Erohusat artihkkala «Ekonomalaš, sosiálalaš ja čuvgehuslaš vuoigatvuođaid guoski riikkaidgaskasaš oktasašsoahpamuš» veršuvnnaid gaskkas
Sisdoallu sihkkojuvvon Sisdoallu lasihuvvon
u ''' |
|||
| Gurgadas 1: | Gurgadas 1: | ||
[[Fiila:ICESCR.svg|thumb|400px|'''Čohkkesruoná''': Riikkat mat leat vuolláičállán ja dohkkehan soahpamuša.<br/>'''Čuvgesruoná''': Riikkat mat leat vuolláičállán, muhto eai leat dohkkehan soahpamuša.<br/>'''Ránis''': Riikkat mat eai leat vuolláičállán eaige dohkkehan soahpamuša.]] |
[[Fiila:ICESCR.svg|thumb|400px|'''Čohkkesruoná''': Riikkat mat leat vuolláičállán ja dohkkehan soahpamuša.<br/>'''Čuvgesruoná''': Riikkat mat leat vuolláičállán, muhto eai leat dohkkehan soahpamuša.<br/>'''Ránis''': Riikkat mat eai leat vuolláičállán eaige dohkkehan soahpamuša.]] |
||
'''Ekonomalaš, sosiálalaš ja čuvgehuslaš vuoigatvuođaid guoski riikkaidgaskasaš oktasašsoahpamuš'''<ref name="sdfi">{{Neahttagáldu | namma = Riikkaidgaskasaš soahpamušat | čujuhus = https://www.samediggi.fi/lavdegottit/ealahus-ja-vuoigatvuohta/riikkaidgaskasas-soahpamusat/?lang=dav | olggosaddi = [[Suoma Sámediggi]] | čujuhuvvon = 01.06.2018}}</ref>, ekonomalaš, sosiálalaš ja kultuvrralaš rivttiid oktasašsoahpamuš''' dahje '''ekonomalaš, sosiála- ja kulturrivttiid riikkaidgaskasaš oktasašsoahpamuš''' (oanádus: ESČ-soahpamuš dahje ESK-soahpamuš<ref name="yle2">{{Neahttagáldu | čálli = Näkkäläjärvi, Pirita | namma = ON ávžžuha Suoma bidjat leavttu giellaealáskahttinprográmmii ja ILO-ratifisemii | čujuhus = https://yle.fi/uutiset/osasto/sapmi/on_avzzuha_suoma_bidjat_leavttu_giellaealaskahttinprogrammii_ja_ilo-ratifisemii/7668175 | beaivemearri = 04.12.2014 d. 8:22, beaividuvvon 04.12.2014 d. 13:06 | olggosaddi = YLE Sápmi | čujuhuvvon = 01.06.2018}}</ref>, Suomas maiddái TSS-soahpamuš ({{g-fi|TSS-sopimus}}<ref name="yle"/><ref name="sdfi"/>) lea [[riikkaidgaskasaš šiehtadus]] man [[Ovttastuvvan našuvnnat|Ovttastuvvan Našuvnnaid]] oaivečoahkkin lea dohkkehan [[juovlamánu 16.]] b. [[1966]] ja mii bođii fápmui [[ođđajagimánu 3.]] b. [[1976]]. Soahpamuš geatnegahttá soahpamušoassebeliid ovddidit olbmuid [[ekonomalaš, sosiálalaš ja čuvgehuslaš vuoigatvuođat|ekonomalaš, sosiálalaš ja čuvgehuslaš vuoigatvuođaid]] nugo bargiid vuoigatvuođaid, vuoigatvuođa dearvvašvuhtii, oahpahussii ja govttolaš eallindássái. Vaikko soahpamuša lea vuolláičállán ja dohkkehan 160 riikka, čieža riikka lea dušše vuolláičállán soahpamuša, ovdamearkan [[Amerihká ovttastuvvan stáhtat]] ja [[Lulli-Afrihká]]. ESČ-soahpamuš gullá riikkaidgaskasaš olmmošvuoigatvuođaid vuođđokonvenšuvnnaide ovttas [[olmmošvuoigatvuođaid oppamáilmmálaš julggaštus|olmmošvuoigatvuođaid oppamáilmmálaš julggaštusain]] ja [[siviila- ja politihkalaš vuoigatvuođaid guoski oktasašsoahpamuš|siviila- ja politihkalaš vuoigatvuođaid guoski oktasašsoahpamušain]]. |
'''Ekonomalaš, sosiálalaš ja čuvgehuslaš vuoigatvuođaid guoski riikkaidgaskasaš oktasašsoahpamuš'''<ref name="sdfi">{{Neahttagáldu | namma = Riikkaidgaskasaš soahpamušat | čujuhus = https://www.samediggi.fi/lavdegottit/ealahus-ja-vuoigatvuohta/riikkaidgaskasas-soahpamusat/?lang=dav | olggosaddi = [[Suoma Sámediggi]] | čujuhuvvon = 01.06.2018}}</ref>, ekonomalaš, sosiálalaš ja kultuvrralaš rivttiid oktasašsoahpamuš''' dahje '''ekonomalaš, sosiála- ja kulturrivttiid riikkaidgaskasaš oktasašsoahpamuš''' (oanádus: ESČ-soahpamuš dahje ESK-soahpamuš<ref name="yle2">{{Neahttagáldu | čálli = Näkkäläjärvi, Pirita | namma = ON ávžžuha Suoma bidjat leavttu giellaealáskahttinprográmmii ja ILO-ratifisemii | čujuhus = https://yle.fi/uutiset/osasto/sapmi/on_avzzuha_suoma_bidjat_leavttu_giellaealaskahttinprogrammii_ja_ilo-ratifisemii/7668175 | beaivemearri = 04.12.2014 d. 8:22, beaividuvvon 04.12.2014 d. 13:06 | olggosaddi = YLE Sápmi | čujuhuvvon = 01.06.2018}}</ref>, Suomas maiddái TSS-soahpamuš ({{g-fi|TSS-sopimus}}<ref name="yle"/><ref name="sdfi"/>) lea [[riikkaidgaskasaš šiehtadus]] man [[Ovttastuvvan našuvnnat|Ovttastuvvan Našuvnnaid]] oaivečoahkkin lea dohkkehan [[juovlamánu 16.]] b. [[1966]] ja mii bođii fápmui [[ođđajagimánu 3.]] b. [[1976]]. Soahpamuš geatnegahttá soahpamušoassebeliid ovddidit olbmuid [[ekonomalaš, sosiálalaš ja čuvgehuslaš vuoigatvuođat|ekonomalaš, sosiálalaš ja čuvgehuslaš vuoigatvuođaid]] nugo bargiid vuoigatvuođaid, vuoigatvuođa dearvvašvuhtii, oahpahussii ja govttolaš eallindássái. Vaikko soahpamuša lea vuolláičállán ja dohkkehan 160 riikka, čieža riikka lea dušše vuolláičállán soahpamuša, ovdamearkan [[Amerihká ovttastuvvan stáhtat]] ja [[Lulli-Afrihká]]. ESČ-soahpamuš gullá riikkaidgaskasaš olmmošvuoigatvuođaid vuođđokonvenšuvnnaide ovttas [[olmmošvuoigatvuođaid oppamáilmmálaš julggaštus|olmmošvuoigatvuođaid oppamáilmmálaš julggaštusain]] ja [[siviila- ja politihkalaš vuoigatvuođaid guoski oktasašsoahpamuš|siviila- ja politihkalaš vuoigatvuođaid guoski oktasašsoahpamušain]]. |
||
==ESČ-soahpamuš Suomas== |
==ESČ-soahpamuš Suomas== |
||
Veršuvdna geassemánnu 1 b. 2018 dii. 15.54
Čuvgesruoná: Riikkat mat leat vuolláičállán, muhto eai leat dohkkehan soahpamuša.
Ránis: Riikkat mat eai leat vuolláičállán eaige dohkkehan soahpamuša.
Ekonomalaš, sosiálalaš ja čuvgehuslaš vuoigatvuođaid guoski riikkaidgaskasaš oktasašsoahpamuš[1], ekonomalaš, sosiálalaš ja kultuvrralaš rivttiid oktasašsoahpamuš dahje ekonomalaš, sosiála- ja kulturrivttiid riikkaidgaskasaš oktasašsoahpamuš (oanádus: ESČ-soahpamuš dahje ESK-soahpamuš[2], Suomas maiddái TSS-soahpamuš (suomagillii: TSS-sopimus[3][1]) lea riikkaidgaskasaš šiehtadus man Ovttastuvvan Našuvnnaid oaivečoahkkin lea dohkkehan juovlamánu 16. b. 1966 ja mii bođii fápmui ođđajagimánu 3. b. 1976. Soahpamuš geatnegahttá soahpamušoassebeliid ovddidit olbmuid ekonomalaš, sosiálalaš ja čuvgehuslaš vuoigatvuođaid nugo bargiid vuoigatvuođaid, vuoigatvuođa dearvvašvuhtii, oahpahussii ja govttolaš eallindássái. Vaikko soahpamuša lea vuolláičállán ja dohkkehan 160 riikka, čieža riikka lea dušše vuolláičállán soahpamuša, ovdamearkan Amerihká ovttastuvvan stáhtat ja Lulli-Afrihká. ESČ-soahpamuš gullá riikkaidgaskasaš olmmošvuoigatvuođaid vuođđokonvenšuvnnaide ovttas olmmošvuoigatvuođaid oppamáilmmálaš julggaštusain ja siviila- ja politihkalaš vuoigatvuođaid guoski oktasašsoahpamušain.
ESČ-soahpamuš Suomas
Suopma lea dohkkehan soahpamuša jagi 1976 ja molssaevttolaš beavdegirjji eaŋkalolbmo váidalusain jagi 2014[3][1]. Seamma jagi 2014 ESČ-komitea ávžžuhii Suoma addit resurssaid sámegielaid giellaealáskahttimii[2]. Dasa lassin komitea ávžžuhii Suoma jođálmahttit ILO 169 -soahpamuša ratifiserenproseassa[3].
Gáldut
- ↑ a á b Riikkaidgaskasaš soahpamušat: Suoma Sámediggi. Čujuhuvvon 01.06.2018.
- ↑ a á Näkkäläjärvi, Pirita. ON ávžžuha Suoma bidjat leavttu giellaealáskahttinprográmmii ja ILO-ratifisemii 04.12.2014 d. 8:22, beaividuvvon 04.12.2014 d. 13:06: YLE Sápmi. Čujuhuvvon 01.06.2018.
- ↑ a á b Näkkäläjärvi, Pirita. Ođđa váidalanbálggis ekonomalaš, sosiálalaš ja čuvgehušlaš vuoigatvuođain 25.03.2014 d. 13:13, beaividuvvon 04.12.2014 d. 8:33: YLE Sápmi. Čujuhuvvon 01.06.2018.