Mrozy

Mrozy
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Stacja kolejowa
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	miński
Gmina	Mrozy
Prawa miejskie	1 stycznia 2014 r.
Burmistrz	Dariusz Jaszczuk
Powierzchnia	7,74 km²
Populacja (2022); • liczba ludności; • gęstość	; 3584; 463 os./km²
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	05-320
Tablice rejestracyjne	WM
	Położenie na mapie Polski Mrozy
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Mrozy
	Położenie na mapie powiatu mińskiego Mrozy
	Położenie na mapie gminy Mrozy Mrozy
	52°09′58″N 21°48′03″E/52,166111 21,800833
TERC (TERYT)	1412124
SIMC	0682940
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	BIP

Mrozy – miasto w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie mińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mrozy.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa siedleckiego.

Siedziba gminy położona jest 5 km od drogi krajowej nr 2 Świecko – Terespol. Stacja kolejowa znajduje się na magistrali kolejowej E 20, Moskwa – Berlin. W miejscowości działa Ludowy Zespół Sportowy „Watra Mrozy”, korzystający ze stadionu przy ulicy Tartacznej, liczy 600 miejsc (w tym 374 siedzące)^[2]. Atrakcją turystyczną jest rezerwat przyrody Rudka Sanatoryjna.

Historia

Wieś była znana w XVI wieku pod nazwą Grozy, położona była w powiecie czerskim w ziemi czerskiej województwa mazowieckiego^[3]. Na początku XX wieku zasłynęła jako letnisko i uzdrowisko. Bywał tu między innymi malarz Józef Rapacki, jego brat Wincenty – aktor Teatru Narodowego, malarz Stanisław Masłowski i poeta Artur Oppman. Podczas II wojny światowej na tych terenach działały oddziały Gwardii Ludowej, 19 maja 1943 grupa wypadowa pod dowództwem Tadeusza Reka (1916-1943) napadła i rozbroiła posterunek granatowej policji^[4].

Podczas okupacji hitlerowskiej, wiosną 1940 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 600 Żydów. 22 sierpnia 1942 roku zostali wywiezieni obozu zagłady Treblinka II i tam zamordowani^[5].

1 stycznia 2014 roku Mrozy uzyskały status miasta^[6].

Architektura

Zabytki

zespół dworca kolejowego PKP, w tym dworzec murowany z 1888 i wieża ciśnień murowana z końca XIX wieku.
domy letniskowe, powstające w czasach rozkwitu tej miejscowości, głównie w dwudziestoleciu międzywojennym.
młyn wodny, murowano-drewniany z początku XX w.
młyn wodny, murowany z początku XX w. (tzw. „Nożownia”. Mieściła się tam fabryka noży „Gerlach”).
pozostałości młyna wodnego drewnianego Dębkowizna z końca XIX w.

Kultura

Ogólnopolski Zjazd Opiekunów Szkolnych Pracowni Internetowych

W Mrozach corocznie (od 2001), pod koniec maja, odbywał się zjazd opiekunów szkolnych pracowni internetowych. Była to pierwsza impreza tego typu organizowana na skalę ogólnopolską i jak do tej pory największa. W 2014 zjazd po raz pierwszy został zorganizowany w Warszawie, by w następnym roku powrócić do Mrozów. Od 2016 w kolejnych latach odbywa się pod nazwą Majowe Mrozy w Warszawie, a Gmina Mrozy jest jednym z organizatorów. W zjeździe biorą udział nauczyciele informatyki i technologii informacyjnej. Zjazd wspomagają największe firmy z branży IT oraz związane z edukacją informatyczną. Gośćmi zjazdu bywają też autorzy podręczników do informatyki – między innymi Maciej Sysło i Grażyna Koba. Pierwszy zjazd był spotkaniem osób z grupy dyskusyjnej. W kolejnych latach impreza znacznie się rozrosła i obecnie corocznie gromadzi kilkaset osób.

Wąskotorowy tramwaj konny

Osobny artykuł: Tramwaj konny w Mrozach.

W 1902 Warszawskie Towarzystwo Higieniczne, doceniając walory klimatyczne Mrozów i okolic, podjęło decyzję o wybudowaniu sanatorium do leczenia chorób płuc w Rudce k. Mrozów^[7]. W celu ułatwienia transportu materiałów do Rudki, położono tory kolejki konnej o prześwicie 900 mm, prowadzące od stacji Mrozy przez teren obecnego rezerwatu przyrody. Gdy po 6 latach zakończono budowę sanatorium, wózki towarowe zastąpiono tramwajem o drewnianej konstrukcji. Przewoził on kuracjuszy, pacjentów, pracowników oraz wczasowiczów na trasie 2,5 km^[8]. Tramwaj kursował w latach 1908–1967^[8] i był jednym z dwóch takich pojazdów w Europie^[9].

W 2007 Towarzystwo Przyjaciół Mrozów postanowiło reaktywować kolejkę. Ostatecznie odbudowa tramwaju rozpoczęła się w sierpniu 2011. Oficjalne otwarcie odbyło się 10 sierpnia 2012^[10]^[11]^[12].

Religia

Kościół rzymskokatolicki:

parafia św. Teresy od Dzieciątka Jezus (kościół św. Teresy od Dzieciątka Jezus)

Kościół Starokatolicki Mariawitów

wierni należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Cegłowie.

Świadkowie Jehowy:

zbór Mrozy (Sala Królestwa ul. Graniczna 11)^[13]

Ludzie związani z Mrozami‎

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Mrozami‎.

Zobacz też

Wola Kałuska

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08] .
↑ Ludowy Klub Sportowy Watra Mrozy. 90minut.pl. [dostęp 2020-11-23]. (pol.).
↑ Danuta Sadowska: Z dziejów wsi Mrozy w: „Rocznik Mińsko-Mazowiecki”, zesz. 3. Towarzystwo Przyjaciół Mińska Mazowieckiego, Mińsk Mazowiecki 1995–1996, s. 232. ISSN 1232-633X
↑ „Warszawa Prawa Podmiejska 1942-1944, Z walk PPR, GL-AL”, praca zbiorowa redakcją Benona Dymka, Wyd. MON, Warszawa 1973, s. 837
↑ Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part A, s. 413 .
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2013 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz gminy (Dz.U. z 2013 r. poz. 869)
↑ Danuta Sadowska, Z dziejów wsi Mrozy, „Rocznik Mińsko-Mazowiecki”, z. 3, 1995-1996, s. 232.
↑ ^a ^b Marcin Rutkowski: Plany rozwoju sieci tramwajowych w Polsce (2) w: „Świat Kolei” nr 1/2010, s.46
↑ Zabytki gminy Mrozy.
↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-01)].
↑ Otwarcie parku i tramwaju konnego w Mrozach – Wirtualny Mińsk Mazowiecki.
↑ Informacja na stronie PAP. samorzad.pap.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-01)]..
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-20] .

Linki zewnętrzne

Strona gminy Mrozy
Galeria zdjęć miejscowości Mrozy. galeriamrozy.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-10)].
Mrozy (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 770 .

[gus2022-1] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08] .

[sta-2] Ludowy Klub Sportowy Watra Mrozy. 90minut.pl. [dostęp 2020-11-23]. (pol.).

[3] Danuta Sadowska: Z dziejów wsi Mrozy w: „Rocznik Mińsko-Mazowiecki”, zesz. 3. Towarzystwo Przyjaciół Mińska Mazowieckiego, Mińsk Mazowiecki 1995–1996, s. 232. ISSN 1232-633X

[4] „Warszawa Prawa Podmiejska 1942-1944, Z walk PPR, GL-AL”, praca zbiorowa redakcją Benona Dymka, Wyd. MON, Warszawa 1973, s. 837

[5] Geoffrey P.G.P. Megargee Geoffrey P.G.P. (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part A, s. 413 .

[6] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2013 r. w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany siedziby władz gminy (Dz.U. z 2013 r. poz. 869)

[7] Danuta Sadowska, Z dziejów wsi Mrozy, „Rocznik Mińsko-Mazowiecki”, z. 3, 1995-1996, s. 232.

[sk10-8] Marcin Rutkowski: Plany rozwoju sieci tramwajowych w Polsce (2) w: „Świat Kolei” nr 1/2010, s.46

[9] Zabytki gminy Mrozy.

[10] Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-01)].

[11] Otwarcie parku i tramwaju konnego w Mrozach – Wirtualny Mińsk Mazowiecki.

[12] Informacja na stronie PAP. samorzad.pap.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-01)]..

[13] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2018-10-20] .

[1]

Wsie	Borki Choszcze Dąbrowa Dębowce Gójszcz Grodzisk Guzew Jeruzal Kołacz Kruki Kuflew Lipiny Lubomin Łukówiec Mała Wieś Natolin Płomieniec Porzewnica Rudka Skruda Sokolnik Topór Trojanów Wola Paprotnia Wola Rafałowska
Osada	Rudka-Sanatorium
Osady leśne	Barania Ruda Gajówka Bernatowizna Gajówka Florianów Gajówka Gójszcz Jeziorek
Integralne części wsi	Działki Jeruzal-Kolonia Kolonia Gójszcz Kuflew-Nowa Wieś Liwiec Nowy Guzew Ogrodna Pod Choiną Podskrudzie Poduchowne Rudka Skrzeki Teklin Zbrożki Zdrojki
Zniesione części miasta	Mrozy Południowe Wola Kałuska

Miasta	Cegłów Dobre Halinów Kałuszyn Latowicz Mińsk Mazowiecki Mrozy Siennica Sulejówek
Gminy miejskie	Mińsk Mazowiecki Sulejówek
Gminy miejsko-wiejskie	Cegłów Dobre Halinów Kałuszyn Latowicz Mrozy Siennica
Gminy wiejskie	Dębe Wielkie Jakubów Mińsk Mazowiecki Stanisławów

Na prawach powiatu	Ostrołęka Płock Radom Siedlce Warszawa
Powiatowe	Białobrzegi Ciechanów Garwolin Gostynin Grodzisk Mazowiecki Grójec Kozienice Legionowo Lipsko Łosice Maków Mazowiecki Mińsk Mazowiecki Mława Nowy Dwór Mazowiecki Ostrów Mazowiecka Ożarów Mazowiecki Otwock Piaseczno Płońsk Pruszków Przasnysz Przysucha Pułtusk Sierpc Sochaczew Sokołów Podlaski Szydłowiec Węgrów Wołomin Wyszków Zwoleń Żuromin Żyrardów
Gminne	Bieżuń Błonie Bodzanów Brok Brwinów Cegłów Chorzele Ciepielów Czerwińsk nad Wisłą Dobre Drobin Gąbin Gielniów Glinojeck Głowaczów Góra Kalwaria Halinów Iłża Jadów Jastrząb Jedlnia-Letnisko Józefów Kałuszyn Karczew Kobyłka Konstancin-Jeziorna Kosów Lacki Latowicz Lubowidz Łaskarzew Łochów Łomianki Maciejowice Magnuszew Marki Milanówek Mogielnica Mordy Mrozy Mszczonów Myszyniec Nowe Miasto Nowe Miasto nad Pilicą Odrzywół Osieck Piastów Pilawa Pionki Podkowa Leśna Przytyk Raciąż Radzymin Różan Sanniki Serock Siennica Sienno Skaryszew Sochocin Solec nad Wisłą Sulejówek Tarczyn Tłuszcz Warka Wiskitki Wyszogród Wyśmierzyce Zakroczym Ząbki Zielonka Żelechów