Tavio Cosio a nass a Vila Falèt ai 30 ëd mars dël 1923 e a meur ai 10 ëd luj dël 1989 al Mel.
A viv sò primi agn ëd vita ‘nt la gòj dij gieu dle masnà ‘d campagna. Man man ch’a chërs, però ij travaj a pijo ‘l pòst dij gieu e, vist che për chiel la tèra a l’è tròp bassa, ij sò a lo mando an colege.
A taca a studié da prèive, ma dòp pòch temp a lassa perdi la via dla vocassion për iscrivse a farmacia, otinind la laurea. Ël travaj a lo pòrta për un pòch a Bossolasch e, dël ’63, al Mél, ënt la valada dë Vràita.
Da amant ëd la montagna e dle tradission, Tavio a peu nen finì ‘nt ën pòst pì bel e, pròpi ‘n costa valada, a ancontra ël grand Barba Tòni Bodrìe. Con l'amis ëstudios a condivid la passion për sò piemontèis e a amprend ‘cò a parlé e a scrivi “a nosto modo”.
Soa predisposission për la cultura, a lo fa ven-i n arferime’nt per ij giovinòt che da chiel a pijo ripetission ëdi matemàtica, latin e disegn. Finìe le lesssion ëd teoria, a taco cole pì bele, andoa Tavio a men-a ij fieuj a vèdi ij nì, le piante e le bestie.
A masenté n'atività as peul nen disse ch’a sia ‘n bon afarista: dvòte, al dòp-mesdì, a sara la faramacia a va për bolè o a pija 'n crajon e 'n papé e a taca a disegné cheicòs.
Ëd caràter è solar, irònich, svicc e educà. Ma pen-a as buta la vesta da spessiari a resta malpiasent.
Sò temp lìber a lo passa a gieughi a le bòce, a disegné e a ciaciaré con ij vej, për fesse conté dë stòrie che chiel a butrà për ëscrit.
Ant soa vita a viagia tant, specialment con Liliana, cola ch’a l’è stèita soa morosa për vint agn.
Soa veuja ‘d vivi però a basta nen për combati j’ictus ch’a lo portran a meuri ‘nt soa ca ‘d Mel.
Euvre
Tavio Cosio a l’è conossù come scritor an italian për soe euvre ‘d caràter stòrich, come ‘l lìber Il mercato di Melle dal secolo XIV ai giorni nostri e d’àutri studi stòrich ansima al Mel publicà ansima a pì giornaj. N’apontament fiss a son sò racont publicà ansima a ‘’La pagina di Saluzzo’’, cujì dòp soa mòrt ant un lìber antitolà Disegni, ritratti, racconti.
Ël lìber Roche, sarvan e masche (1984)a ven fòra dai racont ëscotà daj vej ënt ij dòp-mesdì ën gir për le borgà. A l’è soa pì gròssa scrita an provensal, ansima a tante poesie scrite su pì giornaj.
Ma soa pì vera ven-a literaria a l’è esponùa an piemontèis, soa lenga. Pere, gramon e lionsa (1975) e Sota ël chinché (1980) a son un monument a la pròsa.
Sò racont a son nen mach un ferm-imàgin: soa padronansa dla lenga, l’arserca dij vocaboj - mai tròp académica – , soe metàfore foravia e la fantasiosa esposission, a dan lus, vos e color ai sò scrit.
