Wąkrota zwyczajna

Wąkrota zwyczajna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	araliowate
Rodzaj	wąkrota
Gatunek	wąkrota zwyczajna
	Nazwa systematyczna
	Hydrocotyle vulgaris L.; Sp. Pl. 1: 234. 1753
Synonimy
	Hydrocotyle peltata Salisb.;
	Hydrocotyle peltata Salisb.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Wąkrota zwyczajna (Hydrocotyle vulgaris L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny araliowatych (Araliaceae) (w systemach XX-wiecznych zwykle w selerowatych Apiaceae).

Rozmieszczenie

Występuje w całej Europie Zachodniej z nielicznymi stanowiskami na Islandii i Azorach. Rośnie w południowej Skandynawii, krajach nadbałtyckich, w Polsce głównie w zachodniej części kraju, nielicznie na wschodzie, z pojedynczymi stanowiskami na Białorusi i Ukrainie. Zwarty zasięg kończy się na Alpach. Dalej na południe i wschód gatunek bardzo rozproszony – spotykany jest na Półwyspie Apenińskim i wyspach Morza Śródziemnego, lokalnie w Afryce północnej (Maroko), w Azji Mniejszej oraz w Izraelu^[5]^[6].

W Polsce jest rozpowszechniony na zachodzie, zwłaszcza na północnym zachodzie i zanika ku wschodowi. Brak go w Karpatach i w północno-wschodniej części kraju^[7].

Morfologia

Pokrój: Roślina zielna o cienkiej, płożącej łodydze, zakorzeniającej się w węzłach korzeniącej się, osiągającej do 1,5 m długości^[8].
Liście: O blaszce okrągławej i tarczowatej (ogonek łączy się od spodu w środku blaszki), osiągającej do 4 cm średnicy, na brzegu karbowanej, z wierzchu nagiej, od spodu z rzadka owłosionej. Ogonek liściowy długi, u nasady z pojedynczym, niewielkim, jajowatym i błoniastym przylistkiem^[8].
Kwiaty: Drobne, skupione po 2–5 w okółkach w nieregularnych gronach^[9], ukrytych pod liśćmi^[10]. Poszczególne kwiaty wsparte są drobnymi i odpadającymi przysadkami. Korony są białe lub różowawe, o płatkach poniżej 1 mm długości, zaostrzonych. Kielich silnie zredukowany. Pręciki są krótsze od płatków^[8].
Owoce: Silnie spłaszczone, szersze niż wyższe, eliptyczne, słabo wycięte od góry i spodu. Pokryte są brodawkami, początkowo czerwonymi, później czarniawymi^[8].

Biologia i ekologia

Bylina^[8]. Rośnie w miejscach wilgotnych^[8]: na torfowiskach niskich, wilgotnych łąkach, nad brzegami wód, na glebach bagnistych i torfowych^[10], także w wodzie – korzeniąc się na dnie i z liśćmi pływającymi^[8]. Kwitnie od czerwca do lipca, czasem sierpnia^[8]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Caricetalia nigrae^[11].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-16] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
↑ Hydrocotyle vulgaris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Hultén, E. & Fries, M. 1986. Atlas of North European vascular plants: north of the Tropic of Cancer I-III. – Koeltz Scientific Books, Königstein
↑ Hydrocotyle vulgaris L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-06-23] .
↑ Adam Zając, Maria Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 300. ISBN 83-915161-1-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h MarianM. Koczwara MarianM., Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 15-16 .
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 328. ISBN 83-01-14342-8.
↑ ^a ^b Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Warszawa: Świat Książki, 1998. ISBN 83-7129-756-4.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-16] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].

[iucn-4] Hydrocotyle vulgaris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Hultén, E. & Fries, M. 1986. Atlas of North European vascular plants: north of the Tropic of Cancer I-III. – Koeltz Scientific Books, Königstein

[powo-6] Hydrocotyle vulgaris L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-06-23] .

[7] Adam Zając, Maria Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 300. ISBN 83-915161-1-3.

[koczwara-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h MarianM. Koczwara MarianM., Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 15-16 .

[klucz-9] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 328. ISBN 83-01-14342-8.

[bertram-10] Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Warszawa: Świat Książki, 1998. ISBN 83-7129-756-4.

[11] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[1]