Sameera Moussa
| |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ph.D. | |
| Specjalność: fizyka jądrowa | |
| Alma Mater | |
Sameera Moussa (arab. سميرة موسى; ur. 3 marca 1917 w Prowincji Zachodniej w Egipcie, zm. 5 sierpnia 1952 w Kalifornii[1]) – egipska fizyczka, pierwsza Egipcjanka, która uzyskała doktorat w dziedzinie fizyki nuklearnej. Aktywistka na rzecz pokojowego wykorzystania fizyki nuklearnej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1939 roku uzyskała stopień B.Sc (licencjat) na Uniwersytecie Kairskim, a następnie podjęła tam pracę. Była pierwszą kobietą na stanowisku nauczycielskim. Doktorat uzyskała w Anglii[2]. Pracowała nad wykorzystaniem energii atomowej w medycynie, mając nadzieję, że z czasem medycyna nuklearna stanie się powszechna, tania i ogólnodostępna "jak aspiryna"[1].
Uzyskała stypendium Fulbrighta na zapoznanie się z najnowszymi odkryciami na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. W czasie pobytu w USA zezwolono jej odwiedzić miejsca związane z amerykańskim programem atomowym. Spowodowało to debaty na temat bezpieczeństwa, bo wcześniej miejsca te były niedostępne dla cudzoziemców[1].
Otrzymała propozycje pracy w USA i uzyskania amerykańskiego obywatelstwa, ale postanowiła wrócić do Egiptu. Przed wyjazdem z USA zginęła w wypadku samochodowym[1]. Po jej śmierci powstała teoria spiskowa, mówiąca, że jej śmierć była zamachem Mosadu[2].
Działalność na rzecz pokojowego wykorzystania atomu
[edytuj | edytuj kod]Jej prace położyły podwaliny pod rozszczepienie atomów nieradioaktywnych metali (np. miedzi), co umożliwiłoby budowę taniej bomby atomowej. Chciała jednak, aby badania nad energią jądrową wykorzystywać w celach pokojowych. Zorganizowała i współfinansowała konferencję Atom for Peace, na której naukowcy z wielu krajów wypracowali zalecenia do powołania odpowiedniego komitetu. Sameera Moussa uczestniczyła też w pracach tego komitetu[1].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- Sameera Moussa została uhonorowana przez egipską armię w 1953.
- W 1981 prezydent Anwar as-Sadat nadał jej order.
- W szkole w jej rodzinnej wsi nazwano jej imieniem laboratorium.
- Egipska telewizja wyprodukowała serial oparty na jej biografii.
- Jej życie i wkład w naukę zostały opisane w książce[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f State Information Services Dr. Sameera Moussa [online], web.archive.org, 13 listopada 2013 [dostęp 2022-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-13].
- ↑ a b 20th Century Muslim Scientists - Sameera Moussa - The Muslim Observer | Muslim News | Muslim in America | TMO [online], The Muslim Observer | Muslim News | Muslim in America | TMO, 12 maja 2011 [dostęp 2022-03-16] (ang.).