Szafranówka
49°24′49″N 20°28′34″E/49,413611 20,476111 Szafranówka i przełęcz Maćkówki. Widok z Palenicy. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
742 m n.p.m. |
Położenie na mapie Pienin  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
| 49°24′49″N 20°28′34″E/49,413611 20,476111
| |
Szafranówka, 742 m[1], Safronówka 741 m[2] (słow. Šafranovka) – szczyt w głównym grzbiecie Małych Pieninach, na granicy polsko-słowackiej.
Szafranówka w południowo-wschodnim kierunku sąsiaduje z Witkulą (736 m), natomiast na zachodzie przez dość głęboką przełęcz – z Bystrzykiem (704 m). Szczyt jest zwornikiem dla odbiegającego na północ, ku dolinie Grajcarka, grzbietu kulminującego w Palenicy (722 m)[3] Palenicę od Szafranówki dzieli przełęcz nazywana według różnych źródeł Maćkówkami[4] bądź Maćkówką[1]. Północno-zachodni stok opada do doliny spływającego spod Maćkówek Głębokiego Potoku i jego recypienta – Dunajca, północno-wschodni obniża się ku dolinie Grajcarka, południowy zaś odwadnia Leśnicki Potok. Z północno-wschodniej strony szczytu znajduje się dolinka potoku Zabaniska, jego nazwa świadczy o tym, że dawniej prowadzono jakieś prace górnicze (kopalnię nazywano dawniej banią)[5].
Wierzchołek jest zakończony ostrą skalistą granią zbudowaną z wapieni krynoidowych, ale stoki są częściowo porośnięte zaroślami leszczyny i olszy szarej[5]. Sam graniczny wierzchołek jest zalesiony od południa, jednak w kierunku północnym i zachodnim rozciąga się z niego widok na Pieniny, Gorce i Pasmo Radziejowej w Beskidzie Sądeckim. Ponadto widać też masyw najwyższej w Beskidzie Wyspowym Mogielicy[6]. W stokach znajduje się skalny szyb o głębokości 3 m, dawniej podobno był głębszy[5].
Przez szczyt przebiegają dwa piesze szlaki turystyczne – niebieski (Tarnów – Wielki Rogacz) na odcinku z Wysokich Skałek (Wysokiej) do schroniska „Orlica” i Drogi Pienińskiej oraz żółty prowadzący ze Szczawnicy przez Palenicę na Szafranówkę. Na grzbiecie na zachód od szczytu odbiega słowacki żółty szlak do wsi Leśnica[3]. Na stokach po północnej stronie usytuowane są trasy narciarskie oraz wyciąg orczykowy.
Z rzadkich w Polsce gatunków roślin stwierdzono występowanie irgi czarnej i omanu wąskolistny[7].
-
Witkula i Szafranówka (z prawej strony) -
Zalesiony, wapienny szczyt Szafranówki -
Widok z Szafranówki na przełęcz Maćkówki i Palenicę
Szlaki turystyki pieszej
[edytuj | edytuj kod]
Główny Szlak Pieniński: odcinek Wysokie Skałki – Droga Pienińska
- z Wysokich Skałek (skrzyżowanie ze szlakiem zielonym do Jaworek pod szczytem) 2:20 h (↑ 2:40 h)
- z Drogi Pienińskiej 1:10 h (↓ 0:55 h)
Szczawnica – Palenica – Szafranówka
- ze Szczawnicy 1:10 h (↓ 1 h), z Palenicy 0:15 h (z powrotem tyle samo)
z Leśnicy na przełęcz na zachód od szczytu, dalej niebieskim
- z Leśnicy 1:15 h (↓ 1 h)[1]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Pieniński Park Narodowy. Pieniny polskie i słowackie. Mapa 1:20 000, Kraków: Wyd. Kartograficzne Polkart, lipiec 2006, ISBN 83-87873-07-1.
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2021-09-28].
- ↑ a b Pieniny polskie i słowackie. Mapa turystyczna 1:25 000, Piwniczna: Agencja Wydawnicza „WiT” s.c., 2008.
- ↑ Beskid Sądecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, ISBN 978-83-7605-080-5.
- ↑ a b c Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, ISBN 83-915859-4-8.
- ↑ Pieniny. Panoramy widokowe, schematy szlaków turystycznych, Piwniczna-Zdrój: WiT, ISBN 83-915737-8-8.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.