kay [[Juan Miguel Zubiri]] na nagbitiw bilang senador noong 3 Agosto 2011. Inamin rin ni Ampatuan na ang kanyang ama ay tumanggap ng [[suhol]] mula kay Mike Arroyo noong 2007 halalan. Noong 2011, ang dating supervisor ng halalan sa Maguindanao noong 2007 na si [[Lintang Bedol]] ay umamin sa nangyaring pandaraya noong 2007 halalan. Ayon kay Bedol, ang mga pekeng balota at mga election return ay dinala mula sa Maynila at ang dating COMELEC chair na si Benjamin Abalos at mga Comelec commissioner Nicodemo Ferrer at Rene Sarmiento ay nagpunta sa [[General Santos City]] upang i-authenticate ang mga pekeng election return para sa mga iba't ibang bayan sa Maguindano.

====Iskandalong Le Cirque====
Iniulat ng [[New York Post]] noong 2009 na si Gloria Macapagal-Arroyo ay gumastos ng  $20,000 sa Le Cirque para sa isang hapunan kasama ng kanyang delegasyon habang dumadalaw sa Estados Unidos.<ref>{{cite news |url=http://www.nypost.com/p/pagesix/eat_and_drink_SghUG7F9mrsD7p1zF1LQsK |title=EAT AND DRINK |date=12 Agosto 2009 |publisher=New York Post |access-date=24 Oktubre 2013 |archive-date=14 Oktubre 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121014063826/http://www.nypost.com/p/pagesix/eat_and_drink_SghUG7F9mrsD7p1zF1LQsK |url-status=dead }}</ref> Si Arroyo ay iniulat na nag-order ng mga mamahaling wine, steak at lobster.

===Iskandalong Lotto===
Si Arroyo ay inakusahan ng paglipat ng mga pondo ng pambansang lotto na nagkakahalagang 366 milyon para sa pansariling paggamit.<ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=http://www.pcso.gov.ph/about-section/news/news-pcso-press-release02012013.html |access-date=2013-10-14 |archive-date=2013-02-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130219030118/http://www.pcso.gov.ph/about-section/news/news-pcso-press-release02012013.html |url-status=dead }}</ref>

==Kapulungan ng Kinatawan==
Si Arroyo ay tumakbo at nahalal ng tatlong beses (2010, 2013 at 2016) bilang [[Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas|kinatawan]] ng ikalawang distrito ng Pampanga.

==Pagdakip at pagsasampa ng  kasong korupsiyon==
Si Arroyo ay dinakip sa St. Luke's Medical Center sa Taguig  noong 18 Nobyembre 2011 pagkatapos sampahan ng kaso para sa pagsabotahe ng halalan noong 2007&nbsp;ng COMELEC.

Si Arroyo ay inilipat sa Veterans Memorial Medical Center sa Quezon City noong 9 Disyembre 2011. Si Arroyo ay pinalaya pagpagkatapos magpiyansa noong 25 Hulyo 2012. Si Arroyo ay muling dinakip pagkatapos sampahan ng kasong [[pandarambong]] ng 366 milyong pisong pondo ng pambansang lotto upang pondohan ang kanyang pangangampanya.

==Mga sanggunian==
{{reflist|refs=
<ref name=ciaf>{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rp.html |title=Philippines |date=March 8, 2011 |work=CIA World Factbook |accessdate=Marso 18, 2011 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100111070218/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/rp.html |archivedate=Enero 11, 2010 }}</ref>
}}

== Mga panlabas na kawing ==
* [http://www.macapagal.com/gma/ Gloria Macapagal Arroyo], opisyal na ''website''
* [http://www.gloria-arroyo.com/ Gloria Arroyo] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220326204300/http://www.gloria-arroyo.com/ |date=2022-03-26 }} Nagmamahal sa Pangulo ''website''
<!--This article uses the Cite.php citation mechanism. For information on how to add references to this article, see http://meta.wikimedia.org/wiki/Cite/Cite.php -->

{{s-start}}
{{s-off}}
{{Succession box
| bago = [[Joseph Estrada]]
| titulo  = [[Pangulo ng Pilipinas]]
| taon  = 2001 – 2010
| tapso  = [[Benigno Aquino III]]
}}
{{Succesion box
| before = [[Joseph Estrada]]
| title  = [[Pangalawang Pangulo ng Pilipinas]]
| years  = 1998 – 2001
| after  = [[Teofisto Guingona, Jr.|Teofisto Guingona]]
}}
{{Succession box
| before = [[Teofisto Guingona, Jr.|Teofisto Guingona]]
| title  = [[Kagawaran ng Ugnayang Panlabas (Pilipinas)|Kalihim ng Ugnayang Panlabas]]
| years  = 2002
| after  = [[Blas Ople]]
}}
{{Succession box
| before = [[Angelo Reyes]]
| title  = [[Kagawaran ng Tanggulang Pambansa (Pilipinas)|Kalihim ng Tanggulang Pambansa]]
| years  = 2003
| after  = [[Eduardo Ermita]]
}}
{{Succession box
| before = [[Franklin Ebdalin]]
| title  = [[Kagawaran ng Ugnayang Panlabas (Pilipinas)|Kalihim ng Ugnayang Panlabas]]
| years  = 2003
| after  = [[Delia Albert]] 
}}
{{Succession box
| before = [[Avelino Cruz]]
| title  = [[Kagawaran ng Tanggulang Pambansa (Pilipinas)|Kalihim ng Tanggulang Pambansa]]
| years  = 2006 – 2007 	
| after  = [[Hermogenes Ebdane, Jr.|Hermogenes Ebdane]]
}}
{{s-ppo}}
{{s-bef | before=[[Jose de Venecia]]}}
{{s-ttl | title=[[Lakas-CMD|National Chairman ng Lakas-CMD]] | years=2004 – kasalukuyan}}
{{s-inc}}
{{s-bef | before=[[Luis Villafuerte, Sr.|Luis Villafuerte]]}}
{{s-ttl | title=[[KAMPI|Chairman Emeritus ng KAMPI]] | years=2004 – kasalukuyan}}
{{s-inc}}
{{end}}

{{Mga Pangulo ng Pilipinas}}
{{Mga Pangalawang Pangulo ng Pilipinas}}
{{Ispiker ng Kapulungan ng mga Kinatawan ng Pilipinas}}

{{BD|1947||Arroyo, Gloria Macapagal}}

{{DEFAULTSORT:Arroyo, Gloria Macapagal}}
[[Kategorya:Gloria Macapagal-Arroyo]]
[[Kategorya:Mga Kapampangan]]
[[Kategorya:Mga pangulo ng Pilipinas]]
[[Kategorya:Mga Kristiyano]]
Mga padron na ginamit sa pahinang ito:
Magbalik sa Gloria Macapagal Arroyo.
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/wiki/Gloria_Macapagal_Arroyo"