Willa Bajerleina w Poznaniu

Willa Bajerleina

nr rej. A-458 z 5.05.1997[1]
Willa w maju 2014
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Miejscowość	Poznań
Adres	ul. Różana 13
Typ budynku	willa miejska
Ukończenie budowy	1903
Położenie na mapie Poznania Willa Bajerleina
Położenie na mapie Polski Willa Bajerleina
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Willa Bajerleina
52°23′47,5578″N 16°55′25,7910″E/52,396544 16,923831
Multimedia w Wikimedia Commons

Willa Bajerleina w Poznaniu (także: Beierleina, Bayerleina) – zabytkowy, historyzujący dom (willa miejska) w Poznaniu przy ul. Różanej 13 (róg Żupańskiego) na Wildzie. Obiekt charakteryzuje się nieszablonową dekoracją sztukateryjną i ciekawymi rozwiązaniami formalnymi elewacji. Stanowi nietypowy dla tej części Wildy przykład zabudowy willowej.

Rodzina Bajerleinów wywodziła się z poznańskich Bambrów, których potomkowie, w początkach XX wieku, zbudowali wiele okazałych kamienic. Michał Bajerlein aktywnie włączał się w życie społeczne Wildy, m.in. w 1923 ufundował drewnianą ambonę dla Kościoła Zmartwychwstańców.

Willa przy ul. Różanej 13 została wybudowana w 1903 w niewielkim ogrodzie, na jaki pozwalały ścisłe plany rozwoju dzielnicy (w zasadzie nie przewidywano tutaj zabudowy innej niż kamienice). W początkach XX wieku rejon ten ulegał intensywnej zabudowie, m.in. w pobliżu (ul. św. Czesława) powstało wcześniej pierwsze spółdzielcze osiedle w Poznaniu, zrealizowane przez Spar- und Bauverein.

Najbardziej charakterystycznym elementem, otynkowanej na żółto, elewacji willi jest figura Michała Archanioła (patrona fundatora). Stoi ona w specjalnej kaplicy (aediculi), wspartej na kolumnie toskańskiej. Figura została zakupiona przez Michała Bajerleina w 1900 na wystawie światowej w Paryżu i przewieziona do Poznania z myślą o ustawieniu w tym właśnie miejscu. Założeniu centralnemu (z kapliczką) podporządkowano wystrój całej fasady i innych elementów dekoracyjnych. Dzięki temu tworzy ona niepowtarzalną i jednolitą kompozycję w stylu historycznym, wpisując się w program zabudowy Wildy okazałymi kamienicami tego rodzaju.

Poniżej figury Michała Archanioła znajduje się, wkomponowana w trzon kolumny, ikona Matki Boskiej Częstochowskiej (prawdopodobnie późniejsza).

Według Marcina Libickiego kompozycja i usytuowanie willi względem kontekstu urbanistycznego jest mistrzowskim przykładem rozwiązania tego rodzaju zadania.

• 
  kaplica
• 
  figura Michała Archanioła
• 
  detal

Dojazd zapewniają tramwaje MPK Poznań linii 2 i 9 (przystanek Różana).

W pobliżu znajdują się:

• Willa Brunona Hermanna w Poznaniu,
• Szkoła przy ul. Różanej w Poznaniu,
• Elektrownia gminna na Wildzie w Poznaniu,
• Rynek Wildecki,
• Kamienica pod Koroną w Poznaniu,
• Paulinum w Poznaniu,
• Collegium Marianum w Poznaniu,

oraz:

• Dom Ciesielczyków – przykład wiejskiej, okazałej rezydencji bamberskiej,
• Domy bamberskie prawobrzeżnego Poznania.

• MagdalenaM. Mrugalska-Banaszak MagdalenaM., Wilda – dzielnica Poznania 1253-1939, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 1999, s. 186-187, ISBN 83-87847-20-8, OCLC 177304975 .
• Atlas architektury Poznania, JanuszJ. Pazder (red.), AleksandraA. Dolczewska, Poznań: Wydawnictwo Miejskie, 2008, s. 259, ISBN 978-83-7503-058-7, OCLC 316600366 .
• MarcinM. Libicki MarcinM., Poznań – przewodnik, PiotrP. Libicki (ilustr.), Poznań: Wydawnictwo Gazeta Handlowa, 1997, s. 232, ISBN 83-902028-4-0, OCLC 69302402 .
• Praca zbiorowa, Poznań – spis zabytków architektury, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2004, s.191, ISBN 83-89525-07-0
• Poznań – atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2008, ISBN 978-83-7445-018-8
• http://www.poznan.pl/mim/public/turystyka/pages.html?co=list&id=4791&ch=4797&instance=1017&lang=pl – bamberskie zabytki w Poznaniu, w tym Willa Bajerleina