Telopea

*Telopea*
	; Telopea speciosissima
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	srebrnikopodobne
Rząd	srebrnikowce
Rodzina	srebrnikowate
Rodzaj	Telopea
	Nazwa systematyczna
	Telopea R.Br.; Trans. Linn. Soc. London 10: 197 (1810)
Synonimy
	Hylogyne Salisb. ex Knight;
	Hylogyne Salisb. ex Knight;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Telopea R.Br. – rodzaj roślin z rodziny srebrnikowatych. Obejmuje 5 gatunków^[3]. Występują naturalnie w południowo-wschodniej Australii i na Tasmanii^[3]^[4]. Są to krzewy o efektownych kwiatostanach rosnące w lasach eukaliptusowych na obszarach górskich^[4].

Rośliny te, a zwłaszcza Telopea speciosissima, cenione są jako ozdobne nie tylko z powodu efektownego wyglądu, ale też stosunkowo dużej odporności na niskie temperatury^[4]. T. speciosissima jest też emblematem florystycznym stanu Nowa Południowa Walia, a jego kwiatostan jest popularnym motywem w lokalnej architekturze i zdobnictwie^[5]. Aborygeni spożywają nektar z kwiatów tych roślin, a ich liści używali do ochrony przed ogniem^[5].

Morfologia

Pokrój: Krzewy osiągające do 4 metrów wysokości^[4].
Liście: Zimozielone, skrętoległe, blaszki skórzaste, całobrzegie i piłkowane^[4].
Kwiaty: Wyrastają parami skupione w okazałe, gęste główki rozwijające się na szczytach pędów i wsparte u nasady licznymi, barwnymi podsadkami. Są czerwone, rzadko żółte lub białe. Okwiat tworzą cztery barwne działki kielicha odwijające się w czasie kwitnienia. Na ich końcach znajdują się osadzone cztery główki pręcików, których nitki przyrośnięte są do działek. Słupek składa się z górnej jednokomorowej zalążni i długiej, wygiętej szyjki zakończonej dyskowatym znamieniem^[4].
Owoce: Torebki zwieńczone trwałymi szyjkami słupka, zawierające oskrzydlone nasiona^[4].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Embothrieae, podrodziny Grevilleoideae z rodziny srebrnikowatych Proteaceae^[5].

Wykaz gatunków^[3]

Telopea aspera Crisp & P.H.Weston
Telopea mongaensis Cheel
Telopea oreades F.Muell.
Telopea speciosissima (Sm.) R.Br.
Telopea truncata (Labill.) R.Br.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-01-17] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Telopea R.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-17].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 307. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b ^c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 910, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-01-17] (ang.).

[powo-3] Telopea R.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-17].

[philips-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 307. ISBN 0-333-73003-8.

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 910, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[1]