ඇපලෝ 11

ඇපලෝ 11
මෙහෙයුම් සලකුන
මෙහෙයුම් දත්ත
මෙහෙයුමේ නම	ඇපලෝ 11
අණදීමේ ඒකකය	කොලොම්බියා (CM-107) 5,560 kg (12,260 රාත්)
සේවා ඒකකය	SM-107 23,243 kg (51,242 රාත්)
චන්ද්‍ර යානය	ඊගල් (LM-5) 15,095 kg (33,279 රාත්)
ගගනගාමීන් ගණන	3
සංඥා නාමය	CSM: කොලොම්බියා LM: ඊගල්  ; චන්ද්‍ර පෘෂ්ථය මතුපිට නිසල මුහුදේ මධ්‍යස්ථානය
විදිනය	සැටර්න් V (SA-506)
ගුවන්ගතකිරීමේ පීඨිකාව	LC39A,කෙනඩි අභ්‍යාවකාශ මධ්‍යස්ථානය, ‍ෆ්ලොරීඩා ,,ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය
ගුවන්ගතකල දිනය	ජූලි 16, 1969 (1969-07-16) 13:32:00 UTC
සඳෙහි ගොඩබැස්වීම	ජූලි 20, 1969   20:17:40 UTC නිසල මුහුද 0°40′26.69″N 23°28′22.69″E / 0.6740806°N 23.4729694°E / 0.6740806; 23.4729694 (IAU මධ්‍ය’ පෘථිවි ධ්‍රැව අක්ෂ ඛණ්ඩාංක පද්ධතිය මත පදනම්ව)
සඳෙහි යානාවෙන් බාහිර ක්‍රියාකාරකම් (EVA) කාලය.	පැය 2 මිනිත්තු 36 තප්පර 40
සඳෙහි මතුපිට ගතකල කාලය.	පැය 21 මිනිත්තු 31 තප්පර 20
චන්ද්‍ර පාෂාන වල බර	21.55 kg (47.5 රාත්)
සඳ වටා කක්ෂීය චලිත ගනන	30
සම්පූර්ණ අණදීමේ/සේවා ඒකක සඳ වටා කක්ෂයෙහි ගතකල කාලය	පැය 59 මිනිත්තු 30 තප්පර 25.79
ගොඩබැසීම	ජූලි 24, 1969 16:50:35 UTC උතුරු පැසිෆික් සාගරය 13°19′N 169°9′W / 13.317°N 169.150°W / 13.317; -169.150 (Apollo 11 splashdown)
මෙහෙයුම් කාලය	දින 8 පැය 03 මිනිත්තු 18 තප්පර 35
ගගනගාමීන්ගේ ඡායාරූපය
���මේ සිට දකුණට: නීල් ආම්ස්ට්‍රෝන්, මයිකල් කොලින්ස්, එඩ්වින් ඕල්ඩ්‍රින්
ආශ්‍රිත මෙහෙයුම්
පෙර මෙහෙයුම පසු මෙහෙයුම ඇපලෝ 10 ඇපලෝ 12

ඇපලෝ 11 මෙහෙයුම සඳ මත මිනිසුන් ගොඩ බැස්වූ ප්‍රථම මෙහෙයුම විය. එය ඇපලෝ මෙහෙයුමෙහි පස් වන මිනිසුන් සහිත අභ්‍යවකාශ ගමන වූ අතර තෙවන මිනිසුන් සහිත සඳ ගමන විය. 1969 ජුලි 16 නිකුත් කරන ලද මෙහි අණ දෙන නීල් ආම්ස්ට්‍රෝන්, අණ දෙන මොඩියුලයේ නියමු මයිකල් කොලින්ස් හා චන්ද්‍ර මොඩියුලයේ නියමු එඩ්වින් ඕල්ඩ්‍රින් ඇතුළත් විය. ජූලි 20 වනදා ආම්ස්ට්‍රෝන් සහ ඕල්ඩ්‍රින් සඳ මත පා තැබූ ප්‍රථම මිනිසුන් බවට පත් වූ අතර කොලින්ස් ඉහලින් කක්ෂගත විය.

මෙම මෙහෙයුම ඇමරිකානු ජනාධිපති ජෝන් එෆ් කෙනඩිගේ 1960 දශකය ඉවර වීමට පෙර සඳ මත පය තැබීමේ අරමුණ ඉෂ්ට කරන ලදී. “මිනිසෙකු සඳ මත ගොඩ බා නැවත නිරුපද්‍රිතවව පෘථිවියට රැගෙන ඒමේ අරමුණ මෙම දශකයට පෙර ඉටු කිරීම සඳහා අප ජාතිය කැපවී වැඩ කළ යුතු බව මම සිතමි.” (1961 කතාව).

• චාලී ඩියුක් (කැප්සියුල සන්නිවේදක).
• රොනල්ඩ් එවන්ස් (කැප්සියුල සන්නිවේදක).
• ඔවෙන් කේ ගැරත් (කැප්සියුල සන්නිවේදක).
• ඩොන් එල් ලින්ඩ්, (කැප්සියුල සන්නිවේදක).
• කෙන් මැටින්ග්ලි (කැප්සියුල සන්නිවේදක).
• බෲස් මැක්කැන්ඩ්ල්ස් 11(කැප්සියුල සන්නිවේදක).
• හැරිස්න් ශ්ම්දිට්(කැප්සියුල සන්නිවේදක).
• බිල් පෝග්.
• ජැක් ශ්විග්ට්.

මෙම මෙහෙයුම සඳහා මෙහෙයුම් අධ්‍යක්ෂකවරුන් වූයේ:^[1][2][3][4]

විශාල වශයෙන් ජනතාව ගුවන් ගත කිර්‍ර්ම නැරඹීම සදහා අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානය අවට මහාමර්ග වල සහ වෙරළවල් වල රැස්වී සිටි අතර මිලියන ගනන් ජනතාව රූපවාහිනිය හරහා සම්බන්ද වී සිටියහ. ඇමරිකානු ජනධිපති රිචඩ් නික්සන්, ධවල මන්දිරයේ ඕවල් ඔෆිස් හි සිට රූපවාහිනිය ඔස්සේ මෙහෙයුම නැරඹීය.

1969 ජුලි 16 දින පෙ: ව: 9:32:00 ට කෙනඩි අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයේ, අංක 39 ගුවන්ගත කිරීමේ සංකීර්ණයේ, අංක 39A ගුවන්ගතකිරීමේ පීඨිකාවෙන් ඇපලෝ 11 අභ්‍යවකාශ කරන ලදී. මේ සදහා සැටර්න් V (S-IVB) නැමති රොකට්ටුවක් උපයොගී කර ගන්නා ලදී. විනාඩි 12 පසු යානය කක්ෂ ගත වෙයි^[5].කක්ෂීය චලිත 1.5 පසු ,S-IVB හි තුන්වන අදියරේ එන්ජිම මගින් ඇපලෝ 11 යානය සද වෙත යන ගමන් පථයකට යොමුකරන ලදි. විනාඩි 30 පසු, අණදීමේ ඒකකය හා සේවා ඒකකය S-IVB ගෙන් වෙන්වී චන්ද්‍ර යානය සමග සද වෙත යන ගමන් පථයට පිවිසෙයි. S-IVB හි තුන්වන අදියරේ විදිනය, සදත් පසුකරගෙන ගොස් හිරුවටා යන කක්ෂයට පිවිසෙයි.

ජූලි 19 වනදා ඇපලෝ 11 චන්ද්‍රයා ආසන්නයෙන් ගමන් කළ අතර චන්ද්‍ර කක්ෂයට ඇතුල් වීම සඳහා එහි සේවා ප්‍රචාලක එංජිම ක්‍රියාත්මක කරන ලදී. එය විසින් පසු කරන ලද කක්ෂ 30 තුළ දී කාර්ය මණ්ඩලය විසින් සැබයින් (Sabine) D ආවාටයට 20km පමණ නිරිත දෙසින් වූ දක්ෂිණ නිසල සයුරේ ඔවුන්ගේ ගොඩබෑම් ස්ථානය නිරීක්ෂණය කරන ලදී. මෙම ගොඩබැස්වීම් ස්ථානය තෝරා ගන්නා ලද්දේ ස්වයංක්‍රීය රේන්ජර් 8 හා සර්වේයර් 5 ලෑන්ඩර හා චන්ද්‍ර කක්ෂ සිතියම්ගත කිරීමේ අභ්‍යාවකාශ යානය මඟින් මෙම ප්‍රදේශය සාපේක්ෂව පැතලි හා සුමට ලෙස වර්ගීකරණය කර තිබූ බැවිනි. එමනිසා එය විශාල ගොඩබැස්වීමේ බාධක හෝ අතිරේක රථ වාහන ක්‍රියාකාරකම්වලට බාධක ඇති කිරීමට එතරම් නැඹුරුතාවක් නොදක්වයි.

1969 ජූලි 20 වනදා ඊගල් ලූනා මොඩියුලය කොළොම්බියා අණ දීමේ මොඩියුලයෙන් වෙන්විය. කොළොම්බියාහි තනිව සිටි කොලින්ස් විසින් ඊගල් එය පසු කර යනවාත් සමඟ යානයට හානි වී නොමැති බව සැක හැර දැන ගැනීම සඳහා පරීක්ෂා කරන ලදී. ආම්ස්ට්‍රෝන් හා ඕල්ඩ්‍රින් ඊගල්ගේ ගොඩබැස්සවීමේ එන්ජිම සඳ මතට ගොඩ බෑම සඳහා යොදා ගන්නා ලදී.

‍ගොඩබෑම් පටන් ගන්නවාත් සමඟම ආම්ස්ට්‍රෝන් විසින් අපි දුරට යනවා යැයි වාර්තා කරන ලදී. ඊගල් එහි සැලසුම් කරන ලද ගොඩ බෑමේ ප්‍රක්ෂේපිතයට වඩා තත්පර 4ක් එපිටින් වූ අතර ඒ නිසා අදාල ප්‍රදේශයෙන් සැතපුම් ගණනක් බටහිරින් සඳ මත පතිත වනු ඇත. LM මඟ පෙන්වීම් පරිගණකය LM ගොඩබැස්වීම මඟ පෙන්වීමත් සමඟ වැඩ සටහන් දැනුම් දීම් කිහිපයක් වාර්තා කරන ලදී. එමනිසා ගොඩ බෑම සිදු වන අතරතුර කාර්ය මණ්ඩලයේ අවධානය ද බාහිර වටපිටාවෙන් ඉවතට යොමු කිරීමට හේතු විය. ටෙක්සාස් හූස්ටන්හි වූ නාසාහි මෙහෙයුම් පාලක මධ්‍යස්ථානය තුළ වූ පරිගණක ඉංජිනේරු ජැක් ගාමන් මඟ පෙන්වීමේ නිළධාරී ස්ටීව් බේල්ස්ටර් ප්‍රකාශ කර සිටියේ දැනුම් සිදු වුව ද ගොඩ බැස්වීම අඛණ්ඩව සිදු කිරීම ආරක්ෂා සහගත බවයි. ආම්ට්‍රෝන් ඔහුගේ අවධානය වටපිටාව දර්ශනය කර ගැනීම සඳහා යොමු කළ විට ඔහුට තේරුම් ගියේ පරිගණකය විසින් ඔවුන්ට මඟ පෙන්වනු ලබන්නේ පාෂාණ විසිරී ඇති විශාල ආවාටයක් දෙසට බවයි. ඉන්පසු ආම්‍ස්ට්‍රෝන් විසින් පාලනය ඔහුගේ අතට ගන්නා ලද අතර ඕල්ඩ්‍රින් මඟින් රේඩා‍රයේ පරිගණකයේ දත්ත ලබා ගනිමින් ජුලි 20 වන දා 20:17UTC ට තත්පර 30ක ඉන්ධන ද ඉතිරි කර ගනිමින් මොඩියුලය ගොඩබැස්වුම් ස්ථානයට ගෙන යන ලදී^[6][7].

වැඩ සටහන් දැනුම් දීම වූයේ පරිගණකයෙහි සකස් කිරීමේ කාර්යය සම්පුර්ණ කර නොමැති බව ඇඟවීමටය. මෙම හේතුව පසුව පුහුණුවීම් දෝශවලට ඈඳන ලදී. පරිගණකය ගොඩබෑම අතරතුර දී ඉවත දමන ලද LM රේඩාරයේ අතිරේක දත්ත සකස් කිරීම සඳහා සැලසුම් කර ඇති කාලයට වඩා වැඩි කාලයක් ගත කර ඇත. ඇපලෝ 11 අනෙකුත් මෙහෙයුම්වලට වඩා අඩු ඉන්ධන සහිතව ගොඩ බෑම සිදු කළ නමුත් එය ඉන්ධන අඩු අනතුරු ඇඟවීමකට මුහුණ දෙන ලදී. පසුව සොයා ගන්නා ලද්දේ මෙය සිදු වූයේ චන්ද්‍ර ගුරුත්වාකර්ෂණය නිසා බවයි^[8][9][10]. අනාගත මෙහෙයුම්වලදී ටැංකි සඳහා අමතර ආරක්ෂණ යොදා ගන්නා ලදී.

බස් ඕල්ඩ්‍රින් විසින් සඳ මතුපිට දී LM මඟින් ප්‍රථම වචන කිහිපය කතා කරන ලදී. ගොඩ බැස්වීම් පුරාවට LM මෙහෙයවීමේ නිරතව සිටි ආම්ස්ට්‍රෝන්හට ගොඩ බැස්වීමේ දත්ත ලබා දුන්නේ ද ඕල්ඩ්‍රින් විසිනි. ඊගල් ගොඩබැසීමත් සමඟම ඕල්ඩ්‍රින් විසින් “contact light! ok, engine stop. ACA – out of detent”^[11] ප්‍රකාශ කරන ලද අතර ආම්ට්‍රෝන් විසින් “out of detent” යයි ප්‍රකාශ කර අතර නැවත ඕල්ඩ්‍රින් විසින් “Mode control – both auto. Descent engine command override off. Engine arm – off. 413 is in”^[12]

ඉන්පසු ආම්ට්‍රෝන් ජනප්‍රිය වචන කිහිපයක් වූ “Houston, tranquility base here. The eagle has landed.” යැයි ප්‍රකාශ කරන ලදී^[13]. මෙය පාලක මධ්‍යස්ථානයේ කාර්ය මණ්ඩලය යන්තමින් කලබලයට පත් කරන ලදී. එයට හේතු වූයේ ආම්ට්‍රෝන් විසින් tranquility base යන නම නිර්මාණය කර තිබුණේ ගොඩ බැස්වීමත් සමඟමය^[8][14].

ගොඩබැස්වීමෙන් පසු EVA සඳහා සකස් කිරීම් ආරම්භ වීමට පෙර ඕල්ඩ්‍රින් විසින් මෙය විකාශනය කරන ලදී.

This is the LM pilot. I'd like to take this opportunity to ask every person listening in, whoever and wherever they may be, to pause for a moment and contemplate the events of the past few hours and to give thanks in his or her own way. (මේ LM නියමුවාය. මවිසින් මෙම අවස්ථාව ගනු ලබන්නේ අසා සිටින සියලු අයට මොහොතකට නැවතී ගත වූ පැය කිහිපයෙහි අවස්ථා සිහි කර ඔහුගේ හෝ ඇයගේ අනන්‍ය ආකාරයකින් ස්තුති කිරීම සිදු කරන්නට යැයි සියලු දෙනාගෙන් ඉල්ලීමටය.)^[15]

ඉන්පසු ඔහු සන්නිවේදනය පෞද්ගලිකව සිදු කරන ලදී. මේ වන විට ද නාසා, මැඩලයින් මුරේ ඕ හෙයාර් නම් වූ අදේවවාදියෙක් විසින් ගෙන එන ලද ‍ඔවුන්ගේ ගගනගාමීන් අභ්‍යාවකාශය තුළ දී ආගමික කටයුතුවලින් වැළකී සිටි බව දක්වන නඩුවක් සමඟ සටන් කරමින් පැවතුණි. ඕල්ඩ්‍රින් සෘජුවම මෙය සඳහන් කරමින් වැළකී සිටීමට තෝරා ගන්නා ලදී. ඔහු එම සැලසුම නිෂ්ශබ්දව පවත්වා ගත් අතර (එය ඔහුගේ බිරිඳට පවා නොපැවසීය) වසර කිහිපයක් යනතුරු මහජනයාට ප්‍රකාශයට පත් කළේ ද නැත.

නීල් ආම්ස්ට්‍රෝං සහ බස් ඕල්ඩ්‍රින් සඳ මත ඇවිදීමට සූදානම් වීම 23:43 UTC ට ආරම්භ විය^[16].මේ සදහා බලාපොරොත්තු වූවාට වඩා වැඩි කාලයක් ගත විය; පැය දෙකක් වෙනුවට පැය තුනහමාරක් ගත විය. පෘථිවියේ පුහුණුවීම් අතරතුර, අවශ්‍ය සියල්ල කල්තියා පිළිවෙළට සකස් කර තිබූ නමුත්, සඳෙහි මැදිරියේ පිරික්සුම් ලැයිස්තු, ආහාර පැකට් සහ මෙවලම් වැනි වෙනත් භාණ්ඩ විශාල ප්‍රමාණයක් ද අඩංගු විය^[17].ගොඩබෑමෙන් පැය හයක් සහ මිනිත්තු තිස් නවයකට පසු, ආම්ස්ට්‍රෝං සහ ඕල්ඩ්‍රින් පිටතට යාමට සූදානම් වූ අතර, ඊගල් අවපීඩනය කළේය^[18].

02:39:33 ට ඊගල් හි දොර විවෘත කරන ලදි^[16].ආම්ස්ට්‍රෝංට මුලදී ඔහුගේ අතේ ගෙන යා හැකි ජීවිත ආධාරක පද්ධතිය (PLSS) සමග දොර හරහා යාම්දී යම් දුෂ්කරතා ඇති විය.^[19]ඇපලෝ ගගනගාමීන්ගෙන් වාර්තා වූ ඉහළම හෘද ස්පන්දන සමහරක් LM පිටවීම සහ ඇතුල් වීමේදී සිදු විය.^[20] 02:51 ට ආම්ස්ට්‍රෝං සඳ මතුපිටට බැසීමට පටන් ගත්තේය. ඔහුගේ පපුවේ තිබූ දුරස්ථ පාලක ඒකකය නිසා ඔහුගේ පාද නොපෙනුනි.ඉණිමඟෙන් බැස ආම්ස්ට්‍රෝං ඊගල්ගේ පැත්තට නැමුණු modular equipment storage assembly (MESA) යෙදවීමට සහ රූපවාහිනී කැමරාව ක්‍රියාත්මක කිරීමට D-ring එකක් ඇද්දේය.^[21][22]

Apollo 11 විකාශන රූපවාහිනියට නොගැලපෙන slow-scan television (TV) භාවිතා කළේය, එබැවින් එය විශේෂ මොනිටරයක දර්ශනය වූ අතර රූපවාහිනී කැමරාවක් මෙම මොනිටරය (එමගින්, විකාශනයක විකාශනයක්) නරඹන ලදී, පින්තූරයේ ගුණාත්මකභාවය සැලකිය යුතු ලෙස අඩු විය.^[23]සංඥාව ලැබුනේ එක්සත් ජනපදයේ ගෝල්ඩ්ස්ටෝන් හිදී, නමුත් වඩා හොඳ සංඥාව ලැබුන ඕස්ට්‍රේලියාවේ කැන්බරා අසල Honeysuckle Creek Tracking Station වෙතින්. මිනිත්තු කිහිපයකට පසු ඕස්ට්‍රේලියාවේ වඩාත් සංවේදී පාර්ක්ස් රේඩියෝ දුරේක්ෂයට මාරු විය.^[24]යම් තාක්‍ෂණික සහ කාලගුණික දුෂ්කරතා මධ්‍යයේ වුවද, පළමු චන්ද්‍ර EVA හි කළු සහ සුදු පින්තූර, අවම වශයෙන් මිලියන 600 ක ජනතාවකට විකාශනය කරන ලදී.^[24]මෙම වීඩියෝවේ පිටපත් සුරකින ලද අතර ඒවා බහුලව තිබේ, නමුත් චන්ද්‍ර පෘෂ්ඨයෙන් මුල් slow-scan සම්ප්‍රේෂණයේ පටිගත කිරීම් නාසා හි සාමාන්‍ය චුම්බක ටේප් නැවත භාවිතා කිරීමේදී විනාශ වී ඇත.^[23]

මතුපිට දූවිලි "ඉතා සියුම් ලෙස" සහ "පාහේ කුඩු වැනි" ලෙස විස්තර කිරීමෙන් පසු, 02:56:15,^[25] ගොඩබෑමෙන් පැය හයහමාරකට පසු, ආම්ස්ට්‍රෝං ඊගල්ගේ ගොඩබෑමේ තට්ටුවෙන් බැස මෙසේ ප්‍රකාශ කළේය.

"එය මිනිසෙකුට එක් කුඩා පියවරක්, මනුෂ්‍ය වර්ගයා සඳහා එක් යෝධ පිම්මක්."

^[26][27]

That's one small step ...

---

මෙම ගොනුවට සවන්දීමේ ගැටලුවක්ද? මාධ්‍ය උදව් වෙතට යොමු වන්න.

සඳ මතුපිටට පා තබා මිනිත්තු හතකට පමණ පසු, ආම්ස්ට්‍රෝං සැරයටියක් මත නියැදි බෑගයක් භාවිතා කරමින් හදිසි පස් සාම්පලයක් රැස් කළේය. ඉන්පසු ඔහු බෑගය නමා දකුණු කලවයේ සාක්කුවකට දමා ගත්තේය. මෙය හදිසි අවස්ථාවකදී ගගනගාමීන්ට EVA අතහැර LM වෙත ආපසු යාමට අවශ්‍ය වූ විට චන්ද්‍ර පස නැවත ගෙන ඒම සහතික කිරීම සඳහා ය.^[28] නියැදිය එකතු කිරීමෙන් මිනිත්තු දොළහකට පසු,^[26] ඔහු MESA වෙතින් රූපවාහිනී කැමරාව ඉවත් කර panoramic sweep එකක් සාදා, පසුව එය ට්‍රයිපොඩ් එකක සවි කළේය.^[19]නිශ්චල ඡායාරූපකරණය අතින් ගෙන යා හැකි හෝ ආම්ස්ට්‍රෝංගේ ඇපලෝ අභ්‍යවකාශ ඇඳුමේ සවි කළ හැකි Hasselblad කැමරාවකින් සිදු කරන ලදී.^[29] ඕල්ඩ්‍රින් ආම්ස්ට්‍රෝං සමඟ එක් විය. ඔහු දර්ශනය විස්තර කළේ "Magnificent desolation." යන සරල වාක්‍ය ඛණ්ඩයෙනි.^[22]

ආම්ස්ට්‍රෝං පැවසුවේ පෘථිවියේ හයෙන් එකක් වන චන්ද්‍ර ගුරුත්වාකර්ෂණය තුළ චලනය වීම "සමහර විට සමාකරණවලට(simulation) වඩා පහසු විය හැකි බවයි ... අවට ඇවිදීම කිසිසේත්ම කරදරයක් නොවේ."^[22]ඕල්ඩ්‍රින් ඔහු සමඟ මතුපිටට සම්බන්ධ වූ අතර අඩි දෙකේ කැන්ගරු පැනීම ඇතුළු එහා මෙහා ගමන් කිරීමේ ක්‍රම පරීක්ෂා කළේය.PLSS බැක්පැක් එක පසුපසට නැඹුරු වීමේ ප්‍රවණතාවයක් ඇති කළ නමුත් කිසිම ගගනගාමියෙකුට සමතුලිතතාවය පවත්වා ගැනීමේ බරපතල ගැටළු ඇති නොවීය.ගගනගාමීන් වාර්තා කළේ ඔවුන්ගේ චලනයන් පියවර හයක් හෝ හතක් ඉදිරියෙන් සැලසුම් කළ යුතු බවයි. සිහින් පස තරමක් ලිස්සන සුළු විය. සූර්යාලෝකයේ සිට ඊගල්ගේ සෙවණැල්ලට ගමන් කිරීමෙන් ඇඳුම ඇතුළත උෂ්ණත්ව වෙනසක් සිදු නොවන බව ඕල්ඩ්‍රින් ප්‍රකාශ කළේය, නමුත් හිස්වැස්ම සූර්යාලෝකයේදී උණුසුම් වූ බැවින් ඔහුට සෙවනැල්ලේදී සිසිල් බවක් දැනුණි.^[22]

ගගනගාමීන් රූපවාහිනී කැමරාවට පැහැදිලිව පෙනෙන පරිදි චන්ද්‍ර මතුපිට එක්සත් ජනපදයේ ධජයක් අඩංගු Lunar Flag Assembly සිටවූහ. ඕල්ඩ්‍රින් සිහිපත් කළේ, "සඳ මත මට කිරීමට සිදු වූ සියලුම කාර්යයන් අතරින් මට වඩාත් සුමටව යාමට අවශ්‍ය වූයේ ධජය එසවීමයි."^[30] නමුත ගගනගාමීන් කොඩිය සිටුවීමේදී දුෂ්කරතා ඇති වූ අතර කොඩි කණුව 2 අඟල් (5 cm)ක් පමණක් සද මතුපිට තුළට ඇතුළු කළ හැකි විය.එය රූපවාහිනී නරඹන්නන් ඉදිරියේ පෙරළෙනු ඇතැයි ඕල්ඩ්‍රින් බිය වූ නමුත් "ආචාරයක්" ලබා දුන්නේය.^[30]ඕල්ඩ්‍රින් විසින් ධජය සමග ආම්ස්ට්‍රෝන්ගේ ඡායාරූපයක් ගැනීමට පෙර, ජනාධිපති රිචඩ් නික්සන් දුරකථන-ගුවන්විදුලි සම්ප්‍රේෂණයක් හරහා ඔවුන් සමඟ කතා කළ අතර, එය නික්සන් හැඳින්වූයේ "ධවල මන්දිරයෙන් මෙතෙක් සිදු කරන ලද වඩාත්ම ඓතිහාසික දුරකථන ඇමතුම" ලෙසිනි.^[31]නික්සන්ට මුලින් දුරකථන ඇමතුම අතරතුර කියවීමට දිගු කථාවක් සූදානම් කර තිබූ නමුත් ඇපලෝ 11 අතරතුර නාසා සම්බන්ධකයෙකු ලෙස ධවල මන්දිරයේ සිටි ෆ්‍රෑන්ක් බෝර්මන්, ඔහුගේ කතාව කෙටියෙන් තබා ගැනීමට නික්සන්ට ඒත්තු ගැන්වීය.^[32]

Nixon: Hello, Neil and Buzz. I'm talking to you by telephone from the Oval Room at the White House. And this certainly has to be the most historic telephone call ever made from the White House. I just can't tell you how proud we all are of what you have done. For every American, this has to be the proudest day of our lives. And for people all over the world, I am sure that they too join with Americans in recognizing what an immense feat this is. Because of what you have done, the heavens have become a part of man's world. And as you talk to us from the Sea of Tranquility, it inspires us to redouble our efforts to bring peace and tranquility to Earth. For one priceless moment in the whole history of man, all the people on this Earth are truly one: one in their pride in what you have done, and one in our prayers that you will return safely to Earth.

Armstrong: Thank you, Mr. President. It's a great honor and privilege for us to be here, representing not only the United States, but men of peace of all nations, and with interest and a curiosity, and men with a vision for the future. It's an honor for us to be able to participate here today.^[33][34]

ඔවුන් සඳ කම්පන මැනීම සඳහා භාවිතා කරන භූ කම්පන පරීක්ෂණ පැකේජයක් සහ චන්ද්‍ර ලේසර් පරාසයක අත්හදා බැලීම සඳහා භාවිතා කරන ප්‍රතිවර්තක අරාවක් ඇතුළත් EASEP(Early Apollo Scientific Experiments Package) යොදවූහ.^[35]ඉන්පසු ආම්ස්ට්‍රෝං LM සිට අඩි 196ක් (මීටර් 60) ඇවිද ගොස් ලිට්ල් වෙස්ට් ආවාටයේ මායිමේ ඡායාරූප ගන්නා අතර ඕල්ඩ්‍රින් මූලික සාම්පල දෙකක් එකතු කළේය. ඔහු භූ විද්‍යාඥයාගේ මිටිය ආධාරයෙන් නල තුළට පහර දුන්නේය—ඇපලෝ 11 මත මිටිය භාවිත කළ එකම අවස්ථාව—එහෙත් අඟල් 6ක් (සෙන්ටිමීටර 15ක්) ගැඹුරට විනිවිද යාමට ඔහුට නොහැකි විය. අභ්‍යවකාශගාමීන් පසුව දිගු හැඳි සහ අඬු භාවිතා කරමින් පාෂාණ සාම්පල එකතු කළහ. බොහෝ මතුපිට ක්‍රියාකාරකම් බලාපොරොත්තු වූවාට වඩා වැඩි කාලයක් ගත වූ අතර, එම නිසා ඔවුන්ට නියමිත මිනිත්තු 34 තුළදී නියැදි එකතු කිරීම ලේඛනගත කිරීම නතර කිරීමට සිදු විය. ඕල්ඩ්‍රින් සවල භාවිතයෙන් කිලෝග්‍රෑම් 6ක් (රාත්තල් 13) බර පස් ගල් සහිත පෙට්ටියට ඇසිරීය.^[36]භූ විද්‍යාත්මක සාම්පලවල basalt සහ breccia නම් පාෂාණ වර්ග දෙකක් හමු විය.^[37]ගගනගාමීන් විසින් එකතු කරන ලද පාෂාණ සාම්පල වලින් නව ඛනිජ තුනක් සොයා ගන්නා ලදී:Armalcolite, Tranquillityite, සහ Pyroxferroite. Armalcolite ආම්ස්ට්‍රෝං, ඕල්ඩ්‍රින් සහ කොලින්ස්ගේ නමින් නම් කරන ලදී. සියල්ල පසුව පෘථිවියේ සොයා ගන්නා ලදී.^[38]

සද මතුපිටි සිටියදී, ආම්ස්ට්‍රෝං විසින් LM ඉණිමඟේ සවිකර ඇති සමරු ඵලකයක් අනාවරණය කර ගත් අතර, එහි පෘථිවි චිත්‍ර දෙකක් (බටහිර සහ නැගෙනහිර අර්ධගෝල. ලේඛනයක් සහ ගගනගාමීන්ගේ සහ ජනාධිපති නික්සන්ගේ අත්සන් ඇතුළත් විය. එම ලේඛනයේ මෙසේ සඳහන් විය.

Here men from the planet Earth first set foot upon the Moon July 1969, A. D. We came in peace for all mankind. (පෘථිවි ග්‍රහලෝකයේ මිනිසුන් මුලින්ම සඳ මත පා තැබුවේ 1969 ජූලි, A. D. අපි සියලු මනුෂ්‍ය වර්ගයා වෙනුවෙන් සාමයෙන් පැමිණියෙමු.)^[22]

දෙවියන් වහන්සේට සඳහනක් එක් කිරීමට නික්සන් පරිපාලනයේ නියමය පරිදි, NASA විසින් ඇනෝ ඩොමිනි ("අපගේ ස්වාමීන්ගේ වර්ෂයේ") සඳහා වන A.D. ඇතුළත් කිරීමට හේතුවක් ලෙස නොපැහැදිලි දිනය ඇතුළත් කළේය.^[39]

ඕල්ඩ්‍රින් පළමුව ඊගල් (Eagle) වෙතට ඇතුළු වෙන ලදී. යම් අපහසුතාවයක් සහිතව ගඟනගාමීන් විසින් ෂටලය හා 22 kg ට වඩා වැඩි සඳ මතුපිට වස්තු අඩංගු සාම්පල පෙට්ටි 2 Lunar Equipment Conveyor ලෙස හැඳින්වූ පැතලි රැහැන් කප්පි අපකරණයක් යොදා ගෙන යානය තුළට ඔසවා තබන ලදී. ආම්ස්ට්‍රෝන් විසින් ඕල්ඩ්‍රින්ට ඔහුගේ ඇඳුමේ පොකට්ටුවෙහි වූ ස්මාරක ද්‍රව්‍ය බෑගයක් පිළිබඳව මතක් කළ අතර ඕල්ඩ්‍රින් බෑගය පහළට දමන ලදී. ඉන් පසුව ආම්ස්ට්‍රෝන් ඉනිමගෙහි තෙවන පඩියට පැන LM තුළට නඟින ලදී. LM හි ජීව ආධාරකයට මාරු වීමෙන් පසු ගවේෂකයින් දෙදෙනා විසින් චන්ද්‍ර කක්ෂයට නැවත යාමේ අදියර සැහැල්ලු කිරීම පිණිස ඔවුන්ගේ PLSS පසුපස බෑග, චන්ද්‍ර සපත්තු, එක් හැස්ල්බ්ලැඩ් කැමරාවක් හා අනෙකුත් උපකරණ ඉවතට විසි කරන ලදී. ඉන්පසු ඔවුන් LM නැවත පීඩනයට පත් කර නිදා ගැනීම සඳහා සූදානම් වූහ.

කැබිනය තුළ ඇවිදීමේ දී වැරදීමකින් ඕල්ඩ්‍රින් විසින් සඳෙන් නිකුත් වීම සඳහා වූ ප්‍රධාන එංජිමට බලය සැපයූ circuit breaker කඩන ලදී. ඔවුන් සිතුවේ ඔවුන්ට එංජිම පණ ගැන්වීමට නොහැකිව සඳ මතම සිටීමට සිදු වන බවයි. නමුත් වාසනාවට මෙන් ස්විචය ක්‍රියාත්මක කර ගැනීමට පෑන් තුඩක් ප්‍රමාණවත් විය. මෙම ක්‍���මය ක්‍රියාත්මක නොවූයේ නම් නික්මීමේ එන්ජිම පණ ගැන්වීම සඳහා චන්ද්‍ර මොඩියුල පරිපථය නැවත සකස් කිරීම කළ හැකිව තිබුණි.

පැය 7ක පමණ විවේකයකින් පසු පූස්ටන් විසින්, ආපසු පැමිණීමට ඔවුන් සූදානම් කිරීම සඳහා ඔවුන්ව අවදි කරවන ලදී. පැය 2 ½ කට පසු එනම් 17:54 UTC ට ඔවුන් 21.5 kg බර චන්ද්‍ර සාම්පල ද රැගෙන ඊගල්ගේ (Eagle's) නිකුත් වීමේ අදියරින් චන්ද්‍ර කක්ෂයේ වූ කොළොම්බියාහි (Columbia) සිටි CMP මයිකල් කොලින්ස් සමඟ නැවත සම්බන්ධ වීමට චන්ද්‍රයා මතුපිටින් නික්මෙන ලදී.

පැය 2 ½කට වඩා වැඩි කාලයක් සඳ මත සිටීමෙන් පසු ඔවුන් විසින් චන්ද්‍ර ලේසර පරාසගත කිරීමේ පරීක්ෂණ සඳහා යොදා ගන්නා රෙට්‍රො පරාවර්තක උපකරණ වැනි විද්‍යාත්මක උපකරණ සඳ මත දමා පැමිණ ඇත. තවද ඔවුන් විසින් ඇමරිකානු ධජයක් ඇපලෝ 1 මෙහෙයුම් ලාංඡනයක් හා පෘථිවියෙහි චිත්‍ර 2ක් (බටහිර හා නැගෙනහිර අර්ධ ගෝලවල) සහිත පලකයක් (LM ගොඩ බෑම් අදියරේ ඉනිමගෙහි සවි කර තිබූ), ශිලා ලේඛණයක් හා ගඟනගාමීන්ගේ හා රිචඩ් නික්සන්ගේ අත්සන් එහි තබා පැමිණියහ. එම ශිලා ලේඛණයෙහි ලියා තිබුණේ “Here men from the planet earth first set foot upon the moon, July 1969 A.D. We came in peace for all mankind” තවද ඔවුන් විසින් සාමයෙහි සාම්ප්‍රදායික සංකේතයක් ලෙස රත්‍රන් ඔලිව් අතු අනුරූ අඩංගු ස්මාරක බෑගයක් හා සිලිකන් පණිවිඩ තැටියක් එහි දමා ආහ. එම තැටියෙහි අඩංගු වූයේ එයිසන් හොවර්, කෙනඩි, ජොන්සන් හා නික්සන් ජනාධිපතිවරුන්ගේ හා ලොව වටා රටවල් 73ක නායකයන්ගේ හොඳ හිත පණිවිඩය. මෙම තැටියෙහි US කොංග්‍රසයේ නායකත්ව ලැයිස්තුවක්, නාසා සඳහා වගකිව යුතු කොමිටි 4 හා සෙනටයේ සාමාජිකයන්ගේ නම් ලැයිස්තුවක් හා නාසාහි අතීත හා වර්තමාන උස් කළමණාකාරීත්වයේ නම් ලැස්තුවක් ද ඇතුළත් විය. නාසා පුවත් නිකුත් කිරීම අංක 69-83F (1969 ජූලි 13) (ඕල්ඩ්‍රින් විසින් 1989 දී ඔහු විසින් ප්‍රකාශයට පත් කළ Men from earth කෘතියෙහි කියා සිටින්නේ සඳ මත තබා ආ ද්‍රව්‍ය අතරට අජටාකාශගාමීන් වන ව්ලැඩිමීර් කොමරව් හා යූරි ගගාරින් අනුස්මරණය කිරීමේ සෝවියට් පදක්කම්ද ඇතුළත් වූ බවයි.

සඳෙන් නැවත නිකුත් වීමේ දී ගන්නා ලද සේයා පටවලින් තහවුරු වූයේ, ගොඩ බෑම් අදියරේ සිට අඩි 25ක් පමණ දුරින් සිටුවා තිබූ ඇමරිකානු ධජය නිකුත් කිරීම් අදියරේ දී එන්ජිමෙන් පිටවන වාත ධාරාව නිසා ඉතා දරුණු ලෙස ලෙළදුන් බවයි. ගොඩබෑම් ප්‍රදේශය කැමරා දර්ශන පථයෙන් ඉවත් වන විට ධජය බිම වැටීමට ආසන්නව තිබිණි. එය බිම වැටුණේ ද නැද්ද යන්න නොදන්නා කරුණකි. (කෙසේ නමුත් බස් ඕල්ඩ්‍රින්ට අනුව චන්ද්‍ර නිකුත් වීම් අතරතුර දී “නිකුත් කිරීම් අදියර ඇරඹුණි."මම පරිගණක ගැන අවධානය යොමු කරන අතර නීල් උන්නතාංශ අනාවරකය අධ්‍යයනය කරමින් සිටියේය. නමුත් මම ධජය බිම වැටීම පෙනෙන තෙක් බලා ගෙන සිටියෙමි”) ඉන්පසුව සිදු කරන ලද ඇපලෝ මෙහෙයුම් සාමාන්‍යයෙන් ඇමරිකානු ධජ සිටවනු ලැබුවේ LM හි සිට 100m ක් වත් දුරිනි. එසේ කරනු ලැබුවේ නිකුත් කිරීමේ එංජිමෙන් පිටවන වායු කදම්බයෙන් ධජය ඉවතට විසිවීම වැළැක්වීමටය.

කොළොම්බියා සමඟ සම්බන්ධ වීමෙන් පසු ඊගල් LM 1969 ජූලි 21 වැනිදා 23:41UTට චන්ද්‍ර කක්ෂයට අවක්ෂේපනය කරන ලදී. ඇපලෝ 12 ගමනට මදකට පෙරද කළ නිරීක්ෂණවලින් පැහැදිලි වූයේ ඊගල් තවමත් චන්ද්‍රයා වටා කක්ෂගත වී පවතින බවයි. පසුව නාසා විසින් වාර්තා කරනු ලැබුවේ ඊගල්ගේ කක්ෂය විකෘති වී එය චන්ද්‍ර මතුපිටෙහි නොදන්නා ස්ථානයක් මත පතිත වී ඇති බවයි.

ජූලි 23 වැනිදා ගඟනගාමීන් තිදෙනා විසින් පොළව මත පතිත වීමට පෙර රූපවාහිනී විකාශනයක් සිදු කරන ලදී. එහිදී කොලින්ස් කියා සිටියේ “ අපව කක්ෂගත කළ සැටර්න් V රොකට්ටුව අතිශයින්ම කැපවූ යන්ත්‍රයකි. එහි සෑම කොටසක්ම නියමාකාරයෙන්ම අඛණ්ඩව ක්‍රියා කරන ලදී. "මෙම උපකරණය නිවැරදිව ක්‍රියා කරනු ඇති බවට විශ්වාසයක් සැම විටම අප තුළ පැවතුණි. එය එසේ කළ හැකිව තිබුණේ මිනිසුන් විශාල පිරිසකගේ ලේ දහඩිය හා කදුළු හරහාය. ඔබ විසින් දකින්නේ අප තිදෙනා පමණි. නමුත් තිරයෙන් පිටුපස වෙනත් අය දස දහස් ගණනක් සිටී. ඒ සියලු දෙනාටම මට පැවසීමට ඇත්තේ ඔබට බොහොමත්ම ස්තුතියි යනුවෙනි.” ඕල්ඩ්‍රින් ප්‍රකාශ කර සිටියේ “මෙය මිනිසුන් තිදෙනෙකුගේ සඳ කරා වූ මෙහෙයුමකට වඩා වැඩි දෙයකි. රජයක හා කර්මාන්ත කණ්ඩායමක උත්සාහයකට වඩා වැඩි දෙයකි. එක් ජාතියක උත්සාහයටත් වඩා වැඩි දෙයකි. අපිට හැඟෙන්නේ මෙය සියලු මනුෂ්‍ය වර්ගයාගේ නොදන්නා දෙය ගවේෂණයට පවතින තෘප්ත කළ නොහැකි කුතුහලයේ සංකේතයක් බවය. "පෞද්ගලිකව පසුගිය දින කිහිපයේ අවස්ථා පිළිබඳ හැරී බැලීමේ දී දේව ස්ත්‍රෝත්‍රයෙහි වූ වදන් පෙළක් මගේ මතකයට නැඟේ. "When I consider the heavens, the work of Thy fingers, the moon and the stars, which Thou hast ordained; what is man that Thou art mindful of him?" ආම්ට්‍රෝන් අවසාන කරනු ලැබුවේ, “එම ගුවන් ගමනේ වගකීම ප්‍රථමව ඉතිහාසය සමඟ ඈඳී ඇති අතර මෙම උත්සාහය සාර්ථක කරගත් විද්‍යාවේ දැවැන්තයන්ට ද ඈඳී ඇත. ඉන්පසු එය හිමි වන්නේ ඔවුන්ගේ අභිලාෂය හා කැමැත්ත පෙන්වමින් මෙයට දායකත්වය සැපයූ ඇමරිකානු ජනතාවටය. ඉන්පසු එම අභිලාෂය ඉෂ්ට කිරීම සම්බන්ධයෙන් පරිපාලකයන් 4දෙනාට හා ඔවුන්ගේ කොංග්‍රසවලට මෙම වගකීම හිමි වන අතර ඉන්පසු අපගේ අභ්‍යාවකාශ යානය, සැටර්න් රොකට්ටුව, කොළොම්බියා, ඊගල් හා කුඩා EMU, සඳ මතුපිටදී අපගේ කුඩා අභ්‍යවකාශ යානා වූ අභ්‍යාවකාශ ඇඳුම් සහ පසු ඇසුරුම් නිපදවූ ඒජන්සි හා කර්මාන්ත කණ්ඩායම්වලටද එය හිමි වේ. තවද අප අභ්‍යවකාශ යානය නිපද වූ, එය ගොඩ නැඟීම, සැලසුම් කිරීම , පරීක්ෂා කිරීම හා ඔවුන්ගේ සියලු හැකියා සහ එම යානයට යෙදවූ සියලු ඇමරිකානුවන්ට විශේෂ ස්තුතියක් පළ කර සිටිමු. එම මිනිසුන්ට හා මෙම රාත්‍රියෙහි අප අසා සිටින හා නරඹන සියලු දෙනාට අපි විශේෂ ස්තුතිය පළ කර සිටිමු. දෙවි පිහිටයි. සුභ රාත්‍රියක්, ඇපලෝ 11 සිට” ජූලි 24 වනදා ගඟනගාමීන් නැවත පැමිණි අතර ඔවුන් වහාම නිරෝධායන තුළ තබන ලදී. ඔවුන් පතිත වූ ලක්ෂ්‍යය වූයේ 130 19’ N , 1690 9’ W ය. වේක් දූපත්වල සිට 2660km බටහිරින් හෝ ජොන්ස්ටන් ඇටොල්හි සිට 380km දකුණෙන් හා ගලවා ගැනීම් යාත්‍රාවෙන් (USS Hornet) 24km එපිටින්ය. මුහුදට පතිත වීමෙන් දළ වශයෙන් පැයකට පමණ පසු හෙලිකොප්ටරයක් මඟින් ගොඩට ගන්නා ලද ගඟනගාමීන් නිරෝධායන පහසුකම්වලින් යුත් කුටියක් සේ තනන ලද ට්‍රේරලයක තබන ලදී. ජනාධිපති රිචඩ් නික්සන් විසින් ගඟනගාමීන් පෞද්ගලිකවම පෘථිවියට පිළිගන්නා ලදී.

ගඟනගාමීන් ඔවුන් සඳ මත ගොඩබෑමෙන් පසු නිරෝධායන තුළ තබනු ලැබුවේ සඳ මත සොයා නොගන්නා ලද රෝගකාරක බීජ පැවතිය හැකි අතර ඒවාට සඳ මත ඇවිදීම අතරතුර ගඟනගාමීන් අනාවරණය වී ඇතැයි යන බිය නිසාය. කෙසේ නමුත් මාස තුනක පමණ රඳවා තබා ගැනීමකට පසු (පළමුව ඔවුන්ගේ ට්‍රේරලය තුළ හා පසුව ලින්ඩන් බී. ජොන්සන් අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයේ Lunar receiving විද්‍යාගාරයේ) ඔවුන්ට කිසිදු සෞඛ්‍යමය ප්‍රශ්නයක් නොමැති බව තහවුරු කරන ලදී. 1969 අගෝස්තු 13 වැනිදා ගඟනගාමීන් නිරෝධායනයෙන් පිටව ඇමරිකානු මහජනයා ගේ ප්‍රසංශා කිරීම් සඳහා ගියහ. එම දිනයේ දීම නිව්යෝර්ක්, චිකාගෝ හා ලොස්ඇන්ජලීස්හි ඔවුන්ට ගෞරව කිරීම පිණිස පෙළපාලි පැවැත්විණි. සති කිහිපයකට පසු මෙක්සිකෝව විසින් මෙක්සිකෝ සිටි හිදී වූ ඔවුන්ට ගෞරව දැක්වීමේ පෙළපාලියක් සඳහා ඔවුන්ට ආරාධනා ලැබුණි.

ලොස් ඇන්ජලීස්හි එම සන්ධ්‍යාවේ දී ඇපලෝ 11 සැමරීම සඳහා රාජකාරීමය ත��්ත්වයේ රාත්‍රී භෝජනයක් පැවතුණි. එයට කොංග්‍රසයේ සාමාජිකයන්, ආණ්ඩුකාරයන් 44 ක්, ප්‍රධාන විනිශ්චකාර තුමා හා ජාති 83ක නියෝජිතයන් පැමිණුනි. ජනාධිපති රිචඩ් නික්සන් හා උප ජනාධිපති ස්පයිරෝ ටී. ඇග්නිව් එක් එක් ගඟනගාමියාට නිදහස සඳහා වූ ජනාධිපති පදක්කම් ලබා දෙමින් ගෞරව දැක්වීය. මෙම සැමරීම දින 25 ක අතිශය දැවැන්ත සංචාරයක ඇරඹුම විය. එහිදී ගඟනගාමීන් රටවල් 25කට පමණ ගෙන එන ලද අතර එයට එක්සත් රාජධානියේ දෙවන එලිසබත් රැජින වැනි ප්‍රධාන නායකයන්ගේ හමු වීම් ද ඇතුළත් විය. බොහොමයක් ජාතීන් ඇපලෝ 11 සමරු මුද්දර හෝ කාසි නිකුත් කිරීමෙන් ප්‍රථම මිනිසුන් සහිත චන්ද්‍ර ගොඩබෑමට ගෞරව දැක්වූහ.

සෙන්ට් ලුවිස්හි පැවති 27 වැනි ලෝක විද්‍යාත්මක ප්‍රබන්ධ සම්මේලනයේ දී “(t) he Best moon landing ever” සඳහා ගඟනගාමීන් තිදෙනාට සුවිශේෂ හියුගෝ (Hugo) සම්මාන පිරිනමන ලදී.

1969 සැප්තැම්බර් 16 වැනිදා ගඟනගාමීන් තිදෙනා කැපිටොල් හි පැවති කොංග්‍රසයේ ඒකාබද්ධ සැසියක කතා කරන ලදී. ඔවුන් සඳ මතුපිටට රැගෙන ගිය US ධජ 2 එහිදී ඔවුන්ට ප්‍රදානය කරන ලදී.

අණ දීම් මොඩියුලය වොෂින්ටන් DC හි ජාතික ආකාශ හා අභ්‍යවකාශ මධ්‍යස්ථානයෙහි ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇත. එය ජෙෆර්සන් ඩ්‍රයිව් ඇතුළුවීමට ඉදිරියෙන් ප්‍රධාන ප්‍රදර්ශන ශාලාවෙහි තබා ඇති අතර Spirit of St. Louis, bellX-1, North American X-15 , Mercury capsule friendship 7 හා ජෙමිනි 4 වැනි අනෙකුත් ප්‍රමුඛ ගඟන යානා සමඟ ශාලාවෙහි ඇත. නිරෝධායන ට්‍රේරලය වර්ජිනියාහි වොෂින්ටන් ඩලස් අන්තර්ජාතික ගුවන්තොටුපල ආසන්නයේ වූ ස්මිත් සෝනියන්ගේ උද්වර් - හේසි මධ්‍යස්ථානයේ ප්‍රදර්ශනයට තබා ඇත.

http://en.wikipedia.org/wiki/Apollo_11