Susak

Susak
	; Widok na wyspę
Kontynent	Europa
Państwo	Chorwacja
Akwen	Adriatyckie
Powierzchnia	3,772 km²
Populacja (2011); • liczba ludności	; 151
	Położenie na mapie Chorwacji Susak
	Położenie na mapie żupanii primorsko-gorskiej Susak
	44°30′38,54″N 14°18′27,47″E/44,510706 14,307631
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach

Susak (wł. Sansego) – wyspa w grupie Wysp Kvarnerskich w północnej części Morza Adriatyckiego. Jej powierzchnia wynosi 3,772 km² a długość linii brzegowej 16,38 km^[1].

Położenie

Wyspa leży u wybrzeży Chorwacji, prawie 100 km na pd. od Rijeki i ok. 50 km od Puli. Jest najbardziej oddaloną od stałego lądu wyspą archipelagu. Od strony wsch. najbliższą wyspą jest Lošinj, natomiast od strony zach. i pd. rozci��ga się tylko pełne morze.

Nazwa

Włoska nazwa Sansego pochodzi od greckiego słowa Sansegus, które oznacza oregano, roślinę rosnącą w dużych ilościach na wyspie.

Budowa geologiczna

Wyspa odróżnia się swą budową geologiczną od sąsiednich wysp Kvarneru. Stanowią one wystające z wody pozostałości strzaskanej i zatopionej płyty wapiennej, przykryte w znacznej części jedynie cienką warstwą inicjalnych gleb, a przez to mało urodzajne. Tymczasem na Susaku skalne podłoże przykryte jest dość grubymi pokładami glin i piasków dyluwialnych^[3].

Historia

Susak znany był już w czasach rzymskich. Pliniusz Starszy wspominał o niewielkiej, piszczystej wyspie, położonej niedaleko Pietas Julia (dzisiejsza Pula). W tym czasie mieszkali tu Ilirowie, dopiero w czasie wędrówek ludów w VI i VII w. n.e. przybyli tu Chorwaci.

W drugiej połowie XI w. istniał tu klasztor benedyktynów pod wezwaniem św. Michała. W XVII w. miejscowi zakonnicy opuścili wyspę, a dobra klasztorne przeszły na własność biskupstwa w Osor na wyspie Cres. Dziś po klasztorze pozostały jedynie resztki murów oraz tajemniczy, podziemny korytarz dł. 40 m, odkryty w 1902 r. Pozostało również tradycyjne bicie w dzwony na jutrznię, zwane tu jutarnja.

Mieszkańcy tradycyjnie zajmowali się rolnictwem, ogrodnictwem i rybołówstwem. W II poł. XIX w. zaczęli się przestawiać na uprawę winnej winorośli. Obecnie rybołówstwo ma znaczenie marginalne (fabryczka konserw rybnych upadła już w l. 60. XX w.), a większość powierzchni wyspy pokrywają winnice, chronione przed silnymi wiatrami morskimi specjalnymi ogrodzeniami. Produkuje się tu wina białe i czerwone, za najlepsze uchodzi tutejsze białe wino musujące typu prosecco.

Ludność

Mała liczba mieszkańców na wyspie, zaczęła się zwiększać od czasu, kiedy na wyspie zaczęła rozwijać się turystyka. Wiele osób z Susaku mieszka obecnie w Stanach Zjednoczonych.

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b Coastline Lenghts and Areas of Islands in the Croatian Part of the Adriatic Sea Determined from the Topographic Maps at the Scale of 1:25 000. s. 13. [dostęp 2010-11-13]. (ang.).
↑ Popis stanovništva, kućanstava i stanova 2011. Stanovništvo prema spolu i starosti, Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske, 2013 (Statistička izvješća; 1468), s. 364, ISSN 1333-1876 [zarchiwizowane 2023-02-12] .
↑ Senkowski Henryk: Suszak...

Bibliografia

Senkowski Henryk: Suszak, w: „Poznaj świat” R. XIV, nr 6 (163), czerwiec 1966, s. 12–13.

Linki zewnętrzne

Strona o wyspie (chorw.)

[Geoadria-1] Coastline Lenghts and Areas of Islands in the Croatian Part of the Adriatic Sea Determined from the Topographic Maps at the Scale of 1:25 000. s. 13. [dostęp 2010-11-13]. (ang.).

[stat-2] Popis stanovništva, kućanstava i stanova 2011. Stanovništvo prema spolu i starosti, Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske, 2013 (Statistička izvješća; 1468), s. 364, ISSN 1333-1876 [zarchiwizowane 2023-02-12] .

[3] Senkowski Henryk: Suszak...

[1]