Przejdź do zawartości

Letalnica

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Velikanka)
Letalnica braci Gorišków
Punkt konstrukcyjny K200
Ilustracja
Państwo

 Słowenia

Miejscowość

Rateče (Planica)

Data otwarcia

21 marca 1969

Rozmiar skoczni (HS)

240 m

Igelit

brak

Rekord

252 m

(2019-03-24)

Japonia Ryōyū Kobayashi

Najdłuższy skok

253,5 m

(2018-03-22)

Austria Gregor Schlierenzauer

Kluby

SD Planica

Położenie na mapie gminy Kranjska Gora
Mapa konturowa gminy Kranjska Gora, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Letalnica braci Gorišków”
Położenie na mapie Słowenii
Mapa konturowa Słowenii, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Letalnica braci Gorišków”
46°28′35,46″N 13°43′10,76″E/46,476516 13,719655
Skocznia podczas konkursu
Letalnica podczas finałowych zawodów PŚ w 2015 roku

Letalnica braci Gorišków (do 2004 r. Velikanka, pol. Olbrzymka) – mamucia skocznia narciarska o punkcie konstrukcyjnym K200 i rozmiarze HS 240, zlokalizowana nieopodal wsi Rateče (gmina Kranjska Gora) w dolinie Planica w Alpach Julijskich w Słowenii, otwarta w 1969 r. Wspólnie z Vikersundbakken w norweskim Vikersundzie jest największą skocznią narciarską świata pod względem rozmiaru (HS).

Nazwana na cześć jej konstruktorów – braci Vlada i Janeza Gorišków, dla odróżnienia od usytuowanej tuż obok Bloudkovej velikanki. W 2004 r. zmieniono jej nazwę z Velikanka na Letalnica (pol. Skocznia do lotów narciarskich).

Ze względu na warunki atmosferyczne panujące w dolinie Planica rozgrywanie konkursów na Letalnicy możliwe jest wyłącznie w godzinach przedpołudniowych. Wówczas, przy słonecznej pogodzie, pojawia się wiatr wiejący ze wschodu o sile w granicach 2–3 m/s. Skocznia jest wyposażona w zasłony przeciwwietrzne z możliwością ich zamykania. Na skoczni ustanowiono 28 rekordów świata w długości skoku (lotu) narciarskiego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

4 lutego 1934 otwarto w Planicy pierwszą na świecie mamucią skocznię narciarską o punkcie konstrukcyjnym K90 według projektu Ivana Rožmana. Jej kolejne rozbudowy projektował oraz nadzorował Stanko Bloudek, a po jego śmierci dzieło to kontynuowali bracia Vlado i Janez Goriškowie. W połowie lat 60. XX wieku – ze względów technicznych – dalsza rozbudowa obiektu okazała się niemożliwa, zatem by utrzymać prymat pod względem wielkości skoczni na świecie koniecznym było zbudowanie skoczni w innym miejscu. Nową Velikankę K153 wzniesiono w latach 1967–1968 niedaleko Bloudkovej velikanki, więc od tamtej pory istniały w Planicy dwie Velikanki – większa braci Gorisków i mniejsza Bloudka. Do 2004 r. obie nazywały się podobnie (Velikanka oraz Bloudkova velikanka).

1969: Otwarcie skoczni

[edytuj | edytuj kod]

6 marca 1969 – na dwa tygodnie przed oficjalnym otwarciem – krótko po godzinie 14, Miro Oman oddał pierwszy skok na nowej Velikance, lądując na 135 metrze[1][2]. Natomiast uroczyste otwarcie i pierwsze oficjalne zawody odbyły się na niej 21 marca 1969. Był to inauguracyjny konkurs 3-dniowego Tygodnia Lotów Narciarskich KOP, w którym wystartowało 60 zawodników z 15 państw, a zwycięzcą został Jiří Raška. Ustanowiono podczas niego aż pięć rekordów świata, ostatni z nich był autorstwa Manfreda Wolfa i wynosił 165 metrów.

1985: Rekordowa wizyta 150 tys. osób

[edytuj | edytuj kod]

W 1984 r. z okazji 50-lecia Planicy komitet organizacyjny podjął decyzję o modernizacji skoczni. Latem i jesienią 1984 r. Przeprowadzono poważniejsze prace remontowe, a na budowie pod dowództwem braci Gorišek pomagali pracownicy armii jugosłowiańskiej, ochotnicy i różne organizacje robocze. Wykopano 1500 metrów sześciennych materiału i wprowadzono do strefy lądowania. Wydobyli również 300 metrów sześciennych materiału z najazdu. Starą drewnianą wieżę zastąpiono stalową, a stół startowy cofnięto o pięć metrów[3].

W 1985 r. w Planicy odbyły się ósme Mistrzostwa Świata w lotach narciarskich, z najwyższym w historii rekordem frekwencji na poziomie 150 000 osób i rekordem 80 000 osób w jednym wydarzeniu[4]. Podczas imprezy zostały ustanowione trzy rekordy świata: Mike Holland (186 metrów) i Matti Nykänen (187 i 191 metrów). Nykänen zdobył również mistrzostwo świata[5].

1987: Ostatni rekord świata w stylu równoległym

[edytuj | edytuj kod]

13 marca 1987 Andreas Felder na oficjalnym treningu skoczył 192 metrów[6][7]. Następnego dnia, podczas zawodów Pucharu Świata na Velikance, rekord świata 194 metrów w długości skoku ustanowił Polak – Piotr Fijas, runda została odwołana i powtórzona zaraz po tym skoku, w którym Felder skoczył 191 metrów[8][9][10]. Rezultat ten nie został pobity przez następne siedem lat. Jest to zarazem do dziś najdłuższy skok w historii tej dyscypliny oddany w stylu klasycznym[11] 15 marca 1987 roku, ostatniego dnia, Vegard Opaas skoczył 193 metrów, runda została odwołana zaraz po tym skoku[12].

1991: Najdłuższy skok w stylu równoległym w historii

[edytuj | edytuj kod]

23 marca 1991 André Kiesewetter skoczył 196 metrów, ale dotknął ziemi. Jest to najdłuższy skok w stylu równoległym w historii[13][14]. Następnego dnia, 24 marca 1991 Ralf Gebstedt skoczył 190 metrów i wygrał zawody[15][16]. Były to ostatnie zawody w Jugosławii, ponieważ 25 czerwca 1991 Słowenia ogłosiła niepodległość.

1994: Przerwana 200-metrowa bariera

[edytuj | edytuj kod]

Przed Mistrzostwami Świata w Lotach 1994 skocznia została przebudowana (podniesiono i cofnięto próg skoczni o 10 metrów). Przebudowa ta umożliwiła przekroczenie nieosiągalnej dotychczas bariery 200 metrów. 17 marca 1994 pierwszy ustany skok powyżej 200 metrów oddał Toni Nieminen, lądując na 203 metrze (wcześniej Austriak Andreas Goldberger skoczył 202 metry, jednak upadł przy lądowaniu)[17][18].

Następnego dnia Christof Duffner podczas oficjalnego treningu osiągnął 207 metrów, jednak skoku nie ustał. Później tego samego dnia Espen Bredesen ustanowił trzeci rekord świata lądując na 209 metrze[19].

1997: Peterka spowodował manię skoków narciarskich w Słowenii

[edytuj | edytuj kod]

W 1997 r. Słowenię ogarnęło wielkie poruszenie, ponieważ Primož Peterka walczył o pierwszą w historii tego kraju wygraną w klasyfikacji generalnej Pucharu Świata. W sumie w ciągu trzech dni na obiekcie zgromadziło się 130 000 osób, z czego ponad 70 000 tylko w decydującą sobotę, kiedy to Espen Bredesen i Lasse Ottesen ustanowili odpowiednio dwa rekordy świata (210 i 212 metrów). Peterka zdobył Kryształową Kulę za sezon 1996/97[20][21][22]. Impreza ta zgromadziła drugą pod względem liczebności widownię w historii Planicy i otrzymała najwyższe oceny telewizyjne w historii Słowenii.

W 2000 r. w Planicy odbyły się pierwsze w historii zawody drużynowe w lotach narciarskich. Ustanowiono także dwa rekordy świata; Thomas Hörl osiągnął 224,5 metra, a Andreas Goldberger 225 metrów[23][24].

2005: Super niedziela z czterema rekordami świata

[edytuj | edytuj kod]

20 marca 2005 rekord skoczni był bity czterokrotnie. Ostatecznie skokiem na odległość 239 metrów nowy rekord ustanowił Bjørn Einar Romøren. Jednak najdłuższy skok na tym obiekcie oddał Janne Ahonen, który tego samego dnia uzyskał 240 metrów, jednak upadł i próba ta nie została zaliczona jako skok rekordowy. Zawody te zostały uznane przez obserwatorów, a w szczególności przez media, za jedne z najbardziej emocjonujących zawodów w historii skoków narciarskich[25].

W 2009 r., przed Mistrzostwami Świata w Lotach 2010, profil zeskoku został zmodernizowany[26].

Do przebudowy Vikersundbakken w 2011 r. Letalnica była największą skocznią narciarską i jednocześnie jedyną skocznią na świecie umożliwiającą oddawanie skoków na odległości przekraczające 230 metrów.

W sezonie 2013/14 po raz pierwszy od 16 lat nie został zorganizowany konkurs na tej skoczni, zawody zostały przeniesione na Bloudkovą velikankę, gdzie po raz ostatni zawody PŚ odbywały się w sezonie 1997/98.

Przebudowa (2013/2015) / Nordijski center Planica

[edytuj | edytuj kod]

Latem 2013 r. rozpoczęła się kolejna przebudowa Letalnicy w ramach powstającego kompleksu sportowego Nordijski center Planica, otwartego 11 grudnia 2015. Przebudowa tej skoczni objęła budowę nowej wieży najazdowej (próg jest umiejscowiony 5 metrów wyżej i cofnięty o ok. 10 metrów), zmianę profilu zeskoku oraz budowę nowej wieży dla kamer. Przebudowę zakończono w lutym 2015 r., a w jej wyniku możliwe są skoki 250-metrowe[27]. Po przebudowie punkt konstrukcyjny wynosi 200 metrów, a rozmiar skoczni – 240 metrów.

Pierwsze zawody na przebudowanej Letalnicy odbyły się w dniach 20–22 marca 2015. 20 marca 2015 nowy rekord skoczni ustanowił Peter Prevc, uzyskując 248,5 m. 25 marca 2017 Stefan Kraft ustanowił rekord skoczni, skacząc na odległość 251 m. W następnym skoku Kamil Stoch poprawił ten rekord o pół metra, jednocześnie ustanawiając nieoficjalny rekord Polski w długości lotu.

W związku z nowymi przepisami Międzynarodowej Federacji Narciarskiej w sezonie 2017/18 został zmieniony rozmiar skoczni z 225 na 240 m[28][29].

Mistrzostwa świata w lotach narciarskich 2020 były pierwszymi zawodami na Letalnicy rozgrywanymi przy sztucznym oświetleniu.

Od 24 marca 2019 nowym rekordzistą skoczni jest Ryōyū Kobayashi, który uzyskał 252 m.

Parametry skoczni

[edytuj | edytuj kod]
  • Punkt konstrukcyjny: 200 m
  • Wielkość skoczni (HS): 240 m
  • Długość najazdu: 133.8 m
  • Nachylenie najazdu: 35.1°
  • Nachylenie progu: 11°-11.5°
  • Długość progu: 8.00 m
  • Wysokość progu: 2.93 m
  • Nachylenie zeskoku: 35.6°/33.2°/30.6°

Lista triumfatorów konkursów TLN, PŚ i MŚwLN

[edytuj | edytuj kod]

     Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich (Zawody z 1994 roku liczone jednocześnie do Pucharu Świata)

Data Rok Skocznia 1. miejsce 2. miejsce 3. miejsce
↓ K.O.P. Tydzień Lotów Narciarskich
21–23 marca  1969 K153 Czechosłowacja Jiří Raška Norwegia Bjorn Wirkola Manfred Wolf
1. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
26 marca 1972   1972 K165 Szwajcaria Walter Steiner Heinz Wosipiwo Czechosłowacja Jiří Raška
↓ K.O.P. Tydzień Lotów Narciarskich
15–17 marca   1974 K165 Szwajcaria Walter Steiner Finlandia Esko Rautionaho Norwegia Dag Fossum
18–20 marca   1977 K165 Austria Reinhold Bachler Thomas Meisinger Czechosłowacja Ladislav Jirásko
5. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
17–18 marca   1979 K165 Austria Armin Kogler Axel Zitzmann Polska Piotr Fijas
8. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
16–17 marca   1985 K185 Finlandia Matti Nykänen Jens Weißflog Czechosłowacja Pavel Ploc
Puchar Świata
14 marca   1987 K185 Austria Andreas Felder Norwegia Ole Gunnar Fidjestol Thomas Klauser
15 marca   Norwegia Ole Gunnar Fidjestol Matjaž Zupan Polska Piotr Fijas
23 marca   1991 K185 Szwecja Staffan Tällberg Szwajcaria Stefan Zünd Niemcy André Kiesewetter
24 marca   Niemcy Ralf Gebstedt Austria Stefan Horngacher Niemcy Dieter Thoma
12. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich = Puchar Świata
19 marca   1994 K185 zawody odwołane z powodu zbyt silnego wiatru
20 marca   Czechy Jaroslav Sakala Norwegia Espen Bredesen Włochy Roberto Cecon
Mistrzostwa Świata (19–20 marca) Czechy Jaroslav Sakala Norwegia Espen Bredesen Włochy Roberto Cecon
Puchar Świata
22 marca   1997 K185 Japonia Takanobu Okabe Japonia Kazuyoshi Funaki Finlandia Jani Soininen
23 marca   Japonia Akira Higashi Słowenia Primož Peterka Norwegia Lasse Ottesen
19 marca   1999 K185 Niemcy Martin Schmitt Japonia Kazuyoshi Funaki Niemcy Christof Duffner
20 marca   Japonia Hideharu Miyahira Niemcy Martin Schmitt Japonia Noriaki Kasai
21 marca   Japonia Noriaki Kasai Japonia Hideharu Miyahira Niemcy Martin Schmitt
18 marca   2000 K185 Niemcy Niemcy Finlandia Finlandia Japonia Japonia
19 marca   Niemcy Sven Hannawald Finlandia Janne Ahonen Austria Andreas Goldberger
17 marca   2001 K185 Finlandia Finlandia Austria Austria Japonia Japonia
18 marca   Niemcy Martin Schmitt Finlandia Risto Jussilainen Norwegia Tommy Ingebrigtsen
23 marca   2002 K185 Finlandia Finlandia Niemcy Niemcy Austria Austria
24 marca   zawody odwołane z powodu złych warunków pogodowych
21 marca   2003 K185 Finlandia Finlandia Norwegia Norwegia Austria Austria
22 marca   Finlandia Matti Hautamäki Polska Adam Małysz Austria Martin Höllwarth
23 marca   Finlandia Matti Hautamäki Niemcy Sven Hannawald Japonia Hideharu Miyahira
17. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
20–21 lutego   2004 K185 Norwegia Roar Ljokelsoy Finlandia Janne Ahonen Finlandia Tami Kiuru
22 lutego   Norwegia Norwegia Finlandia Finlandia Austria Austria
Puchar Świata
19 marca   2005 HS215 Finlandia Matti Hautamäki Austria Andreas Widhölzl Norwegia Bjorn Einar Romoren
20 marca   Norwegia Bjorn Einar Romoren Norwegia Roar Ljokelsoy Austria Andreas Widhölzl
18 marca   2006 HS215 Norwegia Bjorn Einar Romoren Norwegia Roar Ljokelsoy Austria Martin Koch
19 marca   Finlandia Janne Happonen Austria Martin Koch Słowenia Robert Kranjec
23 marca   2007 HS215 Polska Adam Małysz Szwajcaria Simon Ammann Słowenia Jernej Damjan
24 marca   Polska Adam Małysz Norwegia Anders Jacobsen Austria Martin Koch
25 marca   Polska Adam Małysz Szwajcaria Simon Ammann Austria Martin Koch
14 marca   2008 HS215 Austria Gregor Schlierenzauer Finlandia Janne Ahonen Norwegia Bjorn Einar Romoren
15 marca   Norwegia Norwegia Finlandia Finlandia Austria Austria
16 marca   Austria Gregor Schlierenzauer Austria Martin Koch Finlandia Janne Happonen
20 marca   2009 HS215 Austria Gregor Schlierenzauer Polska Adam Małysz Rosja Dmitrij Wasiljew
21 marca   Norwegia Norwegia Polska Polska Rosja Rosja
22 marca   Finlandia Harri Olli Polska Adam Małysz Szwajcaria Simon Ammann
Słowenia Robert Kranjec
21. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
19–20 marca   2010 HS215 Szwajcaria Simon Ammann Austria Gregor Schlierenzauer Norwegia Anders Jacobsen
21 marca   Austria Austria Norwegia Norwegia Finlandia Finlandia
Puchar Świata
18 marca   2011 HS215 Austria Gregor Schlierenzauer Austria Thomas Morgenstern Austria Martin Koch
19 marca   Austria Austria Norwegia Norwegia Słowenia Słowenia
20 marca   Polska Kamil Stoch Słowenia Robert Kranjec Polska Adam Małysz
16 marca   2012 HS215 Słowenia Robert Kranjec Szwajcaria Simon Ammann Austria Martin Koch
17 marca   Austria Austria Norwegia Norwegia Niemcy Niemcy
18 marca   Austria Martin Koch Szwajcaria Simon Ammann Słowenia Robert Kranjec
22 marca   2013 HS215 Austria Gregor Schlierenzauer Słowenia Peter Prevc Polska Piotr Żyła
23 marca   Słowenia Słowenia Norwegia Norwegia Austria Austria
24 marca   Słowenia Jurij Tepeš Norwegia Rune Velta Słowenia Peter Prevc
20 marca   2015 HS225 Słowenia Peter Prevc Słowenia Jurij Tepeš Austria Stefan Kraft
21 marca   Słowenia Słowenia Austria Austria Norwegia Norwegia
22 marca   Słowenia Jurij Tepeš Słowenia Peter Prevc Norwegia Rune Velta
17 marca   2016 HS225 Słowenia Peter Prevc Norwegia Johann André Forfang Słowenia Robert Kranjec
18 marca   Słowenia Robert Kranjec Słowenia Peter Prevc Norwegia Johann André Forfang
19 marca   Norwegia Norwegia Słowenia Słowenia Austria Austria
20 marca   Słowenia Peter Prevc Słowenia Robert Kranjec Norwegia Johann André Forfang
24 marca   2017 HS225 Austria Stefan Kraft Niemcy Andreas Wellinger Niemcy Markus Eisenbichler
25 marca   Norwegia Norwegia Niemcy Niemcy Polska Polska
26 marca   Austria Stefan Kraft Niemcy Andreas Wellinger Japonia Noriaki Kasai
23 marca   2018 HS240 Polska Kamil Stoch Norwegia Johann André Forfang Austria Stefan Kraft
24 marca   Norwegia Norwegia Niemcy Niemcy Słowenia Słowenia
25 marca   Polska Kamil Stoch Austria Stefan Kraft Norwegia Daniel-André Tande
22 marca   2019 HS240 Niemcy Markus Eisenbichler Japonia Ryōyū Kobayashi Polska Piotr Żyła
23 marca   Polska Polska Niemcy Niemcy Słowenia Słowenia
24 marca   Japonia Ryōyū Kobayashi Słowenia Domen Prevc Niemcy Markus Eisenbichler
26. Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich
20–21 marca   2020 HS240 COVID-19; przeniesione na 11–12 grudnia 2020 r.[30]
22 marca   COVID-19; przeniesione na 13 grudnia 2020 r.[30]
11–12 grudnia   Niemcy Karl Geiger Norwegia Halvor Egner Granerud Niemcy Markus Eisenbichler
13 grudnia   Norwegia Norwegia Niemcy Niemcy Polska Polska
Puchar Świata
25 marca   2021 HS240 Japonia Ryōyū Kobayashi Niemcy Markus Eisenbichler Niemcy Karl Geiger
26 marca   Niemcy Karl Geiger Japonia Ryōyū Kobayashi Słowenia Bor Pavlovčič
27 marca   silny wiatr; anulowane w połowie pierwszej rundy, wymieniony 28 marca
28 marca   Niemcy Niemcy Japonia Japonia Austria Austria
28 marca   Niemcy Karl Geiger Japonia Ryōyū Kobayashi Niemcy Markus Eisenbichler
25 marca   2022 HS240 Słowenia Žiga Jelar Słowenia Peter Prevc Słowenia Anže Lanišek
26 marca   Słowenia Słowenia Norwegia Norwegia Austria Austria
27 marca   Norwegia Marius Lindvik Japonia Yukiya Sato Słowenia Peter Prevc
31 marca   2023 HS240 impreza indywidualna przełożona na 1 kwietnia z powodu silnego wiatru
1 kwietnia   Austria Stefan Kraft Słowenia Anže Lanišek Polska Piotr Żyła
1 kwietnia   Austria Austria Słowenia Słowenia Norwegia Norwegia
2 kwietnia   Słowenia Timi Zajc Słowenia Anže Lanišek Austria Stefan Kraft
22 marca   2024 HS240 Słowenia Peter Prevc Austria Daniel Huber Norwegia Johann André Forfang
23 marca    Austria
1. Daniel Tschofenig
2. Michael Hayböck
3. Stefan Kraft
4. Daniel Huber
 Słowenia
1. Lovro Kos
2. Domen Prevc
3. Timi Zajc
4. Peter Prevc
 Norwegia
1. Robert Johansson
2. Benjamin Østvold
3. Marius Lindvik
4. Johann André Forfang
24 marca   Austria Daniel Huber Słowenia Domen Prevc Polska Aleksander Zniszczoł

Rekordziści skoczni

[edytuj | edytuj kod]
Skocznia, widok z góry
Zeskok skoczni

Pełna lista wszystkich rekordów skoczni i świata. W porządku chronologicznym:

Data Zawodnik Odległość
6 marca 1969   Miro Oman (premiera) 135.0 m  
21 marca 1969   Jürgen Dommerich 137,0 m  
21 marca 1969   Norwegia Lars Grini 146,0 m  
21 marca 1969   Czechosłowacja Jiří Raška 148,0 m  
21 marca 1969   Horst Queck 149,0 m  
21 marca 1969   Czechosłowacja Josef Matouš 151.0 m
21 marca 1969   Norwegia Bjørn Wirkola 156,0 m Rekord świata
22 marca 1969   Czechosłowacja Jiří Raška 156,0 m Rekord świata
Norwegia Bjørn Wirkola 160,0 m Rekord świata
Czechosłowacja Jiří Raška 164,0 m Rekord świata
23 marca 1969   Manfred Wolf 165,0 m Rekord świata
15 marca 1974   Szwajcaria Walter Steiner 169,0 m Rekord świata
Szwajcaria Walter Steiner 177,0 m
18 marca 1977   Austria Reinhold Bachler 169,0 m  
19 marca 1977   Austria Reinhold Bachler 172,0 m  
20 marca 1977   Bogdan Norčič 181,0 m  
17 marca 1979   Axel Zitzmann 179,0 m  
18 marca 1979   Klaus Ostwald 175,0 m  
Klaus Ostwald 176,0 m Rekord świata
15 marca 1985   Stany Zjednoczone Mike Holland 186,0 m Rekord świata
Finlandia Matti Nykänen 187,0 m Rekord świata
Finlandia Matti Nykänen 191,0 m Rekord świata
13 marca 1987   Austria Andreas Felder 192,0 m  
14 marca 1987   Polska Piotr Fijas 194,0 m Rekord świata
23 marca 1991   Niemcy André Kiesewetter 196,0 m  
17 marca 1994   Austria Martin Höllwarth 196,0 m Rekord świata
Austria Andreas Goldberger 202,0 m  
Finlandia Toni Nieminen 203,0 m Rekord świata
18 marca 1994   Niemcy Christof Duffner 207,0 m  
Data Zawodnik Odległość
18 marca 1994   Norwegia Espen Bredesen 209,0 m Rekord świata
22 marca 1997   Norwegia Espen Bredesen 210,0 m Rekord świata
Norwegia Lasse Ottesen 212,0 m Rekord świata
Niemcy Dieter Thoma 213,0 m  
19 marca 1999   Niemcy Martin Schmitt 219,0 m
Niemcy Martin Schmitt 214,5 m Rekord świata
20 marca 1999   Norwegia Tommy Ingebrigtsen 219,5 m Rekord świata
16 marca 2000   Austria Thomas Hörl 224,5 m Rekord świata
18 marca 2000   Austria Andreas Goldberger 225,0 m Rekord świata
20 marca 2003   Polska Adam Małysz 225,0 m Rekord świata
Finlandia Matti Hautamäki 227,5 m Rekord świata
21 marca 2003   Finlandia Veli-Matti Lindström 232,5 m
22 marca 2003   Finlandia Matti Hautamäki 228,5 m Rekord świata
23 marca 2003   Finlandia Matti Hautamäki 231,0 m Rekord świata
17 marca 2005   Austria Andreas Widhölzl 234,5 m
20 marca 2005   Norwegia Tommy Ingebrigtsen 231,0 m Rekord świata
Norwegia Bjørn Einar Romøren 234,5 m Rekord świata
Finlandia Matti Hautamäki 235,5 m Rekord świata
Norwegia Bjørn Einar Romøren 239,0 m Rekord świata
Finlandia Janne Ahonen 240,0 m
20 marca 2015   Austria Michael Hayböck 241,5 m
Austria Michael Hayböck 242.0 m
Słowenia Peter Prevc 248,5 m
16 marca 2016   Słowenia Tilen Bartol 252,0 m
25 marca 2017   Norwegia Robert Johansson 250,0 m
Austria Stefan Kraft 251,0 m
Polska Kamil Stoch 251,5 m
22 marca 2018   Austria Gregor Schlierenzauer 253,5 m
24 marca 2019   Japonia Ryōyū Kobayashi 252,0 m

     Rekord świata z upadkiem lub dotykiem.

     Rekord skoczni z upadkiem lub dotykiem.

Pozostałe rekordy

[edytuj | edytuj kod]
  • Po raz pierwszy w historii zostały przeprowadzone Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich na tej skoczni w 1972 roku.
  • Pomiędzy 80 tys. kibiców zgromadziło się w czasie sobotniego konkursu Mistrzostw Świata w Lotach Narciarskich w roku 1985, co jest największą widownią pojedynczego konkursu Mistrzostw Świata w Lotach Narciarskich w historii.
  • 17 marca 1994 roku Andreas Goldberger osiągnął 202 m, zostając pierwszym człowiekiem w historii, który skoczył ponad 200 metrów; skoku nie uznano, ponieważ Goldberger podparł skok przy lądowaniu.
  • 17 marca 1994 roku Toni Nieminen osiągnął 203 m ustając skok bez podpórki i oficjalnie został pierwszym człowiekiem w historii, który skoczył ponad 200 metrów.
  • 22 marca 1997 roku na skoczni zgromadziło się 70 tys. kibiców, co jest największą widownią pojedynczego konkursu Pucharu Świata.
  • 18 marca 2000 roku, po raz pierwszy w historii został przeprowadzony konkurs Drużynowego Pucharu Świata w Lotach Narciarskich.
  • 28 oficjalnych rekordów było ustanawianych na tej skoczni.
  • 14 nieuznanych rekordów świata (przez upadek, podpórkę przy lądowaniu) było ustanawianych na tej skoczni.
  • 7-krotnie zorganizowano Mistrzostwa Świata w Lotach Narciarskich.
  • 41-krotnie zorganizowano indywidualne konkursy Pucharu Świata w Lotach Narciarskich.
  • 14-krotnie zorganizowano drużynowe konkursy Pucharu Świata w Lotach Narciarskich.
  • 22 marca 2018 Gregor Schlierenzauer osiągnął odległość 253,5 metra, ale podparł skok. Jest to najdłuższy lot oddany na Letalnicy.

Skocznia w kulturze

[edytuj | edytuj kod]
Jani Golob, słoweński kompozytor, napisał utwór instrumentalny w zwolnionym tempie w 1997 roku[31].
  • „Planiške fanfare” (1954) – dżingiel z muzyką intro i outro, został napisany przez słoweńskiego kompozytora Bojana Adamiča specjalnie na konkurs w Planicy 1954.[32] Uroš Krek, inny słoweński kompozytor, napisał drugą wersję trzy lata później[33][34].
  • „Planica, Planica” (1979) – to piosenka słoweńskiego zespołu Ansambel bratov Avsenik, zagrana po raz pierwszy 15 marca na otwarciu Mistrzostw Świata w Lotach Narciarskich 1979. Muzykę napisał Slavko Avsenik, a teksty na nowo napisał Marjan Stare. Ale to właściwie samplowany utwór, który Avsenik wydał w 1965 roku pod roboczym tytułem „Na morje, na morje”, później przemianowanym na „Smučarska”, do którego tekst został napisany przez Ferry Souvan[35][36][37].
  • „Andromeda” (1980) – Piosenka napisana i wykonana przez Miha Kralj, pioniera słoweńskiej muzyki elektronicznej, została wybrana przez reżysera telewizyjnego Planicy Stane’a Škodlara i została odtworzona w zwolnionym tempie w latach 1985–1994.[38][39]
  • „Slow Motion Replays” (1997) – Na prośbę Stane’a Škodlara, ówczesnego i długoletniego reżysera telewizyjnego Planicy, słoweński kompozytor Jani Golob napisał prawie dwie minuty instrumentalne do powtórek w zwolnionym tempie w 1997 roku. Planowano grać i nagrywać również z orkiestrą, dla której pisał (Golob) nuty, ale sesja nagraniowa nie została zrealizowana[31].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Preizkusni skok 135 metrov (strona 1). Delo, 7 marca 1969. (słoweń.).
  2. Planica je nared (strona 17). Delo, 7 marca 1969. (słoweń.).
  3. TV Dnevnik 13/10/1984 (wywiad z Janezem Goriškiem). RTV Slovenija, 13 października 1984. (słoweń.).
  4. Mikavnost Planice je že večja od njenih realnih zmogljivosti (strona 9). Delo, 18 marca 1985. (słoweń.).
  5. V manj kot dveh urah trije svetovni in vrsta državnih rekordov (strona 5). Delo, 16 marca 1985. (słoweń.).
  6. Felder ze znamenjem, ki ne velja (strona 1). Delo, 14 marca 1987. (słoweń.).
  7. Andreas Felder na treningu pod Poncami poletel 192m (strona 5). Delo, 14 marca 1987. (słoweń.).
  8. Felderju sobotna tekma, Fijasu pa svetovni rekord (strona 11). Delo, 16 marca 1987. (słoweń.).
  9. Planica 1987: galeria zdjęć (strona 16). Delo, 16 marca 1987. (słoweń.).
  10. Wirtualna Polska Media, Polak przez 7 lat był rekordzistą świata. Piotr Fijas zatrzymał rewolucję – WP SportoweFakty [online], sportowefakty.wp.pl, 19 stycznia 2018 [dostęp 2019-02-15] (pol.).
  11. Adam Bucholz: Historia konkursów Pucharu Świata na Letalnicy. skijumping.pl. [dostęp 2013-03-20].
  12. Planiška nedelja Fidjestolu, drugi Zupan, četrti Tepeš (strona 9). Delo, 16 marca 1987. (słoweń.).
  13. Tudi Kiessewetter je bil ob sapo, zato je nekoliko segel v sneg (strona 9). Delo, 25 marca 1991. (słoweń.).
  14. Zgodovinski let – André Kiesewetter po 196 metrih z dotikom (strona 16). Delo, 25 marca 1991. (słoweń.).
  15. Rezultati iz Planice: LETALNICA – DRUGI DAN (strona 9). Delo, 25 marca 1991. (słoweń.).
  16. Rekord osobisty Ralpha Gebstedta: 190 metrów – Planica 1997 (spójrz na 10:46). YouTube, 22 marca 1997.
  17. V Planici tudi preko magičnih 200 metrov (strona 8). Delo, 18 marca 1994. (słoweń.).
  18. Toni Nieminen poletel 203 m (strona 1). Delo, 18 marca 1994. (słoweń.).
  19. Planica ne pozna nobenih meja; Espen Bredesen poletel 209 metrov (strona 8). Delo, 19 marca 1994. (słoweń.).
  20. Planica – L. Ottesen 212 m, Peterka skupni zmagovalec (strona 11). Delo, 24 marca 1997. (słoweń.).
  21. Japonski zmagi v Planici, P. Peterki tudi piramida (strona 1). Delo, 24 marca 1997. (słoweń.).
  22. Primoža v nebesa, Dietra pa v pekel (strona 9). Gorenjski glas, 25 marca 1997. (słoweń.).
  23. Velikanka čaka na rekorde (strona 22). Gorenjski glas, 17 marca 2000. (słoweń.).
  24. Rekordi padali kot zrele hruške (strona 19). Gorenjski glas, 21 marca 2000. (słoweń.).
  25. Finał PŚ Drama i rekordy. skokinarciarskie.pl. [dostęp 2014-09-24].
  26. Łukasz Kruczek – miałem problem z wyborem. skijumping.pl. [dostęp 2010-03-27].
  27. Konkursy skoków narciarskich w Planicy. [dostęp 2013-07-25].
  28. Adam Bucholz: Planica i Vikersund z HS240. FIS ujednolica przepisy o rozmiarach obiektów. skijumping.pl, 2017-11-16. [dostęp 2017-11-21].
  29. Homologated Jumping Hills. fis-ski.com, 2017-11-19. [dostęp 2017-11-21]. (ang.).
  30. a b MŚ w Planicy odbędą się w przyszłym sezonie. Zawody przełożone przez koronawirusa – Sport [online], sport.radiozet.pl [dostęp 2020-03-12] (pol.).
  31. a b Ustrašil bi se, če bi bil vsem všeč. Večer, 24 stycznia 2016.
  32. 15 skokov nad 100 metrov: Slovesna otvoritev 120-metrske (strona 6, kolumna 5). Slovenski poročevalec, 13 marca 1954. (słoweń.).
  33. Naše misli so v Planici... (strona 6, podtytuł). Slovenski poročevalec, 8 marca 1957. (słoweń.).
  34. Planiške fanfare (intro and outro song). YouTube, 10 grudnia 2020.
  35. Skrivnostne poti skladbe, ki jo pozna vsak Slovenec. siol.net, 17 marca 2018. (słoweń.).
  36. Lepe Ste Ve Karavanke, 1966 (album). discgogs.com, 10 grudnia 2020. (słoweń.).
  37. Smučarska by Ansambel bratov Avsenik (1965). YouTube, 10 grudnia 2020. (słoweń.).
  38. Andromeda by Miha Kralj (1980). YouTube, 10 grudnia 2020.
  39. Električne sanje: film o Mihu Kralju, ki je dal kultni kozmični zven poletom v Planici. Radiotelevizija Slovenija, 25 maja 2018. (słoweń.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]