Littorina
| Littorina[1] | |||||
| Férussac, 1822 | |||||
 Muszle pobrzeżki pospolitej Littorina littorea | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Rząd | |||||
| Nadrodzina | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj |
pobrzeżka | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Turbo littoreus Linnaeus, 1758[2] | |||||
| |||||
| Gatunki | |||||
| |||||
Littorina (w języku polskim pobrzeżka, brzegówka lub litoryna) – rodzaj niedużych ślimaków morskich o typowym wyglądzie. Bardziej odporne na wysłodzenie gatunki pobrzeżek zamieszkują również Bałtyk. Nie sięgają jednak na teren Polski, docierając jedynie do wybrzeży wyspy Rugii[3]. Dalej na północ pobrzeżka osiąga wschodni brzeg Bornholmu[4].
Muszle pobrzeżek są stożkowato-kulistawe, przypominające muszle słodkowodnych żyworódek, lecz grubościenne. Wyposażone są w wieczko. Długość ich rzadko przewyższa 2 cm. Pobrzeżki zasiedlają strefy pływów i oprysku u brzegów prawie wszystkich mórz (niektóre gatunki spotyka się również w sublitoralu[4]). Bytują na twardym podłożu, zarówno skalistym lub kamienistym, jak i na pniach oraz korzeniach w lasach namorzynowych[3]. Roślinożerne. Rozdzielnopłciowe; w rozwoju spotykana zarówno żyworodność, jak wylęganie się z jaj już ukształtowanych ślimaków oraz wylęganie się larw typu weliger[4].
Pobrzeżki jadane są od niepamiętnych czasów przez człowieka[3]. Ślimaki z rodziny Littorinidae wykorzystuje się też do zwalczania glonów, porastających skrzynie, w których hodowane są ostrygi[4]. Od ślimaków z rodzaju litoryna pochodzi nazwa jednej z faz rozwoju Bałtyku – Morza Litorynowego.
Gatunki
[edytuj | edytuj kod]W skład rodzaju Littorina wchodzą następujące współcześnie występujące gatunki[2]:
- Littorina aleutica Dall, 1872
- Littorina arcana Hannaford-Ellis, 1978
- Littorina brevicula (R.A. Philippi, 1844)
- Littorina compressa Jeffreys, 1865
- Littorina fabalis (W. Turton, 1825)
- Littorina horikawai Matsubayashi & Habe, 1979
- Littorina kasatka D. Reid, Zaslavskaya & Sergievsky, 1991
- Littorina keenae Rosewater, 1978
- Littorina littorea (Linnaeus, 1758) – pobrzeżka pospolita
- Littorina mandshurica (Schrenck, 1862)
- Littorina natica D. Reid, 1996
- Littorina obtusata (Linnaeus, 1758)
- Littorina plena A. Gould, 1849
- Littorina saxatilis (Olivi, 1792)
- Littorina scutulata A. Gould, 1849
- Littorina sitkana R.A. Philippi, 1846
- Littorina squalida Broderip & G.B. Sowerby I, 1829
- Littorina subrotundata (P.P. Carpenter, 1864)
oraz gatunki wymarłe:
- Littorina aktschagylica A.A. Ali-Zade & Kabakova, 1969 †
- Littorina incompleta Deshayes, 1861 †
- Littorina islandica D. Reid, 1996 †
- Littorina melanoides (Deshayes, 1832) †
- Littorina mitis Deshayes, 1861 †
- Littorina monilis (Stilwell & Zinsmeister, 1992) †
- Littorina munieri Bayan, 1873 †
- Littorina petricola Arnold, 1908 †
- Littorina remondii Gabb, 1866 †
- Littorina sookensis B.L. Clark & Arnold, 1923 †
- Littorina submorgani Bohn-Havas, 1973 †
- Littorina variculosa Deshayes, 1861 †
Według bazy WoRMS gatunek Littorina saxatilis został opisany w ponad stu synonimicznych wersjach[5][6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j Littorina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k MolluscaBase eds., Littorina Férussac, 1822, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-09] (ang.).
- ↑ a b c Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 242.
- ↑ a b c d Жизнь животных. T. II. Moskwa: "Просвещение", 1988, s. 26–27. ISBN 5-09-000445-5. (ros.).
- ↑ Littorina saxatilis (Olivi, 1792). [w:] WoRMS taxon details [on-line]. WoRMS. [dostęp 2015-03-16]. (ang.).
- ↑ Daniel Cressey: Dolphins, diatoms and sea dragons join census of all known marine life. [w:] Nature: News [on-line]. 2015-03-12. [dostęp 2015-03-16]. (ang.).