สมองน้อย
| เซรีเบลลัม (Cerebellum) | |
|---|---|
 สมองของมนุษย์ เซรีเบลลัมแสดงด้วยสีม่วง | |
| รายละเอียด | |
| ส่วนหนึ่งของ | สมอง |
| หลอดเลือดแดง | มีหลอดเลือดแดงที่เลี้ยงทั้งหมด ดังนี้ |
| หลอดเลือดดำ | มีหลอดเลือดดำที่รับเลือดทั้งหมด ดังนี้ |
| ตัวระบุ | |
| MeSH | D002531 |
| นิวโรเนมส์ | 643 |
| นิวโรเล็กซ์ ID | birnlex_1489 |
| TA98 | A14.1.07.001 |
| TA2 | 5788 |
| FMA | 67944 |
| ศัพท์ทางกายวิภาคของประสาทกายวิภาคศาสตร์ | |
เซรีเบลลัม หรือ สมองน้อย (อังกฤษ: Cerebellum) เป็นบริเวณของสมองที่ทำหน้าที่สำคัญในการประมวลการรับรู้และการควบคุมการสั่งการ เนื่องจากซีรีเบลลัมทำหน้าที่ประสานการควบคุมการสั่งการ จึงมีวิถีประสาทเชื่อมระหว่างซีรีเบลลัมและคอร์เท็กซ์สั่งการของซีรีบรัม (ซึ่งจะส่งข้อมูลไปยังกล้ามเนื้อเพื่อเคลื่อนไหว) และลำเส้นใยประสาทสไปโนซีรีเบลลาร์ (spinocerebellar tract) (ซึ่งทำหน้าที่ส่งข้อมูลการรับรู้อากัปกิริยาจากไขสันหลังกลับมายังซีรีเบลลัม) เซรีเบลลัมทำหน้าที่ประมวลวิถีประสาทต่าง ๆ โดยใช้ข้อมูลเกี่ยวกับตำแหน่งของร่างกายและการเคลื่อนไหวละเอียดที่ส่งกลับเข้ามา[1]
รอยโรคที่เกิดในเซรีเบลลัมไม่ก่อให้เกิดกล้ามเนื้ออ่อนแรงหรือทำให้เกิดอัมพาต แต่จะเกิดความผิดปกติในการส่งข้อมูลกลับซึ่งทำให้เกิดความผิดปกติในการเคลื่อนไหวละเอียด, การรักษาสมดุล, ท่าทางและตำแหน่งของร่างกาย, และการเรียนรู้การสั่งการ การสังเกตของนักสรีรวิทยาในช่วงศตวรรษที่ 18 บ่งชี้ว่าผู้ป่วยที่เกิดความเสียหายที่เซรีเบลลัมจะมีปัญหาในการประสานการสั่งการ (motor coordination) และการเคลื่อนไหว การวิจัยเกี่ยวกับหน้าที่ของซีรีเบลลัมในช่วงต้นถึงกลางศตวรรษที่ 19 จะศึกษาจากรอยโรคและการลองตัดซีรีเบลลัมในสมองของสัตว์ทดลอง นักวิจัยทางสรีรวิทยาได้บันทึกว่ารอยโรคดังกล่าวทำให้สัตว์มีการเคลื่อนไหวที่ผิดปกติ, ท่าเดินเงอะงะ, และกล้ามเนื้ออ่อนแรง จากการสังเกตในช่วงเวลานั้นทำให้เกิดข้อสรุปว่าซีรีเบลลัมเป็นโครงสร้างเกี่ยวกับการควบคุมการสั่งการ[1] อย่างไรก็ตามในการวิจัยสมัยใหม่แสดงว่าซีรีเบลลัมมีหน้าที่ที่หลากหลายกว่าไม่ว่าจะเป็นหน้าที่เกี่ยวกับกระบวนการคิด (ประชาน; cognition) , เช่น ความใส่ใจ, และกระบวนการทางภาษา, ดนตรี, และสิ่งกระตุ้นชั่วคราวอื่นๆ[2]
ลักษณะโดยทั่วไป
[แก้]ซีรีเบลลัมตั้งอยู่บริเวณด้านหลังเยื้องด้านล่างของศีรษะ (บริเวณสมองส่วนท้าย (rhombencephalon)) ด้านหลังของพอนส์ (pons) และด้านล่างกลีบท้ายทอย (occipital lobe) ของซีรีบรัม ซีรีเบลลัมประกอบด้วยเซลล์แกรนูล (granule cell) ขนาดเล็กๆ จำนวนมาก ส่วนนี้จึงมีเซลล์ประสาทมากกว่า 50% ของสมองทั้งหมด แต่มีปริมาตรเพียง 10% ของปริมาตรสมองรวม[3] ซีรีเบลลัมรับใยประสาทนำเข้ามากถึงประมาณ 200 ล้านใย ในขณะที่เส้นประสาทตา (optic nerve) ประกอบด้วยใยประสาทเพียงหนึ่งล้านใย
ซีรีเบลลัมแบ่งออกเป็นครึ่งซ้ายและขวาเช่นเดียวกับซีรีบรัม และแบ่งออกเป็นกลีบย่อยๆ 10 กลีบ การเรียงตัวของเซลล์ประสาทในซีรีเบลลัมมีลักษณะเป็นแบบเดียวกันทั้งหมด คือเชื่อมต่อเป็นชุดของวงจรในแนวตั้งฉาก การเรียงตัวเป็นแบบเดียวกันดังกล่าวทำให้ง่ายต่อการศึกษาวงจรประสาท
เซลล์ประสาทสองประเภทที่มีบทบาทโดดเด่นในวงจรสมองน้อยคือ เซลล์เปอร์กินเจ(Purkinje cells) และ เซลล์แกรนูล(granule cell) เซลล์เปอร์กินเจควบคุมการแสดงผลของซีรีเบลลัมโดยยับยั้งจากการยิงของนิวเคลียสลึก ความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับเซลล์เปอร์กินเจ มักจะมีผลเสียต่อการเคลื่อนไหวของผู้ป่วยได้ เซลล์แกรนูลคือหนึ่งในเซลล์ประสาทที่เล็กที่สุดในซีรีเบลลัม เซลล์แกรนูลรับเส้นประสาททั้งหมดจาก mossy fibre
การเจริญพัฒนาและวิวัฒนาการ
[แก้]
ระหว่างช่วงต้นของการเจริญของเอ็มบริโอ สมองจะเริ่มแบ่งออกเป็น 3 ส่วนหรือปล้อง ได้แก่ สมองส่วนหน้า (prosencephalon) , สมองส่วนกลาง (mesencephalon) , และสมองส่วนท้าย (rhombencephalon) สมองส่วนท้ายจะเป็นปล้องที่อยู่ท้ายที่สุดซึ่งจะเจริญไปเป็นซีรีเบลลัม ส่วนนี้จะเจริญโดยพัฒนาเป็นกระเปาะ 8 อัน เรียกว่า รอมโบเมียร์ (rhombomere) ซีรีเบลลัมจะเจริญมาจากรอมโบเมียร์ 2 อันที่อยู่ตรงแผ่นเอลาร์ (alar plate) ของนิวรัล ทูบ (neural tube) ซึ่งเป็นท่อที่จะเจริญไปเป็นสมองและไขสันหลัง
ภาพอื่นๆ
[แก้]-
Lobes -
Diencephalon -
Scheme showing the connections of the several parts of the brain. -
Upper surface of the cerebellum. -
Under surface of the cerebellum. -
Sagittal section of the cerebellum, near the junction of the vermis with the hemisphere. -
Dissection showing the projection fibers of the cerebellum. -
Scheme of roof of fourth ventricle. The arrow is in the foramen of Majendie. -
Dissection showing the course of the cerebrospinal fibers. -
Diagram showing the positions of the three principal subarachnoid cisternæ. -
Human cerebellum anterior view -
Human brain midsagittal view
ดูเพิ่ม
[แก้]
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- A worldwide list of laboratories that do research on the cerebellum ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.
- Cerebellum and timing at University of California, Berkeley
- Cerebellum and multiple sclerosis at mult-sclerosis.org
- Basal ganglia and cerebellum เก็บถาวร 2009-04-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน at Washington University in St. Louis
- "The Treasure at the Bottom of the Brain” เก็บถาวร 2007-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน at newhorizons.org
- Cerebellum images เก็บถาวร 2008-04-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน at About.com
- ภาพสมองตัดแต่งสีซึ่งรวมส่วน "cerebellum" at the BrainMaps project
- Histological section of primate cerebellum เก็บถาวร 2008-01-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน at University of Birmingham
- Cerebellum and Motor Control เก็บถาวร 2015-06-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Neurophysiology Lecture Site, Ronald E. Young, Ph.D., University of West Indies, Mona.
หนังสืออ่านเพิ่มเติม
[แก้]- Ito M. Cerebellum and Neural Control. New York: Raven Press; 1984. ISBN 0-89004-106-7
- Kandel ER, Schwartz JH, Jessell TM. Principles of Neural Science, 4th ed. McGraw-Hill, New York (2000). ISBN 0-8385-7701-6
- Llinás, R, Sotelo C. The Cerebellum Revisited. New York: Springer; 1992. ISBN 0-387-97693-0
- Parent A, Carpenter MB. Carpenter's Human Neuroanatomy. 9th ed. Philadelphia: Williams and Wilkins; 1995. ISBN 0-683-06752-4
อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 Fine EJ, Ionita CC, Lohr L (2002). "The history of the development of the cerebellar examination". Semin Neurol. 22 (4): 375–84. doi:10.1055/s-2002-36759. PMID 12539058.
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์) - ↑ Rapp, Brenda (2001). The Handbook of Cognitive Neuropsychology: What Deficits Reveal about the Human Mind. Psychology Press. p. 481. ISBN 1841690449.
- ↑ The Brain From Top To Bottom
 | บทความกายวิภาคศาสตร์นี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |