Çaloliddini Humoī

Çaloliddini Humoī (forsī جلال‌الدین همایی) 3 janvari 1900, Isfahon — 2 ijuli 1980, Tehron) — navisanda, adib, şoir, rijozidon va ta'rixnigori muosiri eronī.

Humoī dar xonavodai ahli adab va san'at dar Isfahon va mahallai qadimiji Poqal'a (az mahalloti çanubi şarqiji qadimi Isfahon) mutavallid şud. Padaraş mirzo Abulqosim Muhammadnasir farzandi Humoi Şerozī bud. Naxustin muallimoni Humoī padaru modaraş budand. Vaj muqaddamoti forsī va arabiro nazdi padar va amui xud omūxt. Bino ba guftai xudi Humoī, dar şarhi hole az xud sahehi xondani ojoti Qur'on va abjoti Hofizu Sa'diro az modaru padar xud dar davroni kūdakī faro girifta bud. Vaj ba madrasai haqoiq dar mahallai Muşiri Jaxcol va sipas ba madrasai Qudsija dar mahallai Darbi imomi Isfahon roh mejobad va muqaddamoti rijozijotu ulumi sarfu nahvi arabiro faro megirad. Sipas ba iqomati bistsola dar madrasai Nimovard dar çihati talabagī dar huzuri afrode cun Oqo şajx Aliji Jazdī, oqo Sajidmuhammadkozim Karuniji Isfahonī va oqo Sajidmahadī Darcaī dast mezanad va ba faqehi sohibiçoza badal meşavad. Dar in davrai bistsola, ilova bar afzoişi sathi ilmī, ba vositai saxtiji zindagī, muhazzab va soddazistu mutavoze' meşavad. Sipas muddati 12 sol ba tadrisi darsi fiqh dar davrahoi lisons va favqulisonsi Donişkadai huquqi donişgohi Tehron mepardozad. Niz asarot hamin davrai marorat ast, ki ba'dho munçar ba ta'lifi «Ƣazzolinoma» dar şarhu tavsifi ahvoli Imom Muhammadi Ƣazzolī az zaboni Humoi meşavad.

Cande ba'd Humoī baroi tadrisi falsafa va adabijot ba Tabrez meravad va hamzamon kitobi "Ta'rixi adabijot" xudro menavisad. Dar soli 1931 ba Tehron muntaqil şud va ba tadris dar dabiristonhoi Dorulfunun va Şaraf pardoxt. Dar in davra şogirdone cun Zabehulloh Safo, Husajni Xatibī va Aliakbari Şihobiro meparvarand. Dar soli 1940 ba tadris dar klasi şaşumi adabī, ki zeri nazari donişsaroi oliji on vaqt buda va muxtassi şogirdoni avvalu duvumi Donişsaroi muqaddamotiji kulli kişvar meşuda, mansub meşavad. Sipas rohiji Donişgohi Tehron megardad va 12 sol ba tadrisi darsi fiqh dar Donişkadai huquq mepardozad va sipas ba Donişkadai adabijoti Donişgohi Tehron muntaqil va ba tadrisi sanoe'i adabī dar har se maqta'i korşinosī, korşinosi arşad va doktorī maşƣul meşavad. Dar soli 19665 darxosti boznişastagī mekunad va bo vuçudi muvofiqat bo on, kori tadris dar donişgoh hamcunon idoma mejobad. Dar soli 1973 çuz'i a'zoi Ançumani şohanşohiji falsafai Eron ba rajosati iftixoriji farahi pahlavī meşavad. Az çumla, şogirdoni barçastae, ki dar mahzari ustod Humoī parvariş joftaand, metavon ba Muhammadrizo Şafe'iji Kadkanī, Muhammad Mu'in, Qadam'aliji Saromī, Muhammad Xonsorī va Çamoli Rizoī işora kard.

Ta'rixi adabijoti Eron, ba kūşişi Mohduxtٰbonu Humoī. Şirkati naşri "Humo", 1375; Ƣazzolinoma, kitobi furūşiji Furūƣī va intişoroti "Zavvor", 1397; Risola dar şarhi ahvoli Surūşi Isfahonī, muqaddimae bar devoni şoir bo tashehi Muhammadça'fari Mahçub; Xajjominoma. Şirkati naşri "Humo", 1394; Tafsiri "Masnavī"-i Mavlavī. Dostoni qal'ai Zotussurajjo jo dizhuşrabo; Fununi baloƣat va sinooti adabī. Intişoroti "Ahuro", 1389; Mavlavinoma jo Mavlavī. Duçildī, şirkati naşri "Humo", copi dahum, 1385; Muxtorinoma jo Muqaddimai devoni Usmon Muxtorī. Intişorot ilmī va farhangī, 1361; Tasavvuf dar islom, nigohe ba irfoni Şajx Abusa'idi Abulxajr. Copi sevum, intişoroti "Humozar", 1376; Ta'rixi ulumi islomī. Taqriroti Çaloluddini Humoī. davrai doktoriji adabijoti forsiji Donişgohi Tehron; Ta'rixi Isfahon, dar haft çild, ba kūşişi Mohduxtbonu Humoī. Paƶūhişgohi ulumi insonī va mutolioti farhangī, 1396; Devoni Sano. Ba ehtimomi Mohdxutbonu Humoī. Copi sevum, şirkati naşri "Humo", 1377.

Эзоҳ