Siekaczowce
| Glires | |
| Linneusz, 1758 | |
 Dipodomys | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadrząd | |
| (bez rangi) | Glires |
Siekaczowce[1], Glires (łac. glīrēs – popielice) – klad obejmujący gryzonie i zajęczaki (króliki, zające i szczekuszki).
Hipoteza, że stanowią one grupę monofiletyczną była długo rozważana na podstawie morfologii, a ostatnie badania zdecydowanie ją popierają (Meng and Wyss, 2001; Meng et al., 2003). Odkrycie skamieniałości bazalnych przedstawicieli Glires, zwłaszcza rodzajów Mimotona, Gomphos, Heomys, Matutinia, Rhombomylus i Sinomylus, pomogło wypełnić lukę między bardziej typowymi gryzoniami i zajęczakami (Meng et al., 2003; Asher et al., 2005). Badania jądrowego DNA wskazują, że Glires jest kladem siostrzanym Euarchonta i tworzy z nim Euarchontoglires (Murphy et al. and Madsen et al. 2001), ale pewne dane dotyczące jądrowego i mitochondrialnego DNA są mniej jednoznaczne (Arnason et al. 2002). Analizy obecności retrotranspozonów bez wątpienia wspierają hipotezę monofiletyczności Glires (Kriegs et al. 2007).
Ich wspólne cechy to stale rosnące skośnie ścięte siekacze i brak kłów oraz duża mnożność[1].
Znane od wczesnego paleocenu.
Kladogram za Mikko's Phylogeny Archive[2]
-+?- Leptictida `--+?- Archonta `?-o Anagalida |?= †Zalambdalestidae |-- Macroscelidea `--+-- †Anagaloidea `--o Glires |?- †Anchilestes impolitus |?- †Praolestes nanus |--o Duplicidentata | `--o Lagomorphamorpha | |-- †Gomphos | `--+?- †Hypsimylus | |?- †Anatolimylus rozhdestvenskii | |-- †Mimotona | `-- Lagomorpha `--o Simplicidentata |?- †Zagmys |?- †Nikolomys |?- †Aktashmys |?- †Asiaparamys |?- †Kazygurtia |?- †Eomylus zhigdenensis |?- †Amar |?- †Decipomys |?- †Marfilomys |--+-- †Heomys | `--+-- †Eurymylus laticeps | `--+-- †Matutinia nitidulus | `-- †Rhombomylus turpanensis `--o Rodentiaformes |-- †Alagomyidae `-- Rodentia
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Larousse. Ziemia, rośliny, zwierzęta. Warszawa: BGW, 1990, s. 328. ISBN 83-85167-005.
- ↑ Anagalida. Mikko's Phylogeny Archive. [dostęp 2009-07-18]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Asher R.J., J. Meng, J.R. Wible, M.C. McKenna, G.W. Rougier, D. Dashzeveg, and M.J. Novacek, 2005. Stem Lagomorpha and the antiquity of Glires. Science 307:1091-1094. Abstract
- Madsen O., M. Scally, C. J. Douady, D. J. Kao, R. W. DeBry, R. Adkins, H. M. Amrine, M. J. Stanhope, W. W. de Jong, M. S. Springer, 2001 Parallel adaptive radiations in two major clades of placental mammals. Nature 409:610-614. [1]
- Meng J., Y. Hu, C. Li, 2003. The osteology of Rhombomylus (Mammalia, Glires): implications for phylogeny and evolution of Glires. Bulletin of the American Museum of Natural History 275:1-247. [2]
- Meng, J., and A.R. Wyss, 2001. The morphology of Tribosphenomys (Rodentiaformes, Mammalia): phylogenetic implications for basal Glires. Journal of Mammalian Evolution 8(1):1-71.
- Murphy W. J., E. Eizirik, W. E. Johnson, Y. P. Zhang, O. A. Ryder, S. J. O'Brien, 2001a. Molecular phylogenetics and the origins of placental mammals. Nature 409:614-618. [3]
- Ulfur Arnason, et al. Mammalian mitogenomic relationships and the root of the eutherian tree. Proceedings of the National Academy of Science 99: 8151-8156. [4]
- Jan Ole Kriegs, Gennady Churakov, Jerzy Jurka, Jürgen Brosius, and Jürgen Schmitz (2007) Evolutionary history of 7SL RNA-derived SINEs in Supraprimates. Trends in Genetics 23 (4): 158-161 [5] (PDF version [6])