Prijeđi na sadržaj

Theravada

Izvor: Wikipedija
Datum izmjene: 21. oktobra 2023. u 13:48; autor/autorica: InternetArchiveBot (razgovor | doprinosi) (Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5)
(razlika) ← Starija verzija | Aktualna verzija (razlika) | Novija verzija → (razlika)
Hram u Tajlandu
Dio serije članaka na temu
Budizam


Historija budizma
Darmičke religije
Kronologija budizma
Budistički sabori

Temelji
Četiri plemenite istine
Plemeniti osmokraki put
Pet pouka
Nirvāna · Tri dragulja

Ključni termini
Tri oznake bića
Skandha · Kozmologija · Dharma
Samsara · Rebirth · Shunyata
Pratitya-samutpada · Karma · Nesopstvo

Vodeće ličnosti
Gautama Buddha
Nagarjuna · Dogen
Budini sljedbenici · Porodica

Praksa i postignuća
Buddhastvo · Bodhisattva
Četiri stadija prosvjetljenja
Paramiji · Meditacija · Laici

Budizam po regijama
Jugoistočna Azija · Istočna Azija
Tibet · Indija · Zapad

Budističke škole
Theravāda · Mahāyāna
Vajrayāna · Rane škole

Tekstovi
Pali kanon
Pali Sutte · Mahayana Sutre
Vinaya · Abhidhamma

Komparativne studije
Kultura · Popis tema

Ova kutijica: pogledaj  razgovor  uredi

Theravada (pali: theravāda; sanskrit: स्थविरवाद sthaviravāda; doslovce, "učenje starijih monaha") naziv je jedne od danas postojećih škola budizma. Nadovezujući se na grupu škola koje su pripadnici mahayana budizma nazivali hinayana, nastala je na Šri Lanki i danas je dominantna na tom ostrvu, kao i u Burmi, Tajlandu, Laosu, Kambodži i nekim drugim delovima jugoistočne Azije. Theravada je zapravo naročito tumačenje Pali kanona (Tipitake) koje se razvilo u Mahavihari, glavnom manastiru Anuradhapure, stare prestonice Šri Lanke, a konačno ju je sistematizovao Budagoša u petom veku. Theravada se smatra najstarijom do danas sačuvanom budističkom školom, te otuda verovatno i najbližom izvornom Budinom učenju.

Istorija

[uredi | uredi kod]

U vreme vladavine kralja Ašoke, budistička zajednica se podelila u tri glavne grupe: sthavire, mahasanghike i pudgalavadine. Među njima, sthavire su bile najaktivnije u Ašokinoj prestonici Pataliputti. Želeći da ovu granu jasno razgraniči od ostale dve i zaštiti je od njihovog doktrinarnog uticaja, Ašoka je sazvao budistički sabor. Pošto su bile poražene u diskusiji na saboru, jeretičke zajednice su prognane iz njegovog kraljevstva. Svoje novo uporište pronašle su na severozapadu indijskog potkontineta, te od njih kasnije nastaje dobro poznata sarvastivada škola. Sa druge strane, Ašoka je kao misionarenju najviše sklon među budističkim kraljevima, poslao svog sina Mahindu na Šri Lanku, gde je ovaj pomogao da se budizam ustoliči kao državna religija. Tako je negde sredinom II veka pre n.e. ova forma budizma postala poznata kao theravada. Kralj Dutthagamimi ju je dalje konsolidovao tokom I veka pre n.e., a njegov naslednik kralj Vattagamani je sponzorisao zapisivanje do tada već uobličenog Pali kanona, koji se ranije prenosio isključivo usmenim putem. Sa Šri Lanke theravada se proširila i na zemlje jugoistočne Azije, gde se održala sve do danas. Kolonijalna epoha i britansko prisustvo na Šri Lanki doprinelo je da theravada postane poznata i na Zapadu. Tokom XX veka interes za theravada počinje da biva sve veći, tako da danas imamo već sasvim uhodane monaške zajednice i u Evropi, SAD i Australiji.

Galerija

[uredi | uredi kod]

Reference

[uredi | uredi kod]

Vanjske veze

[uredi | uredi kod]