Przejdź do zawartości

Wikipedia:Artykuły na Medal/archiwum/2011-09

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Archiwum ekspozycji Artykułów na Medal

Archiwum artykułów, które zostały umieszczone na stronie głównej w rubryce Artykuł na Medal.

2011-09-01

[edytuj | edytuj kod]

Śliwa tarnina, tarnina, tarka (Prunus spinosa L.) – gatunek krzewu z rodziny różowatych (Rosaceae). Występuje niemal w całej Europie, w zachodniej Azji i północnej Afryce. W Polsce jest to gatunek pospolity na niżu i niższych położeniach górskich. Jest bardzo zmienny i tworzy mieszańce z innymi śliwami. Przypuszcza się, że krzyżówka tego gatunku z ałyczą (P. cerasifera) wydała uprawianą śliwę domową (P. domestica). Tarnina jest rośliną wykorzystywaną w ziołolecznictwie, dostarcza jadalnych owoców, odgrywa istotną rolę środowiskową, wykorzystywaną także w nasadzeniach biotechnicznych. Jest rośliną miododajną i dostarcza twardego drewna, zwłaszcza dawniej o wielorakich zastosowaniach. Tworzy gęste, cierniste zarośla zwane czyżniami będące ostoją dla wielu gatunków zwierząt.

2011-09-02

[edytuj | edytuj kod]

Panzerkampfwagen IVniemiecki czołg średni z okresu II wojny światowej. Aż do jesieni 1942 roku był najcięższym wozem pancernym służącym w armii III Rzeszy. Początkowo był uzbrojony w krótkolufowe działo kalibru 75 mm, jednak pod wpływem doświadczeń wyniesionych ze starć z radzieckimi czołgami T-34 i KW-1 przezbrojono go w armaty długolufowe. Przez kilka miesięcy był najlepszym czołgiem państw Osi i jedynym, który mógł nawiązać równorzędną walkę z wozami alianckimi. Mimo pojawienia się cięższych maszyn PzKpfw V Panther i PzKpfw VI Tiger nigdy nie został przez nie wyparty z dywizji pancernych i do końca wojny był podstawowym czołgiem niemieckim.

2011-09-03

[edytuj | edytuj kod]

Tichon, imię świeckie Wasilij Iwanowicz Biełławin (ur. 19 stycznia 1865 w Klinie, zm. 7 kwietnia 1925 w Moskwie) – jedenasty patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1917–1925. Pochodził z rodziny kapłana prawosławnego z guberni pskowskiej. Od 1907 do 1914 był arcybiskupem jarosławskim i rostowskim, następnie przez trzy lata – wileńskim i litewskim. W 1917 objął urząd metropolity moskiewskiego i kołomieńskiego. Po restauracji Patriarchatu Moskiewskiego przez Sobór Lokalny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego został wybrany na pierwszego patriarchę po dwóch stuleciach zarządzania Kościołem przez Świątobliwy Synod Rządzący. W 1989 kanonizowany przez Rosyjski Kościół Prawosławny z tytułem świętego wyznawcy.

2011-09-04

[edytuj | edytuj kod]

Konwalia majowa (Convallaria majalis L.) – gatunek byliny kłączowej z monotypowego rodzaju konwalia (Convallaria L.). Zaliczany był w systemach z końca XX wieku (Reveala, Takhtajana) do rodziny konwaliowatych (Convallariaceae), w systemie APG II (2003) do rodziny myszopłochowatych (Ruscaceae), a od 2009 (system APG III) do szparagowatych (Asparagaceae). Konwalia jest rośliną leczniczą i popularną rośliną ozdobną, której głównym walorem są niewielkie kwiaty o charakterystycznym zapachu i dzwonkowatym kształcie. Znana jest pod wieloma nazwami zwyczajowymi i ludowymi. Występuje często w lasach niemal całej Polski, poza tym jest także uprawiana.

2011-09-05

[edytuj | edytuj kod]

Agapit Pieczerski (ros. Агапит Печерский), ur. około 1035 roku, zm. 1 (14) czerwca 1095 roku – mnich Monasteru Kijowsko-Pieczerskiego, uzdrowiciel, zielarz, święty Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, wspominany w dniach 1 (14) czerwca oraz 28 września (11 października). Informacje o życiu Agapita Pieczerskiego pochodzą głównie z Pateryku Kijowsko-Pieczerskiego. Pod koniec XX wieku zostały przeprowadzone badania szczątków Agapita, co dało możliwość określenia przybliżonego wieku świętego w chwili śmierci oraz stworzenie jego portretu. Agapit czczony jest przede wszystkim na Ukrainie, jego imię wymieniane jest wśród ponad 180 starców Soboru Ojców Świętych Ławry Pieczerskiej, pochowanych w ławrze w Pieczarach Dalszych i Bliższych, oraz wśród świętych uzdrowicieli, patronów lekarzy.

2011-09-06

[edytuj | edytuj kod]

Jastrzębiecpolski herb szlachecki, noszący zawołania Bolesta, Kamiona, Lubrza, Łazęka, Łazęki, Nagody, Nagora, Nagóra, Nagórę, Zarazy. Był to jeden z najpowszechniej używanych herbów polskich – według obecnego stanu wiedzy używało go 1740 rodów. Spośród nich największe znaczenie uzyskali Myszkowscy, którzy, adoptowani przez książąt Gonzagów z Mantui, otrzymali tytuł margrabiów na Mirowie i dodatek do herbu. Wysokie pozycje w państwie sprawowała też, obecnie wymarła w Polsce, rodzina Zborowskich. Z Jastrzębczyków wywodzili się m.in. Andrzej Frycz Modrzewski, Józef Ignacy Kraszewski i Bartosz Paprocki. Jastrzębiec przysługiwał też jednemu z głównych bohaterów Trylogii Henryka SienkiewiczaJanowi Skrzetuskiemu.

2011-09-07

[edytuj | edytuj kod]

Manuel Pinto da Costa (ur. 5 sierpnia 1937 w Água Grande) – polityk Wysp Świętego Tomasza i Książęcej, pierwszy prezydent tego kraju od 12 lipca 1975 do 4 marca 1991. Działacz niepodległościowy i założyciel Ruchu Wyzwolenia Wysp Świętego Tomasza i Książęcej (MLSTP), lider partii w latach 1972–1990 oraz 1998–2005. Kandydat w wyborach prezydenckich w 1996, 2001 i w 2011. Prezydent-elekt, urząd obejmie 3 września 2011. Z wykształcenia doktor ekonomii, uczestniczył w negocjacjach z władzami kolonialnymi, a po ogłoszeniu niepodległości przez Wyspy Świętego Tomasza i Książęcą został wybrany przez parlament ich pierwszym prezydentem. Jego rządy charakteryzowały się brakiem swobód obywatelskich, zwalczaniem opozycji politycznej na zewnątrz i wewnątrz partii oraz budową aparatu bezpieczeństwa. W 1991, po przegranej MLSTP-PSD w wyborach parlamentarnych, Pinto da Costa zrezygnował z planowanego startu w wyborach prezydenckich. Bezskutecznie starał się o urząd w dwóch kolejnych wyborach, w 1996 oraz w 2001. Udało się mu to za trzecim razem, w wyborach prezydenckich w 2011, w których wystartował jako kandydat niezależny.

2011-09-08

[edytuj | edytuj kod]

Bluszcz pospolity (Hedera helix L.) – gatunek wiecznie zielonego pnącza należący do rodziny araliowatych (Araliaceae). Gatunek typowy dla rodzaju bluszcz (Hedera). Jest jedynym przedstawicielem rodziny araliowatych we florze Polski i jedynym pnączem o liściach zimotrwałych. Występuje w lasach całej Polski, gdzie podlega ochronie prawnej. Poza naturalnym zasięgiem obejmującym Europę i Azję Mniejszą jest gatunkiem inwazyjnym. Bluszcz pospolity uprawiany jest jako roślina doniczkowa, okrywowa, parkowa. W uprawie jest niewymagający, a jego walory podnosi wielość odmian uprawnych o różnorodnych kształtach i barwach liści, sposobach wzrostu i wymaganiach. Jest rośliną miododajną, leczniczą i kosmetyczną. Jest rośliną symboliczną, w tradycjach wielu narodów od dawna obecny zwłaszcza jako symbol wierności i trwałości życia. W starożytności odgrywał ważną rolę w kultach szeregu starożytnych bogów egipskich, greckich i rzymskich.

2011-09-09

[edytuj | edytuj kod]

Okręt podwodny – wojskowa jednostka pływająca, konstrukcyjnie przystosowana do prowadzenia działań i operacji zarówno na powierzchni, jak i pod wodą; współcześnie jedna z głównych klas okrętów. Okręty podwodne zdolne są do samodzielnego zanurzenia i wynurzenia oraz kontrolowanego pływania pod wodą, a także do prowadzenia w tym środowisku walki oraz wykonywania zadań transportowych i rozpoznawczych. Okręty podwodne poruszają się na powierzchni dzięki wykorzystaniu zasad rządzących pływalnością, zanurzają się zaś i utrzymują głębokość zanurzenia przez kontrolowane wywołanie pływalności ujemnej, a następnie zerowej, wynurzają z kolei za pomocą sterów głębokości, a w fazie końcowej wynurzania – przez wywołanie pływalności dodatniej. Napęd jednostek tej klasy zapewniany jest najczęściej przez silnik Diesla (na powierzchni) i silniki elektryczne (w zanurzeniu), które za pośrednictwem przekładni i wału napędowego wywołują obrót śruby okrętowej.

2011-09-10

[edytuj | edytuj kod]

Tichon, imię świeckie Wasilij Iwanowicz Biełławin (ur. 19 stycznia 1865 w Klinie, zm. 7 kwietnia 1925 w Moskwie) – jedenasty patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1917–1925. Pochodził z rodziny kapłana prawosławnego z guberni pskowskiej. Od 1907 do 1914 był arcybiskupem jarosławskim i rostowskim, następnie przez trzy lata – wileńskim i litewskim. W 1917 objął urząd metropolity moskiewskiego i kołomieńskiego. Po restauracji Patriarchatu Moskiewskiego przez Sobór Lokalny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego został wybrany na pierwszego patriarchę po dwóch stuleciach zarządzania Kościołem przez Świątobliwy Synod Rządzący. W 1989 kanonizowany przez Rosyjski Kościół Prawosławny z tytułem świętego wyznawcy.

2011-09-11

[edytuj | edytuj kod]

Georg Friedrich Händel (ang. George Frideric Handel; pol. Jerzy Fryderyk Haendel, ur. 23 lutego 1685 w Halle, zm. 14 kwietnia 1759 w Londynie) – niemiecki kompozytor i organista. W 1727 roku stał się obywatelem Wielkiej Brytanii. Jest narodowym kompozytorem tego kraju. Händel urodził się w tym samym roku co Johann Sebastian Bach i Domenico Scarlatti. Był kompozytorem późnego baroku, który dokonał syntezy barokowych osiągnięć muzycznych, zwłaszcza niemieckich, włoskich i angielskich. Komponował liczne i różnorodne gatunki utworów muzycznych – przede wszystkim opery i oratoria – jak również anthemy, ody, maski, serenady, kantaty, sonaty, suity, concerti grossi. Händel zaliczany jest do największych i najpopularniejszych kompozytorów barokowych.

2011-09-12

[edytuj | edytuj kod]

Agapit Pieczerski (ros. Агапит Печерский), ur. około 1035 roku, zm. 1 (14) czerwca 1095 roku – mnich Monasteru Kijowsko-Pieczerskiego, uzdrowiciel, zielarz, święty Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, wspominany w dniach 1 (14) czerwca oraz 28 września (11 października). Informacje o życiu Agapita Pieczerskiego pochodzą głównie z Pateryku Kijowsko-Pieczerskiego. Pod koniec XX wieku zostały przeprowadzone badania szczątków Agapita, co dało możliwość określenia przybliżonego wieku świętego w chwili śmierci oraz stworzenie jego portretu. Agapit czczony jest przede wszystkim na Ukrainie, jego imię wymieniane jest wśród ponad 180 starców Soboru Ojców Świętych Ławry Pieczerskiej, pochowanych w ławrze w Pieczarach Dalszych i Bliższych, oraz wśród świętych uzdrowicieli, patronów lekarzy.

2011-09-13

[edytuj | edytuj kod]

Jastrzębiecpolski herb szlachecki, noszący zawołania Bolesta, Kamiona, Lubrza, Łazęka, Łazęki, Nagody, Nagora, Nagóra, Nagórę, Zarazy. Był to jeden z najpowszechniej używanych herbów polskich – według obecnego stanu wiedzy używało go 1740 rodów. Spośród nich największe znaczenie uzyskali Myszkowscy, którzy, adoptowani przez książąt Gonzagów z Mantui, otrzymali tytuł margrabiów na Mirowie i dodatek do herbu. Wysokie pozycje w państwie sprawowała też, obecnie wymarła w Polsce, rodzina Zborowskich. Z Jastrzębczyków wywodzili się m.in. Andrzej Frycz Modrzewski, Józef Ignacy Kraszewski i Bartosz Paprocki. Jastrzębiec przysługiwał też jednemu z głównych bohaterów Trylogii Henryka SienkiewiczaJanowi Skrzetuskiemu.

2011-09-14

[edytuj | edytuj kod]

Midtown Madnesskomputerowa gra wyścigowa, wyprodukowana przez amerykańskie studio Angel Studios i wydana przez Microsoft. Jej wersja demonstracyjna została udostępniona do pobrania 1 maja 1999 roku, pełną zaś wersję wydano 27 maja. Jej kontynuacja, Midtown Madness 2, została wydana w kwietniu 2000 roku, a ostatnia część serii, Midtown Madness 3, ukazała się w czerwcu 2002 roku na konsolę Xbox. Akcja Midtown Madness rozgrywa się w Chicago. Celem gry jest zwyciężanie w nielegalnych wyścigach miejskich i zdobywanie nowych pojazdów.

2011-09-15

[edytuj | edytuj kod]

Bluszcz pospolity (Hedera helix L.) – gatunek wiecznie zielonego pnącza należący do rodziny araliowatych (Araliaceae). Gatunek typowy dla rodzaju bluszcz (Hedera). Jest jedynym przedstawicielem rodziny araliowatych we florze Polski i jedynym pnączem o liściach zimotrwałych. Występuje w lasach całej Polski, gdzie podlega ochronie prawnej. Poza naturalnym zasięgiem obejmującym Europę i Azję Mniejszą jest gatunkiem inwazyjnym. Bluszcz pospolity uprawiany jest jako roślina doniczkowa, okrywowa, parkowa. W uprawie jest niewymagający, a jego walory podnosi wielość odmian uprawnych o różnorodnych kształtach i barwach liści, sposobach wzrostu i wymaganiach. Jest rośliną miododajną, leczniczą i kosmetyczną. Jest rośliną symboliczną, w tradycjach wielu narodów od dawna obecny zwłaszcza jako symbol wierności i trwałości życia. W starożytności odgrywał ważną rolę w kultach szeregu starożytnych bogów egipskich, greckich i rzymskich.

2011-09-16

[edytuj | edytuj kod]

Okręt podwodny – wojskowa jednostka pływająca, konstrukcyjnie przystosowana do prowadzenia działań i operacji zarówno na powierzchni, jak i pod wodą; współcześnie jedna z głównych klas okrętów. Okręty podwodne zdolne są do samodzielnego zanurzenia i wynurzenia oraz kontrolowanego pływania pod wodą, a także do prowadzenia w tym środowisku walki oraz wykonywania zadań transportowych i rozpoznawczych. Okręty podwodne poruszają się na powierzchni dzięki wykorzystaniu zasad rządzących pływalnością, zanurzają się zaś i utrzymują głębokość zanurzenia przez kontrolowane wywołanie pływalności ujemnej, a następnie zerowej, wynurzają z kolei za pomocą sterów głębokości, a w fazie końcowej wynurzania – przez wywołanie pływalności dodatniej. Napęd jednostek tej klasy zapewniany jest najczęściej przez silnik Diesla (na powierzchni) i silniki elektryczne (w zanurzeniu), które za pośrednictwem przekładni i wału napędowego wywołują obrót śruby okrętowej.

2011-09-17

[edytuj | edytuj kod]

Tichon, imię świeckie Wasilij Iwanowicz Biełławin (ur. 19 stycznia 1865 w Klinie, zm. 7 kwietnia 1925 w Moskwie) – jedenasty patriarcha moskiewski i całej Rusi, sprawujący urząd w latach 1917–1925. Pochodził z rodziny kapłana prawosławnego z guberni pskowskiej. Od 1907 do 1914 był arcybiskupem jarosławskim i rostowskim, następnie przez trzy lata – wileńskim i litewskim. W 1917 objął urząd metropolity moskiewskiego i kołomieńskiego. Po restauracji Patriarchatu Moskiewskiego przez Sobór Lokalny Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego został wybrany na pierwszego patriarchę po dwóch stuleciach zarządzania Kościołem przez Świątobliwy Synod Rządzący. W 1989 kanonizowany przez Rosyjski Kościół Prawosławny z tytułem świętego wyznawcy.

2011-09-18

[edytuj | edytuj kod]

Georg Friedrich Händel (ang. George Frideric Handel; pol. Jerzy Fryderyk Haendel, ur. 23 lutego 1685 w Halle, zm. 14 kwietnia 1759 w Londynie) – niemiecki kompozytor i organista. W 1727 roku stał się obywatelem Wielkiej Brytanii. Jest narodowym kompozytorem tego kraju. Händel urodził się w tym samym roku co Johann Sebastian Bach i Domenico Scarlatti. Był kompozytorem późnego baroku, który dokonał syntezy barokowych osiągnięć muzycznych, zwłaszcza niemieckich, włoskich i angielskich. Komponował liczne i różnorodne gatunki utworów muzycznych – przede wszystkim opery i oratoria – jak również anthemy, ody, maski, serenady, kantaty, sonaty, suity, concerti grossi. Händel zaliczany jest do największych i najpopularniejszych kompozytorów barokowych.

2011-09-19

[edytuj | edytuj kod]

Agapit Pieczerski (ros. Агапит Печерский), ur. około 1035 roku, zm. 1 (14) czerwca 1095 roku – mnich Monasteru Kijowsko-Pieczerskiego, uzdrowiciel, zielarz, święty Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej, wspominany w dniach 1 (14) czerwca oraz 28 września (11 października). Informacje o życiu Agapita Pieczerskiego pochodzą głównie z Pateryku Kijowsko-Pieczerskiego. Pod koniec XX wieku zostały przeprowadzone badania szczątków Agapita, co dało możliwość określenia przybliżonego wieku świętego w chwili śmierci oraz stworzenie jego portretu. Agapit czczony jest przede wszystkim na Ukrainie, jego imię wymieniane jest wśród ponad 180 starców Soboru Ojców Świętych Ławry Pieczerskiej, pochowanych w ławrze w Pieczarach Dalszych i Bliższych, oraz wśród świętych uzdrowicieli, patronów lekarzy.

2011-09-20

[edytuj | edytuj kod]

Brawn GP Formula One Teambrytyjski zespół Formuły 1 utworzony w 2009 r. przez Rossa Brawna na bazie Honda Racing F1. Zespół startował w sezonie 2009 mistrzostw świata. Jego kierowca Jenson Button zajął 1. miejsce w 6. wyścigach Grand Prix i uzyskał tytuł mistrzowski, drugi kierowca Rubens Barrichello był pierwszy w dwóch wyścigach i zajął trzecie miejsce w klasyfikacji generalnej. Zespół zwyciężył też w klasyfikacji konstruktorów. 16 listopada 2009 poinformowano o wykupieniu przez spółkę Daimler AG 75,1% akcji zespołu i przemianowaniu go na Mercedes Grand Prix.

2011-09-21

[edytuj | edytuj kod]

Midtown Madnesskomputerowa gra wyścigowa, wyprodukowana przez amerykańskie studio Angel Studios i wydana przez Microsoft. Jej wersja demonstracyjna została udostępniona do pobrania 1 maja 1999 roku, pełną zaś wersję wydano 27 maja. Jej kontynuacja, Midtown Madness 2, została wydana w kwietniu 2000 roku, a ostatnia część serii, Midtown Madness 3, ukazała się w czerwcu 2002 roku na konsolę Xbox. Akcja Midtown Madness rozgrywa się w Chicago. Celem gry jest zwyciężanie w nielegalnych wyścigach miejskich i zdobywanie nowych pojazdów.

2011-09-22

[edytuj | edytuj kod]

Historia okrętów podwodnych: począwszy od konstrukcji Korneliusza Drebbla w XVII wieku, przez projekty Johna Hollanda, późniejsze konstrukcje niemieckie, aż po współczesne jednostki z napędem jądrowym i AIP, okręty podwodne zawsze były w awangardzie postępu technicznego. Od momentu wprowadzenia ich do użytku operacyjnego w marynarkach wojennych, szybko udowodniły, że są jedną z podstawowych klas okrętów w wojnie morskiej, odgrywającą jedną z wiodących ról w strategiach wojskowych głównych potęg morskich świata. Już kilkanaście lat po wejściu pierwszych okrętów podwodnych do służby, po wybuchu pierwszej wojny światowej, okręty tej klasy stały się jednym z kluczowych oręży wojny morskiej i podstawowym środkiem zwalczania celów morskich przeciwnika. Ta znacząca rola w wojnie morskiej uległa jeszcze wzmocnieniu w trakcie drugiej wojny światowej, w której okręty podwodne stały się najważniejszą – obok lotniskowców – klasą jednostek morskich, decydującą o wygranej, bądź przegranej w wojnie.

2011-09-23

[edytuj | edytuj kod]

Okręt podwodny – wojskowa jednostka pływająca, konstrukcyjnie przystosowana do prowadzenia działań i operacji zarówno na powierzchni, jak i pod wodą; współcześnie jedna z głównych klas okrętów. Okręty podwodne zdolne są do samodzielnego zanurzenia i wynurzenia oraz kontrolowanego pływania pod wodą, a także do prowadzenia w tym środowisku walki oraz wykonywania zadań transportowych i rozpoznawczych. Okręty podwodne poruszają się na powierzchni dzięki wykorzystaniu zasad rządzących pływalnością, zanurzają się zaś i utrzymują głębokość zanurzenia przez kontrolowane wywołanie pływalności ujemnej, a następnie zerowej, wynurzają z kolei za pomocą sterów głębokości, a w fazie końcowej wynurzania – przez wywołanie pływalności dodatniej. Napęd jednostek tej klasy zapewniany jest najczęściej przez silnik Diesla (na powierzchni) i silniki elektryczne (w zanurzeniu), które za pośrednictwem przekładni i wału napędowego wywołują obrót śruby okrętowej.

2011-09-24

[edytuj | edytuj kod]

Efekt potwierdzania – tendencja do preferowania informacji, które potwierdzają wcześniejsze oczekiwania i hipotezy, niezależnie od tego, czy te informacje są prawdziwe. Powoduje, że ludzie poszukują informacji i zapamiętują je w sposób selektywny, interpretując je w błędny sposób. Efekt ten jest szczególnie silny w przypadku zagadnień wywołujących silne emocje i dotyczących mocno ugruntowanych opinii. Serie eksperymentów prowadzonych w latach 60. XX wieku pokazały, że ludzie mają tendencję do poszukiwania potwierdzeń dla swoich wcześniejszych przeświadczeń. Późniejsze badania wyjaśniły to jako wynik tendencji do testowania hipotez bardzo selektywnie, skupiając się na jednej możliwości i ignorując alternatywy. W połączeniu z innymi efektami taka strategia wpływa na konkluzje, do jakich ludzie dochodzą.

2011-09-25

[edytuj | edytuj kod]

Georg Friedrich Händel (ang. George Frideric Handel; pol. Jerzy Fryderyk Haendel, ur. 23 lutego 1685 w Halle, zm. 14 kwietnia 1759 w Londynie) – niemiecki kompozytor i organista. W 1727 roku stał się obywatelem Wielkiej Brytanii. Jest narodowym kompozytorem tego kraju. Händel urodził się w tym samym roku co Johann Sebastian Bach i Domenico Scarlatti. Był kompozytorem późnego baroku, który dokonał syntezy barokowych osiągnięć muzycznych, zwłaszcza niemieckich, włoskich i angielskich. Komponował liczne i różnorodne gatunki utworów muzycznych – przede wszystkim opery i oratoria – jak również anthemy, ody, maski, serenady, kantaty, sonaty, suity, concerti grossi. Händel zaliczany jest do największych i najpopularniejszych kompozytorów barokowych.

2011-09-26

[edytuj | edytuj kod]

Generał Anghel "Puiu" Iordănescu (ur. 4 maja 1950 w Jassach) – rumuński piłkarz, występujący na pozycji pomocnika lub napastnika, oraz trener piłkarski. Z wykształcenia jest ekonomistą, absolwentem Akademii Ekonomicznej w Bukareszcie. W latach 1993–1998 (i ponownie 2002–2004) był selekcjonerem reprezentacji Rumunii, którą doprowadził do ćwierćfinału Mundialu 1994 (najlepszy wynik w historii). Ponadto brał z nią udział w Euro 1996 (runda grupowa) i Mundialu 1998 (1/8 finału). Wcześniej ze Steauą Bukareszt, czyli klubem, w którym spędził niemal całą karierę piłkarską, zdobył cztery tytuły mistrza Rumunii, Superpuchar Europy oraz awansował z nią do finału Pucharu Europejskich Mistrzów Krajowych. Po zakończeniu prac z drużyną narodową prowadził – z sukcesami – zespoły z krajów Zatoki Perskiej. Od 2008 jest senatorem z okręgu Ilfov. Był członkiem Partii Socjaldemokratycznej, po odejściu z tego ugrupowania w 2009 jest senatorem niezależnym.

2011-09-27

[edytuj | edytuj kod]

Maksym Gorlicki, właśc. Maksym Sandowycz (ur. 31 stycznia 1886 w Zdyni, zm. 6 września 1914 w Gorlicach) – duchowny prawosławny pochodzenia ��emkowskiego. Swoją działalność duszpasterską prowadził w okresie, gdy władze austriackie przystąpiły do zwalczania ruchu moskalofilskiego w Galicji. Jednym ze środków było uznanie za nielegalną działalności duszpasterskiej duchownych prawosławnych wyświęconych w Rosji. Mimo tego zakazu ks. Sandowicz prowadził taką działalność w Grabie i okolicznych miejscowościach, za co był kilkakrotnie karany grzywną i aresztem. W marcu 1912 został zatrzymany razem z innym prawosławnym duchownym, ks. Ignacym Hudymą, i oskarżony o szpiegostwo. Proces wymienionych kapłanów, w założeniach władz austriackich miał ostatecznie zakończyć działalność moskalofilów. Zakończył się jednak wyrokiem uniewinniającym. Po wybuchu I wojny światowej ks. Maksym Sandowicz został ponownie aresztowany i 6 września 1914 rozstrzelany bez wyroku sądowego w czasie nowej fali represji wobec podejrzanych o sympatie prorosyjskie. W 1994 kanonizowany przez Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny.

2011-09-28

[edytuj | edytuj kod]

Wiedźminkomputerowa fabularna gra akcji osadzona w świecie wiedźmina autorstwa Andrzeja Sapkowskiego, wyprodukowana przez polskie studio CD Projekt RED i wydana przez Atari na komputery osobiste. Jej premiera odbyła się 26 października 2007 roku. 17 maja 2011 roku został wydany jej sequel pod nazwą Wiedźmin 2: Zabójcy Królów. W Wiedźminie gracz wciela się w głównego bohatera uniwersum Sapkowskiego, wiedźmina Geralta z Rivii. Akcja gry toczy się po wydarzeniach z Sagi o wiedźminie, gdy ocalały wbrew zakończeniu cyklu Geralt, popadłszy w amnezję, uczy się na nowo swojego zawodu. Gra jest odzwierciedleniem mrocznego świata uniwersum, jakkolwiek fabuła nie uzyskała oficjalnego wsparcia Sapkowskiego. Prace nad Wiedźminem trwały pięć lat, a podczas jego tworzenia wykorzystano silnik Aurora Engine autorstwa studia BioWare.

2011-09-29

[edytuj | edytuj kod]

Historia okrętów podwodnych: począwszy od konstrukcji Korneliusza Drebbla w XVII wieku, przez projekty Johna Hollanda, późniejsze konstrukcje niemieckie, aż po współczesne jednostki z napędem jądrowym i AIP, okręty podwodne zawsze były w awangardzie postępu technicznego. Od momentu wprowadzenia ich do użytku operacyjnego w marynarkach wojennych, szybko udowodniły, że są jedną z podstawowych klas okrętów w wojnie morskiej, odgrywającą jedną z wiodących ról w strategiach wojskowych głównych potęg morskich świata. Już kilkanaście lat po wejściu pierwszych okrętów podwodnych do służby, po wybuchu pierwszej wojny światowej, okręty tej klasy stały się jednym z kluczowych oręży wojny morskiej i podstawowym środkiem zwalczania celów morskich przeciwnika. Ta znacząca rola w wojnie morskiej uległa jeszcze wzmocnieniu w trakcie drugiej wojny światowej, w której okręty podwodne stały się najważniejszą – obok lotniskowców – klasą jednostek morskich, decydującą o wygranej, bądź przegranej w wojnie.

2011-09-30

[edytuj | edytuj kod]

Bazyli, imię świeckie: Włodzimierz Doroszkiewicz (ur. 15 marca 1914 w Cisach w Prusach Wschodnich, zm. 11 lutego 1998 w Warszawie) – piąty metropolita warszawski i całej Polski, zwierzchnik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego od 1970 do śmierci w 1998. W 1938 przyjął święcenia kapłańskie. Do 1960 prowadził pracę duszpasterską w różnych parafiach na Białostocczyźnie oraz Grodzieńszczyźnie. W grudniu 1959 złożył wieczyste śluby zakonne, przyjmując imię Bazyli. W 1970 objął urząd metropolity warszawskiego i całej Polski. W okresie pełnienia przez niego zwierzchnictwa w PAKP doszło do znacznego ożywienia kontaktów z innymi lokalnymi Kościołami prawosławnymi, jak również do otwarcia czterech monasterów i powołania dwóch nowych diecezji oraz Prawosławnego Ordynariatu Wojska Polskiego.