Monastyr Świętego Mikołaja w Krechowie

monastyr Świętego Mikołaja

Widok ogólny
Państwo	Ukraina
Obwód	lwowski
Miejscowość	Krechów
Właściciel	oo. bazylianie
Obiekty sakralne
cerkiew	pw. św. Mikołaja
cerkiew	Przemienienia Pańskiego
Położenie na mapie obwodu lwowskiego monastyr Świętego Mikołaja
Położenie na mapie Ukrainy monastyr Świętego Mikołaja
50°02′57″N 23°48′43″E/50,049167 23,811944
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Monastyr Świętego Mikołaja^[1] (ukr. Монастир святого Миколая Отців Василіян) – wybudowany na początku XVII w. w Monasterze Krechowskim, części wsi Krechów^[2].

Na początku XVII wieku do Krechowa prawdopodobnie z Ławry Pieczerskiej w Kijowie przybyli dwaj prawosławni mnisi: Joel (Jojił) Szymenko^[3] i Sylwester, którzy założyli krechowski klasztor, mieszczący się pierwotnie w lesie, na południe od dzisiejszych zabudowań. Kilkanaście lat potem Stanisław Żółkiewski ofiarował im działkę u podnóża Pobożnej Góry, na którym około 1618 r. zaczęto wznosić klasztor. W 1628 r. uzyskał przywilej stauropigii - sporą niezależność od lokalnej hierarchii cerkiewnej. Ponad 20 lat później, ok. 1650 r., wzniesiono główną cerkiew Przemienienia Pańskiego.

Klasztor w swych dziejach był wielokrotnie niszczony: najpierw w 1659 r. przez Tatarów, w 1670 r. mnichów dosięgła epidemia dżumy, a dwa lata potem ponownie został najechany przez Tatarów - wówczas jednak klasztor się obronił. Obrońcami dowodzili Petro Doroszenko i Iwan Mazepa. Na początku XVIII w. klasztor hojnie obdarował car Piotr I, który w tej okolicy spotkał się z królem polskim Augustem II. W 1721 krechowscy mnisi przyjęli unię i rozpoczęli wznoszenie nowych, murowanych obiektów.

Po II wojnie światowej był tu dom dziecka. W 1949 r. władze ZSRR ostatecznie zamknęły klasztor i utworzyły szkołę rolniczą i magazyn. W 1990 kompleks budynków monasterskich zwrócono bazylianom.

W klasztorze znajdują się dwie ikony, uznawane przez pielgrzymów za cudowne: św. Mikołaja (przywieziona tu według tradycji przez założyciela – mnicha Joela) oraz Matki Boskiej Werchrackiej (Werchracka Ikona Matki Bożej), które na początku lat 90. wróciły do krechowskiego klasztoru. Według Słownika Geograficznego w klasztorze przechowywano oryginalne przywileje z własnoręcznymi podpisami królów Polski: Władysława IV, Jana Kazimierza, Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego, opatrzone wielkimi pieczęciami. (...) są tu także kwity na małych skrawkach pargaminu po turecku pisane, wydawane niegdyś przez wojsko nieprzyjacielskie oblężonym na znak otrzymanych w okup pieniędzy. (...) Przechowywana była także bardzo ciekawa korespondencja z hetmanem Doroszenką^[4].

• 
  Cerkiew św. Mikołaja z wieżą bramną
• 
  Wnętrze cerkwi św. Mikołaja
• 
  Brama i cerkiew Przemienienia
• 
  Ikonostas w cerkwi Przemienienia
• 
  Nowicjat
• 
  Klasztor
• 
  Mury klasztorne z basztą
• 
  Dzwonnica
• 
  Otoczenie

Od kilku lat klasztor, w kształcie nieregularnego pięcioboku, jest odbudowany i otoczony murem obronnym, a w narożnikach zachowały się 3 baszty, z których jedna, północno-wschodnia – pełni obecnie funkcję dzwonnicy. Rolę głównej świątyni klasztoru pełni dziś murowana cerkiew św. Mikołaja z pierwszej połowy XVIII w., zbudowana na planie krzyża. Jest to świątynia obronna, o czym świadczą niewielkie okna i spora grubość murów. Wnętrze jest ubogie (co jest skutkiem kilkudziesięcioletnich rządów komunistów), ponownie wiszą tu wspomniane wyżej dwie cudowne ikony. Obok kościoła korpus klasztorny z drugiej połowy XVIII w. oraz XX-wieczny gmach nowicjatu. Na głównym dziedzińcu klasztoru w ostatnich latach odrestaurowano drewnianą cerkiew Przemienienia Pańskiego, obok niej pomnik Bohdana Chmielnickiego, upamiętniający jego wizytę w Krechowie w 1648.

• Artur Pawłowski, Roztocze, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Piastów 2009, ss. 383-384
• Grzegorz Rąkowski, Przewodnik krajoznawczo-historyczny po Ukrainie Zachodniej. Część 3 Ziemia lwowska, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Piastów 2005, ss. 135-138

• Monaster albo Monaster Krechowski (11), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 653 .
• Krechów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 654 .