Marian Dąbrowski (1882–1925)

Marian Dąbrowski
	; Marian Dąbrowski w mundurze Wojska Polskiego
	major oświatowy
Data i miejsce urodzenia	8 września 1882 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	30 września 1925 ; Kosów
	Przebieg służby
Lata służby	1918–1925
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Ministerstwo Spraw Wojskowych
Stanowiska	szef wydziału
Późniejsza praca	kierownik Departamentu Wyznań Niekatolickich w MSW
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Marian Dąbrowski (ur. 8 września 1882^[1], zm. 30 września 1925 w Kosowie) – polski żołnierz, major oświatowy Wojska Polskiego, publicysta, wolnomularz^[2].

Życiorys

Urodził się w rodzinie Leona Leopolda (1840–1918) i Gabrieli Antoniny z d. Żejma (1952–1921). Miał braci Józefa i Wacława^[3]. Wziął udział w przygotowaniu i przeprowadzeniu strajku szkolnego w 1905. Członek Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) i członek kolejnych organizacji bojowych PPS. Od 1906 w PPS–Frakcji. Studiował medycynę na Uniwersytecie Jagiellońskim, następnie nauki społeczne i historyczne w Brukseli. W 1908 przebywał na emigracji w Brukseli będąc członkiem PPS. W latach 1912–1914 przebywał w Londynie, gdzie był mężem zaufania KTSSN i Związku Strzeleckiego. W październiku 1914 roku oddelegowany do PON, gdzie był redaktorem Legionisty Polskiego^[4]. 24 marca 1917 roku awansował na chorążego^[5]. 11 kwietnia 1917 roku został wyznaczony na stanowisko kierownika Referatu dla Spraw Oświatowych w Komendzie Legionów Polskich^[6].

Był pracownikiem Biura Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu^[7]. Podczas kryzysu przysięgowego jako jeden z nielicznych nie podporządkował się Józefowi Piłsudskiemu i jego rozkazom, nie podał się do dymisji.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 12. lokatą w korpusie oficerów administracji (dział naukowo-oświatowy)^[8]. W 1924 roku pełnił służbę w Oddziale Wyszkolenia Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. W styczniu 1925 powierzono mu pełnienie obowiązków szefa Wydziału Wyznań Niekatolickich Ministerstwa Spraw Wojskowych^[9].

Od 1911 był mężem pisarki Marii Dąbrowskiej^[3].

Zmarł w wyniku niezdiagnozowanej na czas choroby serca. Pochowany został na Cmentarzu Ewangelickim w Warszawie, później przeniesiony do grobowca rodzinnego na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 213-1-27,28)^[10].

Publikacje (wybór)

Dzieje założenia Państwa Belgijskiego (1913)^[11]
Żołnierz I-ej brygady i kampania na Wołyniu (1919)^[12]
Różaniec życia i śmierci (1924)^[13]

Ordery i odznaczenia

Krzyż Niepodległości z Mieczami (pośmiertnie, 7 lipca 1931)^[14]
Krzyż Walecznych
Srebrny Krzyż Zasługi (pośmiertnie, 5 października 1925)^[15]

Zobacz też

znani Dąbrowscy

Przypisy

↑ Marian Dąbrowski w wykazie Legionistów Polskich 1914-1918. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
↑ Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905-1928, Warszawa 1984, s. 232.
↑ ^a ^b Marian Dąbrowski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-02-09] .
↑ Jerzy Z. Pająk, Zjazd wiedeński Polskiej Organizacji Narodowej (29–30 listopada 1914), [w:] „Rocznik Świętokrzyski”, Ser. A – Nauki Humanistyczne, 1998, t. 25, s. 103.
↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 34.
↑ Odprawy Komendy Legionów Polskich, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I.120.1.295b, s. 225 [1].
↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 220.
↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 367.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 stycznia 1925 roku, s. 14.
↑ Cmentarz Stare Powązki: LEOPOLD DĄBROWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10] .
↑ MarianM. Dąbrowski MarianM., Dzieje założenia państwa belgijskiego w zarysie [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10] .
↑ MarianM. Dąbrowski MarianM., Kampanja na Wołyniu : (2.IX.1915 r.–8.X.1916 r.) [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10] .
↑ MarianM. Dąbrowski MarianM., Różaniec życia i śmierci : opowiadania z cyklu "Żołnierz I brygady" zebrane na 10-lecie czynu legjonowego [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10] .
↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1926 r. nr 38, poz. 99 „za zasługi położone na polu szkolnictwa w armji”.

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Sławomir Koper, Wpływowe kobiety Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2011.

Linki zewnętrzne

Publikacje Mariana Dąbrowskiego dostępne w serwisie Polona

[mjp-1] Marian Dąbrowski w wykazie Legionistów Polskich 1914-1918. [dostęp 2016-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

[Ludwik_Hass_Ambicje_rachuby-2] Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905-1928, Warszawa 1984, s. 232.

[:0-3] Marian Dąbrowski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-02-09] .

[4] Jerzy Z. Pająk, Zjazd wiedeński Polskiej Organizacji Narodowej (29–30 listopada 1914), [w:] „Rocznik Świętokrzyski”, Ser. A – Nauki Humanistyczne, 1998, t. 25, s. 103.

[list-5] Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 34.

[odp-6] Odprawy Komendy Legionów Polskich, Centralne Archiwum Wojskowe, sygn. I.120.1.295b, s. 225 [1].

[sul-7] Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 220.

[lis.za-8] Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 367.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_3_z_14_stycznia_1925_roku,_s._14-9] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 stycznia 1925 roku, s. 14.

[10] Cmentarz Stare Powązki: LEOPOLD DĄBROWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10] .

[11] MarianM. Dąbrowski MarianM., Dzieje założenia państwa belgijskiego w zarysie [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10] .

[12] MarianM. Dąbrowski MarianM., Kampanja na Wołyniu : (2.IX.1915 r.–8.X.1916 r.) [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10] .

[13] MarianM. Dąbrowski MarianM., Różaniec życia i śmierci : opowiadania z cyklu "Żołnierz I brygady" zebrane na 10-lecie czynu legjonowego [online], polona.pl [dostęp 2020-05-10] .

[14] M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[15] M.P. z 1926 r. nr 38, poz. 99 „za zasługi położone na polu szkolnictwa w armji”.

[1]