Patrick Stewart

Patrick Stewart OBE
	; Patrick Stewart (2017)
Imię i nazwisko	Patrick Hewes Stewart
Data i miejsce urodzenia	13 lipca 1940 ; Mirfield
Zawód	aktor, reżyser
Współmałżonek	Sheila Falconer (1966–1990; rozwód); Wendy Neuss (2000–2003; rozwód); Sunny Ozell (od 2013)
Lata aktywności	od 1959
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Patrick Stewart OBE (ur. 13 lipca 1940 w Mirfield) – brytyjski aktor filmowy, teatralny, telewizyjny i głosowy. Ma na swoim koncie kilkadziesiąt ról filmowych, wystąpił w kilkunastu serialach, pracuje również jako aktor dubbingowy i teatralny. Reżyserował niektóre odcinki serialu Star Trek: Następne pokolenie, w którym grał również główną rolę kapitana Picarda (1987–1994) i kilku filmach pełnometrażowych serii Star Trek. Po roli profesora Xaviera w X-Men (2000) stał się jednym z najpopularniejszych aktorów w Hollywood^[1]. Był trzykrotnie nominowany do Złotego Globu i czterokrotnie do nagrody Emmy^[1]. 31 grudnia 2009 otrzymał Order Imperium Brytyjskiego za swoje zasługi dla dramatu^[1]^[2].

16 grudnia 1996 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 7021 Hollywood Boulevard^[3]^[4].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Mirfield^[5] w hrabstwie West Riding of Yorkshire jako syn Gladys (z domu Barrowclough), tkaczki i pracowniczki włókiennictwa, i Alfreda Stewarta, pułkowego sierżanta w armii brytyjskiej^[6]. Miał dwóch starszych braci, Geoffreya (ur. 28 stycznia 1925) i Trevora (ur. 10 sierpnia 1935). Jego rodzice nie nadali mu drugiego imienia, ale w latach 80. używał drugiego imienia „Hewes”^[7]. Od dziecka interesował się filmem i teatrem. W wieku dwunastu lat brał udział w szkolnych przedstawieniach i był związany z lokalną grupą teatralną. Uczęszczał do Mirfield Secondary Modern School (dziś Mirfield High School)^[7], którą opuścił w wieku 15 lat i pracował jako reporter-praktykant w lokalnej gazecie, ale został zwolniony, ponieważ zamiast tworzyć usługi, zawsze był w teatrze^[8]. W 1957 uczył się w szkole teatralnej Bristol Old Vic Theatre School^[9], którą założył Laurence Olivier.

Kariera

W 1960 zadebiutował na scenie i przez dwadzieścia lat pracował w Royal Shakespeare Company^[8]. W 1971 trafił na Broadway jako Tom Snout w sztuce Sen nocy letniej^[10].

W połowie lat 70. przeplatał scenę teatralną z występami w serialach telewizyjnych. Pojawił się jako Leondegrance w filmie fantasy Johna Boormana Excalibur (1981) u boku Nigela Terry’ego, Helen Mirren i Nicholasa Claya. Grał postać Gurneya Hallecka w Diunie (1984) Davida Lyncha, filmie fantastycznonaukowym wyprodukowanym przez Dina De Laurentiisa.

Rozpoznawalność przyniosły mu początkowo kreacje szekspirowskie, a później telewizyjna rola kapitana Picarda w serialu telewizyjnym Star Trek: Następne pokolenie (1987–1994), Star Trek: Stacja kosmiczna (1993-1999) i kilku filmach pełnometrażowych serii Star Trek. Do roli tej powrócił po osiemnastu latach w serialu Star Trek: Picard^[11].

Rola Prospero w produkcji off-Broadwayowskiej Burza w 1996 przyniosła mu nominację do nagrody Outer Critics Circle w kategorii wybitny aktor w sztuce teatralnej^[12].

Kolejnym sukcesem stała się rola profesora Xaviera w filmach X-Men (2000), X-Men 2 (2003), X-Men: Ostatni bastion (2006), X-Men Geneza: Wolverine (2009), Wolverine (2013), X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014) i Logan: Wolverine (2017)^[13].

W 2008 był nominowany do Tony Award za tytułową kreację w Makbecie^[14].

Filmografia

Filmy

2022: Doktor Strange w multiwersum obłędu jako profesor Charles Xavier
2017: Logan: Wolverine jako profesor Charles Xavier
2014: Match jako Tobi Powell
2014: X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (X-Men: Days of Future Past) jako profesor Charles Xavier
2013: Wolverine (The Wolverine) jako profesor Charles Xavier
2013: Polując na słonie (Hunting Elephants) jako Michael Simpson
2009: X-Men Geneza: Wolverine (X-Men Origins: Wolverine) jako profesor Charles Xavier
2006: X-Men: Ostatni bastion (X-Men: The Last Stand) jako profesor Charles Xavier
2006: Bambi II jako Wielki Książę / Stag
2005: Gra ich życia (The Game of Their Lives) jako Dent McSkimming Sr.
2003: American Indian Graffiti: This Thing Life jako Ofi
2003: X-Men 2 (X2) jako profesor Charles Francies Xavier
2003: Lew w zimie (The Lion in Winter) jako Król Henryk II
2002: Star Trek: Nemesis jako Jean-Luc Picard
2002: Król Teksasu (King of Texas) jako Lear
2000: X-Men jako profesor Xavier
1999: Opowieść wigilijna (A Christmas Carol) jako Ebenezer Scrooge
1998: Star Trek: Rebelia (Star Trek: Insurrection) jako Jean-Luc Picard
1998: Rozprawa (Dad Savage) jako Dad Savage
1998: Schron (Safe House) jako Mace Sowell
1998: Moby Dick jako Kapitan Ahab
1997: Teoria spisku (Conspiracy Theory) jako Dr Jonas
1997: Spryciarz (Masterminds) jako Raif Bentley
1996: Star Trek: Pierwszy kontakt (Star Trek: First Contact) jako Jean-Luc Picard
1996: Duch Canterville (The Canterville Ghost) jako Sir Simon de Canterville
1995: Wybierz mnie (Let It Be Me) jako John
1995: Jeffrey jako Sterling
1994: Star Trek: Pokolenia (Star Trek: Generations) jako Jean-Luc Picard
1994: Gunmen jako Loomis
1994: In Search of Dr. Seuss jako Sierżant Mulvaney
1993: Robin Hood: Faceci w rajtuzach (Robin Hood: Men in Tights) jako Król Ryszard
1993: Pociąg śmierci (Death Train) jako Malcolm Philpot U.N.A.C.O.
1991: Historia z Los Angeles (L.A. Story) jako Mr. Perdue
1987: Diabelska dyscyplina (The Devil's Disciple) jako Reverend Anderson
1986: Lady Jane jako Henry Grey, książę Suffolk
1985: Siła witalna (Lifeforce) jako Dr. Armstrong
1985: Dzikie gęsi II (Wild Geese II) jako Rosyjski generał
1985: Doktor i diabły (The Doctor and the Devils) jako Prof. Macklin
1985: Kryptonim „Szmaragd” (Code name: Emerald) jako Płk Peters
1984: Diuna (Dune) jako Gurney Halleck
1984: Uindii jako Mr. Duffner
1984: Papież Jan Paweł II (Pope John Paul II) jako Władysław Gomułka
1981: Excalibur jako Leondegrance
1980: Mały lord Fauntleroy (Little Lord Fauntleroy) jako Wilkins
1980: Hamlet, Prince of Denmark jako Claudius
1978: When the Actors Come jako Janos
1976: The Madness jako Largo Caballero
1975: Hedda jako Ejlert Loevborg
1975: Hennessy jako Tilney
1975: North and South jako John Thorton
1974: Antony and Cleopatra jako Enobarbus
1974: The Gathering Storm jako Clement Attlee

Seriale

2020–: Star Trek: Picard jako Jean-Luc Picard
2006: Eleventh Hour jako Profesor Ian Hood
2005: Statyści (Extras) jako on sam
2005: Tajemnicza wyspa (Mysterious Island) jako Kapitan Nemo
1993–2004: Frasier jako Alistair Burke (2003) (gościnnie)
1993–1999: Star Trek: Stacja kosmiczna (Star Trek: Deep Space Nine) jako Kapitan Jean-Luc Picard / Locutus (gościnnie)
1987-1994: Star Trek: Następne pokolenie (Star Trek: The Next Generation) jako Jean-Luc Picard
1982: Ludzie Smileya (Smiley's People) jako Karla
1981: Maybury jako Dr. Edward Roebuck
1979: Druciarz, krawiec, żołnierz, szpieg (Tinker, Tailor, Soldier, Spy) jako Karla
1976: Ja, Klaudiusz (I, Claudius) jako Sejan
1974: Upadek Orłów (Fall of Eagles) jako Lenin
1965–1996: Jackanory jako Czytelnik (gościnnie)

Głosy

2017: Emotki. Film (The Emoji Movie) Kupa (głos)
2015: Ted 2 (narrator)
2012: Epoka lodowcowa 4: Wędrówka kontynentów (Ice Age: Continental Drift) Ariscratle (głos)
2012: Ted (narrator)
2011: Gnomeo i Julia (Gnomeo & Juliet) jako William Szekspir (głos)
2009: The Water Warriors (głos)
2009: This Side of the Truth (narrator)
2007: Wojownicze żółwie ninja (TMNT) Max Winters (głos)
2006: The Elder Scrolls IV: Oblivion jako Cesarz Uriel Septim VII
2005: Zebra z klasą (Racing Stripes) Sir Trenton (głos)
2005: Kurczak Mały (Chicken Little) Pan Wollensworth (głos)
2005: Amerykański tata (American Dad!) Bullock (głos) (gościnnie)
2005: High Spirits with Shirley Ghostman (narrator)
2004: Magiczny kamień (Back to Gaya) Albert Drolinger (głos)
2004: Świat smoków: fantazja ożywiona (Dragons: A Fantasy Made Real) (narrator)
2004: Steamboy (Suchîmubôi) jako Lord Steam (głos)
2001: Jimmy Neutron: mały geniusz (Jimmy Neutron: Boy Genius) jako King Goobot (głos)
2001–2005: Star Trek: Enterprise (Enterprise) Kapitan Jean-Luc Picard (głos)
1999: Folwark zwierzęcy (Animal Farm) Napoleon (głos)
1999: If We Had No Moon (narrator)
1999: Głowa rodziny (Family Guy) Picard (głos) (gościnnie)
1998: Książę Egiptu (The Prince of Egypt) Faraon Seti I (głos)
1995: 500 Nations (głos)
1994: Władca Księgi (The Pagemaster) Awanturnik (głos)
1992: MGM: When the Lion Roars (narrator)
1990: Liftoff! An Astronaut's Journey (narrator)
1989: Simpsonowie (The Simpsons) Numer Jeden (głos) (gościnnie)
1984: Nausicaä z Doliny Wiatru (Kaze no tani no Naushika) Yupa (głos)

Produkcja

2003: Lew w zimie (The Lion in Winter) (producent wykonawczy)
2002: Król Teksasu (King of Texas) (producent wykonawczy)
1999: Opowieść wigilijna (A Christmas Carol) (producent wykonawczy)
1998: Star Trek: Rebelia (Star Trek: Insurrection) (producent)
1996: Duch Canterville (The Canterville Ghost) (producent)

Reżyseria

1987–1994: Star Trek: Następne pokolenie (Star Trek: The Next Generation)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Szlachcic z pokładu USS Enterprise. Plejada.pl. [dostęp 2010-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-18)]. (pol.).
↑ artykuł w „London Gazette”. „The London Gazette”, 31 grudnia 2009. s. 1. [dostęp 2010-08-25]. (ang.).
↑ Patrick Stewart. Walk of Fame. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
↑ David Ferrell: Hollywood Star Walk: Patrick Stewart. „Los Angeles Times”, 11 lutego 2010. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).
↑ Personalidade: Patrick Stewart (Reino Unido). InterFilmes.com. [dostęp 2019-08-06]. (port.).
↑ Patrick Stewart Biography (1940-). Film Reference. [dostęp 2019-08-06]. (ang.).
↑ ^a ^b Patrick Stewart Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2017-01-12]. (ang.).
↑ ^a ^b Patrick Stewart. MYmovies.it. [dostęp 2019-08-06]. (wł.).
↑ Patrick Stewart - Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2019-08-06]. (rum.).
↑ Patrick Stewart. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-05-06]. (ang.).
↑ Rebecca Flint Marx: Patrick Stewart Biography. AllMovie. [dostęp 2022-05-06]. (ang.).
↑ Patrick Stewart. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2022-05-06]. (ang.).
↑ Patrick Stewart. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-06]. (ang.).
↑ Patrick Stewart Awards. AllMovie. [dostęp 2022-05-06]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Patrick Stewart w bazie IMDb (ang.)
Patrick Stewart w bazie Filmweb
Patrick Stewart w bazie Notable Names Database (ang.)

[plejada-1] Szlachcic z pokładu USS Enterprise. Plejada.pl. [dostęp 2010-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-18)]. (pol.).

[2] rtykuł w „London Gazette”. „The London Gazette”, 31 grudnia 2009. s. 1. [dostęp 2010-08-25]. (ang.).

[3] Patrick Stewart. Walk of Fame. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).

[4] David Ferrell: Hollywood Star Walk: Patrick Stewart. „Los Angeles Times”, 11 lutego 2010. [dostęp 2024-07-24]. (ang.).

[interfilmes-5] Personalidade: Patrick Stewart (Reino Unido). InterFilmes.com. [dostęp 2019-08-06]. (port.).

[filmreference-6] Patrick Stewart Biography (1940-). Film Reference. [dostęp 2019-08-06]. (ang.).

[fanpix.famousfix-7] Patrick Stewart Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2017-01-12]. (ang.).

[mymovies-8] Patrick Stewart. MYmovies.it. [dostęp 2019-08-06]. (wł.).

[cinemagia-9] Patrick Stewart - Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2019-08-06]. (rum.).

[10] Patrick Stewart. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-05-06]. (ang.).

[11] Rebecca Flint Marx: Patrick Stewart Biography. AllMovie. [dostęp 2022-05-06]. (ang.).

[12] Patrick Stewart. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2022-05-06]. (ang.).

[13] Patrick Stewart. Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-06]. (ang.).

[14] Patrick Stewart Awards. AllMovie. [dostęp 2022-05-06]. (ang.).

[1]