Pabianice (gmina wiejska)

Pabianice
	gmina wiejska
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	pabianicki
TERC	1008072
Wójt	Marcin Wieczorek; (od 2018)
Powierzchnia (2023)	87,69 km²
Populacja (31.12.2023); • liczba ludności	; 9000
• gęstość	102,6 os./km²
Nr kierunkowy	42
Tablice rejestracyjne	EPA
	Adres urzędu:ul. Torowa 21; 95-200 Pabianice
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	19
Liczba miejscowości	23
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Pabianice
	Położenie na mapie Polski Pabianice
	51°39′N 19°23′E/51,650000 19,383333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Pabianice (do 1954 gmina Górka Pabianicka) – gmina wiejska w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim. W latach 1975–1998 gmina położona była w ówczesnym województwie łódzkim.

Siedziba Urzędu Gminy nie znajduje się na jej terenie, lecz w sąsiadującym z gminą mieście Pabianice. W skład gminy wchodzi 19 sołectw.

Położenie geograficzne i środowisko

Położenie geograficzne gminy jest nietypowe: dwie części leżą na północy i południu od Pabianic, przedzielone powierzchnią miasta. Teren leży na wysokości ok. 160 – 245 m n.p.m.^[3] Większość terenu gminy leży na Wysoczyźnie Łaskiej, która jest częścią Niziny Środkowoeuropejskiej. Najniżej położone tereny leżą w dorzeczu Neru w sołectwie Okołowice, a najwyższe wzniesienie leży w południowej części Lasu Rydzyńskiego. Głównymi rzekami są Ner, Dobrzynka, Pabianka, Bychlewka, które należą do dorzecza Odry. Powierzchnia lasów wynosi ok. 18% terenu gminy, w skład której wchodzą dwa kompleksy leśne: „Uroczysko Porszewice” w północnej części gminy i „Uroczysko Rydzyny” w południowej części gminy. Lasy te należą do przyrodniczo-leśnej Krainy Małopolskiej i Dzielnicy Łódzko-Opoczyńskiej. W siedliskach tych występuje bór mieszany świeży i wilgotny, w którym dominuje borówka czarna i bagienna, orlica, paprocie, kruszyna, jałowiec, bagno zwyczajne a z drzewostanu sosna, świerk, brzoza, jodła. Z fauny występują przede wszystkim jelenie, sarny, dziki oraz ptaki i drobna zwierzyna^[4].

Struktura powierzchni

Gmina Pabianice ma obszar 87,69 km²^[5], w tym:

użytki rolne 73,49%
użytki leśne 18,94%
grunty zabudowane i zurbanizowane 7,24%
grunty pod wodami 0,29%
pozostałe 0,05%^[6]

Gmina stanowi 17,82% powierzchni powiatu pabianickiego.

Demografia

Dane o ludności z dnia 31 grudnia 2023^[1].

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
Jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
Populacja	9000	100	4543	50,48	4457	49,52
Wiek przedprodukcyjny (0–17 lat)	2156	23,96	1035	11,5	1121	12,46
Wiek produkcyjny (18–65 lat)	5329	59,21	2527	28,08	2802	31,13
Wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat)	1515	16,83	981	10,9	534	5,93

Piramida wieku mieszkańców gminy Pabianice

Oświata

Przedszkola:

Zespół Szkolno-Przedszkolny w Piątkowisku^[7]

Szkoły podstawowe:

Szkoła Podstawowa im. Kornela Makuszyńskiego w Bychlewie.
Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej-Curie w Pawlikowicach
Szkoła Podstawowa im. Hansa Christiana Andersena w Petrykozach
Szkoła Podstawowa w Piątkowisku

Sport

piłka nożna
- Burza Pawlikowice, Jutrzenka Bychlew, LKS Orzeł Piątkowisko.

Sołectwa

Bychlew, Gorzew, Górka Pabianicka, Hermanów, Jadwinin, Janowice, Konin, Kudrowice, Okołowice, Pawlikowice, Petrykozy, Piątkowisko, Porszewice, Rydzyny, Szynkielew, Świątniki, Terenin, Wola Żytowska, Żytowice^[8].

Pozostałe miejscowości

Huta Janowska, Majówka, Petrykozy-Osiedle^[a], Pliszka^[a], Potaźnia, Władysławów, Wysieradz^[a]^[9].

Sąsiednie gminy

Dłutów, Dobroń, Konstantynów Łódzki, Lutomiersk, Łódź, Pabianice (miasto), Rzgów, Tuszyn, Wodzierady

Uwagi

↑ ^a ^b ^c Miejscowość jest częścią innej wsi

Przypisy

↑ ^a ^b Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2023 r. Tabl.12 [online], GUS [dostęp 2024-05-06] (pol.).
↑ Podział terytorialny 2022 Podział administracyjny, sieć osadnicza. GUS, 2022-01-01. [dostęp 2023-06-04]. (pol.).
↑ Mapa Geoportalu2
↑ Położenie i warunki naturalne
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym 2023. Tabl.21. GUS, 2023-01-01. [dostęp 2024-02-12]. (pol.).
↑ Struktura użytkowania gruntów w województwie łódzkim. „geoportal.lodzkie.pl”, 2020-01-01. [dostęp 2024-02-12]. (pol.).
↑ Gmina Pabianice BIP
↑ Wykaz sołectw Gminy Pabianice BIP
↑ Rejestr Teryt, Miejscowości (SIMC)

[pab-9] Miejscowość jest częścią innej wsi

[GUS-1] Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2023 r. Tabl.12 [online], GUS [dostęp 2024-05-06] (pol.).

[2] Podział terytorialny 2022 Podział administracyjny, sieć osadnicza. GUS, 2022-01-01. [dostęp 2023-06-04]. (pol.).

[3] Mapa Geoportalu2

[gmina-4] Położenie i warunki naturalne

[5] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym 2023. Tabl.21. GUS, 2023-01-01. [dostęp 2024-02-12]. (pol.).

[6] Struktura użytkowania gruntów w województwie łódzkim. „geoportal.lodzkie.pl”, 2020-01-01. [dostęp 2024-02-12]. (pol.).

[7] Gmina Pabianice BIP

[8] Wykaz sołectw Gminy Pabianice BIP

[10] Rejestr Teryt, Miejscowości (SIMC)

[1]

Siedziba gminy	Pabianice
Sołectwa	Bychlew Gorzew Górka Pabianicka Hermanów Jadwinin Janowice Konin Kudrowice Okołowice Pawlikowice Petrykozy Piątkowisko Porszewice Rydzyny Szynkielew Świątniki Terenin Wola Żytowska Żytowice
Miejscowości niesołeckie	Huta Janowska Majówka Petrykozy-Osiedle Władysławów Wysieradz

Miasta	Konstantynów Łódzki Lutomiersk Pabianice
Gminy miejskie	Konstantynów Łódzki Pabianice
Gmina miejsko-wiejska	Lutomiersk
Gminy wiejskie	Dłutów Dobroń Ksawerów Pabianice

Przynależność wojewódzka	gubernia piotrkowska (1867–1915) woj. łódzkie (II RP) (1919–1939) woj. łódzkie (1945–1975)
Miasta	Lutomiersk (do 1870) Łask Pabianice (do 1951 →) Szczerców (do 1870) Widawa (do 1870) Zelów (od 1957)
Osiedla (1954–1972)	Kolumna (1959–1972) Zelów (do 1957)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–1975)	Bałucz (do 1954) Buczek Chociw (do 1954) Dąbrowa Rusiecka (do 1954) Dąbrowa Widawska (do 1930) Dłutów Dobroń (od 1929) Dzbanki (do 1930) Górka Pabianicka (do 1954) Ksawerów (1953–1954) Lutomiersk (do 1954) Łask (do 1953 i od 1973) Pabianice (od 1973) Pruszków (do 1954) Sędziejowice (od 1931) Szczerców (1930–1954) Widawa (od 1930) Widzew (do 1953) Wiewiórczyn (1953–1954) Wodzierady Wola Wężykowa (do 1931) Wygiełzów (do 1954) Wymysłów (do 1929) Zapolice Zelów
Gromady (1954–1972)	Bałucz (1954–1972) Barycz (1954–1957) Brodnia (1954–1968) Brzyków (1957–1972) Buczek (1954–1972) Chechło (1954–1958) Chociw (1954–1972) Chorzeszów (1954–1959) Czestków (1954–1959) Dąbrowa Widawska (1956–1958) Dłutów (1954–1972) Dobroń (1954–1972) Dzbanki (1957–57) Gorczyn (1954–1957) Górka Pabianicka (1959–1972) Grabia (1954–1959) Kociszew (← 1956–1968) Kodrań (1954–1961 →) Kolumna-Las (1954–1959) Ksawerów (1954–1958 →) Kwiatkowice (1954–1968) Ldzań (1954–1958) Lutomiersk (1954–1957 →) Łaskowice (1954–1958) Marzenin (1954–1972) Mierzączka Duża (1954–1958) Ochle (1954–1968) Okup Wielki (1954–1968) Osieczno (1954–1957) Paprotnia (1954–1968) Pawlikowice (1954–1972) Petrykozy (1954–1958) Podule (1954–1959) Porszewice (1954–1958) Pożdżenice (1954–1968) Pruszków (1954–1972) Przatów (1954–1961) Rembieszów (1954–58) Restarzew Cmentarny (1954–1961) Rusiec (1954–1961 →) Sędziejowice (1954–1972) Siedlce (1954–1968) Szczercowska Wieś (1954–1957) Szczerców (1954–1961 →) Walewice (1954–1966) Widawa (1954–1972) Wielka Wieś (1954–1956) Wiewiórczyn (1954–1972) Wodzierady (1954–1972) Wola Kleszczowa (1954–1957) Wola Wiązowa (1954–1961 →) Wrzeszczewice (1954–1961) Wygiełzów (1954–1972) Zapolice (1954–1972) Zelów (1954) Zelów (1968–1972) Zofiówka (1954–1956 →) Żytowice (1954–1961)