Pasmo Błatniej

Pasmo Błatniej lub Pasmo Błotnego – jedno z pasm w Beskidzie Śląskim, będące odgałęzieniem Pasma Klimczoka i Szyndzielni. Wraz z nim jest najdalej na północ wysuniętą częścią Beskidu Śląskiego^[1].

Odgałęzia się od Pasma Klimczoka i Szyndzielni na szczycie Trzech Kopców i systematycznie się obniżając biegnie w kierunku północno-zachodnim poprzez szczyty i przełęcze: Stołów, Błatnia, Wielka Cisowa, Mały Cisowy, Czupel, Łazek, Liszka i Zebrzydkę^[2]. Najwyższym szczytem pasma są Trzy Kopce (1082 m), ale za główny uważany jest Błatnia (917 m), zwana też Błotnym, stąd nazwy pasma. Szczyt Błatnia uważany jest za główny z tego powodu, że na nim odgałęzia się jedyny większy, boczny grzbiet, ponadto znajduje się na nim Schronisko PTTK na Błatniej^[1]. Główne odgałęzienie pasma biegnie od Błatniej na północ, na Górze Przykrej rozgałęzia się na dwa grzbiety:

• północno-zachodni ze szczytami Wielka Polana, Bucznik, Ostry;
• północno-wschodni ze szczytami Wysokie, Kopany, Palenica^[3].

Pasmo położone jest w granicach miejscowości Brenna, Górki Wielkie, Jaworze, Bielsko-Biała. Jest niemal całkowicie porośnięte lasem. Bezleśne są jeszcze pozostałości dawnych hal pasterskich – połoniny na grzbiecie pasma i kilka polan na stokach opadających do Brennicy. Zarówno główny, jak i boczne grzbiety obniżają się łagodnie, natomiast ich stoki opadają ku dnom dolin stromo^[1].

Najlepszym punktami widokowymi pasma są odcinki grzbietu między Błatnią a Małą Cisową. Pokrywają je polany, które dawniej były intensywnie wypasane i dotąd są najlepiej w Beskidzie Śląskim wykształconym ciągiem połonin. Ze szczytu Błatniej rozciąga się panorama obejmująca cały horyzont. Atrakcyjna przyrodniczo jest Dolina Wapienicy, w której występują niemal wszystkie typy zbiorowisk leśnych Beskidu Śląskiego. Znajdujące się w niej Jezioro Wapienickie dla turystów ma znaczenie tylko widokowe, gdyż jest zbiornikiem wody pitnej i z tego powodu nie można w nim uprawiać rekreacji. Dobrze zachowana żyzna buczyna karpacka występuje na stokach Bucznika, Palenicy i Zebrzydki. W paśmie jest rezerwat przyrody Dolina Łańskiego Potoku^[1].

Turystycznie warta zwiedzenia jest miejscowość Jaworze. Dawniej był to jeden z bardziej znanych beskidzkich kurortów. Ma kilka zabytków, w tym Pałac w Jaworzu, kościół ewangelicki i katolicki. Warte zwiedzenia są także Zamek w Grodźcu i Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej w Górkach Wielkich^[1].

Głównym grzbietem pasma biegnie czerwony i zielony szlak turystyczny, ich przedłużeniem od Błatniej do Szyndzielnii jest szlak żółty. Dzięki kolei gondolowej na Szyndzielnię główny grzbiet Pasma Klimczoka Szyndzielni oraz Pasma Błatniej jest łatwo osiągalny^[1]. Są też szlaki łącznikowe wyprowadzające z dolin po obydwu stronach Pasma Błatniej na jej grzbiet^[4].

Jaworze, Nałęże, biwak ZHP – Łazek – Czupel – Mały Cisowy – Wielka Cisowa – Błatnia. Odległość 4,7 km, suma podejść 340 m, czas przejścia 1:50 godz., z powrotem 1:20 godz.

Brenna, Górki Wielkie – Zebrzydka – Liszka – Łazek^[4].

Brenna, centrum – Wielka Cisowa. Odległość 3,4 km, suma podejść 490 m, czas przejścia 1:55 godz., z powrotem 1;05 godz.

Wapienica Górna – Jezioro Wapienickie – Kopany – Wysokie – Góra Przykra – Siodło pod Przykrą – Błatnia. Odległość 8,2 km, suma podejść 560 m, czas przejścia 2:30 godz., z powrotem 1:50 godz.

Jaworze – Ostry – Wielka Polana – Przykra – Siodło pod Przykrą – Błatnia. Odległość 6 km, suma podejść 510 m, czas przejścia 2:20 godz., z powrotem 1:30 godz.^[4]